984501888

wszelkich możliwych danych, umożliwiających stworzenie czegoś na kształt historiograficznie »pełnego« przekazu o interesujących dziejach np. Boga-Człowieka”⁸¹. W powieści Brandstaettera pojawia się niekiedy również technika zbliżona do tej, o której pisała Adamczyk. Narrator Jezusa z Nazarethu czasem wprost odsyła czytelnika do midraszy czy legend, lecz najczęściej do kanonicznego tekstu Biblii.

QUASI * APOKRYFICZNOŚĆ

Wszystkie rodzaje uzupełnień tekstu biblijnego pozwalające spojrzeć na Jezusa z Nazarethu jako na powieść apokryficzną podporządkowane są dwóm celom: artystycznemu i egzcgetycznemu. Zatrzymując się nad problematyką apokryficzności i egzegetycz-ności, warto odwołać się do stanowiska autora. Nie zamierzał on tworzyć biografii Jezusa podobnej do tych, które napisali inni autorzy. Nie odpowiadało mu ani „dowolne fantazjowanie'¹ Dobraczyńskiego, ani ubogi, ascetyczny styl Daniela-Ropsa. Zamierzał napisać powieść egzegetyczną, tzn. takie dzieło, które przybliżałoby czytelnikowi treści biblijne, a jednocześnie zachowywałoby cechy powieści. Podejmując jednak wątek biograficzny, autor nie mógł pominąć kwestii tych lat życia ukrytego, które nie zostały przedstawione przez ewangelistów, dokonał więc w pierwszym tomie powieści wielu amplifikacji o charakterze apokryficznym. Jest to jednak apokryficzność szczególnego rodzaju, którą Jasińska-Wojtkowska nazwała quasi-apokryficznością, aby podkreślić jej wyjątkowość. Autorka zauważa, że Brandstaetter, dokonując beletryzacji Ewangelii, stara się uzupełniać jej „białe plamy" za pomocą fikcji literackiej w taki sposób, by wykorzystać do tego celu materiał biblijny⁸².

^8! M. A d a m c z y k, Wstęp..., s. 35.

M. J a s i ń s k a-W o j i k o w s k a. Powieść o Jezusie..,, s. 45-56.

265