984502261

222 llEFOIiMA GIMNAZYALNA

Tyle o wnioskach wielkiej komisyi oświecenia, z których mogliśmy się przekonać, że komisya ta przejęta duchem współczesnej epoki, oprócz wielu innych nader ważnych reform, proponowała także zreformowanie w gimnazyach wykładu języków starożytnych, odnośne zaś wnioski kotnisyi miały widocznie na celu, ograniczenie tych wykładów, stosownie do zmniejszonego znaczenia ich w życiu. Minister wszakże wyznań Hammarskjold, zarządzający wydziałem oświecenia, w celu jeszcze wszechstronniejszego zbadania tej kwe-styi, domagał się od rady ministrów upoważnienia do zażądania opinii względem tejże kwestyi od urzędu kanclerskiego, zarządzającego uniwersytetami od fakultetu lekarskiego, to jest tak zwanej Karoliny w Sztokholmie, tudzież od konsystorzy i korporacyi nauczycielskich. W przedstawieniu ministra o to upoważnienie było powiedziane:

,,Od chwili kiedy realne wykształcenie otrzymało w wyższych „zakładach naukowych kraju samoistne stanowisko i stosowniejsze „staranie przejawia się z coraz większym naciskiem żądanie, aby „abituryentom linii realnej była dostarczona nie tylko możność prowadzenia dalej rozmaitych studyów w uniwersytetach (co im nigdy „nie było wzbronione), ale także możność wykazania za pomocą egza-„minów swego uzdolnienia do zajęcia takich urzędów państwowych, „do których za warunek było uważane wykształcenie uniwersyteckie. „Jasnem jest, źe jeżeli za pomocą wykształcenia realnego (bez łaci-,,ny) można nabyć dostateczne teoretyczne wykształcenie do pewnych „zawodów, państwo nie ma żadnej zasndy żądać udowodnienia znajomości języków klasycznych do zamiauowauia na urzędy w tychże „zawodach. Dla tego minister uważa za kwestyę nie cierpiącą zwlo-„ki zbadanie pytania, czy wykształcenie klasyczne jest konieczne „w studyach uniwersyteckich, mających na celu przygotowanie do „zajęcia urzędów państwowych.*’ *).

W powyższych słowach minister określił jasno swe zapatrywanie na kwestyę wymagania egzaminu z języka łacińskiego w czasie egzaminu filozoficznego w uniwersytecie, w skutek czego wielu uczniów, jak wspomnieliśmy wyżej, było zmuszonych uczęszczać zamiast na linię realną, na linię łacińską B, to jest z językiem łacińskim.

Na skutek tego wszystkie wyżej wymienione instytucye złożyły zażądane od nich opinie. Następnie minister przesłał im również do cpini sprawozdanie wielkiej komisyi oświecenia. Nie można powiedzieć,żeby opinie te były przychylne tak dla wniosków ministra, jak i dla wniosków komisyi. W ogóle były ono zdania, że dotychczasowy stan rzeczy, winien być utrzymany. Pomimo to i one, ulegając duchowi czasu, czyniły pewne ustępstwa na rzecz większego ograni-

¹ j Klin^harUt. ibiJom. str. 14 9.