W serii ZE SPR
ŻYNK

ukazały się:
Agnieszka Tyszka M jak dżem
Agnieszka Tyszka Kawa dla kota
Agnieszka Tyszka Miłość bez konserwantów
Agnieszka Tyszka Czego uszy nie widzÄ…
Agnieszka Tyszka Wyciskacz do Å‚ez
Agata Mańczyk Jajecznica na deszczówce
Agata Mańczyk Pierwsza noc pod gołym niebem
Agata Mańczyk Facet z prostą instrukcją obsługi
Ew a Grętkiew icz Zakręcona na maksa
Marta Madera Kroplówka z marzeniami
Grażyna Bąkiew icz Muchy w butelce
Barbara Stenka Akcja  Chłopaki
Beata Ostrow icka Wyć się chce
Beata Ostrow icka Zjeść żabę
Irena Matuszkiew icz Apetyt na kwaśne winogrona
Ida Pierelotkin Pepa, nie świruj
Agata Hajda Wyszukiwarka szczęścia
Kup książkę Przeczytaj więcej o książce
Nas Ksgarnia
za iÄ™
Kup książkę Przeczytaj więcej o książce
Text © copyright by Agata Hajda 2010
© Copyright by Wydaw nictw o  Nasza KsiÄ™garnia , Warszaw a 2010
Projekt okładki, stron tytułow ych i grafik Marta Blachura
Kup książkę Przeczytaj więcej o książce
Aktywni gimnazjalis ci
Pomysł zapisania się na w arsztaty teatralne nasunął mi
się spontanicznie i trochę przez przypadek. Znaczącą, choć
nieśw iadomą sw ej roli, inspiracją była moja starsza siostra
Danka  peł zmu l nieustannie anga-
na optymi istka,
iceal
żująca się w przeróżne akcje typu w olontariat w św ietlicy
szkol ng na rynku czy organizacja pomocy dla
nej, happeni
czw oronogów ze schroniska. Rzecz jasna, nigdy nie działa
w pojedynkę, bo najzw yczajniej w św iecie by się w ykończyła.
Pomagają jej przyjaciele i znajomi, którzy są bardzo częsty-
mi gośćmi w naszym domu. Tata tw ierdzi, że  rów nie trud-
no określić płeć tych młodych ludzi, jak ich ii moty-
ntencje
w acje .
 Że też masz zapał jez
dzić z tymi cudakami przez pół
Polski, żeby zarybiać staw y!  ubolew ał niedaw no, rozma-
w iając z Danką.  Jeśli chcesz zrobić dobry uczynek, umyj
samochód.
Całe to grono godzinami przesiaduje w niew ielkim po-
koju Dany i przekrzykujÄ…c siÄ™, debatuje nad planow anymi
w yjazdami. Z grubsza biorąc, każdy z nich w oli się udać
w i odmiennych celach. Aż trudno uw ierzyć,
nnÄ… stronÄ™ i w
że ostatecznie zaw sze dochodzą do porozumienia. Słucham
ich rozmów , siedząc samotnie w sw oim pokoju. Żadne pod-
słuchiw anie, po prostu cienka ściana stanow i kiepskie za-
bezpieczenie, zw łaszcza jeśl y czas w rzeszczą.
i zebrani cał
5
Kup książkę Przeczytaj więcej o książce
Albo  jak mów i moja siostra  prow adzą żarl ną
iw ą i peł
pasji dyskusjÄ™.
 Ale chyba moglibyście dyskutow ać ciszej, no nie?  za-
pytałam kiedyś.  Chciałabym mieć trochę spokoju w e w łas-
nym domu.
 Pow iedz raczej, że chciałabyś do nas dołączyć.  Dan-
ka zrobi iedzącą minę, której nie znoszę. 
Å‚a tÄ™ w szystkow
Nic z tego, za młoda jesteś.
Gadanie mojej przemądrzałej siostruni niezbyt mnie ru-
sza, gorzej, że jej ekipa także sądzi, iodrosłam od
ż ledw o
ziemi. Jeśli w padam na kogokolw iek z nich w przedpokoju
albo przed blokiem, od razu zaczyna siÄ™ zagadyw anie w ta-
ki sposób, jakbym nadal chodzi ki. W zeszłym
ła do zerów
roku jeden z ulubionych kumpli Danki przyniósł mi naw et
czekoladę z okazji Dnia Dziecka! Spiorunow ałam głupola
w zrokiem i nie przyjęłam prezentu, który leżał potem przez
pew ien czas w kuchennej szafce, aż w reszcie znalazł go
tata. Jak przystało na w ielbiciela słodyczy, szybko uporał
się z kompromitującym dow odem mojej niedojrzałości. Nie
miałam nic przeciw ko temu, chociaż zazw yczaj on, moja
siostra i ja ryw alo w szystko co słodkie. Mama stale
izujemy
nam przypomi ko puste kalorie, demonstracyj-
na, że to tyl
nie sięgając po jogurt natural ko.
ny albo jabł
Dana ma genialny zmysł obserw acyjny. Nie pozw ala jej
on w praw dzie dostrzec, jak fantastycznÄ… jestem siostrÄ…, ale
za to byw a niezaw odny w innych sytuacjach. Ta dziew czyna
potrafi patrzeć, łączyć fakty i w yciągać w nioski. Może dla-
tego z taką łatw ością przychodzi jej sw atanie znajomych, co
zresztą bardzo lubi. Jedna ze skojarzonych przez nią par już
marzy o ślubie i córeczce imieniem Danusia. Trochę to, mo-
im zdaniem, naw iedzone, ale podobno każdy ma jakiś sw ój
6
Kup książkę Przeczytaj więcej o książce
odjazd& W każdym razie Ew a i Rafał są w niebow zięci, że
Danka pomogła im się odnalez
ć.
Rów nie spraw nie moja siostrzyczka w ynajduje rozmaite
urocze drobiazgi, którymi ozdabia sw ój pokój. Niby trudno
w nim znalez
ć coś niezw ykłego, ale całość napraw dę trzyma
poziom. Wokół niew ielkiego stolika stoją w ściekle kolorow e
pufy, na korkow ych tablicach roi siÄ™ od informacji poprzy-
czepianych jedne na drugich, a drzw i w ejściow e pokryw ają
zamaszyste podpisy i czułe dedykacje nakreślone przez przy-
jaciół i znajomych. W fotelu bujanym, stojącym tuż obok
łóżka, siedzi ponadnaturalnej w ielkości niebieski pluszow y
szczur, którego panicznie bałam się jako dziecko. Nad nim
w isi drew niana  ramka zaw ierajÄ…ca to, na co aktualnie chcÄ™
patrzeć , jak głosi napis na umieszczonej w środku kartce.
Mój pokój nie przedstaw ia się tak interesująco. Tu i ów -
dzie poniew ierają się pluszaki, które systematycznie spy-
cham w coraz dalsze zakamarki głębokich regałów , skąd
w yglądają z pretensją w plastikow ych oczach. Dość przy-
padkow o gromadzone figurki tkw ią w rów nym rządku na
jednej z półek, a sterta starych czasopism w rogu jednocześ-
nie służy za taboret i pochłaniacz kurzu. Często rozmyślam
nad zmianą w ystroju, ale nie bardzo w iem, co i jak zrobić,
żeby i u mnie było ciekaw ie. Początkow o śledzi y
łam pomysł
siostry, ale przecież nie mogę sobie pozw olić na plagiat. Po-
dobnie jak nie zamierzam w ięcej jej pytać, czy mogłabym
się w łączyć w którąś z akcji pomocy potrzebującym i po-
znać przy tym jakichś fajnych ludzi. Doskonale znam upór
Danki i zdaję sobie spraw ę, że ona nie przyjmie mnie do
żadnej ekipy. Wszystko przez tę historię z żabami.
Otóż jakiś czas temu moja siostra zaangażow ała się w ak-
cję przenoszenia płazów przez jezdnię. A poniew aż zależało
7
Kup książkę Przeczytaj więcej o książce
jej na promocji przedsięw zięcia, w ręczyła mi gruby plik ulo-
tek, które należało rozdać przechodniom, aby ci  porusze-
ni ciężką dolą płazów  zdecydow ali się nieodpłatnie uczest-
niczyć w koordynacji ich przemarszów . Sporą część umieś-
ciłam w skrzynkach pocztow ych sąsiadów , kilka w ziął per-
sonel osiedlow ego supermarketu, a pozostałe egzemplarze
trafił ników pobliskiej budow y. Zastałam ich
y w ręce pracow
przy rusztow aniu w czasie przerw y na papierosa. Gdy tylko
przeczytali ulotki, zaczęli rechotać nie gorzej niż żaby, które
mieli ratow ać. A jeden pow iedział głośno do kolegów :  Tego
mi w łaśnie było trzeba! Co, chłopaki, pomożemy, nie? . Ja-
ko uczennica podstaw ów ki niespecjalnie się orientow ałam,
czym jest ironia, w ięc pomyślałam, że udało mi się ich prze-
konać. Danka, której po pow rocie w szystko opow iedziałam,
w ściekła się i stw ierdziła, że nie potrafię dotrzeć do tak zw a-
nych grup docelow ych, a potem definityw nie podziękow ała
mi za w spółpracę.
Wszystkie jej perypetie, które spokojnie w ypełniłyby sce-
nariusz serialu dla młodzieży, zaw sze spraw iały, że czułam,
jakbym żyła na drugim planie. Chcąc choć trochę to zmie-
nić, postanow iłam pokazać, że i ja mogę się zajmow ać czymś
interesujÄ…cym.
***
Wybór zajęć pozalekcyjnych w Domu Kultury okazał się
całkiem spory. Szczegółow o omów ione bloki zebrano w kilku
kategoriach, biorąc pod uw agę kryterium w ieku. Dokładnie
przestudiow ałam oferty w rubryce  Aktyw ni gimnazjaliści .
Propozycje sportow e odpadał y się na yłącz-
y. Składałnie w
nie gry zespołow e, co było dla mnie sporym problemem, bo
po prostu ich nie lubiÄ™. Na lekcjach w uefu praw ie zaw sze
gramy w kosza. Jestem niew ysoka i niezbyt przekonana do
8
Kup książkę Przeczytaj więcej o książce
zbiorow ej gonitw y po boisku, w ięc słaba ze mnie podpora
drużyny. A jeśli już mi się udaje, najczęściej przez przypa-
dek, dosięgnąć piłki, momentalnie rusza w moją stronę gru-
pa groz
nie pokrzykujących zaw odniczek drużyny przeciw -
nej, majÄ…cych jak najgorsze zamiary. W takich chw ilach sta-
je mi przed oczyma rycina z książki do historii przedstaw ia-
jąca najazd barbarzyńców na Cesarstw o Rzymskie. Wpraw -
dzie tam potyczki kończyły się utratą życia przez słabszego,
a mnie pozbaw ia się tylko piłki, ale przykre w rażenie ata-
ku na moje terytorium tow arzyszy mi zw ykle aż do końca
meczu. A w rogie spojrzenia nauczycielki, ogromnej kobiety
ubranej w dres i uzbrojonej w nieodłączny gw izdek, zdecydo-
w anie nie dodajÄ… mi otuchy. Wcale siÄ™ nie dziw iÄ™ Jolce, ko-
leżance z klasy, że załatw iła sobie zw olnienie. Jej matka jest
lekarką i w ypisała co trzeba na opatrzonym pieczątką św ist-
ku. Może pow innam się na to oburzyć, ale nic z tego. Gdyby
na w uef idu-
ie dopasow yw ano ćw iczenia do naszych indyw
alnych upodobań, a przy ocenie uw zględniano nie tylko re-
zultaty, ale także  przede w szystkim  zaangażow anie, fre-
kw encja ćw iczących bez w ątpienia by w zrosła.
Na w arsztatach tańca w ymagany był specjalny strój,
którego cena (podana w naw iasie) przekraczała koszt kur-
su, toteż myśl o nich od razu porzucitaką sumę mo-
Å‚am. Za
głabym postaw ić sobie pomnik  w tedy czas w olny w yko-
rzystyw ałabym na odpędzanie z niego gołębi.
Na liście znalazłam jeszcze zajęcia plastyczne. To też nie
dla mnie. Ostatnim rysunkiem, który w ykonałam z w łas-
nej w oli, był portret babci, podarow any jej przed laty na uro-
dziny.
 Czy ja napraw dę tak w yglądam, Lauro?  pytała póz
-
niej przy każdej okazji.  O ile pamiętam, kochana, miałam
9
Kup książkę Przeczytaj więcej o książce
taką miraz, gdy spróbow ałam dw udaniow ego obia-
nÄ™ tylko
du, który przyrządził tw ój dziadek. Od tamtej pory nie po-
zw oliłam mu przekroczyć progu kuchni.
Pozostaw ały w arsztaty teatralne. Żadnych negatyw nych
dośw iadczeń, a naw et trochę całkiem przyjemnych w spo-
mnień. Jako dziew czynka chodziłam z siostrą na przedsta-
w ienia dla dzieci, póz
niej, z różnym skutkiem, namaw ia-
łam ulubione koleżanki do w izyt w teatrze.
Wystarczyło zatem w płacić kasę i czekać na rozpoczę-
cie zajęć.
 Wspaniały pomysł  ucieszyła się mama, gdy oznajmi-
łam jej mój zamiar.  Ubiegłaś mnie, bo sama miałam ci za-
proponow ać, żebyś sobie czegoś takiego poszukała.
 Taa& Pew nie będzie z ciebie druga Helena Modrze-
jew ska  zaw yrokow ała Danka, stanąw szy w drzw iach do
pokoju.  Mamuś, tato, w yjeżdżam w sobotę na taką ak-
cjÄ™&
 Może i będzie  odpow iedziałam zaczepnie, usiłując
jej przerw ać, ale nikt mnie już nie słuchał.
 Kogo tam znow u ratujecie?  Tata udaw ał skw aszone-
go, ale w idać było, że jest zaciekaw iony.
 Tylsię póz
niej nie okazało, że to w as trzeba ra-
ko żeby
tow ać  ostrzegła mama.
Czylnic tu po mnie. Dance jak zw ykle udało się
i znow u
zająć uw agę rodziców na co najmniej pół godziny. Wszyst-
ko w skazuje na to, że młodsze siostry istnieją na św iecie tyl-
ko po to, żeby starszym żyło się lepiej.
***
Poza mną na zajęcia przyszło dziew ięć osób.
 Miażdżąca przew aga li ew cząt, czego się zresz-
czebna dzi
tą spodzi zaczęła pani Bożena, prow adząca w arszta-
ew ałam
10
Kup książkę Przeczytaj więcej o książce
ty absolw entka teatrol e na szczęściteż, jak
ogii.  Al e mamy
w idzę, jednego mężczyznę, w sam raz do odtw arzania ról ry-
cerzy, król iaczy pereł i zdobyw ców niew ieścich serc.
ów , poław
Radek, tak?
 Tak  bąknął chłopak i rozejrzał się nerw ow o. Nie w y-
glądał mi na bohatera. Przypominał raczej spłoszoną anty-
lopę, która w ietrzy zbliżającego się drapieżnika.
Miałam nadzieję, że gadanie o królach i perłach nie ozna-
cza, że będziemy traktow ani jak przedszkolaki. Jestem na to
strasznie w yczulona, bo rodzice i Danka ciÄ…gle zachow ujÄ…
się w obec mnie tak, jakbym zatrzymała się w rozw oju na eta-
pie pięciolatka.
 Cóż&  ciągnęła kobieta  nie mam zamiaru zmuszać
w as do zw ierzeń, ale jeśli ktoś chce nam pow iedzieć, co go
tutaj sprow adza, niech się nie krępuje. Sł.
uchamy
 To ja pow iem za siebie i za siostrę  odezw ała się na-
tychmiast jedna z dw óch rudych dziew czynek siedzących
z przodu.  Chcemy tw orzyć spektakle o Sierotce Bez No-
gi, dziew czynce, której nic się nie udaje. Zagra ją Karoli-
na. Ja będę w szystki ymi postaciami, tymi, co
mi pozostał
życzą Sierotce z
le.
 Hm& Rozumiem, Ew o.  Pani Bożena dyskretnie rzu-
ci istę, najpew niej znalazła na niej dw a takie
Å‚a okiem na l
same nazw iska, co pozw ol ić i roz-
i miÄ™ ojej
Å‚o jej ustalsw
mów czyni.  Wspomniano mi, że zostałyście zapisane do
grupy w drodze w yjÄ…tku, bo nie chodzicie jeszcze do gim-
nazjum.
 Tak, proszÄ™ pani. ChodzÄ™ do piÄ…tej klasy, a Karola do
czw artej. Pani z sekretariatu zgodziła się nas przyjąć&
 No, nie od razu  w trÄ…cii w nie
Å‚a Karol na  najpier
chciała, ale przyszłtatusiem, trochę do siebie po-
yśmy z
11
Kup książkę Przeczytaj więcej o książce
krzyczeli i ostatecznie tu jesteśmy. Chciałybyśmy pokazać
w szystkim nasz spektakl.
 Pomyśli iedziała ostrożnie pani Boże-
my o tym  pow
na  ale liczę na to, że rów nie chętnie porozmaw iacie z na-
mi o teatrze i w ysł ykładów .
uchacie w
 Sierotka Bez Nogi stanow i centrum naszych zainte-
resow ań  stw ierdziagą pieguska  ale oczyw iście
Å‚a z pow
chętnie porozmaw iamy i w ysł.
uchamy
 Bardzo siÄ™ cieszÄ™. Czy ktoÅ› jeszcze zechce nam coÅ›
pow iedzieć?
 Ja mam na i ka i poproszę o zaśw iadczenie 
miÄ™ Moni
z lew ej strony odezw ało się pulchne dziew czę o szerokich
ustach.  Wtedy dostanę szóstkę z polskiego i otrzymam
stypendium.
 Zaśw iadczenie o uczestnictw ie w w arsztatach?
 Tak. Tylko proszę pamiętać o pieczątce  tłumaczyła
cierpl tana.  Mogłabym zamiast z polskiego po-
iw ie zapy
praw ić ocenę z biologii, ale nie umiem dobrze narysow ać
tasiemca. To w ażne, bo nasza nauczycielka ocenia estetykę
rysunku.
Z końca sali dobiegło pogardliw e prychnięcie. Siedzia-
ły tam trzy dziew czyny, które dotąd ograniczały się do ko-
mentarzy w ygłaszanych półgłosem między sobą.
 Niezła motyw acja  pogratulow ała teraz głośno jedna
z nich, kiw ając ironicznie głow ą ozdobioną w w orkow aty be-
ret z imponującym pomponem.  Długo nad tym myślałaś?
 Ki iedziała nieufnie amatorka stypen-
lka dni  odpow
dium.  Wysoka średnia i stypendium gw arantują przyjęcie
do dobrego liceum.
 No to faktycznie, trzeba w alczyć  odezw ała się dru-
ga, tłumiąc śmiech.
12
Kup książkę Przeczytaj więcej o książce
 Jesteście z siódmego gimnazjum, z klasy teatralnej? 
w trąciła pani Bożena, przeryw ając tę, moi -
m zdaniem, cał
kiem zabaw ną w ymianę zdań.
 Tak  potw ierdziła melodyjnym głosem znajoma prze-
ciw niczek przyszłej stypendystki.  Ja jestem Dorota, to
Marta, a tam dalej Waza.
 Właściw ie to Kami ała kędzierzaw a bru-
la  sprostow
netka, ale nie w yjaśniła, dlaczego koleżanki nazyw ają ją
jak element zastaw y stołow ej.
 Miło, że jesteście z nami.  Pani Bożena się uśmiech-
nęła.  To w spaniale, że przynajmniej niektóre gimnazja
oferujÄ… zai anym uczniom w iedzÄ™ o teatrze. Kiedy
nteresow
będziecie rozmyślać nad w yborem liceum, pomyślcie o trój-
ce. Polecam z pow odu bardzo prężnie działającej młodzie-
żow ej grupy teatral adzi pan profesor Wideł-
nej, którą prow
ko.
 Widełko& to znaczy pan profesor jest dla nas ogrom-
nym autorytetem.  Marta kiw nęła głow ą.  Bardzo chciały-
byśmy trafić pod jego skrzydła.
 Postarajcie się zatem, bo w arto! Sama byłam kiedyś
jego podopieczną i dzięki temu w spominam szkołę średnią
jako w yjÄ…tkow y okres w moi na uczennica
m życiu  daw
tajemniczego pana Wideł iała w rażenie autentycz-
ki spraw
nie w zruszonej.  Wspaniałą przygodę z grupą prow adzo-
ną przez tak znakomitego pedagoga polecam oczyw iście
nie tylko naszym trzem koleżankom z klasy teatralnej, ale
także w am w szystkim.
Zastanaw iałam się, czy jestem jedyną osobą spośród tu
obecnych, która dotąd nie słyszała nic o dokonaniach gru-
py teatralkier
nej pod unkiem profesora Widełki. Wszyscy
zebrani, naw et dw ie rude małolaty, robili w rażenie dosko-
13
Kup książkę Przeczytaj więcej o książce
nale zorientow anych w sytuacji. Starałam się w ięc przybrać
i yraz tw arzy.
nteligentny w
Pierw szy w ykład dotyczył teatru antycznego. Pani Bo-
żena opow iadała nam o ni w iołow o, że ledw o nadą-
m tak ży
żałam z robieniem notatek.
 Aktorami byli w yłącznie mężczyz
ni  zaznaczyła do-
bitnie, a w jej głosie dało się w yczuć nutę niezadow olenia.
 Tw arze przesłaniali maskami, na nogach miel ,
i koturny
czylne buty na gr
i specjal ubej korkow ej podeszw ie, dzięki
czemu w ydaw ali siÄ™ bardziej majestatyczni.
 Aktor w masce?  zdziw iła się Karolina.  To jak on
mógł zdobyć sław ę, skoro nikt nie w idział jego tw arzy? Do-
brze, że teraz nie ma takiego obow iązku.
 Teraz aktorzy też noszą maski  ponuro stw ierdziła
Monika.  Mnóstw o pudru, szminki, różne takie&
 Mężczyzn też pudrują?!
 Pew nie! Bez tego św iecisię skóra  w yjaśniła
Å‚aby im
Kamila.
 Jak reflektor punktow y.  Monika rzuciła fachow y ter-
min niby od niechcenia, ale na jej tw arzy malow ała się w y-
raz
na satysfakcja.
 Przew odni udzenie kontynuow ała pa-
k chóru  niestr
ni Bożena  kierow ał do publ a częstokroć nie-
iczności słow
zw iÄ…zane z przebiegiem akcji, tak zw ane parabasis&
Zapisałam sobie to słow o i podkreśl ukrotnie
iłam je dw
cienkopisem. Przew odniw ydał mi się podobny do
k chóru
pani Zosi, naszej sąsiadki z pierw szego piętra, która uw iel-
biała w padać na plotki, a raczej z plotkami, bo tylko ona je
przekazyw ała.
 Jak tak dalej pójdzie, to w końcu u nas zamieszka 
maw ia z przekąsem mama, ale przew ażnie pokornie w ysłu-
14
Kup książkę Przeczytaj więcej o książce