Pierwsze państwa słowiańskie .




Pierwsze
państwa słowiańskie .

1. Sytuacja , w jakiej może
dojść do powstania państwa

Żeby mogło powstać państwo
muszą pojawić się nadwyżki żywności i trzeba przejść na
osiadły tryb życia . Obok wspólnoty plemienno - rodowej musi
pojawić się poczucie wspólnoty terytorialnej ( mieszkamy na
tej samej ziemi , zagrażają nam te same niebezpieczeństwa ,
mówimy tym samym językiem )

2. Motywacje i cele jakie ma do
spełnienia państwo

Pojawia się motywacja obrony
terytorialnej , ludności i zasobów .Potrzeba sprawiedliwości .
Trzecią motywacją była obrona tych wartości czy tych
interesów , które stanowią o tożsamości czy mentalności
poszczególnych grup społecznych .

3.Sposób realizacji celów .
Rezultaty .

W warunkach słowiańskich
państwa powstawały między Vl a X w. Wiązało się to z
przejściem na gospodarkę osiadłą . Pojawiły się nadwyżki
żywności , które pozwoliły brać na utrzymanie ludzi nie
związanych bezpośrednio z wytwarzaniem żywności . Obok
związków rodowo - plemiennych silną rolę zaczęły odgrywać
wspólnoty terytorialne . Cała ludność dla ochrony przed
najazdami budowała grody ( schronieniowe ) jednocześnie
władzę sprawował wiec wolnych mężczyzn . Wiec taki
rozsądzał spory , podejmował decyzje , wyznaczał zadania .
Dużą rolę na takich wiecach odgrywała starszyzna plemienna -
wodzowie plemion . Na wiecu wybierano również wodza , który
miał uprawnienia wojskowe . Wódz na czele swojej drużyny z
jednej strony chronił bezpieczeństwa własnego terytorium , z
drugiej najeżdżał na inne plemiona . Rezultaty : Przyczyna
czyli poczucie zagrożenia wyłania skutek w postaci pana -
księcia i jego drużyny . Skutek oddziaływuje na

przyczynę , albowiem książę w
imię obrony i bezpieczeństwa sam zaczyna narzucać system
zakazów , nakazów , kontroli , danin wobec podległej ludności
. I w ten sposób tworzy się państwo . Książętami u plemion
słowiańskich zostawali wodzowie , którzy zatrzymywali władzę
na okres pokoju .

4. Skąd się wzięli Słowianie

Są 2 fale , która idzie za
germanami . Pierwotne siedziby Słowian - dzisiejsza Ukraina .

Geneza Słowian nie jest do końca
przez naukę wyjaśniona . Pojawiają się oni na widowni
dziejów dopiero w Vl w. naszej ery . W Vll w. zajmują duże
terytoria w Europie Środkowej , docierając do Łaby , Dunaju ,
zajmując Półwysep Bałkański . Na zachód posunęli się do
rzeki Łaby . Ogólna ich nazwa Słowianie Połabscy ,
zamieszkujący w średniowieczu tereny między Łabą a Odrą .
Słowian dzielimy na Wschodnich ( przodkowie plemion ruskich ) ,
Zachodnich ( przodkowie Polaków , Morawiaków , Słowaków ,
Czechów, Łużyczan , Słowian Połabskich ) i Południowych (
przodkowie Serbów , Chorwatów , Słoweńców , Macedończyków
, Bułgarów ) . Pierwsze państwa słowiańskie :

państwo Samona ( Vll w. )

państwo bułgarskie

państwo Wielkomorawskie ( lX/X w.
)

państwo polskie ( ośrodek
Wiślan i Polan )

państwo ruskie

państwo czeskie

5. Struktury społeczno -
polityczne tych plemion .

Pierwotną strukturą
zorganizowania Słowian była struktura rodowo - plemienna .
Wiązało się to z gospodarką żarnowo - wypaleniskową . W V -
Vll w. struktury te zaczęły pękać na skutek migracji ludów .
Równocześnie w Vll i lX w. jeszcze jeden czynnik podkopywał
znaczenie rodu . Było to upowszechnienie orki . Wymagała ona
znacznie mniejszej koncentracji i siły ludzkiej niż
dotychczasowa gospodarka wypaleniskowa . Zaczęły się
wytwarzać nowe więzi społeczne oparte na wspólnocie
terytorialnej . Taką wspólnotę nazywano Opolem .
Najważniejszym miejscem było czoło opolne położone
centralnie i oddalone o 5 - 6 godzin marszu od granic . Tutaj
zbierał się wiec opolny.

Rozpatrywał on wszystkie skargi
sąsiedzkie , wyznaczał on nowe siedziby dla osadników
odrywających się od swego rodu . Na wiecu decydowano o pokoju i
wojnie . Wybierano wodza na czas wojny . Przygotowywano plany
obrony lub ataku . Stopniowo zaczęły się tworzyć pierwsze
związki polityczne - plemiona . Składały się one z kilku
opoli . Najwyższą władzą był wiec plemienny obejmujący
wszystkich dorosłych członków . Funkcja wiecu plemiennego
była podobna do funkcji wiecu opolnego , z tym , że bardziej
radzono tam nad planami wojny i pokoju . Wybierano wodza , który
na czas wojny sprawował władzę nad siłami zbrojnymi , a
także posiadał własną niezależną od opoli drużynę .
Plemiona łączył jeden kult .

6. Koniec procesów kształtowania
się państw słowiańskich .

Zakończył się w X w. Państwa
słowiańskie należą do dwóch sfer cywilizacyjnych :
bizantyjskiej i łacińskiej . Cywilizacja bizantyjska łączy
się z działalnością Cyryla i Metodego - mnichów , którzy
opracowali alfabet słowiański oraz liturgię słowiańską .
Działali na terenie państwa wielkomorawskiego .Po usunięciu
ich stamtąd prowadzili działalność w Bułgarii . Takie
państwa jak : Polska , Czechy , Chorwacja przyjęły
chrześcijaństwo obrządku łacińskiego .

Państwo ruskie - Słowianie
Wschodni .

Powstało w wyniku najazdu .
Zostało założone przez Mormonów , którzy na tym terenie
nazywali się Waregami . Waregowie trudnili się handlem i
rozbojem . Opanowali znaczne tereny plemion słowiańskich , z
czego wyłoniły się dwa księstwa : Nowogrodu na płn. i
Księstwo Kijowskie na płd. Waregowie zbierali daniny od
osiadłej ludności ( futra , bursztyny ) , które z kolei
sprzedawali na targu w Konstantynopolu - to był ich sposób na
życie . Jeden z wodzów waregskich - Oleg zjednoczył Księstwo
Nowogrodzkie i Kijowskie i przeniósł stolicę do Kijowa ,
dając w ten sposób początek państwu ruskiemu . Jeden z jego
następców Włodzimierz Wielki w 988r. przyjął
chrześcijaństwo i założył metropolię podległą Bizancjum .


Słowianie Zachodni ( dzielą się
na trzy grupy Słowian czesko - morawskich , polskich , połabsko
- bałtyckich )

Państwo Wielkomorawskie -
powstało w latach 818 - 846 . Założone przez Mojmira .
Obejmowało ono terytorium dzisiejszych Czech i Moraw . Około
865 r. książę morawski Raścisław chciał przyjąć chrzest.
Jednak mając za sąsiadów L. Niemieckiego bał się
konsekwencji politycznych misji , wezwał więc z Bizancjum
misjonarzy znających język słowiański - Metodego i Cyryla (
odprawiali nabożeństwa w języku miejscowym ) . Spotkało się
to z atakiem misjonarzy z Niemiec . Metody ( oskarżony o
herezję ) . Papież jednak uznał jego racje i wyraził zgodę
na nabożeństwa słowiańskie . Uczniowie Metodego po jego
śmierci zostali usunięci z Moraw ( do Bułgarii ) . Następca
Raścisława Świętopełk w końcu lX w. rozszerzył terytorium
państwa ( Czechy , tereny serbołużyckie , Śląsk i ziemie
Wiślan ) .Na przełomie lX / X w. pojawili się nad Dunajem
Węgrzy i państwo to upadło pod ich ciosami ( 906 r. ) .

państwo czeskie

upadek państwa Wielkomorawskiego
wykorzystały plemiona czeskie tworząc nowe państwo . Władzę
w nim sprawował ród Przemyślidów, od 929r. Czechy musiały
uznać zwierzchnictwo królów niemieckich .

państwo Samona

622 - 658 powstało na Morawach w
wyniku walk z Chwarami , prowadziło walki z państwem
frankońskim ( Samon - kupiec frankoński , po jego śmierci
państwo się rozpadło ) .

państwo polskie

na ziemiach polskich można
wyróżnić kilka wielkich plemion : Wiślanie , plemiona
śląskie , Polanie , Mazowszanie , Pomorzanie , Goplanie ,
Kujawianie , Ślężanie . W lX w. istniały na ziemiach polskich
dwa państewka plemienne : Wiślan i Polan . Państwo Wiślan
zostało zniszczone przez państwo Wielkomorawskie . Po
rozpadnięciu się państwa Wielkomorawskiego Wiślanie
prawdopodobnie znaleźli się w zależności Czechów . Państwo
Polan pod panowaniem Mieszka rozciągnęło się na obszarze
Wielkopolski , Kujaw , Mazowsza i częściowo Pomorza . Walki o
ujście Odry z Wieletami i Niemcami zakończyły się dopiero
podczas bitwy pod Cedynią ( 972 r. ) - władza nad Pomorzem
Zachodnim . Pod koniec życia Mieszka ( ok. 990 r. ) w granicach
państwa polskiego znalazł się Śląsk . Ważną decyzją
Mieszka I był chrzest . Zabezpieczyło to państwo przed
przymusową chrystianizacją, przyczyniło się do wewnętrznego
zespolenia . Aby uchronić się od podporządkowania ziem
polskich niemieckim placówkom misyjnym Mieszko zdecydował się
w 965 r. zawrzeć przymierze z Czechami , ożenić się z
księżniczką Dobrawą , a w 966 r. przyjąć chrzest za
pośrednictwem czeskim . W stosunku z Niemcami chrzest wzmocnił
pozycję Mieszka I .

Słowianie Południowi

państwo bułgarskie

w 680 r. Bułgarzy przekroczyli
Dunaj pod wodzą Asparucha , zaczęli budować państwo na
terenach zasiedlonych przez południowych Słowian, tworząc
przez wiele lat wojny z Bizancjum . Bułgarzy narzucili
Słowianom organizację państwa . W 865 r. Bułgaria przyjęła
chrzest .