Patogeneza i najwa

ż

niejsze

przyczyny biegunek młodych

zwierz

ą

t

• 17.01.2014

WYMIANA PŁYNÓW

W PRZEWODZIE POKARMOWYM BYDŁA

Ś

LINA-PRZEDŻOŁĄDKI

(50-180 l/dobę)

SOK

Ż

OŁĄDKOWY

WODA

(30-50 l/dobę) ŻÓŁĆ

WYPITA

(4-5 l/dobę)

(50-120 l)

SOK TRZUSTKOWY

(2-3 l/dobę)

SOK JELITOWY

(?)

KAŁ

7-15 L)

WODA ABSORBOWANA

(130-340 l/dobę)

Ogromne objętości płynów przepływających

przez ściany przewodu pokarmowego

wymagają udziału prostych i „oszczędnych

energetycznie” mechanizmów transportu

(dyfuzja, dyfuzja ułatwiona, itp.).

Aby te mechanizmy funkcjonowały,

konieczna jest wysoka stabilność warunków

w poszczególnych odcinkach jelit

(homeostaza)

TRAWIENIE I ABSORPCJA W RÓ

Ż

NYCH ODCINKACH

PRZEWODU POKARMOWEGO CIEL

Ę

CIA

(za Demigne C., Remesy

C. i Chartier F. , INRA)

Odcinek
przewodu
pokarmowego

Sytuacja normalna

Biegunka

Podaż płynu
nawadniającego

Trawieniec

- ścinanie kazeiny
- opróżnianie normalne

- ścinanie często upośledzone
- motoryka zaburzona (tendencja
do blokady opróżniania trawieńca

ś

cinanie bez przeszkód

opróżnianie łatwe
(sprzyja mu propionian)

Jelito czcze

- intensywna absorpcja wody
- hydroliza laktozy
- absorpcja glukozy i galaktozy
- hydroliza białek
- absorpcja aminokwasów
- hydroliza lipidów
- absorpcja kwasów tłuszczowych
-absorpcja sodu (sprzyja jej absorpcja
glukozy, galaktozy i niektórych
aminokwasów)
- absorpcja potasu

-

sekrecja wody

- zmniejszenie hydrolizy laktozy
- możliwa absorpcja glukozy i
galaktozy
- sekrecja sodu
- sekrecja wodorowęglanu

- absorpcja glukozy,
aminokwasów i octanu
sprzyja absorpcji sodu,
więc i wody
- absorpcja potasu
- absorpcja chloru

Jelito
biodrowe

-słabsza czynność hydrolityczna i
absorpcyjna
- absorpcja chloru (wraz z sodem)

- sekrecja wody i elektrolitów

- absorpcja chloru,
octanu i sodu (absorpcja
wody)

Okrężnica

- metabolizm flory bakteryjnej (produkcja
lotnych kwasów tłuszczowych)
- absorpcja lotnych kwasów
tłuszczowych
mogących poprawić absorpcję sodu i
wody

- zachwiana flora bakteryjna i
motoryka
- absorpcja sodu i wody
zwiększona, ale nie kompensuje
strat w jelicie cienkim

- możliwa absorpcja
octanu (jeżeli absorpcja
w jelicie cienkim była
niepełna), co może
zwiększać absorpcję
sodu i wody)

Biegunka u ciel

ę

cia

Najważniejsze przyczyny

biegunek cieląt

Przyczyna

Wiek najczęściej chorujących cieląt

Zmiana pokarmu

Po przeniesieniu do cielętnika

Niedobór wapnia w mleku

2 dzień - ....

Enterotoksyczna Escherichia

coli

Od urodzenia do 3-5 dnia życia

Rotawirusy

4-10 dzień życia

Coronawirusy

10-30 dni życia

Cryptosporidium sp.

7-14 dni życia

Salmonella sp.

powyżej 1 tygodnia życia, zwykle

kilkutygodniowe

Najwa

ż

niejsze infekcyjne przyczyny

biegunek ciel

ą

t-noworodków

Czynik infekcyjny

Wiek najcz

ęś

ciej

choruj

ą

cych ciel

ą

t

Enterotoksyczna
Escherichia coli

Od urodzenia do 3-5 dnia

ż

ycia

Rotawirusy

4-10 dzie

ń ż

ycia

Coronawirusy

10-30 dni

ż

ycia

Cryptosporidium sp.

7-14 dni

ż

ycia

Salmonella sp.

powy

ż

ej 1 tygodnia

ż

ycia

Ostra biegunka

stanowi w 75% przyczyn

ę ś

miertelno

ś

ci

ciel

ą

t do 3 tygodnia

ż

ycia

Przewlekła biegunka

najcz

ęś

ciej wskutek niedostatecznej jako

ś

ci

preparatów mlekozast

ę

pczych

Dlaczego biegunki neonatalne

maj

ą

zwykle przebieg ostry?

• Niska efektywno

ść

mechanizmów

odporno

ś

ci błon

ś

luzowych

• Słaba wydolno

ść

nerek

• Ograniczone zdolno

ś

ci regeneracyjne

błony

ś

luzowej jelit

RÓŻNE CZYNNIKI

BIEGUNKOTWÓRCZE POWODUJĄ

NASILENIE SEKRECJI I / LUB

OSŁABIENIE ABSORPCJI

Homeostaza :

-prawidłowa motoryka, tra-

absorpcja> sekrecja

wienie i konsystencja kału

Biegunki wirusowe :

zwiększenie objętości

Osłabienie absorpcji

płynu w świetle jelit, zabu-

Biegunki bakteryjne:

rzenia trawienia,

Nasilenie sekrecji

przyspieszenie perystaltyki

biegunka

INFEKCYJNE CZYNNIKI

RYZYKA BIEGUNEK U CIELĄT

Bakteryjne

Wirusowe

Pierwotniacze

Eschericha coli –(ETEC,
EHEC, EPEC)
Salmonella typhimurium
S.dublin, S.newport
Campylobacter jejuni
C. fecalis
Clostridium perfringens
typ A, C
C.sordelli
Klebsiella sp.

Rotawirus serogrupa A
(dominujące)
Rotawirus serogrupa B
(rzadko)
Coronawirus
Parvowirus
Caliciwirus
Breda wirus
BVDV

Cryptosporidium

spp.(muris?)

Eimeria spp.

Giardia spp.

Zmiany anatomopatologiczne u kikudniowego

ciel

ę

cia padłego wskutek infekcji Clostridium

Clostridium perfringens typ A

Songer i Miskimins 2005

PRZEPŁYW WODY I JONÓW W

CZASIE BIEGUNKI

PRZESTRZEŃ

PRZESTRZEŃ

PRZEWÓD

Ś

RÓDKOMÓRKOWA POZAKOMÓRKOWA POKARMOWY

K

+

Mg

++

Na

+

Cl

-

HCO

3

-

K

+

Mg

++

H

2

O

(za Demigne, Remesy i Chartier, zmodyfikowane)