984501735

W początkowej części rozdziału znajdujemy wyjaśnienie doryczące żydowskiego sposobu rachuby dni tygodnia i uzasadnienie, dlaczego wesele ma miejsce trzeciego dnia:

Izrael bowiem nie oznaczał dni nazwami poza świętym Szabatem-lecz liczbami, a ponieważ pierwszym dniem tygodnia była dla niego niedziela, więc wtorek był dniem trzecim -jom haszliszi- a jedyną tajemnicą tego dnia [...] była wzmożona radość Elohim, który w tym dniu, w trzecim dniu Stworzenia, zadowolony z piękna swojego dzieła dwukrotnie stwierdził, że było ono dobre - ki tow. Dzięki temu dwukrotnemu stwierdzeniu lud ukochał ten dzień, upodobał go sobie i uczynił go dniem szczęśliwych godów weselnych, gdyż wierzył, że jedno „było ono dobre”, czyli ki tow, przeznaczone jest dla oblubieńca, a drugie ki tow dla oblubienicy (I-II, 281).

Co do tego, że małżeństwa zawierano trzeciego dnia tygodnia, zgodni są wszyscy judaiści i cgzegeci³⁰. Powyższy fragment wskazuje również na znajomość Biblii i języka hebrajskiego, gdyż w nim zostały zapisane słowa hymnu o stworzeniu świata. Dwukrotne stwierdzenie, że dzieło stworzenia jest dobre, pojawia się w odniesieniu do trzeciego dnia stworzenia³¹.

W dłuższym komentarzu autorskim znajdujemy wiele szczegółów dotyczących strojów, witania gości, obmywania rąk, witania gości i modlitwy przed posiłkiem, kultury spożywania posiłków, zabaw i konkursów urządzanych przy okazji siedmiodniowych uroczystości³².

Narrator-judaista plastycznie odmalował inne uroczystości i zwyczaje rodzinne, 2wykle związane z obrzędami religijnymi³³. W powieści odnajdujemy wiele szczegółów dotyczących świętowania szabatu, nadania dziecku imienia, oczyszczenia matki, ofiarowania pierworodnego w śwńątyni, zwyczaje dotyczące wycho-

³⁰    Por. komentarz do J, 2, l-l 1, [w:] BP.

³¹    Rdz 1,10 i 1,14. Por. komentarz [w:] BP

’² O siedmiu dniach weselnych uroczystości pisze S. S z y m i k, op. cit._x S-210.

³³ Zob. M. S i c m i e ń s k i, op. cif., Warszawa 1993, s. 53-56.

111