9988995837

śnie różnym prawdopodobieństwem jego osiągnięcia.²² (czynnik czasu szerzej opisany jest w rozdziale II). Jedno stwierdzenie jest jednak na pewno prawdziwe: im bardziej ryzykowne jest przedsięwzięcie tym inwestor podejmujący decyzję o nim spodziewać się wyższej wygranej. Głównymi źródłami ryzyka w sferze działalności inwestycyjnej przedsiębiorstwa są:²³

•    czynniki makroekonomiczne (inflacja, tendencje i ogólne warunki gospodarcze),

•    czynniki mikroekonomiczne (czynniki specyficzne dla sektora [np. zależność od cen energii itp.], w którym działa dana firma oraz czynniki właściwe dla samej firmy). Istnieją pewne typy ryzyka, które z różnym nasileniem i w różnej konfiguracji pojawiają się w każdym przedsięwzięciu inwestycyjnym. Te podstawowe typy zagrożeń które zawsze muszą być brane pod uwagę przy szacowaniu powodzenia przyszłego projektu inwestycyjnego:²⁴

•    ryzyko techniczne - związane z prawidłowym technicznie wykonaniem projektu oraz z poziomem i jakością techniczną produkcji,

•    ryzyko finansowe - związane z wahaniami stóp procentowych i kursów walut,

•    ryzyko polityczne - wynikające z możliwości niestabilności systemu gospodarczego i politycznego kraju, w którym projekt jest realizowany,

•    ryzyko rynkowe - zmienność pobytu i cen na wyroby finalne firmy, działanie konkurencji itp.,

•    ryzyko prawne - wynikające z rozbudowanych z reguły struktur prawnych projektu oraz międzynarodowego charakteru wielu przedsięwzięć inwestycyjnych i odmiennością systemów prawnych,

•    ryzyko losowe - związane przede wszystkim ze zjawiskami przyrodniczymi.

Z punktu widzenia możliwości rozwojowych firmy oraz możliwości podejmowania ryzyka przez jej management można wyróżnić kolejne cztery rodzaje ryzyka:²

•    ryzyko związane z działalnością gospodarczą na które firma nie ma wpływu,

•    ryzyko które firma powinna podjąć (nie może go nie podjąć),

•    ryzyko na które nie stać firmę (firma nie może sobie obecnie pozwolić na takie ryzyko ale musi je podjąć).

Reasumując zarządzanie przedsiębiorstwem w tym podejmowanie decyzji inwestycyjnych należy do fundamentalnych kwestii warunkujących zdolność firmy do przetrwania i rozwoju w konkurencyjnym otoczeniu.

W amerykańskich szkołach biznesu na pienvszym wykładzie finansów student dowiaduje się, że finanse to nauka o zarządzaniu ryzykiem²⁽'. Zapewne dużo czasu jeszcze minie zanim wszyscy polscy menedżerowie przyjmą to stwierdzenie za swoje własne.

Osobiście prezentuję pogląd, że ci którzy na własnych błędach zrozumieją ryzyko przyczynią się do powstania nowych instrumentów służących do kontroli i pomiaru ryzyka.

²²    B. Czekaj, Finansowe kryteria wyboru przedsięwzięć rozwojowych, A. E. Kraków 1991, s. 8.

²³    S. Flejterski, L. Rozenberg, Innowacyjność ... op. cii., s. 83.

²⁴    H. Libura, K. Puchalski, Finansowanie Projektu, Życie Gospodarcze. 13/92 r., s. 11.

²⁵    S. Flejterski, L. Rozenberg, Innowacyjność ... op. cit., s. 83.

²⁶    J. Thieme, Ryzyko ... op. cit., s. 32.

-OR ENTERPRISE DEVELOPMENT

8