5

Planowanie zadań

i metody ich obrazowania

Sławomir Stańczuk

Cel i sens planowania

Najważniejszą z przyczyn

Najważniejszą z przyczyn
niepowodzenia projektów jest

niepowodzenia projektów jest brak

brak

czasu

czasu..

Tymczasem najbardziej znanym

Tymczasem najbardziej znanym
wymiarem planowania jest

wymiarem planowania jest
planowanie działań i czasu.

planowanie działań i czasu.
Wykonuje się to przy użyciu

Wykonuje się to przy użyciu
rozmaitych technik (najbardziej

rozmaitych technik (najbardziej
popularne to WBS, PERT, wykres

popularne to WBS, PERT, wykres
Gantt’a).

Gantt’a).

Cel i sens planowania

Potrzeba planowania działań jest

Potrzeba planowania działań jest
uznawana przez większość ludzi, w

uznawana przez większość ludzi, w
praktyce natomiast często pomijana.

praktyce natomiast często pomijana.

W projekcie mamy do czynienia z

W projekcie mamy do czynienia z
ogromną liczbą czynników

ogromną liczbą czynników
nieznanych, nieprzewidywalnych,

nieznanych, nieprzewidywalnych,
niemożliwych do określenia i

niemożliwych do określenia i
zaplanowania na początku, jednak

zaplanowania na początku, jednak
absolutnie nie wynika z tego, iż

absolutnie nie wynika z tego, iż
planowanie jest działaniem

planowanie jest działaniem
zbędnym.

zbędnym.

Jakie znaczenie ma plan

Jakie znaczenie ma plan
projektu?

projektu?

Racjonalny opis zadania i sposobu

Racjonalny opis zadania i sposobu
wykonania

wykonania

Narzędzie do osiągania celu

Narzędzie do osiągania celu
(pomiar, korekty)

(pomiar, korekty)

„Mapa przyszłości”

„Mapa przyszłości” –

– obraz tego,

obraz tego,

czego należy oczekiwać po projekcie

Narzędzie „kupowania” sponsora i

Narzędzie „kupowania” sponsora i
zespołu

zespołu –

– sposób pozyskiwania

sposób pozyskiwania

zaufania i współpracy

Zawartość planu

Plan działań

Plan działań to lista zadań do

Plan działań to lista zadań do
wykonania, ze wskazaniem

wykonania, ze wskazaniem

wykonania, ze wskazaniem
zależności merytorycznych i

zależności merytorycznych i
czasowych między nimi.

czasowych między nimi.

Wstępny harmonogram

Wstępny harmonogram
przedsięwzięcia

przedsięwzięcia

Jest określany już w fazie

Jest określany już w fazie
strategicznej. Polega na podziale

strategicznej. Polega na podziale
przedsięwzięcia na mniejsze

przedsięwzięcia na mniejsze
zadania, określeniu terminów ich

zadania, określeniu terminów ich
realizacji oraz zasobów niezbędnych

realizacji oraz zasobów niezbędnych

realizacji oraz zasobów niezbędnych
do ich wykonania.

do ich wykonania.

Harmonogram taki jest bardzo

Harmonogram taki jest bardzo
ogólny i musi być uszczegóławiany

ogólny i musi być uszczegóławiany
w trakcie realizacji przedsięwzięcia.

w trakcie realizacji przedsięwzięcia.

Harmonogramowanie

Harmonogramowanie
przedsięwzięć (1)

przedsięwzięć (1)

1. Ustalenie kalendarza prac

data rozpoczęcia przedsięwzięcia

dni robocze i wolne w przewidywanym

dni robocze i wolne w przewidywanym
okresie realizacji przedsięwzięcia

okresie realizacji przedsięwzięcia

czas pracy w poszczególnych dniach

2. Podział przedsięwzięcia na elementarne

2. Podział przedsięwzięcia na elementarne
zadania

zadania

budowanie hierarchii zadań, zadania

budowanie hierarchii zadań, zadania
wyższego poziomu składają się z pewnej

wyższego poziomu składają się z pewnej
ilości zadań poziomu niższego

ilości zadań poziomu niższego

przedsięwzięcie powinno zostać podzielone

przedsięwzięcie powinno zostać podzielone
na stosunkowo małe zadania, których

na stosunkowo małe zadania, których
parametry jest dość łatwo określić

parametry jest dość łatwo określić

Harmonogramowanie

Harmonogramowanie
przedsięwzięć (2)

przedsięwzięć (2)

3. Określenie parametrów zadań

Parametry czasowe: czas wykonania,

Parametry czasowe: czas wykonania,
najwcześniejszy możliwy termin rozpoczęcia,

najwcześniejszy możliwy termin rozpoczęcia,
pożądany czas zakończenia realizacji

pożądany czas zakończenia realizacji

4. Określenie zasobów niezbędnych do

4. Określenie zasobów niezbędnych do
realizacji poszczególnych zadań

realizacji poszczególnych zadań

Pomieszczenia, wyposażenie, infrastruktura

Pomieszczenia, wyposażenie, infrastruktura
komunikacyjna, ludzie

komunikacyjna, ludzie

5. Ustalenie dostępności zasobów

6. Określenie kolejności i czasów

6. Określenie kolejności i czasów
wykonania zadań

wykonania zadań

Wykres Gantt’a

Najlepszy mechanizm do wizualizacji

Najlepszy mechanizm do wizualizacji
planowania terminów

planowania terminów

Daje jasny i prosty obraz przebiegu procesu

Daje jasny i prosty obraz przebiegu procesu
w czasie

w czasie

Ukłład zdarze

ad zdarzeń

na wykresie przedstawiany

jest najcz

jest najczęś

ęś

ciej w wersji

ciej w wersji planowanej

planowanej przed

przed

jest najcz

jest najczęś

ęś

ciej w wersji

ciej w wersji planowanej

planowanej przed

przed

rozpocz

rozpoczę

ciem dzia

ciem działłania oraz

ania oraz rzeczywistej

rzeczywistej

nanoszonej na wykres wraz z up

nanoszonej na wykres wraz z upłływem

ywem

czasu.

czasu. Za pomoc

Za pomocą

wykresu Gantt

wykresu Gantt’’a mo

a moż

nie tylko planowa

nie tylko planować

i kontrolowa

i kontrolować

wykonanie

planu, ale tak

planu, ale takż

e poprzez zastosowanie

odpowiedniego systemu oznacze

odpowiedniego systemu oznaczeń

uwzgl

uwzglę

dnia

dniać

zmienno

zmienność

ść

przebiegu

wykonania zadania.

Wykres Gantt’a

Wykres Gantt’a –

– przykład

przykład

Wiersze – stanowiska pracy, kolumny – jednostki czasu

Wykres Gantt’a

Tworzenie harmonogramu prowadzi

Tworzenie harmonogramu prowadzi
się zwykle jako sekwencję:

się zwykle jako sekwencję:

Spisanie listy działań

Uwzględnienie zależności i

Uwzględnienie zależności i
ograniczeń (daty graniczne

ograniczeń (daty graniczne
projektu), aż do rozplanowania

projektu), aż do rozplanowania
zasob

zasobó

ów

w z uwzgl

z uwzglę

dnieniem

moż

liwo

liwoś

ci zast

ci zastę

powania ludzi i

ich faktycznej dost

ich faktycznej dostę

pno

pnoś

ci.

WBS

Work Breakdown Structure

WBS

WBS –

– struktura podziału pracy

struktura podziału pracy

Jest hierarchiczną strukturą

Jest hierarchiczną strukturą
działań prowadzących do

działań prowadzących do
uzyskania określonych produktów.

uzyskania określonych produktów.

uzyskania określonych produktów.
Po wyróżnieniu najważniejszych

Po wyróżnieniu najważniejszych
grup zadań (zadania 1. poziomu)

grup zadań (zadania 1. poziomu)
dekomponuje się je na zadania

dekomponuje się je na zadania
bardziej szczegółowe (niższego

bardziej szczegółowe (niższego
rzędu), aż do uzyskania

rzędu), aż do uzyskania
potrzebnego poziomu

potrzebnego poziomu
szczegółowości.

szczegółowości.

WBS

WBS –

– diagram

diagram

Work Breakdown Structure

WBS

Work Breakdown Structure

Pokazuje na jakie części można

Pokazuje na jakie części można
podzielić projekt

podzielić projekt

Jaki zestaw części niższego

Jaki zestaw części niższego
poziomu tworzy daną część

poziomu tworzy daną część
wyższego poziomu

wyższego poziomu

Definiuje projekt jako pewną

Definiuje projekt jako pewną
hierarchię elementów związanych

hierarchię elementów związanych
z produktami wytworzonymi i w

z produktami wytworzonymi i w
trakcie realizacji projektu

trakcie realizacji projektu

WBS

Work Breakdown Structure

Wskazówki przy tworzeniu

Wskazówki przy tworzeniu
diagramu WBS

diagramu WBS

Podzia

Podziałł prac powinien nast

prac powinien nastę

powa

pować

wed

wedłług

głó

łównych produkt

wnych produktó

ów projektu

w projektu

Diagram powinien

Diagram powinien koniecznie

koniecznie uwzgl

uwzglę

dnia

dniać

wszystkie czynno

wszystkie czynnoś

ci ryzykowne, nios

ci ryzykowne, niosą

zagro

zagroż

enia projektu, jak te

enia projektu, jak też

zwi

zwią

zane z

wykonawcami zewn

wykonawcami zewnę

trznymi (np.

wykonawcami zewn

wykonawcami zewnę

trznymi (np.

poddostawcami, u

poddostawcami, uż

ytkownikiem)

Poziom szczeg

Poziom szczegół

ółowo

owoś

ci czynno

ci czynnoś

ci: nie za

duż

y, nie za ma

y, nie za małły

y -- zwykle 2 lub 3 poziomy

zwykle 2 lub 3 poziomy

(przy wi

(przy wię

kszej szczeg

kszej szczegół

ółowo

owoś

ci diagram

staje si

staje się

nieczytelny), ewentualnie z

dekompozycj

dekompozycją

na WBS ni

na WBS niż

szego poziomu.

RAM

Responsibility Assignment Matrix

Macierz RAM

Praktyczny sposób ustalania

Praktyczny sposób ustalania
odpowiedzialności członków zespołu za

odpowiedzialności członków zespołu za
realizowane zadania dzięki połączeniu

realizowane zadania dzięki połączeniu
diagramów:

diagramów:

WBS (Work Breakdown Structure)

OBS (Organization Breakdown

OBS (Organization Breakdown
Structure)

Structure)

Każda komórka macierzy zawiera krótki

Każda komórka macierzy zawiera krótki
opis zadania oraz potrzebne zasoby do

opis zadania oraz potrzebne zasoby do
jego wykonania

jego wykonania

RAM

Responsibility Assignment Matrix

Wykresy sieciowe

Podstawą opracowania technik PERT i

Podstawą opracowania technik PERT i
CMP była teoria grafów. Wynikiem

CMP była teoria grafów. Wynikiem
zastosowania tych technik są

zastosowania tych technik są wykresy

wykresy

sieciowe

sieciowe..

Sieć działań można określić jako graf

Sieć działań można określić jako graf
skierowany działań i zależności

skierowany działań i zależności

Wykresy sieciowe składają się z:

Czynności

Czynności –

– działań określonych w

działań określonych w

czasie, a więc posiadających swój

czasie, a więc posiadających swój
początek, koniec i czas trwania

początek, koniec i czas trwania

Zdarzeń

Zdarzeń -- punktów na skali czasu

punktów na skali czasu

oznaczających fakt zakończenia

oznaczających fakt zakończenia
poprzedniej czynności i rozpoczęcia

poprzedniej czynności i rozpoczęcia
następnej

następnej

Oznaczanie zdarzeń

Każde zdarzenie na wykresie sieciowym

Każde zdarzenie na wykresie sieciowym
zwykle oznaczane jest kółkiem zawierającym

zwykle oznaczane jest kółkiem zawierającym
odpowiednie informacje:

odpowiednie informacje:

Wykres sieciowy

Wykres sieciowy -- przykład

przykład

Wykresy sieciowe

Przy pomocy tej techniki wygodnie

Przy pomocy tej techniki wygodnie
jest prowadzi

jest prowadzić

analiz

analizę

tzw.

tzw. ś

cie

cież

krytycznej

krytycznej,, a wi

a wię

c zestawu

kolejnych czynno

kolejnych czynnoś

ci, kt

ci, któ

órych

rych łą

łączny

czny

czas realizacji daje najd

czas realizacji daje najdłłu

uż

szy

czas realizacji daje najd

czas realizacji daje najdłłu

uż

szy

przebieg projektu. Sie

przebieg projektu. Sieć

daje

rró

ównie

wnież

przejrzysty obraz

zale

zależ

noś

ci mi

ci mię

dzy poszczeg

dzy poszczegó

ólnymi

lnymi

dzia

działłaniami.

aniami.

CMP

Critical Path Method

CMP

CMP –

– metoda ścieżki krytycznej

metoda ścieżki krytycznej

Celem techniki CMP jest wybranie

Celem techniki CMP jest wybranie
spośr

spośró

ód element

d elementó

ów procesu ścieżki

w procesu ścieżki

krytycznej.

Zadania, kt

Zadania, któ

óre nie mogą zostać

re nie mogą zostać

Zadania, kt

Zadania, któ

óre nie mogą zostać

re nie mogą zostać

opó

óźnione nazywamy

nione nazywamy zadaniami

zadaniami

krytycznymi.

cieżka

cieżka krytyczna

krytyczna, to

, to najdłuższa

najdłuższa droga

droga

w sieci, kt

w sieci, któ

óra

ra określa

określa czas

czas całego

całego

przedsięwzięcia

przedsięwzięcia.

. Stąd

Stąd cała

cała uwaga jest

uwaga jest

kierowana na

kierowana na możliwości

możliwości jej skr

jej skró

ócenia.

cenia.

CMP

procedura sporządzania wykresu sieciowego (1)

1. Podział projektu na zadania i

1. Podział projektu na zadania i
czynności

czynności

2. Ustalenie logicznego następstwa

2. Ustalenie logicznego następstwa
poszczególnych czynności

poszczególnych czynności

3. Określenie czasu trwania

3. Określenie czasu trwania
czynności

czynności

4. Wykreślenie sieci

5. Ustalenie najwcześniejszych

5. Ustalenie najwcześniejszych
możliwych i najpóźniejszych

możliwych i najpóźniejszych
dopuszczalnych terminów

dopuszczalnych terminów
wystąpienia zdarzeń

wystąpienia zdarzeń

CMP

procedura sporządzania wykresu sieciowego (2)

6. Wyliczenie rezerw czasu

7. Wykreślenie drogi krytycznej

8. Interpretacja rezerw czasu

9. Ewentualne udoskonalenie sieci

9. Ewentualne udoskonalenie sieci
(skrócenie ścieżki krytycznej)

(skrócenie ścieżki krytycznej) –

–

powrót do punktu 4.

PERT

Program Evaluation and Review Technique

PERT

PERT -- technika oceny i kontroli

technika oceny i kontroli

programu działania

Celem techniki PERT jest

Celem techniki PERT jest
zidentyfikowanie elementów

zidentyfikowanie elementów
procesu i wyznaczenie odcinków

procesu i wyznaczenie odcinków

procesu i wyznaczenie odcinków
czasu, które mają największy

czasu, które mają największy
wpływ na realizację projektu

wpływ na realizację projektu

Czynności przedstawione są w

Czynności przedstawione są w
postaci sieci wzajemnych

postaci sieci wzajemnych
zależności poszczególnych

zależności poszczególnych
zdarzeń w czasie

zdarzeń w czasie

PERT

PERT -- diagram

diagram

PERT

Program Evaluation and Review Technique

Technika PERT stosowana jest, gdy w

Technika PERT stosowana jest, gdy w
wykresie sieciowym nie mo

wykresie sieciowym nie moż

emy z ca

emy z całą

łą

pewno

pewnoś

cią

okre

okreś

lilić

czasu trwania

niekt

niektó

órych czynno

rych czynnoś

ci. W

ci. Wó

ówczas czas

wczas czas

taki mo

taki moż

na wyznaczy

na wyznaczyć

metod

metodą

eksperck

ekspercką

czasy optymistyczne (A),

eksperck

ekspercką

czasy optymistyczne (A),

najbardziej prawdopodobne (B)

najbardziej prawdopodobne (B) i

pesymistyczne (C). Nast

pesymistyczne (C). Nastę

pnie

wyznacza si

wyznacza się

sum

sumę

A + 4B + C i dzieli

się

jją

przez 6. Je

przez 6. Jeż

eli dane czynno

eli dane czynnoś

powtarza

powtarzałły si

y się

czę

sto w przesz

sto w przeszłło

oś

ci,

moż

na wykorzysta

na wykorzystać

metody

statystyczne.

Zalety technik sieciowych

Skrócenie czasu realizacji projektu bez

Skrócenie czasu realizacji projektu bez
dodatkowych zmian organizacyjnych i

dodatkowych zmian organizacyjnych i
nakładów

nakładów

Zmniejszenie kosztów ogólnych

Zmniejszenie kosztów ogólnych
projektowania i wdrożenia

projektowania i wdrożenia
Racjonalne wykorzystanie rezerw

Racjonalne wykorzystanie rezerw

Racjonalne wykorzystanie rezerw
czasowych

czasowych

Koncentrację uwagi na czynnościach

Koncentrację uwagi na czynnościach
krytycznych dla całego postępowania

krytycznych dla całego postępowania

Ułatwienie planowania i realistyczne

Ułatwienie planowania i realistyczne
ustalanie terminów zakończenia realizacji

ustalanie terminów zakończenia realizacji

Stworzenie podstaw do kontroli przebiegu

Stworzenie podstaw do kontroli przebiegu
prac w każdym momencie i prowadzenia

prac w każdym momencie i prowadzenia

Techniki komputerowe

Współcześnie na potrzeby

Współcześnie na potrzeby
planowania złożonych przedsięwzięć

planowania złożonych przedsięwzięć
stosuje się techniki komputerowe.

stosuje się techniki komputerowe.
Pozwalają one na bieżąco

Pozwalają one na bieżąco
kontrolować przebieg realizacji i

kontrolować przebieg realizacji i

kontrolować przebieg realizacji i
odpowiednio wcześnie reagować na

odpowiednio wcześnie reagować na
powstające opóźnienia. Przykładem

powstające opóźnienia. Przykładem
programu komputerowego

programu komputerowego
wykorzystywanego do zarządzania

wykorzystywanego do zarządzania
projektami jest program Microsoft

projektami jest program Microsoft
Project.

Project.

Podsumowanie

Zastosowanie technik planowania i

Zastosowanie technik planowania i
diagramatyzacji pozwala znacznie

diagramatyzacji pozwala znacznie
skrócić czas realizacji projektu.

skrócić czas realizacji projektu.
Jednak o j

Jednak o jako

akoś

ci planu projektu

Jednak o j

Jednak o jako

akoś

ci planu projektu

nie decyduje formalna technika

nie decyduje formalna technika
u

uż

yta do jego zapisania, lecz

profesjonalizm jego autora oraz

profesjonalizm jego autora oraz
sama zawarto

sama zawartość

ść

, a wi

, a wię

c to, co jest

uję

te w planie i czego w nim

brakuje

brakuje..

Literatura

„Inżynieria oprogramowania” Andrzej

„Inżynieria oprogramowania” Andrzej
Jaszkiewicz, Wyd. Helion

Jaszkiewicz, Wyd. Helion

„Wprowadzenie do inżynierii

„Wprowadzenie do inżynierii
oprogramowania” Kazimierz Subieta,

oprogramowania” Kazimierz Subieta,

oprogramowania” Kazimierz Subieta,
Wyd. PJWSTK

Wyd. PJWSTK

Wykłady BYT

Internet

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
, , , , , 5
5
5
5
5
5
5
5
113 45
str4 5
rw Rynek walutowy wyk 5
str4 5
5
5
5
5
5
5

więcej podobnych podstron