Konflikt indyjsko-

pakistański

• Korzenie tego konfliktu sięgają lat 40.

dwudziestego wieku.

• Wtedy, cesarstwo indyjskie, „perła w

koronie Imperium Brytyjskiego”,
zostało podzielone na dwa niepodległe
państwa.

• Konflikty między muzułmanami i

hinduistami nabrzmiewały już po I
wojnie światowej.

• W 1940 r. Liga Muzułmańska ogłosiła

rozpoczęcie walki o wydzielenie z Indii
odrębnego państwa muzułmanów –
Pakistanu.

• 1945 - zamieszki na tle religijnym; w

następnym roku zamieniły się one we
wzajemne rzezie. Według szacunków
zginęło od 200 tysięcy do 2 milionów
osób.

• 1947 – Wielka Brytania podzieliła

kolonię na dwa państwa o statusie
dominiów: Indie ze stolicą w Delhi i
Pakistan ze stolica w Karaczi.

• Do Pakistanu włączono terytoria

zamieszkiwane w większości przez

muzułmanów. Kraj ten składał się z

dwóch odrębnych terytoriów: Pakistan

Zachodni i Pakistan Wschodni.

• Pakistan Wschodni (Bengal Wschodni)

zamieszkiwali Bengalczycy, głównie

wyznania muzułmańskiego, historycznie

związani ze starą kulturą indyjską.

• W granicach Indii znalazł się natomiast

Bengal Zachodni, gdzie przeważała

ludność wyznań niemuzułmańskich.

• Pierwsze starcia indyjsko – pakistańskie

wystąpiły w księstwie Kaszmiru –

niezależnym państwie zamieszkałym

w 80% przez muzułmanów.

• W październiku 1947 r. ludność

muzułmańska wszczęła powstanie,

dążąc do połączenia z Pakistanem.

• Oddziały powstańcze opanowały

większość kraju i zmierzały ku stolicy.

• Maharadża Hari Singh zaapelował o

pomoc do Dehli.

• W zamian za zachowanie autonomii

zgodził się na włączenie Kaszmiru w

skład Indii.

• Rząd indyjski wysłał wojska z

poleceniem stłumienia muzułmańskiej

rewolty.

• Do Kaszmiru wkroczyły też wojska

pakistańskie.

• Starcia pakistańsko-indyjskie

przerwano w 1948 r. na interwencję
ONZ.

• W styczniu 1949 r. wytyczono linię

demarkacyjną.

• Trzy czwarte terytorium Kaszmiru

znalazło się pod kontrolą Indii, jedną
czwartą otrzymał Pakistan.

• W 1957 r. Indie oficjalnie włączyły

obsadzoną część Kaszmiru do
państwa indyjskiego.

• Pakistan zacieśnił stosunki z USA.
• Indie szukały wsparcia w ZSRR.

• Od 1965 r. wzrasta liczba

pakistańskich grup dywersyjnych na

terenie Kaszmiru indyjskiego.

• W pościgu za dywersantami oddziały

policji i sił bezpieczeństwa Indii

przekraczały granicę pakistańskiego

Kaszmiru.

• 1 września 1965 r. doszło do wybuchu

pierwszej wojny indyjsko-pakistańskiej.

Mapa Dżammu i
Kaszmiru. Na zielono
zaznaczono obszar
kontrolowany przez
Pakistan,
pomarańczowym
kolorem objęte są
tereny należące do
Indii, natomiast
region Aksai Chin
okupowany jest przez
siły chińskie.

• Indyjskie siły zbrojne:
• 867 tys. żołnierzy – armia zawodowa o

przestarzałej strukturze i częściowo

przestarzałym uzbrojeniu.

• Jedna dywizja pancerna
• Dziesięć dywizji piechoty
• Brygada czołgów
• Około 600 samolotów rozmaitego

przeznaczenia.

• Pakistańskie siły zbrojne:
• 253 tysiące żołnierzy – składały się w

całości z ochotników; organizacja
oparta na wzorach brytyjskich; sprzęt
bojowy produkcji amerykańskiej.

• Dwie dywizje pancerne
• Osiem dywizji piechoty
• Około 230 samolotów

• Po 16 września 1965 r. natężenie walk

spadło – oba kraje wyczerpały większość
swoich zasobów, a ponieważ nie mogły
liczyć na dostawy broni z zagranicy wojna
„wypalała się” sama.

• 22 września na apel Rady Bezpieczeństwa

ONZ Indie i Pakistan zaprzestały działań
wojennych.

• 23 września na ogłoszono zawieszenie

broni.

• Obie strony uważały się za zwycięzców.
• Karaczi ogłosiło, że armia pakistańska

okupuje 1800 km

2

terytorium indyjskiego.

• W odpowiedzi Dehli zakomunikowało, że

Indie okupują 1750 km

2

terytorium

pakistańskiego., same zaś utraciły kontrolę

nad 630 km

2

własnych ziem.

• W rzeczywistości wojna niczego nie

rozstrzygnęła. Sytuacja wróciła do punktu

wyjścia i konflikt pozostał nie rozwiązany.

Wojna o Bengal Wschodni w

1971 r.

• Pod koniec lat 60. w Pakistanie

Wschodnim (Bengalu Wschodnim)

zaczęły narastać tendencje

separatystyczne.

• Wprawdzie 89% mieszkańców należało

do wyznania muzułmańskiego, większość

Bengalczyków domagała się autonomii.

• Religia, jako ogniwo łączące wschodnią i

zachodnią część Pakistanu, przestała

wystarczać.

• Bengal Wschodni był największym na

świecie producentem juty (80% produkcji

światowej) i liczącym się producentem

herbaty.

• Eksport tych produktów dostarczał

Pakistanowi 70% wpływów dewizowych do

budżetu. Tylko minimalna część tej kwoty

pozostawała w Bengalu Wschodnim.

• Oligarchia finansowa rządząca Pakistanem

nie lokowała tuta swoich inwestycji.

• Trudności ekonomiczne pogłębiało

dyktowane względami politycznymi,

izolowanie kraju od Indii gdzie znajdowały

się wielkie zakłady przeróbki juty.

• Wśród Bengalczyków rosło rozgoryczenie i

poczucie dyskryminacji.

• W kraju narastał kryzys ekonomiczny i

polityczny.

• Od 1958 r. w Pakistanie Wschodnim działała

Liga Awami, która cieszyła się szerokim
poparciem społeczeństwa.

• Kiedy w 1970 r. Liga Awami zdobyła blisko

60 % mandatów w Zgromadzeniu
Narodowym i 95% mandatów w
Parlamencie Pakistanu Wschodniego,
zażądała szerokiej autonomii.

• W odpowiedzi na te żądania, władze

centralne przerzuciły do Pakistanu
Wschodniego oddziały wojska i podjęły
próbę rozbrojenia lokalnych bengalskich
oddziałów obrony terytorialnej.

• 25 marca 1971 r. wojska rządowe

przystąpiły do rozprawy ze zwolennikami
autonomii i sympatykami Ligi Awami.

• W trakcie pacyfikacji zginęło od 1 miliona

do trzech milionów osób.

• Nastąpił exodus ludności z Bengalu do

Indii.

• W obozach szkoleniowych, z pomocą rządu

indyjskiego Bengalczycy zaczęli

organizować własne oddziały zbrojne.

• Powołano rząd Bangladesz i siły zbrojne

zwane Mufti Bahini. („wojownicy

wolności”).

• Wyszkolone i wyposażone przez Indie

oddziały Mufti Bahini zaczęły przenikać

przez słabo strzeżoną granicę i atakować

organy administracji pakistańskiej, węzły

komunikacyjne, posterunki policji.

• Pakistańska armia odpowiedziała

wzmożeniem represji.

• Na granicy indyjsko pakistańskiej

dochodziło do incydentów.

• Terytorium Bengalu Wschodniego

sprzyjało prowadzeniu działań
obronnych.

• Kraj leżący w delcie wielkich rzek

Gangesu, Brahmaputry i Meghany był
pełen rozlewisk, bagien, które w
okresie monsunowym (maj-wrzesień)
uniemożliwiały działanie większych
zgrupowań wojska.

• Celem politycznym Pakistanu było

zmuszenie Dehli do zaakceptowania
pobytu w Indiach 10 milionów
uchodźców z Bengalu Wschodniego i
rezygnacji z popierania walki ludności
bengalskiej przeciwko
pakistańskiemu panowaniu.

• W Karaczi liczono, że tak jak w 1965

r. wojna „wypali się”.

• Nie wzięto pod uwagę, że Indie

zbliżyły się politycznie z ZSRR.

• 3 grudnia 1971 r. lotnictwo pakistańskie

zaatakowało bez wypowiedzenia wojny

indyjskie bazy lotnicze.

• Termin ataku był niekorzystny dla …Pakistanu.
• Wyszkolenie bombardierskie załóg

pakistańskich było złe, a jakość bomb fatalna.

• Tylko połowa bomb trafiła w cel, a 40% z nich

stanowiły niewybuchy.

• Pierwsze uderzenie nie wyeliminowało

lotnictwa indyjskiego.

• Już 4 grudnia wojska indyjskie

rozpoczęły ofensywę w Bengalu
Wschodnim.

• 17 grudnia wojska pakistańskie w

Bengalu Wschodnim złożyły broń.

• Jak zwykle po zakończeniu wojny obie

strony podawały rozbieżne i
niemożliwe do zweryfikowania dane o
stratach własnych i przeciwnika.

• Indie odniosły zwycięstwo i

zrealizowały wszystkie cele polityczne
wojny.

• Zapewniono warunki powrotu do

Bengalu 10 milionom uchodźców.

• W miejsce Pakistanu Wschodniego

powstało państwo Bangladesz
przyjazne Indiom i związane z nimi
gospodarczo.

• Pakistan został pozbawiony wschodniej

części kraju, poniósł straty w sprzęcie i w

ludziach.

• Jego gospodarka odczuła utratę ważnego

źródła dopływu dewiz.

• Nowym prezydentem został cywilny polityk

Ali Buhutto, który przystąpił do reformowania

państwa i budowy „islamskiego socjalizmu”

w Pakistanie.

• Wojna w Pakistanie nie zakończyła konfliktu

o Kaszmir, który w następnym dziesięcioleciu

przybrał formę zamachów terrorystycznych

dokonywanych przez organizacje islamskie w

indyjskiej części Kaszmiru.