2.3. Dynamiczne (dyskontowe) metody oceny projektów inwestycyjnych
Dynamiczne metody są najbardziej precyzyjnym narzędziem oceny opłacalności projektów inwestycyjnych. Uwzględniają one, w przeciwieństwie do statycznych metod oceny, rozłożenie w czasie przewidywanych wpływów i wydatków związanych z badaną inwestycją. Służy temu technika dyskonta, która pozwala sprowadzić do porównywalności nakłady i efekty realizowane w różnych okresach czasu. Metody te dają możliwości objęcia oceną całego okresu funkcjonowania przedsięwzięcia, a więc zarówno okresu jego realizacji, jak też pełnego okresu w którym przewiduje się osiąganie efektów. Sprzyja to dokładności oceny narzuca jednak konieczność oszacowania wielkości wpływów i wydatków w całym okresie objętym rachunkiem.36
Do najczęściej stosowanych w praktyce dynamicznych metod rachunku ekonomicznego należą:
• NPV - wartość zaktualizowana netto (Net Present Valne),
• IRR - wewnętrzna stopa zwrotu (Interna/ Ratę of Return),
• PI - wskaźnik efektywności (Profitability Index),
• NTV - wartość przyszła netto (Net Terminal Yaliie).
C) WARTOŚĆ ZAKTUALIZOWANA NETTO (NPV)
Wartość zaktualizowana netto (NPV) wyznacza się za pomocą następującego wzoru:
(i + 'i)1 (1 + ',)2 Ó+n)3
' (i ■*
NPV =C„+ . 1 + , - „ +-, ' +...= c„£- '
gdzie:
C0 - początkowy nakład inwestycyjny,
PV - wartość zaktualizowana (present value),
T] - stopa dyskontowa (koszt kapitału) w roku pierwszym i odpowiednio w dalszych, rt - stopa dyskontowa (koszt kapitału) w roku t, t - kolejny numer roku z zakresu od 1 do n, n - liczba lat trwania przedsięwzięcia,
Ci - przepływ pieniężny w roku pierwszym i odpowiednio w dalszych,
C, - przepływ pieniężny w roku t.
Zasada NPV mówi, że:
• jednostka pieniężna dzisiaj warta więcej niż jednostka pieniężna jutro,
• zaktualizowana wartość netto zależny wyłącznie od dzisiejszych nakładów przewidywanych w przyszłości przepływów pieniężnych oraz kosztu utraconych korzyści,
• wielkość NPV różnych projektów są mierzone w dzisiejszych jednostkach pieniężnych, a więc można je do siebie dodawać, co znaczy, że:37
NPV(A+B) = NPV(A) + NPV (B)
z kolei D. Tobolska38 przedstawia następujące formuły obliczania wskaźnika NPV:
36M. Sierpińska. T. Jachna ... op. cit., s. 210.
37 D. Zarzecki, Zastosowanie technik dyskontowych w analizie finansowej; Materiały z konferencji w Szczecinie 1994 r., s. 73.
* POLISH AGENCY F 14 DEYELOPMENT m