180 UOl.OTMCV niZEMYSLOw t
Co do rezultatów praktycznych samego prawodawstwa opiekuńczego nad robotnikami, to okazało się, że ono nie spowodowało żadnych wstrząśnień w przemyśle i nawet podług sprawozdania inspektora okręgu ReichenbePskiego, pomimo skrócenia dnia pracy, pozostały zarobki robotników na tej samej co dawniej wysokości. Odpoczynek obiedni jest prawie wszędzie zachowany, również nadzwyczaj łatwo znalazł ogólno zastosowanie odpoczynek niedzielny. Liczba zatrudnionych dzieci, młodszych niż 14 lat wieku, ciągle się zmniejsza, pojawiają się tylko narzekania na wyzysk robotników przez innych robotników’, mianowicie w zajęciu budowlanem.
W W ę g r z e c h prawodawstwa opiekuńcze nad robotnikami jest jeszcze w zawiązku i nie ma istnienia samodzielnego. ’). Znajdują się jednak odnośne przepisy w prawie fabrycznem z 1372 r. uzu-pełnionem przez prawo 1884 r.
Z pow-odu przepisów, odnoszących się do szkół ludowych, nie mogą dzieci przed ukończeniem 10 lat być zajęte w fabrykach; w wieku od 10 do 12 Jat, tylko za pozwoleniem urzędu przemysłowego. Praca dzienna dzieci od 12 do 14 lat nie powinna przenósić 8 godzin, nieletnich od 14 do 16 lat 10 g. Kobiety, aż do 4 tygodni po ich rozwiązaniu, są wolne od przyjętych na siebie zajęć, bez zerwania przez to umowy. Praca nocna od 9 g. w. do 5 g. r. jest wzbronioną nieletnim aż do 16 lat wieku. Urzędy przemysłowe mają obowiązek przynajmnićj raz na kwartał odwiedzić każdą fabrykę, dla przekonania się o zachowaniu przepisów prawa. Właściciel fabryki obowiązany wypłacać zarobki gotówką i tygodniowo, jeżeli nie zrobił innej umowy. Niewolno zobowiązywać robotników7 do zaopatrywania się w pewnych oznaczonych sklepach i używać zarobków do innych celów jak do polepszenia losu robotników7.
We Włoszech obowiązuje obecnie prawo z d. 11 Lutego 18S6 r., regulujące właściwie tyJko pracę dzieci. 2). Zabrania ono używać dzieci przed ukończeniem 9 lat do pracy w fabrykach, kopalniach i zakładach górniczych i przed ukończeniem 10 lat do prac podziemnych. Jako fabryki uważa prawo wszelkie zajęcia przemysłowe, używające motorów mechanicznych, albo w których więcej niż 10 osób pracuje stale razem. Dzieci do ló lat wieku powinny po-
ł) Foldcs. Arboitorschutzgosctzgebung in Ungarn. IlamlwOrtcrbuch Uor Stautswisscnschafton str. 4 32 in.
2) Yiktor Mataja. Arboitorschutzgcseugoliuns in Italicn. Conrad u. Lcxis IlamiwGrtcrbuch der Stanstwissonschaftcn str. 4 7 2.