Efekt świetlny SMD
E
f
e
k
t
ś
w
i
e
t
l
n
y
S
M
D
Efekt świetlny SMD
E
f
e
k
t
ś
w
i
e
t
l
n
y
S
M
D
2456
Do czego to służy? Elementy C2R2 wyznaczają częstotliwość, w poszczególnych fazach cyklu, nie jest ko-
Prezentowany układ powstał na podstawie czyli rytm migania diod. nieczna. Liczy się końcowy efekt, a ten jest
projektu, opisanego w jednym z niemieckich Na wyjściach Q4, Q5, Q6 występują prze- bardzo dobry, o ile tylko diody rozmieszczo-
czasopism. Jest to nieskomplikowany ste- biegi prostokątne o różnych częstotliwo- ne są w sposób jak najbardziej przypadkowy.
rownik diod świecących. Odpowiednio roz- ściach, wynoszących mniej więcej 2Hz, 1Hz, Należy zwrócić uwagę, że rezystory
mieszczone i migające w różnym rytmie dio- 0,5Hz. ograniczające R3...R7 są niezbędne.
dy LED dają interesujący efekt świetlny. W zależności od stanów na poszczegól- Jeśli ktoś chciałby zwiększyć jasność
Diody można rozmieścić w najróżniejszy nych wyjściach zaświecają się poszczególne
sposób  przykład pokazany jest na fotogra- diody. Dokładna analiza, które diody świecą Rys. 1 Schemat ideowy
fii wstępnej.
Dla wielu Czytelników zaletą jest fakt, że
sterownik zrealizowano z wykorzystaniem
miniaturowych elementów (SMD).
Ten prosty układ można też zmontować
na kawałku płytki uniwersalnej z wykorzy-
staniem klasycznych elementów.
W każdym przypadku można rozmieścić
diody świecące według własnego upodoba-
nia, byle układ połączeń był zgodny ze sche-
matem.
Jak to działa?
Rysunek 1 pokazuje schemat ideowy układu.
Zasada działania układu jest bardzo prosta.
Sterownikiem jest układ scalony CMOS
4060, zawierający licznik i generator.
Elektronika dla Wszystkich
98
świecenia diod (która jest całkiem dobra) mo- miedzianego. Bardzo pomocna okaże się
że nieco zmniejszyć wartości rezystorów pinceta).
Wykaz elementów
R3...R7, ale nie może ich usunąć  na przy- Montaż maleńkich elementów SMD może
kład bez rezystorów R6, R7 diody D2, D5, początkującym sprawić trochę kłopotów, dla-
D8, D9 praktycznie zwarłyby z
ródło zasila- tego w zestawie AVT-2456 przewidziano
R1,R2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100k&! SMD 4szt.
R
1
,
R
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
k
&!
S
M
D
4
s
z
t
.
nia (napięcie na pracujących czterech czerwo- dwie płytki drukowane i dwa komplety ele-
nych diodach LED wynosi około 4 x 1,7V). mentów SMD na wypadek uszkodzenia. Tyl-
C1,C2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100nF SMD 4szt.
C
1
,
C
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
n
F
S
M
D
4
s
z
t
.
ko ze względu na maleńkie elementy SMD
Montaż i uruchomienie projekt oznaczono dwiema gwiazdkami.
R3-R7 . . . . . . . . . . . . . .470&! zwykłe (330&!...1k&!)
R
3
R
7
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
4
7
0
&!
z
w
y
k
ł
e
(
3
3
0
&!
.
.
.
1
k
&!
)
Układ sterujący można zmontować na ma- Do punktów A...E sterownika należy za
leńkiej płytce drukowanej, pokazanej na ry- pomocą pięciu przewodów (tasiemki pięcio-
D1-D10 . . . . . . . . . . . . . . . .diody LED 5mm (3mm)
D
1
D
1
0
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
d
i
o
d
y
L
E
D
5
m
m
(
3
m
m
)
sunku 2. Wlutowanie elementów SMD nie żyłowej) dołączyć lampki. Diody LED i re-
przekracza możliwości nawet mniej zaawan- zystory ograniczające prąd R3...R7 nie są
U1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .CMOS 4060 SMD
U
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
C
M
O
S
4
0
6
0
S
M
D
sowanych elektroni- elementami SMD i mogą być zmontowane
ków. Niezbędna jest Rys. 2 Schemat dowolnie. Fotografia pokazuje model, gdzie
Płytka drukowana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2szt.
P
ł
y
t
k
a
d
r
u
k
o
w
a
n
a
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
2
s
z
t
.
jednak do tego nie- montażowy diody i rezystory ograniczające zmontowano
wielka lutownica na... kawałku kolorowego kartonu.
z cienkim grotem Montaż tej części układu nie powinien
(można też na grot sprawić trudności, należy tylko uważać, by
Komplet podzespołów z płytką jest
zwykłej lutownicy nie pomylić kierunku włączenia diod.
dostępny w sieci handlowej AVT jako
nałożyć nasadkę z ka-
kit szkolny AVT-2456
wałka gołego drutu Piotr Górecki
Jak to działa?
Na rysunku przedstawiono układ z dwoma tranzystorami. śnie dzięki temu sprzężeniu staje się on generatorem. Duże wzmoc-
Zadaniem uczestników konkursu jest odpowiedzieć na pytanie: nienie i silne sprzężenie zwrotne powodują, że układ wytwarza prze-
bieg prostokątny.
W praktyce schemat tego
samego układu rysuje się
inaczej, w postaci pokaza-
nej na rysunku obok.
Jest to powszechnie znany
multiwibrator astabilny 
i tak wyglądała zdecydo-
wana większość odpowie-
dzi. Wśród dużej liczby listów, kartek i e-maili pojawiły się też odpo-
wiedzi błędne. Oto przykłady:
(...) układ będzie rozciągał w czasie impuls podany na wejście A i to
niezależnie od polaryzacji tego impulsu. Mógłby się przydać do
współpracy mechanicznych elementów stykowych z elementami elek-
tronicznymi. (...)
Jak działa i do czego może służyć taki układ? (...) Myślę, że układ ma być jakimś członem pomiarowym tg� konden-
satorów, a badanym kondensatorem ma być  dolny kondensator, lecz
Odpowiedzi należy nadsyłać w terminie 45 dni od ukazania się tego na schemacie  zapomniano dorysować zaciski. (...)
numeru EdW. Na kopercie lub kartce z odpowiedzią należy umieścić (...) Sprzężenie zwrotne powoduje zmniejszenie impedancji wejścio-
dopisek: Jak11. Nagrodami będą kity AVT lub książki. wej i zwiększenie impedancji wyjściowej wzmacniacza. Układ może
zatem służyć jako dopasowanie impedancyjne. (...)
Rozwiązanie zadania z EdW 7/2000 Oczywiście przytłaczajaca większość odpowiedzi była prawidłowa.
Ogólnie biorąc, trafnie zidentyfikowaliście układ oraz opisaliście je-
Zadanie z EdW 7/2000 go funkcje i możliwości zastosowania. Niektórzy opisali działanie ge-
było bardzo łatwe. Aby neratora bardzo obszernie, choć nie było to konieczne  do udziału
je utrudnić, podano w losowaniu nagród wystarczyło dwa, trzy zdania opisu.
wskazówkę, że jest to
wzmacniacz. Rzeczywi-
ście jest to wzmacniacz. Nagrody otrzymują:
Wzmacniacz z bardzo Adam Wysocki z Warszawy,
silnym dodatnim sprzę- Zbigniew Jakimiuk z Janowa Podlaskiego,
żeniem zwrotnym, i wła- Grzegorz Duplaga z Zabrza.
Elektronika dla Wszystkich
99