ROZSTĘPY

•Są to linijne zmiany pojawiające się
u 90% kobiet po 6 miesiącu ciąży a
także u 70% dziewcząt i 40%
chłopców w okresie dojrzewania.

•Ich tworzenie się jest
asomptomatyczne, ale może być
połączone z delikatnym odczuciem
świądu, rzadko pieczenia i bólu.

•Tworzą się głównie na brzuchu,
biodrach, udach, pośladkach oraz
pachach.

•Jest to częste schorzenie
dermatologiczne związane z
zaburzeniami w obrębie skóry
właściwej polegające głównie na
zaniku włókien sprężystych.

ZMIANY ZACHODZĄCE W SKÓRZE

PODCZAS TWORZENIA SIĘ
ROZSTĘPÓW:

• Długotrwałe napięcie mechaniczne

skóry przyczynia się do remodelingu
wszystkich warstw. Może być to
spowodowane np. nagromadzeniem
tkanki podskórnej.

• Zmniejszenie ilości komórek

Langerhansa oraz zwyrodnienie
podścieliska łącznotkankowego (pod
postacią nieprawidłowych złogów
włókien elastynowych) – taką reakcję
może spowodować długotrwała i
częstą ekspozycją na czynnik
mitogenny np. światło słoneczne,
promieniowanie jonizujące.

PRZYCZYNY WYSTĘPOWANIA

ROZSTĘPÓW:

• Czynnikiem sprawczym może być

zjawisko Foto – aging –
zaawansowane zmiany skórne
spowodowane działaniem
promieniu UV, albo Termo – aging –
zmiany spowodowane
długotrwałym działaniem czynnika
termicznego.

• Czynniki te powodują

zwyrodnienie włókien
kolagenowych i elastynowych,
które początkowo wykazują
nieprawidłowy układ, potem się
zbijają, a następnie ulegają
fragmentacji i rozpadowi.

• Rozstępy mogą wystąpić po

długotrwałym procesie
zapalnym połączonym z
zaburzeniami w budowie
skóry.

• Zaburzenia hormonalne np.:

• Nadmiernie narastająca

tkanka tłuszczowa
podskórna u kobiet w ciąży

• Endokrynologiczny Zespół

Cushinga

• Ciągłe stosowanie leków

hormonalnych

• Okres przekwitania u kobiet

Wbrew powszechnej opinii,
powstawanie rozstępów nie jest
tylko związane z nadmiernym
rozciąganiem skóry.
Rozstępy zwane także - striae
distensae są w dużej mierze
rezultatem wzrostu poziomu
kortyzolu we krwi. Jest to hormon
wydzielany przez nadnercza. Jego
ilość wzrasta w okresie ciąży,
dojrzewania, otyłości, wzrostu
wagi.

Na tworzenie się rozstępów ma
również wpływ używanie
regularnie i przez dłuższy okres
czasu leków steroidowych, a to
dlatego, że przyczyniają się one
m.in. do ścieńczenia naskórka,
zahamowania syntezy kolagenu w
skórze właściwej oraz degradacji
już istniejących włókien
kolagenowych. A jak się za chwilę
przekonamy, tworzenie się
rozstępów jest związane z
nieprawidłową syntezą kolagenu w
skórze.

W okresie ciąży również wzrost
poziomu estrogenów przyczynia
się w pewnym stopniu do
zwiększenia możliwości
pojawienia się rozstępów.
Ponieważ tabletki hormonalne
mają także wpływ na żeńskie
hormony płciowe, dlatego
istnieje prawdopodobieństwo,
iż mogą być jednym z czynników
sprzyjających rozstępom.

Niewłaściwa, uboga w składniki
odżywcze (witaminy, mikro- i
makroelementy) dieta, to także jedna
z przyczyn powstawania rozstępów.
Dużą rolę odgrywa tu zwłaszcza
niedostateczna ilość cynku. Dlatego
kobiety często będące na dietach
niskokalorycznych mogą mieć
skłonności do rozstępów.
I wreszcie kolejną istotną przyczyną,
na którą nie mamy wpływu są nasze
skłonności genetyczne. W związku z
tym, istnieje prawdopodobieństwo, iż
jeśli u matki podczas ciąży pojawiły
się rozstępy, to mogą (ale nie muszą)
pojawić się one również u jej córki.

W jaki sposób powstają rozstępy?

Rozstępy tworzą się na poziomie skóry
właściwej, a ich powstawanie wiąże się
z upośledzeniem fibroblastów czyli
komórek odpowiedzialnych za
produkcję włókien kolagenu i elastyny.
Kolagen i elastyna to białka, mające
postać włókienkowatą, które tworzą
uporządkowaną sieć, nadając skórze
elastyczność, jędrność, sprężystość i
odpowiednie napięcie. Prawidłowo
zbudowane włókno kolagenu odznacza
się niesamowitą wytrzymałością na
rozciąganie. Trzeba użyć obciążenia co
najmniej 10 kg, aby zerwać włókno
kolagenowe o średnicy 1mm (1).

Upośledzone - m.in. z powodu
zwiększonego poziomu kortyzolu
we krwi - fibroblasty, zaczynają
produkować zmienione włókna
kolagenu i elastyny, które stają się
bardziej kruche i mniej podatne na
rozciąganie. Podczas nadmiernego
rozciągania się skóry jak to ma
miejsce np. w czasie ciąży, z
powodu kruchości włókien dochodzi
do zrywania tej regularnej sieci,
czego efektem są właśnie rozstępy.
Ponieważ jednocześnie dochodzi
także do ścieńczenia warstwy
naskórka, stają się one bardziej
widoczne.

Rozstępy to wrzecionowate
pasma, występujące najczęściej
na pośladkach, brzuchu, udach,
piersiach. Wyróżniamy dwie
fazy tworzenia się rozstępów:

W fazie I - zapalnej mają one
postać czerwonych pasm (striae
rubra). Na tym etapie mamy jeszcze
największe szanse by się ich pozbyć.
W fazie II - zanikowej, następuje
pozorna regeneracja rozstępów.
Czerwone pasma ulegają
rozjaśnieniu i zmniejszeniu.

Dzieje się tak dlatego, iż zmienione
włókna kolagenu oraz cieniutkie
włókna elastyny starają się jak
gdyby zregenerować zerwaną sieć.
Jednak nie ma już możliwości
przywrócenia stanu skóry
właściwej sprzed nastąpienia
ubytku. W rezultacie na skórze
pozostają widoczne białe prążki
(striae distensae alba),
wyczuwalne przy dotyku.
Przystąpienie do leczenia
rozstępów starszych, będących już
w fazie zanikowej może nieco
polepszyć stan skóry, ale nie ma już
możliwości zlikwidowania ich w
100%.

RÓŻNICOWANIE ROZSTĘPÓW:

• Zmiany linijne ułożone równolegle do

siebie lub promieniście.

• Barwa – tzw. „Rozstępy młode” – do

3 miesięcy mają kolor czerwony lub
sino – czerwony. W miarę upływu
czasu stają się coraz bledsze, aby po
około 8 miesiącach osiągnąć kolor
biały lub perłowo – biały.

• Ewolucja koloru i przebiegu

rozstępów może przebiegać różnie w
zależności od czynnika
wywołującego.

• U osób z zespołem Cushinga

rozstępy mają kolor zawsze sino –
czerwony – nigdy nie bledną.

Osoby skłonne do rozstępów:

•ludzie otyli,

•nastolatki w okresie dojrzewania,

•kobiety w okresie ciąży,
menopauzy,

•kulturyści,

•osoby o częstych wahaniach wagi
(także podczas nagłego spadku
masy ciała można nabawić się
rozstępów!!),

•osoby będące wielokrotnie na
dietach niskokalorycznych,

•osoby przyjmujące leki
steroidowe,

•osoby z predyspozycjami
genetycznymi.

Rozstępy mogą pojawiać się
zarówno u mężczyzn jak i u
kobiet, u osób otyłych i
szczupłych, starszych, jak i u
nastolatek w okresie
dojrzewania. Problem ten
dotyczy w mniejszym lub
większym stopniu niemal 90%
kobiet w ciąży.

PROFILAKTYKA:

• Utrzymanie prawidłowej masy

ciała, diety i kondycji fizycznej.

• Wykonywanie regularnych

ćwiczeń o charakterze
progresywnym, aby nie
doprowadzić do zbyt
długotrwałych i silnych skurczów
mięśni.

• Masaże

• Ochrona skóry przed wpływem

szkodliwych czynników
zewnętrznych:

• Zbyt niska lub zbyt wysoka

temperatura

• Działanie promieni UV

• Kontrola gospodarki

hormonalnej organizmu

• Stosowanie preparatów

pielęgnacyjnych odpowiednich
do potrzeb skóry

• Stosowanie preparatów

przeciw rozstępom w okresach
wysokiego ryzyka

Czy możemy przeciwdziałać tworzeniu
się rozstępów? Co możemy zrobić:

•Unikać w miarę możliwości częstych
wahań wagi i "cudownych" diet, które
w rezultacie dają tylko efekt jo-jo.

•Bardzo ważna jest odpowiednia dieta,
zapewniająca wystarczające dawki
witamin oraz mikroelementów,
zwłaszcza cynku i krzemu. Można
także pomyśleć o uzupełnieniu diety
suplementami. Na własną rękę
najbezpieczniej jest zażywać tylko
gotowe preparaty multiwitaminowe
uzupełnione minerałami,

Jeśli tylko zauważymy pierwsze
oznaki powstawania rozstępów lub
też znajdujemy się w sytuacjach
sprzyjających ich tworzeniu,
chodzi tu zwłaszcza o okres ciąży,
dojrzewania warto regularnie
masować ciało stosując oliwki,
olejki, balsamy lub jeden z
dostępnych kremów przeciw
rozstępom. Prawda jest taka, że
rodzaj kremu nie jest tak istotny
jak sam masaż skóry. Krem jest
tylko czynnikiem wspomagającym.