Prawo

/Z idei demokratycznego państwa prawnego - art. 2 Konstytucji R.P. /

„nieznajomość prawa szkodzi”



ogół norm regulujących stosunki w życiu społeczeństwa zorganizowanego

w państwie;



podstawowy regulator stosunków społecznych w państwie;



określa organizację i normuje działanie władzy publicznej, w tym

administracji, kształtuje sytuacje prawne obywateli i innych podmiotów

niewchodzących w skład aparatu tej władzy normując ich interesy, prawa

i obowiązki;



reguluje relacje wzajemne władzy i społeczeństwa (władzy i jednostki)



zespół norm (reguł, zasad, przykazań) ustanowionych bądź uznanych

przez odpowiednie organy państwa, określających pewne wzory zachowań,

które są obowiązujące, wiążące dla określonego sposobu postępowania i

wobec których posłuch zapewniony jest możliwością użycia przymusu

państwowego.



jako zbiór norm wyrażane jest w przepisach prawnych;



przepis prawny to wypowiedź stanowiąca całość gramatyczną, zawarta w

tekście aktu normatywnego, wyodrębniona w postaci artykułu, ustępu,

paragrafu, punktu;



normy prawne wyprowadzane są z przepisów prawnych /interpretacja,

wykładnia/;

Działy i gałęzie prawa:

„nie ma kary bez przepisu prawa”



prawo ustrojowe – obejmujące regulację organizacji i funkcjonowania aparatu władzy

publicznej (w tym administracji),



prawo materialne – zawierające normy dotyczące praw i obowiązków różnych

podmiotów, w tym w szczególności jednostek (tj. osób fizycznych, osób prawnych i

innych podmiotów nie wchodzących w skład aparatu władzy publicznej),



prawo proceduralne (formalne, procesowe) – normujące tryb postępowania przed

organami władzy publicznej związanego z dochodzeniem uprawnień, egzekwowaniem

obowiązków, stosowaniem sankcji wynikających z prawa materialnego.



PRAWO KONSTYTUCYJNE – zespół norm określających formę i strukturę państwa,

zasady działania jego najważniejszych organów, udział obywateli w sprawowaniu

władzy;



PRAWO ADMINISTRACYJNE – reguluje działalność wykonawczo – zarządzającą organów

publicznych w zakresie organizowania życia społecznego, gospodarczego, kulturalnego;



PRAWO KARNE - chroni społeczeństwo przed czynami, które ustawodawca uznał za

niepożądane w życiu społecznym;



PRAWO RODZINNE – reguluje stosunki wynikające z małżeństwa i pokrewieństwa, a

także kwestie związane z adopcją, opieką i kuratelą;



PRAWO PRACY – ogół norm regulujących wprost społeczne stosunki pracy

podporządkowanej oraz społeczne stosunki wynikające bezpośrednio z tej pracy;



PRAWO CYWILNE – system zasad, reguł i norm prawnych kształtujących i regulujących

stosunki majątkowe między równorzędnymi podmiotami, także stosunki między

obywatelami;

Pojęcie prawa i jego relacje z innymi systemami
norm

„dobro publiczne winno być najwyższym prawem”



normy prawne – tworzywo prawa / nie przepisy prawne/,



norma wyraża treść prawa - przepis jest formą słowną (pisemną),



norma - szczególna wypowiedź, zakaz lub nakaz określonego

zachowania się w danych okolicznościach.



norma nie relacjonuje stanu rzeczywistego, „nie mówi o tym, co jest",

ale opisuje to, jak normodawca wyobraża sobie rzeczywistość -„mówi o

tym, co być powinno".



Z art. 33 ust. 3 pkt l ustawy o systemie oświaty: wykonujący czynności

z zakresu nadzoru pedagogicznego pracownicy pedagogiczni

kuratorium oświaty mają prawo wstępu do nadzorowanych szkół

i placówek.



Art. 1. System oświaty zapewnia w szczególności:

1)

realizację prawa każdego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej do
kształcenia się oraz prawa dzieci i młodzieży do wychowania i
opieki, odpowiednich do wieku i osiągniętego rozwoju,

2) wspomaganie przez szkołę wychowawczej roli rodziny,

Normy prawne

„gdy znika przyczyna, znika skutek”



Podmiot, który formułuje normę, pozostaje w takiej relacji w stosunku

do osób, które są adresatami normy i ma taki autorytet, że norma

nabiera istotnego znaczenia i adresaci uważają za konieczne

podporządkowanie się temu, czego się od nich wymaga.



Norma ma charakter abstrakcyjny

(nie odnosi się tylko do Jana Nowaka,

Dyrektora Gimnazjum Nr 6 w Ostrołęce, ale do każdego dyrektora szkoły, ma

znaczenie uniwersalne, jest zasadą postępowania, która konkretyzuje się dopiero

w razie jej zastosowania).



Struktura normy prawnej:

- hipoteza - opisuje do kogo i w jakich okolicznościach faktycznych

norma jest adresowana,

- dyspozycja - rozstrzyga, jak należy się zachować,

formułuje nakaz albo zakaz ( czasem podaje sankcję).



Modelowa budowa normy: „W danych okolicznościach faktycznych Ty,

Adresacie normy..." (hipoteza), zachowaj się tak i tak" (dyspozycja).



Możliwość 1: jeden przepis prawny — jedna norma prawna



Możliwość 2: jeden przepis prawny — wiele norm prawnych



Możliwość 3: wiele przepisów prawnych — jedna norma prawna

Moralność, etyka

-

zachowania ludzkie regulowane przez

nieskodyfikowane systemy norm

„Zwyczaj zastępuje prawo”



Moralność jest systemem normatywnym najmniej precyzyjnie

zdefiniowanym, choć zarazem bardzo mocno związanym z prawem. Normy

moralne odwołują się do tego, co w postępowaniu człowieka uznaje się za

„słuszne", „stosowne", „dobre" czy też „sprawiedliwe„.



Sposób pojmowania moralności od wieków stara się usystematyzować

etyka. Wątpliwości dotyczą np. tego, od kogo pochodzi moralność (kto jest

moralnym normodawcą).



Każda teoria etyczna poszukuje dla norm moralnych uzasadnienia

psychologicznego. Moralność skupia się na regulowaniu zgodności

postępowania człowieka z jego własnym sumieniem, jest introspektywna

(bazuje na wewnętrznych emocjach i przeżyciach człowieka)



Wątek etyczny odzwierciedla art. 6 Karty Nauczyciela: Nauczyciel

obowiązany jest... dbać o kształtowanie u uczniów postaw moralnych i

obywatelskich zgodnie z ideą demokracji, pokoju i przyjaźni między ludźmi

różnych narodów, ras i światopoglądów (; Nauczyciele mianowani i

dyplomowani podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za uchybienia

godności zawodu nauczyciela lub obowiązkom, o których mowa w art. (art.

75 ust. 1). Obowiązki i odpowiedzialność nauczyciela wykraczają poza sferę

czystego prawa.



„Godność zawodu", sankcjonowana przez odpowiedzialność dyscyplinarną,

to przestrzeganie przez nauczyciela pewnych norm etycznych.

normy wewnątrzorganizacyjne

„zgoda tworzy prawo”



To normy stanowione przez różne organizacje w celu uporządkowania ich

działalności oraz określenia praw i obowiązków ich członków. Normy te są

podobne do prawa, jednak mają ograniczoną moc obowiązującą (obowiązują

tylko członków organizacji).



Cechą wspólną aktów prawa wewnętrznego jest „niższa moc” w stosunku

do aktów obowiązujących powszechnie.



Prawo wewnętrzne nie może stanowić podstawy prawnej dla

rozstrzygnięć administracji publicznej adresowanych do osób fizycznych,

osób prawnych i innych podmiotów usytuowanych organizacyjnie poza

systemem organizacyjnym opartym na podporządkowaniu.



W skład aktów prawa wewnętrznego wchodzą również akty

instrukcyjne /dotyczące interpretacji przepisów prawa/, jak np. instrukcje,

wytyczne, pisma okólne, wyjaśnienia, okólniki - te akty nie mogą być

podstawą decyzji administracyjnych.



Są to przepisy regulaminowe i statutowe, układy zbiorowe pracy.



Zbiorem tego rodzaju norm jest np. statut szkoły.

Prawo a moralność czy normy wewnątrzorganizacyjne

„słowa ulatują, pismo pozostaje”



Prawo jest tworzone w sposób zorganizowany i celowy przez

organy państwowe (parlament, rząd, administracja publiczna),

dysponujące władzą polityczą - normy moralne są stanowione

w sposób niezorganizowany.



Normy prawne mają charakter uniwersalny, tzn. regulują całość

życia społecznego oraz zobowiązują do określonego

zachowania wszystkie osoby, które są podporządkowane

danym organom władzy.



Ani moralność, ani obyczaj, ani normy organizacji społecznych

nie mają takiego charakteru; nakładają pewne obowiązki tylko

na ograniczoną liczbę osób.



Prawo, dzięki jego oficjalnemu publikowaniu, może

(przynajmniej teoretycznie) być znane wszystkim obywatelom.



Przestrzeganie prawa jest zwykle obwarowane sankcjami — za

naruszenie normy prawnej, jej adresatowi grozi surowa

odpowiedzialność (np.-za- wykroczenie, karna, cywilna itp.).

Pytania sprawdzające:



Czym jest prawo? Z czego się składa?



Co to jest norma prawna?



Jakie są związki norm moralnych
z prawem?



Czym różnią się normy organizacyjne
od norm prawnych?



Proszę podać kilka cech prawa?

Źródła prawa

„wszelkie wątpliwości

powinny być interpretowane na korzyść”



Konstytucja - źródło prawa najwyższej rangi. /zasady ustroju państwa, gospodarki,

funkcjonowania społeczeństwa, podstawowe prawa i obowiązki obywateli, zgodność

prawa z Konstytucją.



Ustawa -/poza Konstytucją/ podstawowe miejsce w systemie źródeł prawa.



Ratyfikowane umowy międzynarodowe, których stroną jest Rzeczypospolita

Polska. /moc równą ustawie, ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się

pogodzić z umową.



Rozporządzenie Prezydenta RP z mocą ustawy/por. dawny dekret/



Rozporządzenie - akt normatywny wydawany przez organy władzy wykonawczej

(organy administracji) na podstawie upoważnienia ustawowego.



Zarządzenia /uchwały/- przepisy tzw. prawa wewnętrznego (zwane też aktami

kierownictwa wewnętrznego). wydawane na podstawie ustawy, obowiązują tylko

jednostki podległe organom wydającym te akty. Trzeba jednak Istotą aktów prawa

wewnętrznego jest ograniczony zakres ich obowiązywania – tj. mogą one



Prawo miejscowe (lokalne) - obowiązuje na określonym obszarze, jest wiążące dla

wszystkich podmiotów.

a) przepisy prawne wydane na podstawie upoważnień

zawartych w ustawach szczególnych

b) przepisy porządkowe

prawo wspólnotowe



Prawo pierwotne

- zajmuje najwyższe miejsce w hierarchii źródeł prawa i ma postać

prawa pisanego.



Traktaty, na których opiera się UE - wielostronne umowy międzynarodowe:

- traktaty założycielskie Wspólnot Europejskich,

-Traktat z Maastricht (1997 r.),

-Traktat z Nicei (2001 r.),

- traktaty akcesyjne,

- umowy państw

członkowskich w najważniejszych kwestiach ustrojowych.



Niepisane prawo pierwotne obejmuje ogólne zasady prawa UE proklamowane przede

wszystkim w orzecznictwie ETS.



Traktaty wchodzą do porządku prawnego RP bezpośrednio.



Prawo pochodne

– to prawo tworzone przez organy Wspólnot



Rozporządzenia (porównywane do ustaw w porządkach krajowych), adresatami są zarówno

państwa, jak i jednostki (osoby fizyczne, prawne).



Dyrektywy wiążą co do zamierzonego celu każde państwo członkowskie, do którego są

skierowane, ale wybór form i środków pozostawiony jest państwu. Dyrektywy nie są źródłem

uprawnień i obowiązków jednostek.



Decyzje – obowiązują tych, do których są skierowane (np. państwo, przedsiębiorstwa, inne

podmioty).



Zalecenia i opinie, stanowiska organów W.E. znaczą dla interpretacji prawa.



Akty nienazwane (uchwały, rezolucje, deklaracje, komunikaty, zawiadomienia) mające różny

charakter prawny, w większości niewiążący.



Opinie, zalecenia i akty nienazwane tworzą tzw. miękkie prawo wspólnotowe.

Źródła prawa



Niezbędnym warunkiem uznania ustawy lub rozporządzenia za obowiązujące

prawo jest jego należyte promulgowanie, czyli publikacja.



Ustawy i rozporządzenia są publikowane w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej

Polskiej (skrót: Dz. U., rzadko, choć poprawniej: DzU), a akty niższej rangi —

w Dzienniku Urzędowym RP Monitor Polski" (skrót: M. P. lub MP).



Akty prawa miejscowego (uchwały rad gmin, powiatów i sejmików

województw) są publikowane w sposób zwyczajowy w danej miejscowości

(np. rozplakatowanie, wywieszenie w urzędzie danej JST), a także w

dziennikach wojewódzkich.



Zarządzenia MEN ukazują się w Dzienniku Urzędowym MEN (Dz. Urz. MEN)



W razie cytowania, obowiązuje kolejność podawania: 1) roku (czasem nie

podaje się, jeżeli rok publikacji wynika z daty wydania aktu prawnego), 2)

numeru kolejnego dziennika w danym roku, 3) po przecinku — pozycja, pod

którą akt został opublikowany.



Ustawy i umowy międzynarodowe ogłasza się w Dzienniku Ustaw po

podpisaniu przez Prezydenta RP odpowiednio: ustawy uchwalonej przez Sejm

lub aktu ratyfikacji.



Pozostałe akty prawne (rozporządzenia, zarządzenia) są kierowane do

publikacji po ich podpisaniu przez właściwy organ wydający—np. ministra

edukacji.

JAK POWSTAJE USTAWA ?



INICJATYWA USTAWODAWCZA – projekt ustawy do Sejmu może złożyć : grupa

15 posłów, Senat, prezydent, Rada Ministrów, grupa 100 000 obywateli



I CZYTANIE PROJEKTU ustawy, wstępna dyskusja / zwykle w komisjach

sejmowych /



II CZYTANIE PROJEKTU – na posiedzeniu plenarnym; możliwość zgłaszania

poprawek



III CZYTANIE PROJEKTU – głosowanie nad przyjęciem lub odrzuceniem projektu



USTAWA TRAFIA DO SENATU, który akceptuje ustawę, wnosi o jej odrzucenie

lub też uchwala poprawki



SEJM PRZYJMUJE poprawki Senatu lub ODRZUCA je bezwzględną większością

głosów



USTAWA TRAFIA DO PREZYDENTA, który może:



- podpisać ustawę



- skierować ustawę do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o



zbadanie jej zgodności z Konstytucją



- zgłosić weto i odesłać ustawę do Sejmu



SEJM może większością 3/5 odrzucić weto i wtedy prezydent musi podpisać

ustawę



Trzy czytania, poprawki, głosowania, a nie lepiej, żeby królowa powiedziała jak

ma być?

Pytania sprawdzające:



Proszę wymienić źródła prawa powszechnie obowiązującego?



Co właściwie oznacza termin „prawo powszechnie obowiązujące"?



Czy zarządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu mogą być podstawą

decyzji administracyjnej kuratora oświaty? Odpowiedź proszę uzasadnić

odpowiednim przepisem Konstytucji.



Jak inaczej nazywa się Konstytucję? Jakie jest jej znaczenie w systemie

prawa?



Który akt prawny ma podstawowe znaczenie w systemie prawnym?

Dlaczego tak się uważa?



Co oznacza termin: „ratyfikacja"?



Kto i na jakiej postawie wydaje rozporządzenia?



Czy uchwała Rady Powiatu X. obowiązuje również na terenie Powiatu Y.,

położonego w tym samym województwie



Czy zarządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu jest źródłem prawa

powszechnie obowiązującego?



Co oznacza „promulgacja aktu prawnego"?



Proszę podać przykłady prawidłowego zacytowania (na piśmie) tytułów i

numeru urzędowego publikatora dowolnie wybranych: ustawy,

rozporządzenia i zarządzenia

U S T A W A Z A S A D N I C Z A
KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ-
najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej.



PREAMBUŁA- W trosce o byt i przyszłość naszej Ojczyzny, odzyskawszy w

1989 roku możliwość suwerennego i demokratycznego stanowienia o Jej losie,

my, Naród Polski – wszyscy obywatele Rzeczypospolitej, zarówno wierzący

w Boga będącego źródłem prawdy, sprawiedliwości, dobra i piękna, jak i nie

podzielający tej wiary, a te uniwersalne wartości wywodzący z innych źródeł,

równi w prawach i w powinnościach wobec dobra wspólnego – Polski,

wdzięczni naszym przodkom za ich pracę, za walkę o niepodległość okupioną

ogromnymi ofiarami, za kulturę zakorzenioną w chrześcijańskim dziedzictwie

Narodu i ogólnoludzkich wartościach, nawiązując do najlepszych tradycji

Pierwszej i Drugiej Rzeczypospolitej, zobowiązani, by przekazać przyszłym

pokoleniom wszystko, co cenne z ponadtysiącletniego dorobku, złączeni

więzami wspólnoty z naszymi rodakami rozsianymi po świecie, świadomi

potrzeby współpracy ze wszystkimi krajami dla dobra Rodziny Ludzkiej, pomni

gorzkich doświadczeń z czasów, gdy podstawowe wolności i prawa człowieka

były w naszej Ojczyźnie łamane, pragnąc na zawsze zagwarantować prawa

obywatelskie, a działaniu instytucji publicznych zapewnić rzetelność i

sprawność, w poczuciu odpowiedzialności przed Bogiem lub przed własnym

sumieniem, ustanawiamy Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej jako prawa

podstawowe dla państwa oparte na poszanowaniu wolności i sprawiedliwości,

współdziałaniu władz, dialogu społecznym oraz na zasadzie pomocniczości

umacniającej uprawnienia obywateli i ich wspólnot. Wszystkich, którzy dla

dobra Trzeciej Rzeczypospolitej Polskiej tę Konstytucję będą stosowali,

wzywamy, aby czynili to dbając o zachowanie przyrodzonej godności człowieka

, jego prawa do wolności i obowiązku solidarności z innymi, a poszanowanie

tych zasad mieli za niewzruszoną podstawę Rzeczypospolitej Polskiej.

U S T A W A Z A S A D N I C Z A
KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Kto nie przekracza własnych praw, nie narusza praw drugiego.
/łacińskie/



I - RZECZPOSPOLITA

- ustrój, organy władzy, wolność słowa, wyznania, tworzenia partii politycznych, samorządów zawodowych,

ustrój terytorialny, małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny, ochrona własności, Siły

Zbrojne, godło, barwy, hymn.



II - WOLNOŚCI, PRAWA I OBOWIĄZKI CZŁOWIEKA I OBYWATELA

- zasady ogólne - …nikogo nie wolno zmuszać do czynienia tego, czego prawo mu nie nakazuje..”/art.31/
- wolności i prawa osobiste – nietykalność osobista /art.41/
- wolności i prawa polityczne- wolność zrzeszania się
- wolności i prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne- prawo do własności, wyboru zawodu, miejsca pracy,

ochrona zdrowia, prawo do bezpłatnej nauki w szkołach publicznych /art. 70/, ochrona praw dziecka

/art.72/

- środki ochrony wolności praw – prawo do zaskarżania decyzji i orzeczeń, ochrona Rzecznika Praw

Obywatelskich, skarga konstytucyjna /art.79 ust.1/

- obowiązki – wierność Rzeczypospolitej, przestrzeganie prawa, obrona Ojczyzny, dbałość o stan środowiska,

płacenia podatków, służba wojskowa /zastępcza/



III - ŹRÓDŁA PRAWA

- Konstytucja, ratyfikowane umowy międzynarodowe , rozporządzenia, akty prawa miejscowego,

promulgacja/ umowa międzynarodowa ratyfikowana za zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo

przed ustawą/- źródła powszechnie obowiązujące; zarządzenia dotyczą jednostek podległych organowi

wydającemu;



IV - SEJM I SENAT – władza ustawodawcza

-wybory i kadencja – wybory bezpośrednie, tajne, powszechne, 4 – letnia kadencja
- posłowie i senatorowie – przedstawiciele Narodu, immunitet ,funkcje, z którymi nie można łączyć mandatu

posła, odpowiedzialność przed Trybunałem Stanu

-organizacja i działanie- posiedzenia Sejmu i Senatu, Marszałek Sejmu i Senatu, decyzje o stanie wojny

zawarciu pokoju/ w szczególnych sytuacjach Prezydent RP/, proces stanowienia prawa

- referendum– ważność referendum – udział więcej niż połowy uprawnionych do głosowania

U S T A W A Z A S A D N I C Z A

KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ



V - PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

– gwarant ciągłości władzy państwowej



VI - RADA MINISTRÓW I ADMINISTRACJA RZĄDOWA

– władza wykonawcza, Prezes Rady Ministrów,

odpowiedzialność przed Trybunałem Stanu, wojewoda jako

przedstawiciel rządu w terenie



VII - SAMORZĄD TERYTORIALNY

– wykonuje zadania publiczne niezastrzeżone przez

Konstytucję lub ustawy dla innych władz gmina jako

podstawowa jednostka samorządu terytorialnego, prawo

ustalania podatków, prawo zrzeszania się,



VIII-SĄDY I TRYBUNAŁY – władza odrębna

- Sąd Najwyższy /nadzór nad działalnością sądów/ , sądy

powszechne, sądy administracyjne, sądy wojskowe –

nieusuwalność sędziów, immunitet

- Naczelny Sąd Administracyjny

– kontrola działalności administracji publicznej

- Krajowa Rada Sądownictwa – gwarant niezależności sądów i

niezawisłości sędziów, 4 – letnia kadencja,

U S T A W A Z A S A D N I C Z A

KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ



- Trybunał Konstytucyjny- powszechnie obowiązująca moc i ostateczność

orzeczeń Trybunału, 9 – letnia kadencja, rozstrzyga w sprawach: zgodności

stanowionego prawa z Konstytucją, w tym ratyfikowanych umów

międzynarodowych, zgodności z Konstytucja celów lub działalności partii

politycznych, rozstrzyga spory kompetencyjne pomiędzy organami państwa



- Trybunał Stanu – za naruszenie Konstytucji odpowiedzialność ponoszą

:Prezydent RP, Premier, ministrowie, Prezes NBP, Prezes NIK, członkowie KRRiT,

Naczelny Dowódca sił zbrojnych, posłowie i senatorowie



IX - ORGANY KONTROLI PAŃSTWOWEJ I OCHRONY PRAWA

- Najwyższa Izba Kontroli – naczelny organ kontroli państwowej, immunitet Prezesa NIK
- Rzecznik Praw Obywatelskich- strzeże wolności i praw człowieka i obywatela określonych w aktach

normatywnych, niezawisłość Rzecznika, immunitet

- Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji – strzeże wolności słowa, prawa do informacji oraz interesu

publicznego w radiofonii i telewizji, bezpartyjność członków KRRiT



X - FINANSE PUBLICZNE –Skarb Państwa, stanowienie monopolu

,papiery wartościowe NBP, nakładanie podatków, budżet państwa,

Prezes NBP, Rada Polityki Pieniężnej



XI - STANY NADZWYCZAJNE – stan wojenny, stan wyjątkowy, stan klęski

żywiołowej, zakres ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela w

czasie stanów wyjątkowych /art.233/



XII - ZMIANA KONSTYTUCJI



XIII- PRZEPISY PRZEJŚCIOWE I KOŃCOWE

USTAWA z dnia 7 września 1991 r.

o systemie oświaty

Oświata w Rzeczypospolitej Polskiej stanowi wspólne dobro

całego społeczeństwa; kieruje się zasadami zawartymi w

Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a także wskazaniami

zawartymi w Powszechnej Deklaracji Praw

Człowieka, Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i

Politycznych oraz Konwencji o Prawach Dziecka.

Nauczanie i wychowanie - respektując chrześcijański

system wartości - za podstawę przyjmuje uniwersalne

zasady etyki. Kształcenie i wychowanie służy rozwijaniu u

młodzieży poczucia odpowiedzialności, miłości ojczyzny

oraz poszanowania dla polskiego dziedzictwa kulturowego,

przy jednoczesnym otwarciu się na wartości kultur Europy i

świata. Szkoła winna zapewnić każdemu uczniowi warunki

niezbędne do jego rozwoju, przygotować go do

wypełniania obowiązków rodzinnych i obywatelskich w

oparciu o zasady solidarności, demokracji,

tolerancji, sprawiedliwości i wolności.

USTAWA O SYSTEMIE OŚWIATY - z 7 września 1991 r.
ze zmianami

„

nie sądź zanim wysłuchasz”



Rozdział 1 PRZEPISY OGÓLNE

- zadania systemu oświaty
- zakres systemu oświaty
- kompetencje organów prowadzących szkoły
- Centralna Komisja Egzaminacyjna



Rozdział 2 WYCHOWANIE PRZEDSZKOLNE,

OBOWIĄZEK SZKOLNY I OBOWIĄZEK NAUKI

- 3-6 lat – przedszkole /6-latek obowiązkowo/
- 7 lat – gimnazjum – obowiązek szkolny
- gimnazjum – 18 lat – obowiązek nauki
- spełnianie obowiązku szkolnego poza szkołą
- sieć szkół

USTAWA O SYSTEMIE OŚWIATY - z 7 września 1991 r.
ze zmianami



Rozdział 3 ZARZĄDZANIE SZKOŁAMI I PLACÓWKAMI

PUBLICZNYMI

- minister – polityka oświatowa państwa
- kurator oświaty / w imieniu wojewody/- obszar

województwa /nadzór pedagogiczny/

- dyrektor szkoły /art.39/
- kompetencje organów prowadzących szkoły



Rozdział 4 SPOŁECZNE ORGANY W SYSTEMIE OŚWIATY

- Krajowa Rada Oświatowa
- Rada do spraw Szkolnictwa Artystycznego
- rady oświatowe innych ministrów prowadzących szkoły
- samorządowa rada oświatowa
- rada szkoły
- rada rodziców
- samorząd uczniowski

USTAWA O SYSTEMIE OŚWIATY - z 7 września 1991 r.
ze zmianami



Rozdział 5 ORGANIZACJA KSZTAŁCENIA, WYCHOWANIA I

OPIEKI W SZKOŁACH I PLACÓWKA PUBLICZNYCH

- akt założycielski szkoły
- organy prowadzące szkoły publiczne
- statut szkoły/placówki
- struktura organizacyjna szkoły
- formy działalności dydaktyczno – wychowawczej
- nauczanie indywidualne
- indywidualny tok nauki
- kształcenie specjalne



Rozdział 6 ZAKŁADY KSZTAŁCENIA I PLACÓWKI

DOSKONALENIA NAUCZYCIELI

- kolegia nauczycielskie
- placówki doskonalenia
- akredytacja

USTAWA O SYSTEMIE OŚWIATY - z 7 września 1991 r.
ze zmianami



Rozdział 7 FINANSOWANIE SZKÓŁ I PLACÓWEK PUBLICZNYCH

-dotacje budżetu państwa /subwencja oświatowa/
- budżet własny gminy, powiatu, samorządu woj.
- sponsorzy



Rozdział 8 SZKOŁY I PLACÓWKI NIEPUBLICZNE

- szkoły społeczne
- szkoły prywatne
- ewidencja szkól niepublicznych
- uprawnienia szkól publicznych
- finansowanie szkól niepublicznych



Rozdział 9 PRZEPISY SZCZEGÓLNE

- pomoc materialna dla uczniów
- zasady korzystania z nauki i opieki przez osoby niebędące

obywatelami polskimi



Rozdział 10 ZMIANY W PRZEPISACH OBOWIĄZUJĄCYCH



Rozdział 11 PRZEPISY PRZEJŚCIOWE I KOŃCOWE

K A R T A N A U C Z Y C I E L A - ustawa z dnia

26 stycznia 1982 roku ze zmianami



Rozdział 1 - POSTANOWIENIA WSTĘPNE

- zakres obowiązywania



Rozdział 2 - OBOWIĄZKI NAUCZYCIELI

- artykuł 6
- ocena pracy nauczyciela
- odpowiedzialność dyrektora



Rozdział 3 - WYMAGANIA KWALIFIKACYJNE

- rozporządzenie w sprawie kwalifikacji
- nauczyciele religii – odrębne przepisy
- dyrektorzy
- osoby sprawujące nadzór pedagogiczny



Rozdział 3a - AWANS ZAWODOWY NAUCZYCIELI

- rozporządzenie MENiS z dnia 1 grudnia 2004 r.



Rozdział 4 - NAWIĄZANIE, ZMIANA I ROZWIĄZANIE STOSUNKU PRACY

- umowa o pracę, mianowanie



Rozdział 5 - WARUNKI PRACY I WYNAGRODZENIE

- pensum
- godziny ponadwymiarowe, zastępstwa
- obniżenie pensum /obowiązkowego wymiaru



Rozdział 6 - NAGRODY I ODZNACZENIA

- nagrody jubileuszowe
- dodatkowe wynagrodzenie roczne
- nagrody za osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze
- medal KEN,

K A R T A N A U C Z Y C I E L A - ustawa z dnia
26 stycznia 1982 roku ze zmianami



Rozdział 7 - UPRAWNIENIA SOCJALNE I URLOPY



- zakładowy fundusz świadczeń socjalnych



- dodatek mieszkaniowy



- zasiłek na zagospodarowanie



- dodatek wiejski



- urlop wypoczynkowy



- urlop wychowawczy



- urlop bezpłatny /łączenie rodzin/



- urlop dla kształcenia się



- przerwa na karmienie



Rozdział 7a – FINANSOWANIE DOKSZTAŁCANIA



I DOSKONALENIA ZAWODOWEGO



NAUCZYCIELI



Rozdział 8 - OCHRONA ZDROWIA



- urlop dla poratowania zdrowia



- choroby zawodowe



Rozdział 9 - DZIEŃ EDUKACJI NARODOWEJ



Rozdział 10- ODPOWIEDZIALNOŚĆ DYSCYPLINARNA



Rozdział 11- UPRAWNIENIA EMERYTALNE



Rozdział 11a- PRZEPISY SZCZEGÓLNE



Rozdział 12 - PRZEPISY PRZEJŚCIOWE I KOŃCOWE



KONSTRUKCJA AKTU PRAWNEGO

„prawo nie znosi zwłoki”



1.Przepisy ogólne / preambuła /



2.Przepisy szczegółowe – trzon.



3.Przepisy przejściowe.



4.Przepisy końcowe i uchylające.

ZASADY DZIAŁANIA AKTÓW PRAWNYCH

„nikogo

nie należy karać po raz drugi za to samo”



1.Przepisy aktów niższego rzędu nie mogą być
sprzeczne z przepisami wyższego rzędu.



2. Ustawa szczególna uchyla w zakresie swego
obowiązywania ustawę ogólną.



3. Gdy przepis późniejszy ma charakter ogólny,
to nie uchyla on przepisu wcześniejszego o
charakterze szczególnym.



4.Ustawa nie ma mocy wstecznej, chyba, że to
wynika z jej brzmienia lub celu.`

FORMALNY UKŁAD AKTÓW
RAWNYCH



ARTYKUŁ



PARAGRAF



USTĘP



PUNKT

LITERA

Podstawy prawne i organizacyjne oświaty

Główne cele:



Poznanie ogólnych zasad i systemu funkcjonowania polskiej oświaty oraz podstawowych aktów

prawnych z tym związanych



Ukształtowanie (doskonalenie) umiejętności związanych z interpretacją podstawowych

przepisów obowiązujących w oświacie, np. dotyczących zakładania szkół i placówek

niepublicznych



Ukształtowanie przekonania o potrzebie posiadania wiedzy dotyczącej aktualnego prawa

oświatowego jako jednego z głównych warunków właściwego wypełnienia zadań nauczyciela

Tematyka zajęć:



Informacje ogólne dotyczące polskiego systemu oświatowego. Kompetencje poszczególnych

organów



Podstawowe akty prawne regulujące zasady funkcjonowania polskiej oświaty



Dokumentacja obowiązująca w szkole/placówce oświatowej



Podstawowe procedury regulujące zasady funkcjonowania szkół i placówek



Strategie zarządzania w oświacie



Inne treści, np. dotyczące kolejności działań tworzenia i prowadzenia szkół i placówek

niepublicznych

Literatura/ materiały pomocnicze:



Ustawa o systemie oświaty



Ustawa – Karta Nauczyciela



Miesięcznik Dyrektor Szkoły – wybrane artykuły

Warunki zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z testu pisemnego