„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Autorzy:
mgr Krystyna Frydrysiak
mgr Bogusława Łopaci

ska

mgr Małgorzata Pawlaczyk
mgr Dariusz Kreczmer

Recenzenci:
prof. dr hab. n. med. Wojciech Gaszy

ski

dr n. med. Małgorzata Figurska

Opracowanie redakcyjne:
mgr Krystyna Frydrysiak

Korekta merytoryczna:
mgr Kazimiera Tarłowska

Korekta techniczna:
mgr Magdalena Mrozkowiak

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Spis tre

Wprowadzenie

Zało

enia programowo-organizacyjne kształcenia

w zawodzie

1. Opis pracy w zawodzie

2. Zalecenia dotycz

ce organizacji procesu dydaktyczno-

-wychowawczego

II. Plany nauczania

III. Moduły kształcenia w zawodzie

1. Podstawy zawodu

Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki
w ochronie zdrowia

Stosowanie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy

oraz udzielanie pierwszej pomocy

Analizowanie funkcjonowania organizmu człowieka
w zdrowiu i w chorobie

Nawi

zywanie kontaktów społecznych

2. Medycyna ratunkowa

Podawanie leków ró

nymi drogami

Prowadzenie resuscytacji kr

ąż

eniowo-oddechowej

Stosowanie procedur post

powania ratowniczego

w nagłych stanach anestezjologicznych

Stosowanie procedur post

powania ratowniczego

w nagłych stanach internistycznych

Stosowanie procedur post

powania ratowniczego

w nagłych stanach chirurgicznych

Stosowanie procedur post

powania ratowniczego

w nagłych stanach pediatrycznych

Stosowanie procedur post

powania ratowniczego

w nagłych stanach poło

niczo- ginekologicznych

Stosowanie procedur post

powania ratowniczego

w nagłych stanach neurologicznych i psychiatrycznych

Stosowanie procedur post

powania ratowniczego

w ostrych zatruciach

3. Medycyna katastrof

Analizowanie zasad funkcjonowania systemu
ratownictwa medycznego

Organizowanie działa

ratowniczych w nagłych

i nadzwyczajnych zagro

eniach

Stosowanie procedur post

powania ratowniczego

w zagro

eniach cywilizacyjnych i

rodowiskowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rozwi

zywanie problemów psychologicznych człowieka

w zagro

eniu

Posługiwanie si

zykiem migowym

4. Dydaktyka w ratownictwie medycznym

Przygotowywanie zaj

ęć

edukacyjnych z zakresu

udzielania pierwszej pomocy

Prowadzenie zaj

ęć

edukacyjnych z zakresu udzielania

pierwszej pomocy

103

5. Praktyka zawodowa

106

Wykonywanie medycznych czynno

ci ratunkowych

w stanach zagro

enia

ycia

108

Wykonywanie medycznych czynno

ci ratunkowych

w warunkach katastrof, awarii i wypadków

111

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wprowadzenie

Celem kształcenia w szkole zawodowej jest przygotowanie

aktywnego, mobilnego i skutecznie działaj

cego pracownika gospodarki.

Efektywne funkcjonowanie na rynku pracy wymaga przygotowania
ogólnego, opanowania podstawowych umiej

tno

ci zawodowych oraz

kształcenia ustawicznego.

Absolwent współczesnej szkoły powinien charakteryzowa

otwarto

wyobra

zdolno

głego

kształcenia

i doskonalenia oraz umiej

tno

oceny własnych mo

liwo

ci.

Wprowadzenie do systemu szkolnego programów modułowych powinno
ułatwi

osi

gni

cie tych zamierze

Kształcenie według modułowego programu nauczania poprzez

powi

zanie celów i materiału nauczania z procesem pracy i zadaniami

zawodowymi umo

liwia:

−−−−

przygotowanie ucznia do wykonywania zada

zawodowych na

typowych stanowiskach pracy,

−−−−

integracj

tre

ci kształcenia z ró

nych dyscyplin wiedzy,

−−−−

stymulowanie aktywno

ci intelektualnej i motorycznej ucznia,

pozwalaj

cej na indywidualizacj

procesu nauczania.

Kształcenie modułowe charakteryzuje si

tym,

−−−−

preferowane s

aktywizuj

ce metody nauczania, które wyzwalaj

aktywno

ść

, kreatywno

ść

, zdolno

ść

do samooceny ucz

cego si

oraz

zmieniaj

rol

nauczyciela w kierunku doradcy, partnera, projektanta,

organizatora i ewaluatora procesu dydaktycznego,

−−−−

proces nauczania i uczenia si

ukierunkowany jest na osi

ganie

konkretnych, wymiernych rezultatów w formie ukształtowanych
umiej

tno

ci intelektualnych i praktycznych, które umo

liwiaj

wykonywanie okre

lonego zakresu pracy w zawodzie,

−−−−

wykorzystywana jest w szerokim zakresie zasada transferu wiedzy

i umiej

tno

ci wcze

niej uzyskanych przez ucznia w toku nauki

formalnej, nieformalnej oraz incydentalnej,

−−−−

program nauczania posiada elastyczn

struktur

, a znajduj

ce si

w nim moduły i jednostki mo

na aktualizowa

, modyfikowa

uzupełnia

lub wymienia

nie burz

c konstrukcji programu,

−−−−

w kształceniu modułowym wyst

puje dominacja procesu uczenia si

nad procesem nauczania,

−−−−

w kształceniu modułowym nie wyst

puje podział na teori

i praktyk

Realizacja modułowego programu nauczania zapewnia uczniom

opanowanie umiej

tno

ci okre

lonych w podstawie programowej

kształcenia w zawodzie oraz przygotowuje do kształcenia ustawicznego.

Modułowy program nauczania składa si

z modułów kształcenia

w zawodzie i odpowiadaj

cych im jednostek modułowych, których

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

realizacja umo

liwia przyswajanie wiadomo

ci oraz kształtowanie

umiej

tno

ci i postaw wła

ciwych dla zawodu.

Program jednostki modułowej stanowi element modułu kształcenia

w zawodzie, obejmuj

cy logiczny i mo

liwy do wykonania wycinek pracy,

o wyra

nie okre

lonym pocz

tku i zako

czeniu, który nie podlega

dalszym podziałom, a jego rezultatem jest produkt, usługa lub istotna
decyzja.

W strukturze modułowego programu nauczania wyró

niono:

−

zało

enia programowo-organizacyjne kształcenia w zawodzie,

−

plany nauczania,

−

programy modułów,

−

programy jednostek modułowych.

Moduł kształcenia w zawodzie zawiera:

−−−−

cele kształcenia,

−−−−

wykaz jednostek modułowych,

−−−−

schemat układu jednostek modułowych,

−−−−

literatur

Program jednostki modułowej zawiera:

−−−−

szczegółowe cele kształcenia,

−−−−

materiał nauczania,

−−−−

wiczenia,

−−−−

rodki dydaktyczne,

−−−−

wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki,

−−−−

propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych

ucznia.
W programie został przyj

ty system kodowania modułów i jednostek

modułowych zawieraj

cy nast

puj

ce elementy:

−

symbol cyfrowy zawodu według klasyfikacji zawodów szkolnictwa

zawodowego,

−

symbol literowy oznaczaj

cy kategori

modułów:

O – dla modułów ogólnozawodowych,
Z – dla modułów zawodowych,

−

cyfr

arabsk

oznaczaj

kolejny moduł lub jednostk

modułow

Przykładowy zapis kodowania modułu:
322[06].O1
322[06] – symbol cyfrowy zawodu: ratownik medyczny,
O1 – pierwszy moduł ogólnozawodowy: Podstawy zawodu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przykładowy zapis kodowania jednostki modułowej:
322[06].Z1.02
322[06] – symbol cyfrowy zawodu: ratownik medyczny,
Z1 – pierwszy moduł zawodowy: Medycyna ratunkowa,
02 – druga jednostka modułowa w module Z1: Prowadzenie resuscytacji

ąż

eniowo-oddechowej.

I. Zało

enia programowo-organizacyjne kształcenia

w zawodzie

1. Opis pracy w zawodzie

Absolwent szkoły kształc

cej w zawodzie ratownik medyczny mo

podejmowa

prac

−−−−

zakładach opieki zdrowotnej

wiadcz

cych usługi w zakresie

ratownictwa medycznego,

−−−−

Jednostkach Ratowniczo-Ga

niczych Pa

stwowej Stra

y Po

arnej,

−−−−

organizacjach społecznych i stowarzyszeniach, w szczególno

takich jak: Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, Tatrza

skie

Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, Wodne Ochotnicze Pogotowie
Ratunkowe, Polski Czerwony Krzy

, ochotnicze stra

e po

arne,

Polski Zwi

zek Motorowy, Zwi

zek Harcerstwa Polskiego, Zwi

zek

Harcerstwa Rzeczypospolitej,

−−−−

zakładowych słu

bach ratowniczych,

−−−−

szkołach i o

rodkach szkoleniowych.

Zadania zawodowe

−−−−

komunikowanie si

z pacjentem oraz udzielanie mu wsparcia

w stanach nagłych,

−−−−

zabezpieczanie osób znajduj

cych si

w miejscu zagro

enia,

podejmowanie działa

zapobiegaj

cych zwi

kszaniu liczby ofiar

i degradacji

rodowiska,

−−−−

dokonywanie oceny stanu poszkodowanych podczas awarii,

katastrofy i wypadku, podejmowanie działa

ratowniczych,

−−−−

wykonywanie medycznych czynno

ci ratunkowych w stanach

nagłych,

−−−−

transportowanie pacjentów pod nadzorem medycznym,

−−−−

posługiwanie si

sprz

tem medycznym, ochrony indywidualnej

i ratownictwa medycznego,

−−−−

organizowanie i prowadzenie szkole

w zakresie udzielania pierwszej

pomocy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Umiej

tno

ci zawodowe

W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent szkoły powinien umie

−−−−

korzysta

z wiedzy z zakresu nauk medycznych i humanistycznych

podczas wykonywania zada

zawodowych,

−−−−

rozpoznawa

stany nagłe,

−−−−

okre

rodzaje i stopnie zagro

cywilizacyjnych i

rodowiskowych

w uj

ciu globalnym, krajowym i lokalnym,

−−−−

okre

stopnie zagro

enia dla

ycia lub zdrowia w przypadku awarii,

katastrofy lub wypadku,

−−−−

zabezpiecza

osoby znajduj

ce si

w miejscu awarii, katastrofy,

wypadku i przeciwdziała

zwi

kszaniu liczby ofiar,

−−−−

zapewnia

opiek

medyczn

ekipom ratowniczym podczas akcji

ratowniczych,

−−−−

prognozowa

zachowania osób obj

tych zagro

eniem, zapobiega

wyst

pieniu paniki,

−−−−

posługiwa

medycznymi skalami oceny stanu ogólnego

i ci

ęż

ci urazów oraz dokonywa

ratowniczej oceny stanu

poszkodowanych podczas awarii, katastrofy lub wypadku,

−−−−

ustala

kolejno

ść

udzielania

poszkodowanym

ratowniczych

wiadcze

zdrowotnych i ewakuacji, w zale

ci od ich stanu

ogólnego, rodzaju i stopnia odniesionych obra

oraz warunków

w miejscu zdarzenia,

−−−−

współuczestniczy

w organizacji ewakuacji ludzi z zagro

onego

rejonu,

−−−−

wykonywa

medyczne

czynno

ratunkowe

miejscu

i w warunkach katastrof, awarii i wypadków,

−−−−

rozpoznawa

stan utraty przytomno

ci, ocenia

jej stopnie,

zabezpiecza

funkcje

yciowe osoby nieprzytomnej metodami

bezprzyrz

dowymi oraz z u

yciem sprz

tu specjalistycznego,

−−−−

prowadzi

resuscytacj

ąż

eniowo-oddechow

bezprzyrz

dow

oraz

yciem

sprz

specjalistycznego

leków

stosowanych

w ratownictwie medycznym,

−−−−

obja

nia

działanie stosowanych w ratownictwie medycznym leków

oraz reakcje somatyczne organizmu po ich podaniu,

−−−−

udziela

zachowaniem

procedur

medycznych,

wiadcze

zdrowotnych osobom w stanach nagłych, w szczególno

w miejscach publicznych,

−−−−

pełni

ratowniczy

nadzór

medyczny

nad

poszkodowanymi

i chorymi w miejscu zdarzenia i w czasie transportu,

−−−−

wykonywa

medyczne czynno

ci ratunkowe w ramach pa

stwowych

i niepa

stwowych systemów ratowniczych,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−−−−

organizowa

i szkoli

zakładowe słu

by ratownictwa medycznego,

−−−−

popularyzowa

wiedz

ratownicz

we wszystkich

rodowiskach,

−−−−

współdziała

w procesie edukacji, z zakresu udzielania pierwszej

pomocy, realizowanym w systemie szkolnym i pozaszkolnym,

−−−−

prowadzi

kursy, szkolenia i pokazy z zakresu udzielania pierwszej

pomocy,

−−−−

utrzymywa

w pełnej gotowo

ci stacjonarne i mobilne punkty

ratownicze,

−−−−

komunikowa

z chorym i poszkodowanym,

−−−−

przestrzega

przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej oraz ochrony

rodowiska,

−−−−

organizowa

stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

−−−−

współpracowa

z lekarzem, piel

gniark

i pozostałym personelem

medycznym w zakresie medycznych czynno

ci ratunkowych,

−−−−

współpracowa

z przedstawicielami niemedycznych, zawodowych

i niezawodowych, słu

b i organizacji ratowniczych,

−−−−

korzysta

z ró

nych

ródeł informacji w celu doskonalenia

umiej

tno

ci zawodowych,

−−−−

post

powa

zgodnie z zasadami etyki,

−−−−

stosowa

przepisy

prawa

dotycz

wykonywania

zada

zawodowych,

−−−−

stosowa

przepisy prawa dotycz

ce działalno

ci gospodarczej.

Zalecenia dotycz

ce organizacji procesu dydaktyczno-

-wychowawczego

Proces kształcenia według modułowego programu nauczania dla

zawodu ratownik medyczny mo

e by

realizowany w szkole policealnej,

przeznaczonej wył

cznie dla młodzie

Program

nauczania

obejmuje

kształcenie

ogólnozawodowe

zawodowe.

Kształcenie

ogólnozawodowe

umo

liwia

nabycie

umiej

tno

ci podstawowych w zawodzie ratownik medyczny oraz

w zawodach pokrewnych. Kształcenie zawodowe ma na celu
przygotowanie absolwenta do realizacji zada

na typowych dla zawodu

stanowiskach pracy. Ogólne i szczegółowe cele kształcenia wynikaj

z podstawy programowej kształcenia w zawodzie.

Tre

ci programowe zawarte s

w czterech modułach: w jednym

ogólnozawodowym, w trzech modułach zawodowych.

Moduły uwzgl

dniaj

ce zadania zawodowe s

podzielone na

jednostki modułowe. Ka

da jednostka modułowa zawiera tre

stanowi

ce wyodr

bnion

logicznie cało

ść

. Realizacja celów kształcenia

poszczególnych

modułów

jednostek

modułowych

umo

liwia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

opanowanie umiej

tno

ci pozwalaj

cych na wykonywanie okre

lonego

zakresu pracy. Czynnikiem sprzyjaj

cym nabywaniu umiej

tno

zawodowych

jest

wykonywanie

wicze

zaproponowanych

w poszczególnych jednostkach modułowych.

Moduł 322[06].O1 – Podstawy zawodu – składa si

z czterech

jednostek modułowych. Obejmuje ogólnozawodowe tre

ci kształcenia,

dotycz

stosowania

przepisów

prawa

zasad

ekonomiki

w ochronie zdrowia, przestrzegania przepisów bezpiecze

stwa i higieny

pracy oraz udzielania pierwszej pomocy w stanach zagro

enia zdrowia

ycia, analizowanie funkcji organizmu człowieka w zdrowiu i chorobie,

nawi

zywania kontaktów społecznych.

Moduł 322[06].Z1– Medycyna ratunkowa – składa si

z dziewi

ciu

jednostek modułowych. Obejmuje tre

ci dotycz

ce podawania leków

ró

nymi drogami, prowadzenia resuscytacji kr

ąż

eniowo-oddechowej,

post

powania ratowniczego w nagłych stanach anestezjologicznych,

chirurgicznych,

internistycznych,

pediatrycznych,

poło

niczo-

ginekologicznych, neurologicznych i psychiatrycznych oraz w ostrych
zatruciach.

Moduł 322[06].Z2 – Medycyna katastrof – składa si

z pi

ciu

jednostek

modułowych.

Zawiera

tre

dotycz

planowania

i wykonywania działa

ratowniczych w sytuacji katastrof, awarii

i wypadków oraz porozumiewania si

werbalnego i niewerbalnego

z poszkodowanymi w nagłych i nadzwyczajnych zagro

eniach.

Moduł 322[06].Z3 – Dydaktyka w ratownictwie medycznym – składa

z dwóch jednostek modułowych. Zawiera tre

ci dotycz

organizowania i prowadzenia zaj

ęć

edukacyjnych z zakresu udzielania

pierwszej pomocy i kwalifikowanej pierwszej pomocy dla ró

nych

odbiorców.
Moduł 322[06].Z4 – Praktyka zawodowa – składa si

z dwóch

jednostek

modułowych,

zawiera

tre

dotycz

wykonywania

medycznych czynno

ci ratunkowych w stanach zagro

enia

ycia oraz

w warunkach awarii, katastrof i wypadków.

Wykaz modułów i jednostek modułowych zamieszczono w tabeli, w której

okre

lono czas przewidziany na ich realizacj

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wykaz modułów i jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Wykaz modułów

i jednostek modułowych

Orientacyjna

liczba godzin

na realizacj

Moduł 322[06].O1
Podstawy zawodu

360

322[06].O1.01

Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki
w ochronie zdrowia

322[06].O1.02

Stosowanie przepisów bezpiecze

stwa

i higieny pracy oraz udzielanie pierwszej
pomocy

322[06].O1.03

Analizowanie funkcjonowania organizmu
człowieka w zdrowiu i chorobie

108

322[06].O1.04 Nawi

zywanie kontaktów społecznych

Moduł 322[06].Z1
Medycyna ratunkowa

860

322[06].Z1.01 Podawanie leków ró

nymi drogami

144

322[06].Z1.02

Prowadzenie resuscytacji kr

ąż

eniowo -

oddechowej

108

322[06].Z1.03

Stosowanie procedur post

powania

ratowniczego w nagłych stanach
anestezjologicznych

322[06].Z1.04

Stosowanie procedur post

powania

ratowniczego w nagłych stanach
internistycznych

116

322[06].Z1.05

Stosowanie procedur post

powania

ratowniczego w nagłych stanach chirurgicznych

124

322[06].Z1.06

Stosowanie procedur post

powania

ratowniczego w nagłych stanach pediatrycznych

322[06].Z1.07

Stosowanie procedur post

powania

ratowniczego w nagłych stanach poło

niczo -

ginekologicznych

322[06].Z1.08

Stosowanie procedur post

powania

ratowniczego w nagłych stanach
neurologicznych i psychiatrycznych

322[06].Z1.09

Stosowanie procedur post

powania

ratowniczego w ostrych zatruciach

Moduł 322[06].Z2
Medycyna katastrof

352

322[06].Z2.01

Analizowanie zasad funkcjonowania systemu
ratownictwa medycznego

154

322[06].Z2.02

Organizowanie działa

ratowniczych

w nagłych i nadzwyczajnych zagro

eniach

322[06].Z2.03

Stosowanie procedur post

powania

ratowniczego w zagro

eniach cywilizacyjnych

rodowiskowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

322[06].Z2.04

Rozwi

zywanie problemów psychologicznych

człowieka w zagro

eniu

322[06].Z2.05 Posługiwanie si

zykiem migowym

Moduł 322[06].Z3
Dydaktyka w ratownictwie medycznym

128

322[06].Z3.01

Przygotowywanie zaj

ęć

edukacyjnych

z zakresu udzielania pierwszej pomocy

322[06].Z3.02

Prowadzenie zaj

ęć

edukacyjnych

z zakresu udzielania pierwszej pomocy

Moduł 322[06].Z4
Praktyka zawodowa

140

322[06].Z4.01

Wykonywanie medycznych czynno

ratunkowych w stanach zagro

enia

ycia

322[06].Z4.02

Wykonywanie medycznych czynno

ratunkowych w warunkach katastrof, awarii
i wypadków

Razem

1840

Na podstawie wykazu oraz układu jednostek modułowych sporz

dzono

dydaktyczn

map

programu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Dydaktyczna mapa programu

322[06].Z1.02

322[06].Z1.03

322[06].Z1.07

322[06].Z2.02

322[06].Z1.06

322[06].Z4.02

322[06].Z1.09

322[06].Z2.04

322[06].Z2.01

322[06].Z2.03

322[06].Z4.01

322[06].O1.01

322[06].O1.02

322[06].O1

322[06].Z1

322[06].Z2.05

322[06].Z1.08

322[06].Z1.05

322[06].Z3.02

322[06].Z4

322[06].Z3.01

322[06].Z3

322[06].Z2

322[06].O1.04

322[06].O1.03

322[06].Z1.01

322[06].Z1.04

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Dydaktyczna mapa programu nauczania stanowi schemat powi

dzy modułami i jednostkami modułowymi oraz okre

la kolejno

ść

ich

realizacji. Na podstawie mapy ucze

e wybra

cie

kształcenia

w zale

ci od własnych predyspozycji, posiadanego do

wiadczenia

oraz dowodów potwierdzaj

cych opanowanie okre

lonej wiedzy

i umiej

tno

ci. Moduł ogólnozawodowy powinien by

realizowany

w pierwszej kolejno

ci, poniewa

tre

ci w nich zawarte stanowi

merytoryczn

podstaw

dla pozostałych modułów.

Nauczyciele realizuj

cy modułowy program nauczania powinni

posiada

przygotowanie

metodologiczne

dotycz

kształcenia

modułowego, aktywizuj

cych metod nauczania, pomiaru dydaktycznego

oraz projektowania i opracowywania pakietów edukacyjnych.

Nauczyciel kieruj

cy procesem nabywania umiej

tno

ci powinien

udziela

uczniom pomocy w rozwi

zywaniu problemów zwi

zanych

z realizacj

zada

, kształtowa

umiej

tno

ci zawodowe, uwzgl

dniaj

ich indywidualne predyspozycje, mo

liwo

ci i do

wiadczenia. Ponadto,

powinien rozwija

zainteresowania zawodem, wskazywa

liwo

dalszego kształcenia, zdobywania nowych umiej

tno

ci zawodowych

oraz kształtowa

takie cechy osobowo

ci uczniów, jak: dokładno

ść

i systematyczno

ść

, rzetelno

ść

i odpowiedzialno

ść

za prac

, sprawne

komunikowanie si

, twórcze rozwi

zywanie problemów oraz umiej

tno

ść

współdziałania w zespole.

Podczas realizacji programu zaleca si

stosowanie aktywizuj

cych

metod

nauczania,

takich

jak:

dyskusja

dydaktyczna,

metoda

przypadków, sytuacyjna, gry dydaktyczne: symulacyjne, decyzyjne,
psychologiczne oraz praktycznych metod nauczania: metody projektów,
pokazu z obja

nieniem, pokazu z instrukta

em,

wicze

. W nauczaniu

umiej

tno

ci resuscytacyjnych proponuje si

czteroetapow

metod

nauczania umiej

tno

ci praktycznych, zalecan

przez Polsk

Rad

Resuscytacji jako metod

gwarantuj

najwy

efektywno

ść

nauczania.

W procesie nauczania zaleca si

wykorzystywanie zaawansowanych

fantomów, urz

dze

symulacyjnych, technik rzeczywisto

ci wirtualnej,

interaktywnych prezentacji komputerowych, filmów oraz wycieczek
dydaktycznych. W procesie realizacji programu nale

y eksponowa

samokształcenie i pozyskiwanie informacji z ró

nych

ródeł: literatury

zawodowej, podr

czników, przepisów prawa, instrukcji, poradników,

Internetu.

Kształtowanie umiej

tno

ci praktycznych powinno odbywa

w warunkach rzeczywistych i symulowanych.
Istotnym

elementem

procesu

dydaktycznego

jest

sprawdzanie

i ocenianie edukacyjnych

osi

gni

ęć

ucznia.

Proces

sprawdzania

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

i oceniania powinien obejmowa

zarówno diagnoz

poziomu

umiej

tno

ci uczniów, jak i rozpoznawanie trudno

ci w osi

ganiu celów

kształcenia.

Zaleca si

prowadzenie bada

diagnostycznych, kształtuj

cych

i sumuj

cych.

Badania diagnostyczne maj

na celu dokonanie oceny zakresu

wiedzy i umiej

tno

ci uczniów w pocz

tkowej fazie kształcenia.

Badania kształtuj

ce prowadzone w trakcie realizacji programu maj

na celu dostarczanie bie

żą

cych informacji o efektywno

ci procesu

nauczania – uczenia si

. Badania sumuj

ce powinny by

prowadzone po zako

czeniu realizacji programu jednostek modułowych.

Informacje uzyskiwane w wyniku bada

pozwalaj

na dokonywanie

niezb

dnych korekt w procesie kształcenia.

Ocenianie powinno u

wiadamia

uczniowi poziom jego osi

gni

ęć

w stosunku do wymaga

edukacyjnych oraz wdra

go do

systematycznej pracy, samokontroli i samooceny. Sprawdzanie
i ocenianie osi

gni

ęć

uczniów powinno by

realizowane przy pomocy

sprawdzianów ustnych, pisemnych i praktycznych, obserwacji pracy
ucznia podczas wykonywania

wicze

oraz testów osi

gni

ęć

szkolnych.

Prowadzenie pomiaru dydaktycznego wymaga okre

lenia kryteriów

i norm oceniania, opracowywania testów osi

gni

ęć

szkolnych, arkuszy

obserwacji i arkuszy oceny post

pów.

Podana w tabelach wykazu jednostek modułowych orientacyjna liczba

godzin przewidziana na realizacj

programu mo

e ulega

zmianie

w zale

ci od stosowanych przez nauczyciela metod i

rodków

dydaktycznych.

W zintegrowanym procesie kształcenia modułowego nie ma podziału

na zaj

cia teoretyczne i praktyczne. Formy organizacyjne pracy uczniów

powinny by

dostosowane do tre

ci i metod kształcenia.

Zaleca si

, aby zaj

cia prowadzone były w grupach do15 uczniów.

Proponowane formy organizacyjne prowadzenia zaj

ęć

, to: praca

w zespołach 4–6 osobowych oraz praca indywidualna.

Szkoła podejmuj

ca kształcenie systemem modułowym powinna

posiada

odpowiednie warunki lokalowe wraz z wyposa

eniem.

Zaj

cia powinny by

realizowane w nast

puj

cych pomieszczeniach

dydaktycznych:

−−−−

pracowni anatomicznej,

−−−−

pracowni medycznych czynno

ci ratunkowych,

−−−−

pracowni komputerowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

W pracowniach, w których realizowany jest proces dydaktyczny

nale

y zorganizowa

stanowiska:

−−−−

do zabiegów medycznych wyposa

one w zestawy ratownicze,

specjalistyczny

sprz

resuscytacyjny,

zestawy

materiałów

opatrunkowych i narz

dzi, zestaw leków i płynów infuzyjnych, zestaw

fantomów medycznych,

rodki ochrony indywidualnej,

−−−−

wyposa

one w sprz

t niezb

dny do transportu i unieruchamiania

poszkodowanych,

−−−−

komputerowe z dost

pem do Internetu, wyposa

one w drukark

skaner, programy komputerowe do projektowania,

−−−−

wicze

praktycznych, wyposa

one w niezb

dne materiały, narz

dzia

i sprz

t, urz

dzenia oraz przyrz

dy pomiarowe,

−−−−

pracy nauczyciela, wyposa

one w urz

dzenia audiowizualne

i multimedialne.
Kształtowanie umiej

tno

ci praktycznych powinno odbywa

odpowiednio

wyposa

onych

stanowiskach

symulacyjnych

oraz

w placówkach ochrony zdrowia.

W trosce o jako

ść

kształcenia konieczne s

systematyczne działania

szkoły polegaj

ce na:

−−−−

pozyskiwaniu technicznych

rodków kształcenia,

−−−−

opracowywaniu obudowy dydaktycznej programu nauczania,

−−−−

współpracy z zakładami pracy zwi

zanymi z kierunkiem kształcenia,

celem aktualizacji tre

ci kształcenia zawodowego,

−−−−

doskonaleniu nauczycieli w zakresie kształcenia modułowego,

aktywizuj

cych metod nauczania, pomiaru dydaktycznego oraz

projektowania pakietów edukacyjnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

II. Plan nauczania

Szkoła policealna
Zawód: ratownik medyczny 332[06]
Podbudowa programowa: szkoła daj

ca wykształcenie

rednie

Dla młodzie

Liczba godzin tygodniowo

w dwuletnim okresie nauczania

Lp.

Moduły kształcenia w zawodzie

Semestry I–IV

1. Podstawy zawodu

2. Medycyna ratunkowa

3. Medycyna katastrof

4. Dydaktyka w ratownictwie

medycznym

Razem

Praktyka zawodowa: 4 tygodnie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

III. Moduły kształcenia w zawodzie

Moduł 322[06].O1
Podstawy zawodu

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

powinien umie

−

posługiwa

terminologi

z zakresu funkcjonowania gospodarki,

prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów reguluj

cych

działalno

ść

gospodarcz

−

stosowa

przepisy prawa dotycz

ce działalno

ci zawodowej,

−

okre

zasady funkcjonowania ubezpiecze

zdrowotnych w Polsce,

−

gromadzi

informacje dotycz

ce usług medycznych,

−

przestrzega

przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy,

−

udziela

pierwszej pomocy w stanach zagro

enia

ycia i zdrowia,

−

organizowa

prac

zgodnie z wymaganiami ergonomii,

−

analizowa

budow

anatomiczn

, fizjologi

i patofizjologi

układów

i narz

dów organizmu człowieka,

−

wyja

nia

poj

cie zdrowia, choroby, umierania i

mierci,

−

ocenia

podstawowe funkcje

yciowe organizmu,

−

analizowa

procesy poznawcze i emocjonalne człowieka,

−

komunikowa

werbalnie i niewerbalnie.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizacj

322[06].O1.01

Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki
w ochronie zdrowia

322[06].O1.02

Stosowanie przepisów bezpiecze

stwa

i higieny pracy oraz udzielanie pierwszej
pomocy

322[06].O1.03

Analizowanie funkcjonowania organizmu
człowieka w zdrowiu i chorobie

108

322[06].O1.04 Nawi

zywanie kontaktów społecznych

Razem

360

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Schemat układu jednostek modułowych

4. Literatura

Buchfelder

M.,

Buchfelder

A.:

Podr

cznik

pierwszej

pomocy.

Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2003
Chrz

szczewska A., Banda

owanie. Wydawnictwo Lekarskie PZWL,

Warszawa 2002
Dobek-Ostrowska B. : Podstawy komunikowania si

społecznego.

„Astrum”, Wrocław 2005
Fanning P., McKay M., Davis M. : Sztuka skutecznego porozumiewania
si

. Gda

skie Wydaw. Psychologiczne, Gda

sk 2001

Fedorowski J., J., Ni

ankowski R., Ekonomika medycyny. Wydawnictwo

PZWL, Warszawa 2002
Gniewek E. (pod red): Podstawy prawa cywilnego. LexisNexis,
Warszawa 2005
Grze

kowiak M., inni: Stany zagro

enia

ycia. Post

powanie

bezprzyrz

dowe. FHU Grzegorz Słomczy

ski, Kraków 2004

Hartley P. : Komunikowanie interpersonalne. „Astrum”, Wrocław 2006
Morawski L.: Wst

p do prawoznawstwa. TNOiK, Toru

1998

Krechowiecki A., Czerwi

ski F., Zarys anatomii człowieka. Wydawnictwo

Lekarskie PZWL, Warszawa 2004
Kru

S.:

Patologia. Podr

cznik dla licencjackich studiów medycznych.

PZWL, Warszawa 2003
Kubicki L.: Prawo medyczne. Urban&Partner, Wrocław 2003
McCrae R. R., Costa P., T.: Osobowo

ść

dorosłego człowieka. Wydaw.

WAM, Kraków 2005
R

czkowski B.,

BHP w praktyce. ODDK, Gda

sk 2005

Rooney K. : B

asertywny. Jak doj

ść

do głosu i zaznaczy

swoj

obecno

ść

. One Press, Warszawa 2006

322[06].O1

Podstawy zawodu

322[06].O1.01

Stosowanie

przepisów prawa

i zasad

ekonomiki

w ochronie

zdrowia

322[06].O1.02

Stosowanie

przepisów

bezpiecze

stwa

i higieny pracy

oraz udzielanie

pierwszej

pomocy

322[06].O1.03

Analizowanie

funkcjonowania

organizmu

człowieka w

zdrowiu i

chorobie

322[06].O1.04

Nawi

zywanie

kontaktów

społecznych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Skowronek – Mielczarek S.: Małe i

rednie przedsi

biorstwa.

ródła

finansowania. C.H. Beck, Warszawa 2005
Sobbota J.: Atlas anatomii człowieka. Wydaw. Urban i Partner, Wrocław
1997
Sokołowska-Pituchowa J.: Anatomia człowieka. Wydawnictwo Lekarskie
PZWL, Warszawa 2005
Sołtysi

ski S.: Kodeks spółek handlowych. C.H. BECK, Warszawa 2006

Strelau J. : Psychologia. Podr

cznik akademicki. T. 1-3. Gda

skie

Wydaw. Psychologiczne, Gda

sk 2000

Traczyk Wł., Z

Fizjologia człowieka w zarysie. Wydawnictwo PZWL,

Warszawa 2005
Yokochi C., Rohen J., W. , Weinreb E., L.: Fotograficzny atlas anatomii
człowieka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004
Wytyczne 2005 resuscytacji kr

ąż

eniowo-oddechowej. Pod red. nauk. J.

Andresa. „Pandit”, Kraków 2005

Wykaz literatury nale

y aktualizowa

w miar

ukazywania si

nowych

pozycji wydawniczych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[06].O1.01
Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki
w ochronie zdrowia

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

powinien umie

−

wyja

zasady

funkcjonowania

mechanizmu

rynkowego

w gospodarce,

−

zaplanowa

rozwój firmy i sporz

dzi

projekt bud

etu,

−

wskaza

instytucje wpływaj

ce na polityk

zdrowotn

stwa,

−

okre

ródła i sposoby finansowania

wiadcze

zdrowotnych,

−

wyja

istot

i zasady funkcjonowania systemu ubezpiecze

zdrowotnych w Polsce,

−

wyja

specyfik

rynku usług medycznych,

−

uzasadni

znaczenie profesjonalizmu i zaufania do personelu

medycznego

wiadcz

cego usługi zdrowotne,

−

okre

zasady zawierania kontraktów na

wiadczenie usług

medycznych,

−

wskaza

podstawy

prawne

funkcjonowania

zakładów

opieki

zdrowotnej i płatnika,

−

zastosowa

przepisy prawa dotycz

ce działalno

ci zawodowej,

−

zastosowa

prawa pacjenta podczas udzielania pomocy medycznej.

2. Materiał nauczania

Cechy gospodarki rynkowej.
Formy prawno – organizacyjne przedsi

biorstw.

Planowanie bud

etu i rozwoju firmy.

Wybrane zagadnienia z zakresu prawa gospodarczego.
Polityka zdrowotna pa

stwa.

System finansowania

wiadcze

zdrowotnych.

System ubezpiecze

zdrowotnych w Polsce.

Specyfika rynku usług medycznych.
Rodzaje i funkcje kontraktów. Kontrakty na usługi medyczne.
System zarz

dzania jako

w ochronie zdrowia.

Podstawy prawne funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej.
Wybrane zagadnienia z zakresu prawa pracy.
Ustawa o Pa

stwowym Ratownictwie Medycznym.

Odpowiedzialno

ść

zawodowa.

Karta Praw Pacjenta.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

wiczenia

•

Analizowanie

przepisów

zakresu

prawa

pracy,

prawa

gospodarczego i funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej.

•

Analizowanie przepisów prawa dotycz

cych działalno

ci zawodowej.

•

Interpretowanie przepisów Ustawy o Pa

stwowym Ratownictwie

Medycznym.

•

Konstruowanie biznesplanu dla firmy.

•

Analizowanie Karty Praw Pacjenta.

rodki dydaktyczne

Akty prawne. Tekst Ustawy o Pa

stwowym Ratownictwie Medycznym.

Foliogramy dotycz

ce terminologii prawnej i ekonomicznej.

Opisy przypadków.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program nauczania jednostki modułowej obejmuje zintegrowane

tre

ci z zakresu ekonomii, ekonomiki, finansów i prawa niezb

dne do

zrozumienia

zasad

funkcjonowania

zakładów

ochrony

zdrowia

w wymiarze organizacyjnym i ekonomicznym.

Podczas realizacji programu jednostki modułowej, nale

y zwraca

uwag

na kształtowanie umiej

tno

ci interpretowania norm i przepisów

prawa dotycz

cych spraw pacjenta oraz pracy ratownika medycznego.

Wiedza z zakresu prawa jest niezb

dna do uczestnictwa w

yciu

społecznym, wykonywania obowi

zków zawodowych i korzystania

z praw człowieka i obywatela.

Realizuj

c program nale

y dobra

tre

ci kształcenia pod wzgl

dem

ich u

yteczno

ci i praktycznego zastosowania w pracy zawodowej.

Szczególnie nale

y uwzgl

dni

zagadnienia dotycz

ce respektowania

praw

pacjenta

oraz

odpowiedzialno

zawodowej

ratownika.

Osi

gni

cie zaplanowanych celów, wymaga stosowania nast

puj

cych

metod nauczania - uczenia si

: wykładu informacyjnego, dyskusji

dydaktycznej, metody sytuacyjnej, metody przypadków, metody
projektów oraz

wicze

Zaj

cia edukacyjne nale

y prowadzi

w formie pracy zespołowej,

w grupach do 15 osób. Zaj

cia powinny si

odbywa

w pracowni

wyposa

onej w nowoczesne

rodki dydaktyczne oraz w pracowni

komputerowej. Uczniowie powinni korzysta

z podr

cznej biblioteczki

wyposa

onej w pozycje literatury z zakresu prawa, aktów prawnych,

specjalistycznej prasy.

Wskazane jest równie

organizowanie wycieczek do s

dów, organów

administracji publicznej oraz zakładów opieki zdrowotnej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

W procesie nauczania nale

y rozwija

motywacj

ucznia do

samokształcenia oraz kształtowa

cechy osobowo

ci, takie jak:

staranno

ść

, dociekliwo

ść

, odpowiedzialno

ść

, systematyczno

ść

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

ucznia powinno odbywa

systematycznie, na podstawie ustalonych kryteriów. Podczas kontroli
i oceny nale

y sprawdza

umiej

tno

ci uczniów w operowaniu zdobyt

wiedz

, zwraca

uwag

na merytoryczn

jako

ść

wypowiedzi, wła

ciwe

stosowanie poj

ęć

, poprawno

ść

wnioskowania.

Podczas oceniania osi

gni

ęć

edukacyjnych nale

y szczególnie

zwróci

uwag

na:

−

posługiwanie si

terminologi

z zakresu prawa i ekonomii,

−

interpretowanie

podstaw

prawnych

zasad

ekonomicznych

obowi

zuj

cych w działalno

ci zawodowej,

−

umiej

tno

ść

logicznego my

lenia,

−

samodzielno

ść

i poprawno

ść

wykonania

wicze

−

aktywno

ść

w czasie zaj

ęć

W procesie sprawdzania i oceniania osi

gni

ęć

uczniów zaleca si

stosowanie:

−

sprawdzianów ustnych,

−

sprawdzianów pisemnych,

−

testów osi

gni

ęć

szkolnych,

−

obserwacji czynno

ci ucznia podczas wykonywania

wicze

W ocenie ko

cowej nale

y uwzgl

dni

wyniki wszystkich metod

sprawdzania osi

gni

ęć

ucznia stosowanych przez nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[06].O1.02
Stosowanie przepisów bezpiecze

stwa i higieny

pracy oraz udzielanie pierwszej pomocy

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

powinien umie

−

zanalizowa

przepisy dotycz

ce bezpiecze

stwa i higieny pracy,

ochrony przeciwpo

arowej oraz ochrony

rodowiska,

−

podj

ąć

działania w przypadku zagro

enia po

arowego, zgodnie

z instrukcj

przeciwpo

arow

−

zastosowa

podr

czny sprz

t oraz

rodki ga

nicze, zgodnie

z zasadami ochrony przeciwpo

arowej,

−

dobra

rodki ochrony indywidualnej do rodzaju wykonywanej pracy,

−

zastosowa

zasady bezpiecznej pracy podczas wykonywania zada

zawodowych,

−

rozpozna

zagro

enia zwi

zane z wykonywan

prac

−

zapobiec zagro

eniom zdrowia pracowników podczas wykonywania

zada

zawodowych,

−

wyja

prawne podstawy udzielania pierwszej pomocy,

−

zmotywowa

odbiorców do podejmowania działa

ratowniczych,

−

zabezpieczy

przed zaka

eniem,

−

zanalizowa

ła

cuch prze

ycia,

−

rozpozna

stan zagro

enia

ycia,

−

udzieli

pierwszej pomocy osobie nieprzytomnej,

−

wykona

resuscytacj

ąż

eniowo – oddechow

u dorosłego

i u dziecka,

−

udzieli

pierwszej pomocy osobie z ciałem obcym w drogach

oddechowych,

−

udzieli

pierwszej pomocy poszkodowanemu w omdleniu,

−

udzieli

pierwszej pomocy w przypadku zawału serca,

−

udzieli

pierwszej pomocy poszkodowanemu w innych nagłych

zachorowaniach,

−

zaopatrzy

ró

ne rodzaje ran,

−

udzieli

pierwszej pomocy w przypadku krwawie

i krwotoków,

−

udzieli

pierwszej pomocy w przypadku amputacji urazowej,

−

udzieli

pierwszej pomocy poszkodowanemu z objawami wstrz

su,

−

udzieli

pierwszej pomocy w przypadku urazów głowy i szyi,

gosłupa, klatki piersiowej i brzucha,

−

unieruchomi

złamanie, zwichni

cie i skr

cenie,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

udzieli

pierwszej

pomocy

poszkodowanemu

przypadku

przegrzania i oparzenia,

−

udzieli

pierwszej

pomocy

poszkodowanemu

przypadku

wychłodzenia i odmro

enia,

−

udzieli

pierwszej

pomocy

poszkodowanemu

przypadku

podtopienia,

−

udzieli

pierwszej pomocy poszkodowanemu w przypadku pora

enia

dem i piorunem,

−

udzieli

pierwszej pomocy poszkodowanemu w przypadku u

żą

dlenia,

szenia, pogryzienia,

−

udzieli

pierwszej pomocy poszkodowanemu w stanie zatrucia,

−

zastosowa

procedury post

powania w wypadku komunikacyjnym,

−

zastosowa

u poszkodowanego optymaln

pozycj

uło

eniow

−

wykona

czynno

ci zwi

zane z ewakuacj

osoby poszkodowanej

z miejsca zdarzenia,

−

wesprze

psychicznie osob

poszkodowan

−

nawi

kontakt z dzieckiem, osob

w podeszłym wieku

i niepełnosprawn

2. Materiał nauczania

Wymagania higieniczno-sanitarne, przepisy bezpiecze

stwa i higieny

pracy oraz ochrony przeciwpo

arowej.

Czynniki

szkodliwe,

uci

ąż

liwe

niebezpieczne

wyst

puj

w procesie pracy.
Zasady kształtowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.
Bezpiecze

stwo pracy podczas wykonywania czynno

ci zawodowych.

rodki ochrony indywidualnej i zbiorowej.

Podstawa prawna udzielania pierwszej pomocy.
Ła

cuch prze

ycia.

Zasady post

powania na miejscu zdarzenia. Rozpoznanie stanu

zagro

enia

ycia. Nagłe zatrzymanie kr

ąż

enia Podstawowe zabiegi

resuscytacyjne. AED (Automatyczna Defibrylacja Zewn

trzna). Ciało

obce w drogach oddechowych.
Pierwsza pomoc w: zawale serca, utracie przytomno

ci, omdleniu.

Pierwsza pomoc w przypadku drgawek, duszno

ci, udaru mózgu,

cukrzycy i niedocukrzenia.
Pierwsza pomoc w zranieniach, krwawieniach, krwotokach i amputacji
urazowej.
Pierwsza pomoc w urazach głowy i szyi, klatki piersiowej, brzucha,
kr

gosłupa, ko

czyn. Zasady post

powania z poszkodowanym

z objawami wstrz

su.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Udzielanie pomocy w zagro

eniu zdrowia i

ycia spowodowanym:

przegrzaniem

organizmu,

wychłodzeniem,

pora

eniem

dem

i piorunem, toni

ciem, oparzeniem, odmro

eniem.

Zatrucia. U

żą

dlenia, uk

szenia, pogryzienia.

Procedury post

powania w wypadku komunikacyjnym.

Optymalne uło

enia poszkodowanych zale

nie od stanu zdrowia.

Zasady przenoszenia osób poszkodowanych w przypadku ewakuacji
z miejsca zdarzenia.
Nawi

zywanie kontaktu z poszkodowanym zale

nie od wieku, stopnia

niepełnosprawno

ci, stanu psychicznego i emocjonalnego.

wiczenia

•

Analizowanie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz ochrony

przeciwpo

arowej.

•

Analizowanie ró

nych zdarze

stanowi

cych niebezpiecze

stwo dla

ycia i zdrowia ludzi, które mog

wyst

podczas wykonywania

zada

zawodowych.

•

Dobieranie sprz

tu ga

niczego w zale

ci od przyczyny po

aru.

•

Posługiwanie si

podstawowym sprz

tem przeciwpo

arowym.

•

Podejmowanie działa

zgodnie z kolejno

ła

cucha prze

ycia.

•

Wykonywanie resuscytacji kr

ąż

eniowo-oddechowej na fantomie.

•

Wykonywanie zabiegów ratunkowych w przypadku ciała obcego

w drogach oddechowych.

•

Banda

owanie poszczególnych cz

ęś

ci ciała.

•

Zakładanie opatrunku osłaniaj

cego, uciskowego, uszczelniaj

cego.

•

Unieruchamianie złama

, zwichni

ęć

i skr

czyn.

•

Układanie

poszkodowanego

pozycji

bezpiecznej,

przeciwwstrz

sowej, czteroko

czynowej, wysokiej, półwysokiej.

•

Obracanie poszkodowanego z brzucha na plecy.

•

Udzielanie

pierwszej

pomocy

pozorowanym

wypadku

samochodowym.

•

Nawi

zywanie kontaktu z Centrum Powiadamiania Ratunkowego.

•

Udzielanie pierwszej pomocy w pozorowanym wypadku: upadek

z wysoko

ci, pora

enie pr

dem, krwotok i oparzenie.

rodki dydaktyczne

Teksty przewodnie do

wicze

Przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy.

Polskie Normy i wymagania ergonomii.
Foliogramy, ilustracje i fotografie przedstawiaj

ce zagro

enia podczas

wykonywania obowi

zków zawodowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Podstawowy sprz

t ga

niczy.

Odzie

ochronna i sprz

t ochrony indywidualnej.

Regulaminy i instrukcje dotycz

ce obsługi urz

dze

i aparatury

medycznej.
Filmy dydaktyczne na temat procedur post

powania w razie wypadków

przy pracy, ochrony

rodowiska na stanowiskach pracy, zagro

enia

arowego, zachowania pracowników w przypadku powstania po

aru

i w sytuacjach ró

nych awarii.

Art. 162 Kodeksu karnego, Ustawa o Pa

stwowym Ratownictwie

Medycznym.
Filmy

dydaktyczne

temat

udzielania

pierwszej

pomocy,

zabezpieczenia miejsca wypadku.
Materiały opatrunkowe. Sztuczne rany.

rodki ochrony indywidualnej.

Fantomy do resuscytacji. Fantom do symulacji zadławienia. AED
(Automatyczne Defibrylatory Zewn

trzne).

Scenariusze zaj

ęć

Techniczne

rodki kształcenia.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program

jednostki

modułowej

obejmuje

tre

dotycz

bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

arowej oraz

udzielania pierwszej pomocy.

Podczas realizacji programu nale

y zwróci

uwag

na obowi

zki

pracownika i pracodawcy w zakresie kształtowania bezpiecznych
i higienicznych warunków pracy, bezpiecze

stwo na stanowisku pracy,

znaczenie ochrony zdrowia w

rodowisku pracy oraz ochrony

przeciwpo

arowej i ochrony

rodowiska, a tak

e nieprawidłowo

i zagro

enia, które mog

wyst

w procesie pracy. Realizuj

c program

nale

y równie

kształtowa

umiej

tno

ci udzielania pierwszej pomocy

w ró

nych stanach zagro

enia zdrowia i

ycia osób poszkodowanych,

a w szczególno

ci rozpoznawania zagro

i podejmowania stosownych

działa

oraz oceny ich skuteczno

ci.

Osi

gni

cie zaplanowanych celów kształcenia umo

liwi stosowanie

aktywizuj

cych

metod

nauczania,

szczególno

dyskusji

dydaktycznej, metody inscenizacji, metody przypadków oraz pokazu
i

wicze

praktycznych.

Stosowanie tych metod pozwala na rozwijanie samodzielno

lenia

oraz nabycie

okre

lonych

umiej

tno

praktycznych.

Wszystkie zaj

cia powinny by

prowadzone w grupach do 15 osób,

z podziałem na 2-3 osobowe zespoły.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

procesie

nauczania

nale

motywowa

uczniów

samokształcenia oraz kształtowa

postawy: odpowiedzialno

ci,

samodzielno

ci, uczciwo

ci i wra

liwo

ci na cierpienie drugiego

człowieka.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

ucznia powinno odbywa

systematycznie, na podstawie okre

lonych kryteriów.

Podczas kontroli ustnej nale

y sprawdza

umiej

tno

ci uczniów

w operowaniu zdobyt

wiedz

, zwraca

uwag

na merytoryczn

jako

ść

wypowiedzi, wła

ciwe stosowanie poj

ęć

medycznych, poprawno

ść

wnioskowania.

Ocena osi

gni

ęć

szkolnych powinna aktywizowa

i mobilizowa

pracy zarówno ucznia jak i nauczyciela.

Proces oceniania powinien obejmowa

−

diagnoz

stanu wiedzy i umiej

tno

ci uczniów z uwzgl

dnieniem

zało

onych celów kształcenia,

−

identyfikowanie post

pów ucz

cych si

w toku realizacji tre

kształcenia oraz rozpoznawanie trudno

ci w osi

ganiu zało

onych

celów kształcenia,

−

sprawdzanie wiedzy i umiej

tno

ci ucznia po zrealizowaniu programu

jednostki modułowej.

Oceny osi

gni

ęć

uczniów mo

na dokonywa

na podstawie:

−

ustnych sprawdzianów wiadomo

ci i umiej

tno

ci,

−

sprawdzianów pisemnych,

−

testów osi

gni

ęć

szkolnych,

−

sprawdzianów praktycznych,

−

obserwacji czynno

ci ucznia podczas wykonywania

wicze

W trakcie obserwacji nale

y zwraca

uwag

na:

−

rozpoznawanie stanów zagro

enia zdrowia i

ycia,

−

wykonywanie zada

zgodnie z zasadami bezpiecze

stwa i higieny

pracy,

−

dobieranie

rodków ochrony indywidualnej,

−

przestrzeganie zasad udzielania pierwszej pomocy,

−

podejmowanie działa

zgodnych z aktualnym stanem wiedzy

medycznej,

−

ocenianie skuteczno

ci podj

tych działa

−

wykazywanie postawy odpowiedzialno

ci.

Kontrol

poprawno

ci wykonania

wiczenia nale

y przeprowadzi

w trakcie i po jego wykonaniu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Po zako

czeniu realizacji programu jednostki modułowej nale

przeprowadzi

test osi

gni

ęć

szkolnych, sprawdzian ustny oraz

sprawdzianów umiej

tno

ci praktycznych.

W ko

cowej ocenie nale

y uwzgl

dni

wyniki wszystkich metod

sprawdzania osi

gni

ęć

ucznia stosowanych przez nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[06].O1.03
Analizowanie funkcjonowania organizmu człowieka
w zdrowiu i chorobie

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

powinien umie

−

posłu

terminologi

zakresu

anatomii,

fizjologii

i patofizjologii,

−

scharakteryzowa

podstawowe procesy

yciowe organizmu,

−

zinterpretowa

poj

cie zdrowia, choroby i

mierci,

−

okre

czynniki chorobotwórcze,

−

sklasyfikowa

choroby według okre

lonych kryteriów,

−

scharakteryzowa

przebieg choroby,

−

obja

budow

anatomiczn

procesy

funkcjonowania

poszczególnych układów i narz

dów organizmu człowieka,

−

wyja

współzale

ść

funkcjonowania układów i narz

dów

organizmu człowieka,

−

wykona

pomiar podstawowych funkcji

yciowych organizmu,

−

zró

nicowa

budow

i funkcjonowanie organizmu człowieka

w zale

ci od płci i wieku,

−

okre

czynniki

przyczyny

zaburze

funkcjonowaniu

poszczególnych narz

dów i układów,

−

zanalizowa

zaburzenia w funkcjonowaniu układów i narz

dów

spowodowane urazami i schorzeniami.

2. Materiał nauczania

Podstawowe poj

cia z zakresu anatomii, fizjologii, patofizjologii.

Przemiana materii i energii.

rodowisko biologiczne organizmu.

Odporno

ść

i jej rodzaje.

Poj

cia zdrowia i choroby. Proces umierania.

Czynniki chorobotwórcze.
Budowa i czynno

ść

układu narz

dów ruchu.

Zmiany

czynno

układu

narz

dów

ruchu

spowodowane

schorzeniami i urazami.
Budowa i czynno

ść

układu sercowo – naczyniowego.

Ocena czynno

ci układu sercowo – naczyniowego.

Objawy zaburze

w układzie sercowo – naczyniowym.

Układ chłonny.
Znaczenie i rola krwi w organizmie.
Zmiany ilo

ciowe i jako

ciowe krwi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Budowa i czynno

ść

układu oddechowego.

Ocena oddychania.
Objawy zaburze

układu oddechowego.

Budowa i czynno

ść

układu nerwowego.

Patofizjologia układu nerwowego.
Budowa i czynno

ść

narz

du wzroku.

Zaburzenia ostro

ci wzroku.

Budowa i czynno

ść

narz

du słuchu i równowagi.

Przyczyny niedosłuchu i głuchoty.
Budowa i czynno

ść

układu trawiennego.

Najwa

niejsze objawy zaburze

układu trawiennego.

Budowa i czynno

ść

nerek.

Drogi wyprowadzaj

ce mocz.

Zmiany jako

ciowe i ilo

ciowe moczu.

Budowa i czynno

ść

skich i m

skich narz

dów płciowych.

Budowa i znaczenie układu wewn

trzwydzielniczego.

Zaburzenia

funkcjonowaniu

układu

moczowego

oraz

wewn

trzwydzielniczego.

Skóra jako efektor zmian ogólnoustrojowych.

wiczenia

•

Analizowanie mikroskopowej budowy komórek i tkanek.

•

Okre

lanie płaszczyzn i kierunków w przestrzeni.

•

Analizowanie budowy narz

dów i układów.

•

Analizowanie radiogramów ko

ci.

•

Wykonywanie i interpretowanie pomiarów t

tna, ci

nienia t

tniczego,

oddechu.

•

Analizowanie i interpretowanie wyników bada

laboratoryjnych krwi.

•

Analizowanie radiogramów klatki piersiowej.

•

Analizowanie CT głowy.

•

Badanie odruchów

gnowych.

•

Analizowanie i interpretowanie wyników bada

laboratoryjnych

moczu.

•

Mierzenie ciepłoty ciała i interpretowanie wyników pomiaru.

•

Rozpoznawanie zmian chorobowych wyst

puj

cych na skórze.

rodki dydaktyczne

Fantom człowieka dorosłego i dziecka do

wicze

z zakresu anatomii.

Mikroskopy.
Modele i plansze anatomiczne.
Foliogramy, programy komputerowe z zakresu anatomii.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Atlasy anatomiczne, albumy.
Filmy dydaktyczne na temat pomiaru podstawowych funkcji

yciowych

organizmu.
Radiogramy.
Zapisy elektrokardiograficzne.
Wydruki bada

laboratoryjnych krwi.

Fotografie zmian chorobowych w tkankach i narz

dach.

Eksponaty narz

dów.

Projektor multimedialny.
Aparaty do pomiaru ci

nienia t

tniczego, wydolno

ci oddechowej,

ciepłoty ciała.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program nauczania jednostki modułowej obejmuje tre

ci dotycz

budowy anatomicznej i funkcji organizmu zdrowego człowieka oraz
zaburze

funkcjonowania poszczególnych narz

dów i układów pod

wpływem zewn

trznych i wewn

trznych czynników chorobotwórczych.

Wiedza z tego zakresu stanowi teoretyczn

podstaw

do realizacji

programów modułów zawodowych.

Osi

gni

cie zaplanowanych celów kształcenia wymaga stosowania

aktywizuj

cych metod nauczania, takich jak: dyskusja dydaktyczna,

metoda przypadków, sytuacyjna, metoda przewodniego tekstu, pokaz
z obja

nieniem oraz

wiczenia.

Zaproponowane

programie

wiczenia,

ułatwi

uczniom

przyswojenie tre

ci programowych i nabycie umiej

tno

ci praktycznych.

Powinny by

starannie przygotowane i wykonane przez ka

dego ucznia.

Zaj

cia dydaktyczne powinny odbywa

w grupach 15 osobowych,

podzielonych na zespoły 2-3 osobowe, w pracowni anatomicznej
wyposa

onej w modele narz

dów, fantomy cz

ęś

ci ciała, plansze, filmy

dydaktyczne oraz aparaty do pomiaru funkcji

yciowych organizmu.

Podczas

wicze

szczególn

uwag

nale

y zwróci

na przestrzeganie

zasad wykonywania pomiarów: t

tna, ci

nienia t

tniczego krwi,

oddechu, ciepłoty ciała oraz zapisywania i interpretowania wyników tych
pomiarów.

W trakcie prowadzenia zaj

ęć

dydaktycznych nale

y obserwowa

prac

uczniów, udziela

im wskazówek oraz analizowa

i poprawia

popełnione przez nich bł

dy.

procesie

nauczania

nale

motywowa

uczniów

samokształcenia oraz kształtowa

cechy osobowo

ci, takie jak:

samodzielno

ść

, staranno

ść

, dokładno

ść

, odpowiedzialno

ść

i uczciwo

ść

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia powinno

odbywa

systematycznie, na podstawie ustalonych kryteriów.

Kryteria oceniania powinny uwzgl

dnia

zaplanowane w programie

jednostki szczegółowe cele kształcenia. Podczas oceniania nale

zwraca

uwag

na merytoryczn

jako

ść

wypowiedzi, stosowanie

prawidłowej terminologii medycznej, poprawno

ść

wnioskowania.

Ocenianie osi

gni

ęć

edukacyjnych uczniów powinno odbywa

podstawie:

–

ustnych i pisemnych sprawdzianów wiadomo

ci i umiej

tno

ci,

–

testów osi

gni

ęć

szkolnych,

–

obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania

wicze

W czasie obserwacji nale

y zwróci

uwag

na:

−

interpretowanie podstawowych poj

ęć

z zakresu anatomii, fizjologii

i patofizjologii,

−

wykonanie pomiarów podstawowych funkcji

yciowych,

−

interpretowanie wyników pomiarów,

−

okre

lanie czynników chorobotwórczych,

−

rozpoznawanie objawów chorobowych.

W ko

cowej ocenie osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia nale

y uwzgl

dni

wyniki sprawdzianów ustnych, testów dydaktycznych oraz poziom
wykonania

wicze

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[06].O1.04
Nawi

zywanie kontaktów społecznych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

powinien umie

−

okre

czynniki maj

ce wpływ na

ycie i rozwój człowieka,

−

scharakteryzowa

etapy psychofizycznego rozwoju człowieka,

−

scharakteryzowa

procesy poznawcze człowieka,

−

zinterpretowa

ró

nice indywidualne mi

dzy lud

mi,

−

okre

czynniki wpływaj

ce na kształtowanie osobowo

ci człowieka,

−

okre

składniki osobowo

ci,

−

zanalizowa

prawidłowo

ci komunikacji werbalnej i niewerbalnej,

−

zastosowa

metody skutecznego komunikowania si

−

zachowa

asertywnie w relacjach z innymi lud

mi,

−

scharakteryzowa

procesy emocjonalne i motywacyjne,

−

zanalizowa

zjawisko stresu,

−

zastosowa

techniki radzenia sobie ze stresem,

−

zanalizowa

ródła sytuacji konfliktowych,

−

zaproponowa

sposoby rozwi

zywania konfliktów,

−

scharakteryzowa

zasady i techniki psychoterapii,

−

scharakteryzowa

procesy grupowe i społeczne,

−

wyja

zachowanie człowieka w sytuacjach społecznych,

−

porozumie

w grupie,

−

rozró

techniki socjoterapii,

−

unikn

ąć

bł

dów jatrogennych w zachowaniu własnym,

−

scharakteryzowa

zaburzenia wynikaj

ce z niezaspokojenia potrzeb

biologicznych,

−

zastosowa

zasady profilaktyki uzale

nie

−

wyja

psychologiczne problemy zwi

zane z niepełnosprawno

−

zastosowa

metody

promowania

zachowa

prozdrowotnych

i zwi

kszaj

cych poziom bezpiecze

stwa ludzi,

−

zastosowa

zasady etyki w działalno

ci zawodowej.

2. Materiał nauczania

Teorie aktywno

ci i działania człowieka.

Rodzaje czynników maj

cych wpływ na

ycie i rozwój człowieka.

Etapy rozwoju psychofizycznego człowieka.
Charakterystyka procesów poznawczych człowieka.
Koncepcje

osobowo

ci.

Czynniki

wpływaj

kształtowanie

osobowo

ci. Składniki osobowo

ci.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Proces komunikowania si

. Warunki skutecznego komunikowania si

Komunikacja werbalna i niewerbalna. Problemy w komunikowaniu si

Wła

ciwo

ci emocji i uczu

. Rodzaje i

ródła procesów emocjonalnych.

Cechy procesów motywacyjnych. Zwi

zek motywacji z procesami

emocjonalnymi i aktywno

człowieka.

Stres psychologiczny i jego konsekwencje.
Techniki radzenia sobie ze stresem.
Rodzaje procesów społecznych. Grupa społeczna i jej znaczenie.
Zachowania społeczne. Wyra

anie i rozpoznawanie emocji w sytuacjach

społecznych. Współdziałanie w grupie.
Rozwi

zywanie sytuacji konfliktowych.

Zasady i metody poznawania człowieka.
Zasady i techniki psychoterapii.
Zasady i techniki socjoterapii.
Bł

dy jatrogenne i ich przyczyny.

Zaburzenia realizacji potrzeb biologicznych. Alkoholizm, narkomania.
Psychologiczne problemy zwi

zane z niepełnosprawno

Zachowania prozdrowotne.
Poj

cie etyki, deontologii. Kodeksy deontologiczne. Odpowiedzialno

ść

moralna i zawodowa. Dylematy psychologiczno-etyczne w działalno

zawodowej.

wiczenia

•

Opracowywanie wykazu umiej

tno

ci psychologicznych przydatnych

w wykonywaniu zawodu ratownika medycznego.

•

Analizowanie

wpływu

własnych

wiadcze

yciowych

poznawanie rzeczywisto

ci.

•

Okre

lanie cech osobowo

ci przydatnych w zawodzie.

•

Przekazywanie komunikatów werbalnych i niewerbalnych.

•

Prezentowanie zachowa

asertywnych w sytuacjach symulowanych.

•

Analizowanie własnych zachowa

w sytuacjach trudnych.

•

Rozwi

zywanie sytuacji konfliktowych z zastosowaniem ró

nych

strategii.

•

Projektowanie programu działa

prozdrowotnych dla wybranej grupy

społecznej na podstawie rozpoznanych problemów.

•

Analizowanie

dylematów

etycznych

wyst

puj

cych

yciu

codziennym.

•

Analizowanie dylematów etycznych wyst

puj

cych w działalno

zawodowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

rodki dydaktyczne

Prze

rocza, foliogramy, ilustracje dotycz

ce charakterystyki procesów

poznawczych i emocjonalnych człowieka.
Filmy dydaktyczne na temat metod poznawania człowieka oraz technik
psychoterapii i socjoterapii.
Ta

my magnetofonowe i wideo z instrukcjami do

wicze

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program

jednostki

modułowej

obejmuje

tre

dotycz

psychologicznych mechanizmów funkcjonowania człowieka w sytuacjach
społecznych, a w szczególno

ci nawi

zywania kontaktów społecznych.

Podczas realizacji programu nale

y zwróci

uwag

na praktyczne

przygotowanie ucznia do oddziaływania na otoczenie przy pomocy
metod psychologicznych, kształtowanie umiej

tno

ci komunikowania

werbalnego i niewerbalnego oraz umiej

tno

ci poznawania samego

siebie. Umiej

tno

ci psychologiczne uczniowie powinni nabywa

w atmosferze zaufania i akceptacji. W procesie kształcenia wa

ne jest

kształtowanie postaw, takich jak: odpowiedzialno

ść

za skutki zachowania

w kontakcie z drugim człowiekiem oraz odpowiedzialno

ść

za stan

własnej wiedzy i umiej

tno

ci.

Osi

gni

cie okre

lonych w programie celów kształcenia wymaga

stosowania aktywizuj

cych metod nauczania. Dominuj

metod

nauczania powinny by

wiczenia praktyczne, które powinny odbywa

w grupach 15 osobowych, podzielonych na zespoły 4-6 osobowe.

wiczenia praktyczne nauczyciel powinien prowadzi

przestrzegaj

zasady dobrowolno

ci w ujawnianiu przez uczniów swoich uczu

osobistych.

Nauczyciel

wykorzysta

wiczenia

zawarte

w programie, mo

e równie

przygotowa

własne

wiczenia lub

zaproponowane przez uczniów. Uczniowie powinni mie

liwo

ść

korzystania z opisów sytuacji opracowanych przez nauczyciela,
zaczerpni

tych z literatury lub te

z wybranych fragmentów filmu. Nale

zaplanowa

wiczenia stwarzaj

ce uczniom mo

liwo

ść

nabywania

umiej

tno

ci: wzajemnego poznawania si

, rozpoznawania potrzeb

drugiego człowieka, budowania zaufania, formułowania komunikatów
werbalnych i niewerbalnych, wyra

ania i przyjmowania krytyki oraz

prowadzenia negocjacji i prezentowania własnych pogl

dów na tematy

etyczne.

Zaj

cia edukacyjne powinny by

prowadzone w pomieszczeniu

dydaktycznym, w którym istnieje mo

liwo

ść

dowolnego ustawienia

stolików oraz zastosowania odpowiednich

rodków dydaktycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Osi

gni

cia edukacyjne ucznia powinny by

sprawdzane i oceniane

systematycznie, na podstawie ustalonych kryteriów.
Systematyczna ocena umo

liwia postawienie prawidłowej diagnozy

pedagogicznej, której celem jest ustalenie wyników uczenia si

dego

ucznia oraz okre

lenie i zastosowanie form i metod doskonal

cych

proces dydaktyczny.

Ocena zakresu i poziomu nabytych umiej

tno

ci mo

e by

dokonywana na podstawie:

−

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

−

testów osi

gni

ęć

szkolnych,

−

obserwacji zachowania uczniów podczas wykonywania

wicze

Obserwuj

c zachowanie uczniów podczas

wicze

nale

y zwraca

uwag

na:

−

sposób

pełnienia

okre

lonych

ról

społecznych

zwi

zanych

z procesem komunikowania si

−

umiej

tno

ść

współpracy w grupie,

−

aktywno

ść

na zaj

ciach,

−

przestrzeganie reguł post

powania obowi

zuj

cych w grupie.

Podczas oceniania postaw i umiej

tno

ci społecznych, zaleca si

stosowanie testów psychologicznych, arkuszy obserwacji ze skal

ocen,

zestawów kryteriów i norm oceniania oraz arkuszy samooceny
i ocen uczniowskich.

W ocenie ko

cowej nale

y bra

pod uwag

wyniki wszystkich,

stosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania osi

gni

ęć

uczniów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Moduł 322[06].Z1
Medycyna ratunkowa

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

powinien umie

−

wyja

nia

działanie leków stosowanych w stanach zagro

enia

ycia,

−

podawa

leki ratuj

ycie ró

nymi drogami,

−

rozpoznawa

objawy nagłych stanów chorobowych i obra

zagra

cych zdrowiu i

yciu,

−

prowadzi

resuscytacj

ąż

eniowo-oddechow

u dorosłych i dzieci,

−

wykonywa

medyczne czynno

ci ratunkowe w nagłych stanach

anestezjologicznych,

−

wykonywa

medyczne czynno

ci ratunkowe w nagłych stanach

internistycznych,

−

wykonywa

medyczne czynno

ci ratunkowe w nagłych stanach

psychiatrycznych i neurologicznych,

−

wykonywa

medyczne czynno

ci ratunkowe w nagłych stanach

chirurgicznych,

−

wykonywa

medyczne czynno

ci ratunkowe w nagłych stanach

pediatrycznych,

−

wykonywa

medyczne czynno

ci ratunkowe w nagłych stanach

poło

niczo- ginekologicznych,

−

wykonywa

medyczne czynno

ci ratunkowe w ostrych zatruciach,

−

planowa

post

powanie ratownicze zapewniaj

ce poszkodowanym

gł

, kompleksow

, profesjonaln

opiek

z uwzgl

dnieniem

standardów medycznych stosowanych w nagłych stanach zagro

enia

ycia.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizacj

322[06].Z1.01 Podawanie leków ró

nymi drogami

144

322[06].Z1.02

Prowadzenie resuscytacji kr

ąż

eniowo -

oddechowej

108

322[06].Z1.03

Stosowanie procedur post

powania

ratowniczego w nagłych stanach
anestezjologicznych

322[06].Z1.04

Stosowanie procedur post

powania

ratowniczego w nagłych stanach
internistycznych

116

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

322[06].Z1.05

Stosowanie procedur post

powania

ratowniczego w nagłych stanach chirurgicznych

124

322[06].Z1.06

Stosowanie procedur post

powania

ratowniczego w nagłych stanach
pediatrycznych

322[06].Z1.07

Stosowanie procedur post

powania

ratowniczego w nagłych stanach poło

niczo-

ginekologicznych

322[06].Z1.08

Stosowanie procedur post

powania

ratowniczego w nagłych stanach
neurologicznych i psychiatrycznych

322[06].Z1.09

Stosowanie procedur post

powania

ratowniczego w ostrych zatruciach

Razem

860

3. Schemat układu jednostek modułowych

322[06].Z1.03

Stosowanie procedur post

powania ratowniczego w nagłych

stanach anestezjologicznych

322[06].Z1.04

Stosowanie procedur post

powania ratowniczego w nagłych

stanach internistycznych

322[06].Z1.08

Stosowanie procedur post

powania ratowniczego w nagłych

stanach neurologicznych i psychiatrycznych

322[06].Z1.05

Stosowanie procedur post

powania ratowniczego w nagłych

stanach chirurgicznych

322[06].Z1.06

Stosowanie procedur post

powania ratowniczego w nagłych

stanach pediatrycznych

322[06].Z1.07

Stosowanie procedur post

powania ratowniczego w nagłych

stanach poło

niczo-ginekologicznych

322[06].Z1.09

Stosowanie procedur post

powania ratowniczego w ostrych

zatruciach

322[06].Z1

Medycyna ratunkowa

322[06].Z1.02

Prowadzenie resuscytacji kr

ąż

eniowo-oddechowej

322[06].Z1.01

Podawanie leków ró

nymi drogami

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. Literatura

Andres. J. (pod red.): Wytyczne 2005 resuscytacji kr

ąż

eniowo-

oddechowej. „Pandit”, Kraków 2005
Basic Trauma Life Support dla paramedyków i ratowników medycznych
pod red. J. E. Campbella. Medycyna Praktyczna, Kraków 2006
Bilikiewicz A.: Psychiatria. Wydaw. Medyczne PZWL, Warszawa 2004
Brongel L., Duda K.: Mnogie i wielonarz

dowe obra

enia ciała. Wydaw.

Medyczne PZWL, Warszawa 2001
Byron A., McCloskey K.: Dziecko w stanie zagro

enia

ycia. Ocena,

post

powanie, transport. „Medycyna Praktyczna”, Kraków 1999

Chirurgia. T. I, II. Pod red. W. Noszczyka. Wydaw. Lekarskie PZWL,
Warszawa 2005
Ciechaniewicz W.: Piel

gniarstwo.

wiczenia. Wydaw. Medyczne PZWL,

Warszawa 2005
Driscoll P., Skinder D., Earlam R. : ABC post

powania w urazach. Wyd.

pol. pod red. Juliusz Jakubaszko. Górnicki Wydaw. Medyczne, Wrocław
2003
Fibak J.: Chirurgia. Podr

cznik dla studentów medycyny. Wydaw.

Lekarskie PZWL, Warszawa 2002
Golec S., Kokoszka A.: Post

powanie w nagłych zaburzeniach

psychicznych. Podstawy psychiatrii interwencyjnej dla lekarza praktyka.
„Medycyna Praktyczna”, Kraków 2002
Grzybowski A.: Biologia rany oparzeniowej. „Alfa Medica Press”, Bielsko-
Biała 2001
Jakubaszko J.: Ratownik medyczny. Górnicki Wydaw. Medyczne,
Wrocław 2003
Kalita J. (pod red.): Wybrane zagadnienia intensywnego nadzoru
poło

niczego. Wydaw. Przegl

d Lekarski, Kraków 2001

Kami

ski B., K

bler A.: Anestezjologia i intensywna terapia. Wydaw.

Medyczne PZWL, Warszawa 2000
Kokot F.: Ostre stany zagro

enia

ycia w chorobach wewn

trznych.

Wydaw. Medyczne PZWL, Warszawa 2006
Kózka M.: Stany zagro

enia

ycia. Wybrane standardy opieki

i procedury post

powania piel

gniarskiego. Wydaw. Uniwersytetu

Jagiello

skiego, Kraków 2001

Larsen R.: Anestezjologia. Wyd. pol. Pod red. A. Küblera.
Urban&Partner, Wrocław 2003
Lawrance P. F.: Chirurgia ogólna. Urban&Partner, Wrocław 1998
Medycyna Ratunkowa i Medycyna Katastrof. Pod red. A. Rasmusa,
W. Gaszy

skiego. Łód

2005

Noszczyk W.: Chirurgia. T. 1-2. Wydaw. Medyczne PZWL, Warszawa
2005

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Pisarski T.: Poło

nictwo i ginekologia. Wydaw. Medyczne PZWL,

Warszawa 2002
Planz S., Adler J.: Medycyna ratunkowa. Wyd. pol. pod red.
J. Jakubaszki. Urban&Partner, Wrocław 2000
Podstawy toksykologii. Pod red. J. K. Piotrowskiego. Wydaw. Naukowo-
Techniczne, Warszawa 2006
Prusi

ski A.: Neurologia praktyczna. Wydaw. Lekarskie PZWL,

Warszawa 2005
Rajtar-Cynke

G.:

Farmakologia.

Podr

cznik

dla

studentów

i absolwentów wydziałów piel

gniarstwa i nauk o zdrowiu Akademii

Medycznych. Czelej, Lublin 2002
Singer M., Grant I.: ABC intensywnej terapii. Wyd. pol. pod red.
J. Jakubaszki, Górnicki. Wydaw. Medyczne, Wrocław 2004
Stru

yna J.: Oparzenia w katastrofach i masowych zdarzeniach. Wydaw.

Medyczne PZWL, Warszawa 2004
Szajewski J., Feldman R., Gli

ska-Serwin M.: Leksykon ostrych zatru

Wydaw. Lekarskie PZWL, Warszawa 2000
Szczeklik A.: Choroby wewn

trzne. T. 1. „Medycyna Praktyczna”,

Kraków 2005
Szreter T.: Intensywna terapia dzieci. Wydaw. Lekarskie PZWL,
Warszawa 2002
Troszy

ski M. Poło

nictwo.

wiczenia. Podr

cznik dla studentów

medycyny. Wydaw. Lekarskie PZWL, Warszawa 2003
Zawadzki A.: Medycyna ratunkowa i katastrof. Wyd. lekarskie PZWL,
Warszawa 2007

Wykaz literatury nale

y aktualizowa

w miar

ukazywania si

nowych

pozycji wydawniczych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[06].Z1.01
Podawanie leków ró

nymi drogami

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

powinien umie

−

wyja

mechanizm działania leków na organizm człowieka,

−

wyja

losy leków w organizmie,

−

rozpozna

niepo

żą

dane i toksyczne działania leków,

−

uzasadni

wybór drogi podawania leków,

−

scharakteryzowa

rodki odka

ce i antyseptyczne,

−

zastosowa

zasady aseptyki i antyseptyki,

−

obliczy

dawk

leku,

−

przygotowa

lek zale

nie od drogi podania,

−

zało

kaniul

yln

obwodow

−

poda

leki ró

nymi drogami zgodnie z obowi

zuj

cymi zasadami,

−

zastosowa

strzykawk

automatyczn

i pomp

infuzyjn

podawania leków,

−

okre

działanie i zastosowanie leków w stanach zagro

enia zdrowia

ycia,

−

przewidzie

rozpozna

powikłania

podaniu

rodków

farmakologicznych,

−

wdro

procedury post

powania w sytuacji wyst

pienia powikła

polekowych,

−

okre

zasady

stosowania

preparatów

krwiopochodnych

i krwiozast

pczych,

−

wyja

mechanizmy działania surowic i szczepionek,

−

okre

zasady płynoterapii,

−

udokumentowa

wykonane zadania,

−

wyposa

torb

ratunkow

w niezb

dne produkty medyczne.

2. Materiał nauczania

Mechanizm działania leków na organizm człowieka. Czynniki wpływaj

na działanie leków. Losy leków w organizmie. Interakcje leków.
Niepo

żą

dane i toksyczne działania leków.

Postaci leków. Drogi podawania leków.

ródła informacji o lekach.

Zasady aseptyki, antyseptyki, dezynfekcji.

rodki odka

ce i antyseptyczne: rodzaje, mechanizmy działania,

efekty niepo

żą

dane.

Rozpuszczalniki leków. Dawkowanie leków.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zasady przygotowywania i techniki podawania leków ro

nymi drogami:

podawanie leków drog

doustn

, doodbytniczo, przez skór

, drog

iniekcji, infuzji do

ylnych, doszpikow

, wziewn

. Powikłania podawania

leków ró

nymi drogami. Podawanie leków za pomoc

strzykawki

automatycznej, pompy infuzyjnej.
Działanie i zastosowanie leków w stanach zagro

enia zdrowia i

ycia:

leki działaj

ce na układ sercowo – naczyniowy.

rodki krwiopochodne

i krwiozast

pcze. Leki działaj

ce na układ oddechowy. Leki działaj

ce na

układ nerwowy i leki przeciwbólowe. Leki moczop

dne. Antybiotyki

i sulfonamidy. Leki działaj

ce przeciwalergicznie. Wybrane leki

hormonalne.
Preparaty stosowane w płynoterapii i

ywieniu pozajelitowym.

Surowice i szczepionki.
Dokumentacja wykonanych zabiegów i podanych leków.
Rodzaje produktów medycznych w wyposa

eniu torby ratunkowej,

ambulansów ratunkowych i ich zastosowanie.

wiczenia

•

Analizowanie procedur stosowania leków.

•

Obliczanie dawek leków na podstawie zlecenia lekarskiego.

•

Analizowanie ubocznego działania leków.

•

Przygotowywanie i podawanie leków przez skór

i błony

luzowe.

•

Przygotowywanie i podawanie leków dojelitowo.

•

Przygotowywanie

podawanie

leków

drog

wstrzykni

ęć

ródskórnych, podskórnych, domi

ęś

niowych i do

ylnych.

•

Podawanie leków strzykawk

typu PEN.

•

Zało

enie kaniuli

ylnej obwodowej.

•

Przygotowywanie i podł

czanie kroplowych wlewów do

ylnych.

•

Przygotowywanie i podawanie leków strzykawk

automatyczn

i pomp

infuzyjn

•

Przygotowywanie i podawanie leków drog

wziewn

•

Przygotowywanie i podawanie leków dotchawiczo i doszpikowo.

•

Analizowanie wyposa

enia torby ratunkowej.

rodki dydaktyczne

Ró

ne postaci leków.

Procedury podawania leków.
Zestaw

rodków dezynfekcyjnych.

Zestawy do podawania leków ró

nymi drogami.

Strzykawka automatyczna, pompa infuzyjna, PEN.
Indeksy leków.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Prezentacje komputerowe, programy multimedialne.
Akty prawne normuj

ce podawanie leków przez ratownika medycznego.

Torba ratunkowa.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie

umiej

tno

ci doboru

rodków farmakologicznych do zaistniałego stanu

zagro

enia

ycia, szybkiego i precyzyjnego przygotowywania leków

zgodnie ze zlecon

przez lekarza dawk

oraz podawania leków ró

nymi

drogami z zastosowaniem zasad aseptyki i antyseptyki.

Osi

gni

cie okre

lonych w programie celów kształcenia wymaga

stosowania aktywizuj

cych metod nauczania: dyskusji dydaktycznej,

metody przypadków i sytuacyjnej, a przede wszystkim metody pokazu
i

wicze

praktycznych.

Pracownia dydaktyczna powinna by

wyposa

ona w materiały i sprz

niezb

dny do podawania leków ró

nymi drogami oraz fantom do

wykonywania wstrzykni

ęć

wiczenia powinny by

prowadzone w grupach nie przekraczaj

cych

15 osób, wstrzykni

cia powinny by

wykonywane w parach lub

indywidualnie. Ka

dy ucze

powinien wykona

wszystkie zaplanowane

w programie

wiczenia. W czasie

wicze

uczniowie powinni oblicza

dawki leków, przygotowywa

przybory do wykonywania wstrzykni

ęć

wykonywa

wstrzykni

cia zgodnie z zasadami i według ustalonych

algorytmów.

Podczas wykonywania

wicze

nauczyciel powinien obserwowa

prac

dego ucznia, zwraca

uwag

na staranno

ść

i dokładno

ść

wykonania

wicze

, stwarza

liwo

ść

wielokrotnego powtarzania

trudnych elementów lub całego zabiegu.

Podczas pracy w pracowni medycznych czynno

ci ratunkowych,

uczniowie powinni przestrzega

przepisów bezpiecze

stwa i higieny

pracy oraz przepisów sanitarno-epidemiologicznych.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

ucznia powinno odbywa

systematycznie, na podstawie ustalonych kryteriów. Podczas kontroli
i oceny nale

y sprawdza

umiej

tno

ci uczniów w operowaniu zdobyt

wiedz

, zwraca

uwag

na merytoryczn

jako

ść

wypowiedzi, wła

ciwe

stosowanie terminologii medycznej.

Ocena osi

gni

ęć

szkolnych powinna aktywizowa

i mobilizowa

pracy zarówno ucznia jak i nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Oceny osi

gni

ęć

uczniów nale

y dokonywa

na podstawie:

−

ustnych sprawdzianów wiadomo

ci i umiej

tno

ci,

−

pisemnych sprawdzianów,

−

sprawdzianów praktycznych,

−

obserwacji czynno

ci ucznia podczas wykonywania

wicze

W czasie obserwacji nale

y zwraca

uwag

na:

−

przestrzeganie zasad aseptyki i antyseptyki,

−

organizowanie stanowiska pracy,

−

dobieranie leków do stanów zagro

enia

ycia,

−

wykonywanie wstrzykni

ęć

i podawanie leków doustnych zgodnie

z zasadami,

−

ocenianie skuteczno

ci podj

tych działa

−

wykazywanie wła

ciwej postawy wobec pacjenta.

Kontrol

poprawno

ci wykonania

wiczenia nale

y przeprowadzi

w trakcie i po jego wykonaniu.

W ocenie ko

cowej nale

y uwzgl

dni

poziom wykonania

wicze

oraz wyniki sprawdzianów ustnych i testów osi

gni

ęć

szkolnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[06].Z1.02
Prowadzenie resuscytacji kr

ąż

eniowo-oddechowej

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

powinien umie

–

wyja

poj

cie resuscytacji,

–

scharakteryzowa

mechanizmy oraz przyczyny zatrzymania kr

ąż

enia

i oddychania,

–

rozpozna

zatrzymanie kr

ąż

enia,

–

podj

ąć

decyzj

o resuscytacji,

–

wykona

podstawowe zabiegi resuscytacyjne,

–

wykona

automatyczn

defibrylacj

zewn

trzn

–

wdro

algorytm post

powania w przypadku ciała obcego w drogach

oddechowych,

–

wykona

konikopunkcj

–

przeprowadzi

zaawansowane zabiegi resuscytacyjne,

–

zastosowa

bezprzyrz

dowe metody udra

niania dróg oddechowych,

–

wykona

intubacj

dotchawicz

u pacjenta z niedro

dróg

oddechowych,

–

zastosowa

przyrz

dowe metody udra

niania dróg oddechowych,

alternatywne do intubacji,

–

odessa

drogi oddechowe,

–

zastosowa

worek samorozpr

ęż

alny do wentylacji płuc pacjenta,

–

zastosowa

urz

dzenia do mechanicznej wentylacji płuc pacjenta,

–

poda

tlen ró

nymi metodami,

–

rozpozna

zaburzenia rytmu serca wymagaj

ce elektroterapii,

–

wykona

defibrylacj

elektryczn

–

zastosowa

urz

dzenia do uciskania klatki piersiowej, alternatywne

do techniki manualnej,

–

przygotowa

i poda

leki stosowane w resuscytacji,

–

dobra

działania resuscytacyjne w zale

ci od wieku i przyczyny

zatrzymania kr

ąż

enia,

–

podj

ąć

współprac

w zespole resuscytacyjnym,

–

oceni

skuteczno

ść

podj

tych działa

–

zaopiekowa

pacjentem po resuscytacji,

–

zastosowa

zasady etyki obowi

zuj

ce w resuscytacji.

2. Materiał nauczania

Rys historyczny resuscytacji. Podstawowe poj

cia resuscytacji.

Przyczyny i mechanizmy zatrzymania kr

ąż

enia. Objawy zatrzymania

ąż

enia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Algorytm podstawowych zabiegów resuscytacyjnych u dorosłych i dzieci.
Automatyczna defibrylacja zewn

trzna.

Post

powanie w przypadku ciała obcego w drogach oddechowych.

Konikopunkcja.
Algorytm zaawansowanych zabiegów resuscytacyjnych u dorosłych
i dzieci.
Bezprzyrz

dowe metody udra

niania dróg oddechowych.

Przyrz

dowe metody udra

niania dróg oddechowych. Zasady, technika

i niebezpiecze

stwa intubacji

dotchawiczej.

Zasady i techniki odsysania dróg oddechowych.
Zasady wentylacji płuc pacjenta.
Stosowanie worka samorozpr

ęż

alnego i urz

dze

do mechanicznej

wentylacji płuc.
Zasady

tlenoterapii.

Metody

podawania

tlenu.

Hiperwentylacja,

hipowentylacja.
Zaburzenia rytmu towarzysz

ce zatrzymaniu kr

ąż

enia.

Elektroterapia: defibrylacja, kardiowersja, elektrostymulacja.
Zasady obsługi urz

dze

do elektroterapii.

Masa

redni serca. Urz

dzenia do uciskania klatki piersiowej.

Post

powanie farmakologiczne w trakcie resuscytacji.

Drogi podawania leków stosowanych w resuscytacji.
Przygotowanie i podawanie leków resuscytacyjnych.
Zatrzymanie kr

ąż

enia u pacjenta przebywaj

cego w szpitalu.

Zatrzymanie kr

ąż

enia w sytuacjach szczególnych: w zaburzeniach

równowagi

wodno-elektrolitowej,

zatruciach,

toni

ciu,

hipotermii,

hipertermii, astmie, anafilaksji, zabiegu kardiochirurgicznym, urazie,
ci

ąż

y, pora

eniu pr

dem.

Opieka poresuscytacyjna.
Etyczne aspekty resuscytacji. Wsparcie rodziny, w stanie zagro

enia

ycia pacjenta.

wiczenia

•

Ocenianie stanu przytomno

ci, oddychania i kr

ąż

enia.

•

Udra

nianie dróg oddechowych bezprzyrz

dowo.

•

Zakładanie rurki ustno – gardłowej.

•

Wykonywanie intubacji dotchawiczej.

•

Zakładanie maski krtaniowej, rurki combitube.

•

Wykonywanie konikopunkcji.

•

Odsysanie dróg oddechowych.

•

Podawanie tlenu ró

nymi metodami.

•

Wentylowanie płuc pacjenta workiem samorozpr

ęż

alnym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

•

Wykonywanie mechanicznej wentylacji płuc.

•

Wykonywanie defibrylacji automatycznej i manualnej.

•

Wykonywanie

podstawowych

zabiegów

resuscytacyjnych

fantomach.

•

Wykonywanie zaawansowanych zabiegów resuscytacyjnych na

fantomach.

•

Wykonywanie resuscytacji w szczególnych sytuacjach zatrzymania

ąż

enia.

•

Przygotowywanie i podawanie leków stosowanych w resuscytacji.

•

Analizowanie dylematów etycznych dotycz

cych resuscytacji.

rodki dydaktyczne

Filmy edukacyjne na temat resuscytacji.
Prezentacje komputerowe.
Techniczne

rodki kształcenia.

Zaawansowane fantomy do resuscytacji niemowl

cia, dziecka i osoby

dorosłej.
Fantomy do symulacji zadławienia.
Fantomy do zabezpieczania dro

ci dróg oddechowych, wentylacji,

intubacji

dotchawiczej

oraz

zakładania

innych

przyrz

dów

udra

niaj

cych drogi oddechowe.

Strzykawki i płyny infuzyjne oraz ampułki symuluj

ce leki.

Worki samorozpr

ęż

alne, maski tlenowe, tlen.

Urz

dzenia do wentylacji mechanicznej płuc.

Defibrylator manualny i AED oraz urz

dzenie do symulacji rytmów serca.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu nauczania jednostki modułowej ma na celu

przygotowanie ucznia do prowadzenia zabiegów resuscytacyjnych.
Realizuj

c program szczególn

uwag

nale

y zwróci

na kształtowanie

umiej

tno

ci rozpoznawania przyczyn zatrzymania kr

ąż

enia i objawów

pogorszenia si

stanu zdrowia oraz udra

niania dróg oddechowych,

interpretacji zaburze

rytmu serca i bezpiecznej defibrylacji.

Zaj

cia powinny by

prowadzone w odpowiednio wyposa

onej

pracowni

medycznych

czynno

ratunkowych,

liwo

przestrzennego rozmieszczenia fantomów i innego sprz

tu do

wicze

symulacyjnych. Po opanowaniu umiej

tno

ci prowadzenia resuscytacji

na fantomach zaleca si

doskonalenie nabytych umiej

tno

ci. Istotnym

ich elementem jest przyj

cie przez ucznia roli kierownika zespołu

resuscytacyjnego

oraz

odpowiedzialno

podejmowanie

kompetentnych decyzji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Podstawow

metod

nauczania zalecan

przez Polsk

Rad

Resuscytacji jest czteroetapowa metoda nabywania umiej

tno

praktycznych, tak zwana „Metoda czterech kroków”. Jako metody
wspomagaj

ce zaleca si

wykład interaktywny, dyskusj

i gry

dydaktyczne. Zaj

cia powinny by

prowadzone w 6 osobowych grupach.

Nauczyciel prowadz

cy zaj

cia powinien prezentowa

wysoki poziom

merytoryczny, entuzjazm w nauczaniu, umiej

tno

ść

argumentowania,

motywowania i udzielania informacji zwrotnej, powinien równie

uwzgl

dni

etyczne aspekty reanimacji.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia nale

prowadzi

systematycznie, na podstawie ustalonych kryteriów. Kryteria

oceniania powinny uwzgl

dnia

zaplanowane w programie cele

kształcenia, a w szczególno

ci:

–

rozpoznawanie objawów zatrzymania kr

ąż

enia,

–

podejmowanie decyzji o resuscytacji,

–

bezprzyrz

dowe i przyrz

dowe udra

nianie dróg oddechowych,

–

prowadzenie podstawowych zabiegów resuscytacyjnych,

–

prowadzenie zaawansowanych zabiegów resuscytacyjnych,

–

współprac

w zespole resuscytacyjnym,

–

ocen

skuteczno

ci podj

tych działa

–

przestrzeganie zasad etyki zawodowej.

Ocenianie osi

gni

ęć

ucznia mo

e by

dokonywane na podstawie:

−

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

−

testów osi

gni

ęć

szkolnych,

−

sprawdzianów praktycznych,

−

obserwacji czynno

ci ucznia w czasie wykonywania

wicze

Kontrol

poprawno

ci wykonania

wiczenia nale

y przeprowadzi

w trakcie i po jego wykonaniu.

W ocenie ko

cowej nale

y uwzgl

dni

wyniki wszystkich metod

sprawdzania osi

gni

ęć

ucznia stosowanych przez nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[06].Z1.03
Stosowanie procedur post

powania ratowniczego

w nagłych stanach anestezjologicznych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

powinien umie

−

posłu

terminologi

z zakresu anestezjologii,

−

scharakteryzowa

anestezjologiczne stanowiska pracy,

−

zastosowa

podstawowy sprz

t anestezjologiczny do znieczulenia

ogólnego, przewodowego i opieki nad pacjentem wymagaj

cym

intensywnego nadzoru i terapii,

−

wykona

czynno

ci intensywnego nadzoru oraz zinterpretowa

wyniki

obserwacji i dokonanych pomiarów,

−

zró

nicowa

post

powanie w znieczuleniach nagłych i planowych,

−

wykona

czynno

zwi

zane

znieczuleniem

ogólnym

i przewodowym,

−

rozpozna

powikłania po znieczuleniu ogólnym i przewodowym,

−

wykona

czynno

ci zwi

zane z asystowaniem przy zabiegach

anestezjologicznych,

−

obsłu

kaniul

centraln

−

wykona

pomiar o

rodkowego ci

nienia

ylnego,

−

wykona

czynno

ci nadzoru mechanicznej wentylacji płuc,

−

poda

tlen ró

nymi metodami,

−

podł

czy

pacjenta do respiratora,

−

wykona

intubacj

dotchawicz

−

przygotowa

zestaw do tracheotomii,

−

wyja

zjawisko wyst

powania bólu oraz okre

rodki i metody

zwalczania bólu,

−

wybra

sposób post

powania w walce z bólem,

−

zastosowa

rodki farmakologiczne zgodnie z obowi

zuj

cymi

procedurami,

−

zastosowa

standardy post

powania anestezjologicznego,

−

udokumentowa

wykonane działania.

2. Materiał nauczania

Anestezjologiczne

stanowiska

pracy.

Sprz

aparatura

anestezjologiczna. Wywiad i dokumentacja anestezjologiczna.
Rodzaje znieczulenia. Znieczulenie ogólne. Okresy znieczulenia.
Znieczulenie przewodowe - techniki.

rodki farmakologiczne stosowane

do znieczulenia. Powikłania po znieczuleniu ogólnym i przewodowym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Analgezja i sedacja w ratownictwie.
Aparatura monitoruj

ca: zasady działania, obsługa, interpretacja

wskaza

kardiomonitora. Pulsoksymetria, kapnometria.

Intubacja dotchawicza. Tracheotomia.
Zasady przygotowywania i post

powania w cewnikowaniu

ył

centralnych. Pomiar o

rodkowego ci

nienia

ylnego.

Rodzaje tlenoterapii. Powikłania długotrwałej tlenoterapii.
Podstawy mechanicznej wentylacji płuc. Zasady działania respiratorów.
Obsługa respiratora. Równowaga kwasowo – zasadowa.
Metody walki z bólem.
Standardy post

powania anestezjologicznego.

Dokumentacja wykonywanych zada

wiczenia

•

Organizowanie stanowiska anestezjologicznego.

•

Przygotowywanie i podawanie podstawowych leków do znieczulenia.

•

Obsługiwanie aparatury monitoruj

cej funkcje

yciowe organizmu.

•

Interpretowanie wskaza

aparatury monitoruj

cej.

•

Wypełnianie karty intensywnego nadzoru i karty znieczulenia.

•

Przygotowywanie zestawu do tracheotomii.

•

Przygotowywanie zestawu do wkłucia centralnego.

•

Wykonywanie pomiaru o

rodkowego ci

nienia

ylnego.

•

Podł

czanie pacjenta do respiratora.

rodki dydaktyczne

Foliogramy. Filmy edukacyjne na temat stosowania respiratora.
Prezentacje multimedialne.
Techniczne

rodki kształcenia.

Dokumentacja zabiegowa.
Stanowisko anestezjologiczne.
Zaawansowane fantomy do resuscytacji i intubacji.
Respirator.
Stanowiska do zabiegów medycznych wyposa

one w sprz

t medyczny

i zestawy leków.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu przygotowanie

ucznia do pracy na anestezjologicznych stanowiskach pracy. Realizuj

program

szczególn

uwag

nale

zwróci

kształtowanie

umiej

tno

ci rozwi

zywania problemów pacjentów nieprzytomnych,

wymagaj

cych intensywnego nadzoru, w szczególno

ci zabezpieczania

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

podstawowych funkcji

yciowych, wykonywania czynno

ci i zabiegów

ratowniczych z uwzgl

dnieniem specyfiki i kolejno

ci post

powania oraz

obsługi urz

dze

anestezjologicznych. Bardzo wa

ne jest równie

przygotowanie ratownika do wykonywania zada

dotycz

cych walki

z bólem.

Program powinien by

realizowany w korelacji z jednostkami

modułowymi: 322[06].O1.03, Z1.01, Z1.02.

Osi

gni

cie zaplanowanych celów kształcenia wymaga stosowania

aktywizuj

cych metod nauczania. Szczególnie zalecane s

: dyskusja

dydaktyczna, metoda sytuacyjna, pokaz z obja

nieniem i instrukta

em,

wiczenia.

wiczenia powinny by

prowadzone w pracowni medycznych

czynno

ci ratunkowych oraz w warunkach naturalnych: w sali

operacyjnej oddziału intensywnej terapii lub szpitalnym oddziale
ratunkowym. Podczas

wicze

uczniowie powinni mie

liwo

ść

wykonania i wielokrotnego powtórzenia wszystkich zaplanowanych
w programie zabiegów.

Zaj

cia powinny odbywa

w grupach 4-6 osobowych. Podczas

realizacji programu jednostki modułowej nale

y wdra

uczniów do

samodzielnej pracy, studiowania literatury i czasopism zawodowych oraz
korzystania z zasobów Internetu. W procesie kształcenia nale

kształtowa

postawy: uczciwo

ci, odpowiedzialno

ci, gotowo

ci do

udzielania pomocy oraz respektowania praw pacjenta.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia.

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia powinno by

prowadzone systematycznie, na podstawie ustalonych kryteriów.

Kryteria

oceniania powinny uwzgl

dnia

poziom wiadomo

ci oraz zakres

opanowania przez uczniów umiej

tno

ci wynikaj

cych ze szczegółowych

celów kształcenia.

Podczas kontroli i oceny osi

gni

ęć

uczniów w formie ustnej nale

ocenia

umiej

tno

ci operowania zdobyt

wiedz

, zwraca

uwag

merytoryczn

jako

ść

wypowiedzi,

wła

ciwe

stosowanie

poj

ęć

medycznych oraz poprawno

ść

wnioskowania.

Umiej

tno

praktyczne

proponuje

sprawdza

poprzez

obserwacj

czynno

ci ucznia podczas wykonywania

wicze

oraz

stosowanie sprawdzianów praktycznych.

Podczas obserwacji nale

y zwraca

uwag

na:

−

stosowanie podstawowego sprz

tu anestezjologicznego,

−

prowadzenie intensywnego nadzoru oraz interpretowania wyników

obserwacji i pomiarów,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

planowanie działa

ratowniczych u chorego nieprzytomnego,

−

stosowanie

zasad

post

powania

znieczuleniach

nagłych

i planowych,

−

stosowanie

zasad

post

powania

znieczuleniu

ogólnym

i przewodowym,

−

uczestniczenie w terapii przeciwbólowej,

−

współprac

w zespole interdyscyplinarnym.

W ocenie ko

cowej nale

y uwzgl

dni

wyniki wszystkich metod

sprawdzania osi

gni

ęć

ucznia zastosowanych przez nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[06].Z1.04
Stosowanie procedur post

powania ratowniczego

w nagłych stanach internistycznych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

powinien umie

−

rozpozna

nagłe stany internistyczne,

−

scharakteryzowa

stany zagro

enia

ycia wynikaj

ce z zaburze

funkcjonowania układu kr

ąż

enia i serca,

−

wykona

badanie elektrokardiograficzne,

−

zinterpretowa

prawidłowy zapis elektrokardiograficzny,

−

rozpozna

na podstawie elektrokardiogramu podstawowe zaburzenia

rytmu, zawał mi

ęś

nia sercowego,

−

rozpozna

objawy wstrz

su,

−

rozró

rodzaje wstrz

su,

−

rozpozna

objawy

ostrych

nieurazowych

chorób

układu

oddechowego,

−

scharakteryzowa

nagłe zaburzenia metaboliczne,

−

zmierzy

poziom glukozy we krwi glukometrem,

−

scharakteryzowa

ostr

niewydolno

ść

troby,

−

oceni

stan chorego w nagłych zaburzeniach funkcji układu

moczowego,

−

zało

cewnik do p

cherza moczowego,

−

okre

zasady zapobiegania chorobom zaka

nym,

−

zastosowa

procedury post

powania w sytuacji wyst

pienia choroby

zaka

nej,

−

zanalizowa

informacje o stanie chorego uzyskane z badania

podmiotowego i przedmiotowego,

−

pobra

materiał do bada

laboratoryjnych,

−

przygotowa

pacjenta do bada

specjalistycznych,

−

podj

ąć

medyczne czynno

ci ratunkowe w nagłych zagro

eniach

pochodzenia wewn

trznego.

2. Materiał nauczania

Nagłe stany kardiologiczne: ból w klatce piersiowej, ostry zespół
wie

cowy, zaburzenia rytmu i przewodnictwa, obrz

k płuc.

Nadci

nienie

tnicze.

Zasady

wykonania

elektrokardiogramu,

interpretacja podstawowych zapisów.
Rodzaje wstrz

su. Rozpoznawanie wstrz

su.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ostre choroby układu oddechowego: niewydolno

ść

oddechowa,

niedro

ść

dróg

oddechowych,

stan

astmatyczny,

przewlekła

obturacyjna choroba oskrzeli, zator t

tnicy płucnej, krwawienie z dróg

oddechowych, zapalenie płuc.
Charakterystyka

nagłych

zaburze

metabolicznych:

cukrzyca,

hipoglikemia, hiperglikemia. Badanie poziomu glikemii.
Ostra niewydolno

ść

troby-

czka w

trobowa.

Stany zapalne układu moczowego. Ostra niewydolno

ść

nerek.

Dializoterapia. Zasady i techniki cewnikowania p

cherza moczowego.

Przyczyny i objawy chorób zaka

nych. Wybrane choroby zaka

ne:

grypa, gru

lica, wirusowe zapalenie w

troby, zespół nabytego niedoboru

odporno

ci (AIDS). Profilaktyka chorób zaka

nych.

Zasady badania podmiotowego i przedmiotowego.
Badania laboratoryjne. Pobieranie materiału do bada

laboratoryjnych.

Badania specjalistyczne w chorobach internistycznych.
Algorytmy działa

ratowniczych w nagłych stanach internistycznych.

wiczenia

•

Prowadzanie wywiadu chorobowego i

rodowiskowego.

•

Prowadzanie badania przedmiotowego.

•

Wykonywanie badania elektrokardiograficznego.

•

Interpretowanie wyników badania elektrokardiograficznego.

•

Wykonywanie cewnikowania p

cherza moczowego.

•

Wykonywanie pomiaru poziomu glukozy we krwi glukometrem.

•

Pobieranie krwi

ylnej do bada

laboratoryjnych.

•

Pobieranie krwi wło

niczkowej do bada

laboratoryjnych.

•

Interpretowanie wyników bada

laboratoryjnych.

•

Wykonywanie czynno

ci ratunkowych w nagłych zaburzeniach

metabolicznych, w sytuacjach symulowanych.

rodki dydaktyczne

Foliogramy,

prezentacje

komputerowe,

ilustracje

fotografie

przedstawiaj

ce charakterystyk

nagłych stanów internistycznych.

Schematy i algorytmy działa

ratowniczych w wybranych nagłych

stanach internistycznych.
Filmy dydaktyczne na temat wykonywania elektrokardiografii.
Techniczne

rodki kształcenia.

Aparaty: EKG, do pomiaru ci

nienia t

tniczego, glukometr.

Zapisy EKG.
Stanowisko zabiegów medycznych wyposa

one w zestawy ratownicze,

sprz

t specjalistyczny, zestaw leków farmakologicznych i płynów

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

infuzyjnych,

zestaw

fantomów

medycznych,

rodków

ochrony

indywidualnej.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje tre

ci dotycz

ce ostrych

stanów zagro

enia

ycia w chorobach wewn

trznych, sposobów

rozpoznawania tych stanów oraz planowania i prowadzenia czynno

ratunkowych w okre

lonych stanach zagro

enia

ycia.

Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu kształtowanie

umiej

tno

ci rozró

nienia nagłych stanów internistycznych,

dokonywania analizy informacji o stanie chorego, a tak

wykonywania zabiegów i czynno

ci ratunkowych koniecznych w nagłych

stanach internistycznych.

Osi

gni

cie okre

lonych w programie celów umo

liwi stosowanie

aktywizuj

cych

oraz

praktycznych

metod

nauczania,

dyskusji

dydaktycznej, metody przypadków, pokazu z obja

nieniem oraz

wicze

Zaproponowane

programie

wiczenia,

ułatwi

uczniom

przyswojenie tre

ci programowych, umo

liwi

kształtowanie umiej

tno

praktycznych oraz zastosowanie ich w nietypowych sytuacjach. Przed
przyst

pieniem do ich wykonywania nauczyciel powinien udzieli

uczniom instrukta

u wst

pnego dotycz

cego przestrzegania przepisów

bezpiecze

stwa

higieny

pracy

oraz

przepisów

sanitarno-

epidemiologicznych.

Zaj

cia powinny by

prowadzone w pracowni medycznych czynno

ratunkowych, w grupach do 15 osób, podzielonych na zespoły 4-6
osobowe oraz w szpitalnym oddziale ratunkowym.

W trakcie realizacji programu jednostki modułowej nale

y zwróci

uwag

na kształtowanie cech osobowo

ci niezb

dnych w pracy, takich

jak: gotowo

ść

niesienia pomocy, empatia wobec pacjentów, dokładno

ść

i wnikliwo

ść

w zbieraniu danych, odpowiedzialno

ść

za stan swojej

wiedzy i umiej

tno

ci.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osi

gni

ęć

edukacyjnych uczniów powinno odbywa

systematycznie, na podstawie okre

lonych kryteriów. Systematyczne

sprawdzanie i ocenianie dostarcza nauczycielowi informacji o efektach
jego pracy, o post

pach ucznia w nauce oraz ułatwia zaplanowanie

procesu kształcenia.

Oceny osi

gni

ęć

uczniów nale

y dokonywa

na podstawie:

−

ustnych sprawdzianów wiadomo

ci i umiej

tno

ci,

−

pisemnych sprawdzianów,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

sprawdzianów praktycznych,

−

obserwacji czynno

ci ucznia podczas wykonywania zada

Podczas obserwacji nale

y zwróci

uwag

na:

−

rozpoznawanie nagłych stanów internistycznych,

−

analizowanie informacji o stanie chorego,

−

planowanie i prowadzenie działa

ratowniczych zgodnie ze

standardami stosowanymi w nagłych stanach internistycznych.

Kontrol

poprawno

ci wykonania

wiczenia nale

y przeprowadzi

w trakcie i po jego wykonaniu.

W ocenie ko

cowej nale

y uwzgl

dni

wyniki wszystkich metod

sprawdzania osi

gni

ęć

ucznia stosowanych przez nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[06].Z1.05
Stosowanie procedur post

powania ratowniczego

w nagłych stanach

chirurgicznych

Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

powinien umie

−

posłu

podstawowymi poj

ciami chirurgicznymi,

−

przygotowa

chorego do zabiegu operacyjnego w trybie pilnym,

−

okre

mechanizmy i rodzaje obra

ciała powstałych w wyniku

urazów,

−

wykona

badanie urazowe poszkodowanego,

−

rozpozna

obra

enia na podstawie wywiadu, badania fizykalnego

i mechanizmu urazu,

−

oceni

ęż

ść

obra

ciała,

−

scharakteryzowa

rodzaje ran,

−

wyja

proces gojenia si

ran,

−

zaopatrzy

ró

ne rodzaje ran,

−

zapobiec zaka

eniom chirurgicznym (miejsca operowanego),

−

wdro

post

powanie ratownicze w krwotoku zale

nie od rodzaju

i miejsca krwawienia,

−

zró

nicowa

rodzaje wstrz

su,

−

wdro

post

powanie przeciwwstrz

sowe w zale

ci od rodzaju

wstrz

su,

−

wdro

post

powanie ratownicze w obra

eniach spowodowanych

działaniem czynników

rodowiskowych na organizm człowieka,

−

wdro

post

powanie ratownicze w obra

eniach głowy i szyi, klatki

piersiowej, brzucha, ko

czyn oraz kr

gosłupa, rdzenia kr

gowego

i miednicy,

−

wykona

unieruchomienie poszkodowanego w urazach narz

ruchu,

−

zastosowa

procedury post

powania ratowniczego w urazach

wielonarz

dowych,

−

scharakteryzowa

nieurazowe, ostre choroby chirurgiczne,

−

wdro

post

powanie

ratownicze

przypadku

podejrzenia

o nieurazow

ostr

chorob

chirurgiczn

−

uło

chorego i poszkodowanego w zale

ci od stopnia

zagro

enia

ycia i zdrowia,

−

wykona

zabiegi ratownicze niezb

dne w urazach i ostrych,

nieurazowych zespołach chirurgicznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. Materiał nauczania

Podstawowe poj

cia w chirurgii. Wskazania do zabiegu operacyjnego.

Zasady przygotowania chorego do operacji.
Główne mechanizmy urazów i obra

enia ciała mog

ce im towarzyszy

Sposoby oceny obra

– skale ci

ęż

ci obra

, skala Glasgow.

Ocena i badanie pacjenta po urazie. Badanie urazowe wst

pne,

szczegółowe i dalsze.
Rodzaje i cechy charakterystyczne ran. Gojenie si

ran. Zaopatrywanie

ran. Chirurgiczne opracowywanie rany.
Zaka

enia chirurgiczne. Sepsa. Sposoby zapobiegania zaka

eniom.

Rodzaje krwotoków. Procedury post

powania w krwotoku zewn

trznym

i wewn

trznym. Wskazania do stosowania krwi i preparatów

krwiopochodnych.
Wstrz

s. Patofizjologia wstrz

su, rodzaje, rozpoznanie wstrz

su.

Post

powanie ratownicze i lecznicze we wstrz

sie.

Procedury post

powania w urazach spowodowanych działaniem

czynników

rodowiskowych na organizm w: hipotermii, hipertermii,

oparzeniu, odmro

eniu, pora

eniu pr

dem i piorunem, utoni

ciu,

chorobie

wysoko

ciowej,

chorobie

wysokogórskiej,

chorobie

popromiennej.
Uraz, obra

enie, obra

enia mnogie, obra

enia wielonarz

dowe.

Epidemiologia ci

ęż

kich obra

ciała.

Obra

enia głowy, szyi. Urazy narz

dów ruchu: złamania ko

ci, obra

enia

stawów, tkanek mi

kkich. Urazy miednicy i urazy urologiczne. Urazy

gosłupa i rdzenia kr

gowego.

Zasady i techniki unieruchamiania złama

, zwichni

ęć

i skr

Charakterystyka obra

klatki piersiowej: odma opłucnowa, tamponada

serca, krwiak opłucnej, wiotka klatka piersiowa.
T

pe i przenikaj

ce urazy brzucha.

Procedury post

powania ratowniczego w poszczególnych obra

eniach

ciała.
Zasady post

powania w urazach wielonarz

dowych.

Układanie chorego i poszkodowanego w optymalnych pozycjach
uło

eniowych zale

nie od rozpoznanego stanu.

Charakterystyka ostrych nieurazowych chorób układu trawiennego:
zapalenie otrzewnej, niedro

ść

jelit, przepukliny brzuszne, ostre

zapalenie wyrostka robaczkowego, powikłania choroby wrzodowej

oł

dka i dwunastnicy, krwotok z przewodu pokarmowego, ostre

zapalenie p

cherzyka

ółciowego, kamica

ółciowa, ostre zapalenie

trzustki.
Charakterystyka ostrych nieurazowych chorób układu moczowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Choroby chirurgiczne t

tnic i

ył: ostre i przewlekłe niedokrwienie

tnicze, choroba zakrzepowo – zatorowa, t

tniaki, zatorowo

ść

płucna,

ylaki ko

czyn.

Procedury post

powania ratowniczego w ostrych nieurazowych

chorobach chirurgicznych.

wiczenia

•

Wykonywanie Badania Urazowego.

•

Opatrywanie ró

nego rodzaju ran.

•

Tamowanie krwotoków zewn

trznych.

•

Rozpoznawanie urazów układu narz

dów ruchu na podstawie

radiogramu.

•

Unieruchamianie złama

, zwichni

ęć

i skr

•

Zakładanie kołnierza ortopedycznego.

•

Układanie chorych i poszkodowanych w pozycjach dostosowanych
do rozpoznanego stanu.

•

Odbarczenie odmy pr

ęż

nej.

•

Ocenianie objawów otrzewnowych.

•

Analizowanie objawów najcz

ęś

ciej wyst

puj

cych obra

brzucha.

•

Planowanie post

powania ratowniczego zale

nie od rozpoznanych

obra

i oceny stanu poszkodowanego, na podstawie opisu

przypadków.

•

Planowanie post

powania ratowniczego zale

nie od rozpoznanych

objawów i oceny stanu chorego, na podstawie opisu przypadków.

•

Wykonywanie zgł

bnikowania

oł

dka u chorego z zatruciem

pokarmowym.

rodki dydaktyczne

Ilustracje, foliogramy, prezentacje komputerowe.
Modele ran, plansze anatomiczne.
Radiogramy złama

Sprz

t i materiały do unieruchamiania, kołnierze ortopedyczne.

Zestawy

materiałów

opatrunkowych

stosowane

ratownictwie

medycznym.
Zestaw narz

dzi chirurgicznych, zestaw do zało

enia i zmiany

opatrunku. Schematy i algorytmy działa

ratowniczych w wybranych

nagłych stanach chirurgicznych.
Filmy dydaktyczne dotycz

ce unieruchamiania złama

zwichni

ęć

i skr

oraz tamowania krwotoków i opatrywania ran.

Techniczne

rodki kształcenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje tre

ci dotycz

ce nagłych

zagro

urazowych

oraz

ostrych

nieurazowych

zespołów

chirurgicznych, jako wa

nego elementu diagnozowania chorego lub

poszkodowanego, a tak

e wdra

ania post

powania ratowniczego.

Podczas realizacji programu nale

y kształtowa

umiej

tno

ci, takie

jak: zaopatrywanie ran, tamowanie krwotoków, unieruchamianie złama

układanie oraz transportowanie chorego i poszkodowanego.

Osi

gni

cie zaplanowanych celów kształcenia wymaga stosowania

odpowiednich metod nauczania oraz dobranie okre

lonych

rodków

dydaktycznych. Zaleca si

stosowanie aktywizuj

cych metod nauczania,

takich

jak:

metoda

przypadku,

metoda

sytuacyjna,

dyskusja

dydaktyczna. Dominuj

metod

nauczania powinny by

wiczenia

praktyczne.

wiczenia

zaproponowane

programie

jednostki

modułowej,

pozwol

indywidualizacj

procesu

nauczania,

efektywniejsze wykorzystanie pomocy dydaktycznych oraz kształtowanie
umiej

tno

praktycznych.

wiczenia

praktyczne

powinny

realizowane w grupach 4-6 osobowych, w pracowni medycznych
czynno

ci ratunkowych, w grupach do 15 osób, podzielonych na

zespoły 4-6 osobowe oraz w pogotowiu ratunkowym i szpitalnych
oddziałach ratunkowych. W trakcie prowadzenia

wicze

nale

obserwowa

prac

uczniów, zwracaj

c uwag

na umiej

tno

ść

nawi

zania kontaktu z pacjentem, samodzielno

ść

i szybko

ść

działania,

spostrzegawczo

ść

oraz dokładno

ść

w wykonywaniu zabiegów.

W procesie nauczania nale

y zwróci

uwag

na kształtowanie

umiej

tno

ci dokonywania szybkiej analizy oraz kształtowanie wyobra

prognostycznej w zakresie oceny sytuacji i przewidywanych skutków.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

edukacyjnych uczniów powinno

odbywa

systematycznie, na podstawie okre

lonych kryteriów. Kryteria

oceniania powinny uwzgl

dnia

poziom wiadomo

ci oraz zakres

opanowania przez uczniów umiej

tno

ci wynikaj

cych ze szczegółowych

celów kształcenia.

Systematyczne sprawdzanie i ocenianie dostarcza nauczycielowi

informacji o efektach jego pracy, o post

pach ucznia w nauce oraz

ułatwia zaplanowanie procesu kształcenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ocena osi

gni

ęć

ucznia mo

e by

dokonywana na podstawie:

−

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

−

sprawdzianów praktycznych,

−

obserwacji czynno

ci uczniów podczas wykonywania

wicze

praktycznych.
Podczas obserwacji nale

y zwróci

uwag

na:

−

rozpoznawanie ci

ęż

ci obra

−

stosowanie procedur post

powania ratowniczego w ró

nych urazach,

−

wykonywanie zabiegów i czynno

ci medycznych w urazach i ostrych

nieurazowych stanach chirurgicznych.
W

ocenie

cowej

osi

gni

ęć

uczniów

nale

uwzgl

dni

przygotowanie merytoryczne, aktywno

ść

na zaj

ciach, współprac

w zespole oraz poziom wykonania

wicze

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[06].Z1.06
Stosowanie procedur post

powania ratowniczego

w nagłych stanach pediatrycznych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

powinien umie

−

zidentyfikowa

ró

nice

anatomiczne

fizjologiczne

układów

i narz

dów organizmu wyst

puj

ce u dzieci i dorosłych,

−

nawi

kontakt z dzieckiem i jego opiekunami,

−

wykona

pomiar parametrów

yciowych u dzieci i zinterpretowa

wyniki pomiarów,

−

wykona

badanie urazowe u dziecka,

−

oceni

stan dziecka przy pomocy medycznych skal oceny stanu

ogólnego i ci

ęż

ci urazów,

−

zdiagnozowa

stany zagro

enia

ycia u dzieci,

−

zró

nicowa

objawy i przebieg kliniczny stanów nagłych u dzieci,

−

wykona

medyczne czynno

ci ratunkowe w stanach zagro

enia

ycia

u dzieci,

−

zastosowa

sprz

t medyczny przystosowany do wykonywania

medycznych czynno

ci ratunkowych u dzieci,

−

zapewni

bezpieczny transport dziecka w stanie zagro

enia

ycia,

−

zareagowa

w przypadku pogorszenia si

stanu dziecka,

−

rozpozna

objawy zespołu maltretowanego dziecka.

2. Materiał nauczania

Ró

nice anatomiczne i fizjologiczne wyst

puj

ce u dzieci i dorosłych.

Techniki skutecznego pozyskiwania zaufania dziecka i jego rodziców.
Ocena stanu dziecka przy pomocy skal medycznych.
Zatrzymanie kr

ąż

enia i oddychania u dzieci.

Algorytmy resuscytacji dzieci.
Ostra niewydolno

ść

oddechowa u dziecka. Ciało obce w drogach

oddechowych u dzieci.
Niewydolno

ść

ąż

enia u dziecka.

Przebieg wstrz

su u dzieci.

Utrata przytomno

ci u dziecka.

Drgawki u dzieci.
Nagłe zagro

enia w ostrych chorobach infekcyjnych.

Przebieg i nast

pstwa urazów czaszkowo – mózgowych u dzieci.

Dziecko poszkodowane w wypadku.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Specyfika post

powania ratowniczego u dzieci w zale

ci od

rozpoznanych objawów i obra

Zabiegi ratownicze stosowane w nagłych stanach pediatrycznych.
Zespół dziecka maltretowanego.

wiczenia

•

Wykonanie pomiarów parametrów

yciowych u dziecka w ró

nym

wieku.

•

Interpretowanie wyników pomiarów parametrów

yciowych.

•

Prowadzenie oceny stanu ogólnego i ci

ęż

ci urazów u dziecka,

przy pomocy skal medycznych.

•

Posługiwanie si

specjalistycznym sprz

tem przystosowanym do

wykonywania czynno

ci ratunkowych u dziecka.

•

Udra

nianie przyrz

dowe i bezprzyrz

dowe dróg oddechowych

u dzieci.

•

Wykonywanie resuscytacji dzieci na fantomie.

•

Wykonywanie czynno

ci ratunkowych w przypadku ciała obcego

w drogach oddechowych dzieci.

•

Planowanie

medycznych

czynno

ratunkowych

dzieci

w zale

ci od rozpoznanego stanu, na podstawie opisu

przypadków.

•

Przygotowywanie do transportu i transport dziecka w stanie

zagro

enia

ycia.

•

Nawi

zywanie

kontaktu

dzieckiem

jego

rodzicami

w zainscenizowanej sytuacji.

rodki dydaktyczne

Modele anatomiczne.
Fantomy do udra

niania dróg oddechowych i resuscytacji dzieci.

Fotografie.
Foliogramy. Prezentacje komputerowe. Opisy przypadków.
Filmy dydaktyczne na temat resuscytacji dzieci.
Filmy instrukta

owe dotycz

ce wykonywania czynno

ci ratunkowych

u dzieci w ró

nych stanach zagro

enia

ycia.

Pediatryczne zestawy ratownicze.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest przygotowanie

ucznia do udzielania pierwszej pomocy medycznej w stanach
zagro

enia zdrowia i

ycia dzieci w ró

nym wieku, w szczególno

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

rozpoznawania zagro

, podejmowania stosownych działa

oraz oceny

ich skuteczno

ci.

W trakcie realizacji programu jednostki modułowej nale

y zwróci

uwag

na kształtowanie cech osobowo

ci niezb

dnych w pracy, takich

jak: gotowo

ść

niesienia pomocy, empatia wobec dzieci, umiej

tno

ść

pozyskiwania zaufania, odpowiedzialno

ść

za stan swojej wiedzy

i umiej

tno

ci.

W procesie kształcenia zaleca si

stosowanie aktywizuj

cych

i praktycznych metod nauczania, takich jak: dyskusja dydaktyczna,
metoda przypadku, inscenizacji, gry symulacyjne oraz pokaz i

wiczenia

praktyczne.

Proponowane w programie

wiczenia powinny by

realizowane

w pracowni medycznych czynno

ci ratunkowych oraz w szpitalnym

dzieci

cym oddziale ratunkowym. Zaj

cia powinny by

prowadzone

w grupach do 15 osób, z podziałem na 3-5 osobowe zespoły.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia.

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

ucznia powinno odbywa

systematycznie, na podstawie okre

lonych kryteriów.

Podczas kontroli i oceny nale

y sprawdza

umiej

tno

ci uczniów

w operowaniu zdobyt

wiedz

, merytoryczn

jako

ść

wypowiedzi,

stosowanie terminologii medycznej, trafno

ść

podejmowania decyzji.

Ocena osi

gni

ęć

szkolnych powinna aktywizowa

i mobilizowa

pracy zarówno ucznia jak i nauczyciela.

Proces oceniania powinien obejmowa

−

diagnoz

stanu wiedzy i umiej

tno

ci uczniów z uwzgl

dnieniem

zało

onych celów kształcenia,

−

przestrzeganie podstawowych zasad udzielania pomocy dzieciom,

−

rozpoznawanie stanów zagro

enia

ycia dziecka w ró

nym przedziale

wiekowym,

−

podejmowanie działa

zgodnych z aktualnym stanem wiedzy

medycznej,

−

ocenianie skuteczno

ci podj

tych działa

−

wykazywanie

postawy

odpowiedzialno

ci,

troskliwo

ci,

samodzielno

ci.

Ocen

poziomu

osi

gni

ęć

edukacyjnych

uczniów

nale

przeprowadzi

na podstawie:

−

ustnych sprawdzianów wiadomo

ci i umiej

tno

ci,

−

testów osi

gni

ęć

szkolnych,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

sprawdzianów praktycznych,

−

obserwacji czynno

ci ucznia podczas wykonywania zada

Ocen

poprawno

ci wykonania

wiczenia nale

y przeprowadzi

w trakcie i po jego wykonaniu zwracaj

c szczególn

uwag

na przestrzeganie zasad wykonywania czynno

ci medycznych u dzieci.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[06].Z1.07
Stosowanie procedur post

powania ratowniczego

w nagłych stanach poło

niczo-ginekologicznych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

powinien umie

−

scharakteryzowa

fizjologiczny przebieg ci

ąż

y, porodu i połogu,

−

okre

zmiany fizjologiczne zachodz

ce podczas ci

ąż

y w układzie

oddechowym i kr

ąż

enia,

−

rozpozna

nieprawidłowo

ci wyst

puj

ce w przebiegu ci

ąż

y, porodu

i połogu,

−

przyj

ąć

poród w warunkach pozaszpitalnych,

−

oceni

stan matki i noworodka bezpo

rednio po porodzie,

−

zaopiekowa

matk

i noworodkiem po porodzie,

−

scharakteryzowa

nagłe stany w poło

nictwie i ginekologii,

−

podj

ąć

działania ratownicze w nagłych stanach w poło

nictwie

i ginekologii,

−

wdro

działania ratownicze w urazach i uszkodzeniach narz

rodnego,

−

wykona

badanie urazowe u kobiety ci

ęż

arnej,

−

wykona

resuscytacj

kobiety ci

ęż

arnej,

−

wdro

działania ratownicze w urazach wyst

puj

cych u kobiety

ęż

arnej.

2. Materiał nauczania

Fizjologiczny przebieg ci

ąż

Fizjologiczne zmiany w układzie oddechowym, kr

ąż

enia, pokarmowym,

moczowym zachodz

ce podczas ci

ąż

Rozwój płodu. Przebieg porodu prawidłowego.
Nagły poród- prawidłowy i powikłany. Obsługa porodu poza oddziałem
porodowym. Ocena stanu matki i noworodka. Post

powanie z matk

i noworodkiem po porodzie.
Stany nagl

ce w przebiegu ci

ąż

y: krwawienia w pierwszej i drugiej

połowie ci

ąż

y, nadci

nienie indukowane ci

ążą

Krwotoki trzeciego okresu porodu. Krwawienia i krwotoki w połogu.
Post

powanie ratownicze w nagl

cych stanach poło

niczych.

Nagl

ce stany ginekologiczne: krwawienia organiczne i czynno

ciowe,

krwotoki spowodowane zmianami nowotworowymi. Post

powanie

ratownicze w ostrych ginekologicznych stanach jamy brzusznej.
Post

powanie ratownicze w urazach i uszkodzeniach narz

du rodnego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Hipowolemia u ci

ęż

arnej. Obra

enia ciała u matki i płodu wyst

puj

ce po

ró

nych urazach.

Badania urazowe pacjentki ci

ęż

arnej i nie b

cej w ci

ąż

Zasady post

powania w obra

eniach ciała u kobiety w ci

ąż

Zatrzymanie kr

ąż

enia i resuscytacja ci

ęż

arnej.

wiczenia

•

Analizowanie przebiegu porodu na podstawie prezentowanego filmu.

•

Odbieranie porodu na fantomie poło

niczym.

•

Zaopatrywanie noworodka bezpo

rednio po urodzeniu - na fantomie.

•

Analizowanie

objawów

wyst

puj

cych

nagłych

stanach

w poło

nictwie i ginekologii, na podstawie opisu przypadków.

•

Planowanie post

powania ratowniczego zale

nie od rozpoznanych

objawów i oceny stanu ci

ęż

arnej, na podstawie opisu przypadków.

rodki dydaktyczne

Fantom poło

niczy.

Fantom płodu.
Model miednicy kostnej.
Zestawy poło

nicze.

Tablice anatomiczne.
Foliogramy, ilustracje, prezentacje komputerowe.
Filmy dydaktyczne dotycz

ce porodu prawidłowego i powikłanego.

Opisy przypadków.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest przygotowanie

ucznia do udzielania pomocy poło

nicy i noworodkowi w ró

nych

stanach zagro

enia zdrowia i

ycia oraz kobiecie w nagłym stanie

ginekologicznym.

Realizuj

c program nale

y kształtowa

umiej

tno

ci rozpoznawania

zagro

zdrowia i

ycia noworodka i poło

nicy oraz podejmowania

stosownych działa

profilaktycznych i oceny ich skuteczno

ci.

Osi

gni

cie zaplanowanych celów kształcenia wymaga stosowania

aktywizuj

cych i praktycznych metod nauczania, w szczególno

dyskusji dydaktycznej, metody przypadku i inscenizacji, pokazu
z obja

nieniem oraz

wicze

praktycznych.

Przed

rozpocz

ciem

wicze

nale

poinformowa

uczniów

o sposobie i zasadach wykonywania zabiegów ratowniczych,
o przepisach bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz sanitarno-

epidemiologicznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zaj

cia powinny by

prowadzone w pracowni medycznych czynno

ratunkowych oraz w warunkach naturalnych.

Podczas

wicze

nale

y stworzy

uczniom warunki do samodzielnego

wykonania czynno

ci zwi

zanych z odebraniem porodu na fantomie

oraz zaopatrzenia noworodka bezpo

rednio po porodzie. Nauczyciel

powinien obserwowa

prac

uczniów, udziela

im wskazówek oraz

analizowa

i poprawia

popełnione przez nich bł

dy.

wiczenia powinny by

prowadzone w grupach do 15 osób

z podziałem na 2-3 osobowe zespoły.

W procesie nauczania nale

y zwróci

uwag

na kształtowanie

postawy odpowiedzialno

ci, wra

liwo

ci i gotowo

ci do udzielania

pomocy.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

ucznia powinno odbywa

systematycznie, na podstawie okre

lonych kryteriów.

Podczas kontroli i oceny nale

y sprawdza

umiej

tno

ci uczniów

w operowaniu zdobyt

wiedz

, zwraca

uwag

na merytoryczn

jako

ść

wypowiedzi, wła

ciwe stosowanie terminologii medycznej, poprawno

ść

wnioskowania.

Ocena osi

gni

ęć

szkolnych powinna aktywizowa

i mobilizowa

pracy zarówno ucznia jak i nauczyciela.

Proces oceniania powinien obejmowa

−

przestrzeganie podstawowych zasad udzielania pomocy ci

ęż

arnej,

poło

nicy i jej nowo narodzonemu dziecku,

−

rozpoznawanie

stanów

zagro

enia

ycia

wyst

puj

cych

w poło

nictwie i ginekologii,

−

podejmowanie działa

ratowniczych zgodnych z aktualnym stanem

wiedzy medycznej,

−

ocenianie skuteczno

ci podj

tych działa

−

wykazywanie wła

ciwej postawy wobec potrzebuj

cych pomocy.

Oceny osi

gni

ęć

uczniów nale

y dokonywa

na podstawie:

−

ustnych sprawdzianów wiadomo

ci i umiej

tno

ci,

−

pisemnych sprawdzianów,

−

testów osi

gni

ęć

szkolnych,

−

sprawdzianów praktycznych,

−

obserwacji czynno

ci ucznia podczas wykonywania

wicze

Kontrol

poprawno

ci wykonania

wiczenia nale

y przeprowadzi

w trakcie i po jego wykonaniu zwracaj

c szczególn

uwag

na przestrzeganie zasad sanitarno-epidemiologicznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[06].Z1.08
Stosowanie procedur post

powania w nagłych

stanach neurologicznych i psychiatrycznych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

powinien umie

−

rozpozna

objawy nagłych stanów neurologicznych,

−

wykona

podstawowe badanie neurologiczne,

−

oceni

stan

wiadomo

ci pacjenta,

−

zastosowa

procedury post

powania z osob

nieprzytomn

−

scharakteryzowa

przebieg kliniczny udarów mózgowych,

−

wdro

działania ratownicze u chorego z objawami udaru mózgu,

−

wdro

działania ratownicze w przypadku drgawek,

−

scharakteryzowa

wybrane schorzenia neurologiczne,

−

udzieli

pomocy chorym w nagłych stanach neurologicznych,

−

rozpozna

objawy zaburze

psychicznych,

−

przeprowadzi

wywiad dotycz

cy psychicznego stanu pacjenta,

−

oceni

stan pacjenta z zaburzeniami psychicznymi,

−

przewidzie

zachowanie

pacjenta

nagłych

zaburzeniach

psychicznych,

−

nawi

kontakt z pacjentem z zaburzeniami psychicznymi,

−

zapewni

bezpiecze

stwo pacjentowi agresywnemu i jego otoczeniu,

−

zapobiec realizacji wyst

puj

cych u pacjenta tendencji samobójczych,

−

rozpozna

objawy uboczne po zastosowaniu leków psychotropowych,

−

wdro

post

powanie

ratownicze

ostrych

stanach

psychiatrycznych,

−

zastosowa

procedury post

powania z pacjentem pod wpływem

alkoholu lub narkotyków,

−

zinterpretowa

przepisy prawa dotycz

ce ochrony zdrowia

psychicznego i sposobu stosowania przymusu bezpo

redniego.

2. Materiał nauczania

Podstawowe objawy zaburze

ze strony układu nerwowego.

Badanie neurologiczne.
Przyczyny i podział zaburze

wiadomo

ci. Ocena stanu

wiadomo

ci.

Skala Glasgow. Procedury post

powania z osob

z zaburzeniami

wiadomo

ci – pacjent nieprzytomny.

Podział, przebieg kliniczny i nast

pstwa udarów mózgowych. Procedury

post

powania ratowniczego w udarach mózgowych.

Bóle głowy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Drgawki: przyczyny, rodzaje, post

powanie ratownicze.

Charakterystyka wybranych schorze

neurologicznych: objawy guza

ródczaszkowego, zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych, neuralgie,

polineuropatie, stwardnienie rozsiane, zespół parkinsonowski, dystrofie
mi

ęś

niowe.

Procedury

post

powania

pacjentem

nagłych

stanach

neurologicznych.
Podstawowe

poj

cia

zakresu

psychiatrii.

Objawy

zaburze

psychicznych. Ocena stanu chorych z zaburzeniami psychicznymi.
Stany zagra

ce samobójstwem.

Pacjent z pobudzeniem psychoruchowym i agresywny.
Zaburzenia organiczne.
Zaburzenia schizofreniczne.
Zaburzenia afektywne i reaktywne.
Zaburzenia nerwicowe i psychosomatyczne.
Procedury

post

powania

ostrych

stanach

psychiatrycznych.

Farmakoterapia nagłych stanów psychiatrycznych.
Pacjent pod wpływem alkoholu lub narkotyków: badanie, procedury
post

powania.

Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego.

3.

wiczenia

•

Wykonywanie skróconego badania neurologicznego.

•

Ocenianie stanu

wiadomo

ci pacjenta według skali Glasgow.

•

Analizowanie

objawów

wyst

puj

cych

nagłych

stanach

neurologicznych, na podstawie opisu przypadków.

•

Planowanie post

powania ratowniczego po rozpoznaniu objawów

neurologicznych i dokonaniu oceny stanu chorego.

•

Analizowanie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego oraz

rozporz

dzenia w sprawie stosowania przymusu bezpo

redniego.

•

Prowadzenie wywiadu z pacjentem z zaburzeniami psychicznymi.

•

Analizowanie historii choroby okre

lonego pacjenta.

•

Analizowanie zaburze

psychicznych, na podstawie opisu przypadku.

•

Planowanie post

powania ratowniczego po rozpoznaniu zaburze

psychicznych i dokonaniu oceny stanu chorego.

rodki dydaktyczne

Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego.
Rozporz

dzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej w sprawie

stosowania przymusu bezpo

redniego.

Foliogramy, prezentacje komputerowe.
Kwestionariusz wywiadu z pacjentem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat skróconego badania neurologicznego.
Historie choroby pacjentów. Opisy przypadków.
Filmy dydaktyczne na temat bada

neurologicznych.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu przygotowanie

ucznia do udzielania pomocy pacjentom w nagłych stanach
psychiatrycznych i neurologicznych.

Realizuj

c program szczególn

uwag

nale

y zwróci

na przepisy

prawa dotycz

ce ochrony zdrowia psychicznego oraz sposobu

stosowania przymusu bezpo

redniego.

W procesie kształcenia nale

y kształtowa

umiej

tno

ci: oceniania

zaburze

wiadomo

ci,

rozpoznawania

zaburze

psychicznych,

komunikowania si

z psychicznie chorym, wła

ciwego reagowania

w sytuacji agresywnego zachowania si

pacjenta z zaburzeniami

psychicznymi.

Osi

gni

cie zaplanowanych celów kształcenia wymaga starannego

doboru

rodków

dydaktycznych

oraz

zastosowania

metod

aktywizuj

cych, takich jak: metoda przypadków, dyskusja dydaktyczna,

metoda inscenizacji oraz

wiczenia.

Zaproponowane

programie

wiczenia,

ułatwi

uczniom

przyswojenie tre

ci programowych oraz umo

liwi

kształtowanie

umiej

tno

ci praktycznych. Powinny by

prowadzone w pracowni

medycznych czynno

ci ratunkowych oraz w szpitalu psychiatrycznym,

w grupach 15 osobowych, z podziałem na zespoły 4-6 osobowe.

W procesie nauczania nale

y motywowa

ucznia do samokształcenia

oraz kształtowa

postawy, takie jak: gotowo

ść

niesienia pomocy,

odpowiedzialno

ść

za powierzonego pacjenta oraz poszanowanie jego

godno

ci osobistej.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

edukacyjnych uczniów powinno

odbywa

systematycznie, na podstawie okre

lonych kryteriów.

Systematyczne sprawdzanie i ocenianie dostarcza nauczycielowi
informacji o efektach jego pracy, o post

pach ucznia w nauce oraz

ułatwia zaplanowanie procesu kształcenia.

Podczas oceny w formie ustnej nale

y zwraca

uwag

merytoryczn

jako

ść

wypowiedzi, stosowanie terminologii medycznej,

poprawno

ść

wnioskowania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ocenianie osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia mo

na przeprowadzi

na podstawie:

–

ustnych sprawdzianów wiadomo

ci i umiej

tno

ci,

–

testów osi

gni

ęć

szkolnych,

–

sprawdzianów praktycznych,

–

obserwacji czynno

ci uczniów podczas wykonywania

wicze

W czasie obserwacji nale

y zwraca

uwag

na:

–

umiej

tno

ść

wdra

ania działa

ratowniczych w nagłych zaburzeniach

neurologicznych,

–

rozpoznawanie objawów zaburze

psychicznych wymagaj

cych

dora

nej pomocy,

–

komunikowanie si

z pacjentem z zaburzeniami psychicznymi,

–

udzielanie pomocy dora

nej pacjentowi w ostrych psychozach,

–

zapewnianie bezpiecze

stwa pacjentowi agresywnemu i jego

otoczeniu.
W ko

cowej ocenie osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia nale

y uwzgl

dni

wyniki sprawdzianów ustnych i

wicze

praktycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[06].Z1.09
Stosowanie procedur post

powania ratowniczego

w ostrych zatruciach

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

powinien umie

−

rozró

trucizny w zale

ci od drogi wchłaniania,

−

rozpozna

objawy ostrych zatru

−

zabezpieczy

podstawowe funkcje

yciowe u chorego w stanie

zatrucia,

−

zabezpieczy

materiał do bada

toksykologicznych,

−

uzasadni

potrzeb

stosowania metod przy

pieszenia eliminacji

trucizn z ustroju,

−

wykona

płukanie

oł

dka u pacjenta z ostrym zatruciem

pokarmowym,

−

scharakteryzowa

metody leczenia zatru

−

scharakteryzowa

zatrucia lekami,

rodkami chemicznymi, grzybami,

−

zastosowa

procedury post

powania ratowniczego w zale

ci od

rodzaju trucizny,

−

rozró

swoiste odtrutki mo

liwe do zastosowania w warunkach

przedszpitalnych,

−

zastosowa

procedury post

powania ratowniczego w sytuacji

szenia przez zwierz

ta jadowite.

2. Materiał nauczania

Epidemiologia zatru

Drogi przedostawania si

trucizn do organizmu.

Objawy zatrucia.
Ogólne zasady post

powania w zatruciach.

Metody eliminowania trucizn z organizmu. Swoiste odtrutki stosowane
w leczeniu ostrych zatru

Organizacja leczenia ostrych zatru

. Informacja toksykologiczna.

Zatrucia gazami.
Zatrucia lekami i substancjami chemicznymi: paracetamol, salicylany,
opioidy,

rodki antycholonergiczne, antydepresyjne.

Zatrucia alkoholami.
Zatrucia metalami ci

ęż

kimi.

Zatrucia

rodkami

cymi.

Zatrucia

rodkami ochrony ro

lin.

Zatrucia rozpuszczalnikami organicznymi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zatrucia grzybami oraz ro

linami truj

cymi.

szenia przez zwierz

ta jadowite. U

żą

dlenia.

Procedury post

powania w stanach ostrych zatru

wiczenia

•

Analizowanie objawów i przebiegu klinicznego zatru

, na podstawie

opisu przypadków.

•

Wykonywanie płukania

oł

dka u pacjenta w stanie zatrucia.

•

Pobieranie materiału do bada

toksykologicznych.

•

Prowadzenie z pacjentem wywiadu chorobowego i

rodowiskowego.

•

Planowanie post

powania ratowniczego w zatruciach, w zale

od rozpoznanych objawów i oceny stanu chorego.

rodki dydaktyczne

Ilustracje, atlasy

rodków truj

cych.

Fotografie

rodków truj

cych.

Foliogramy, prezentacje komputerowe.
Historie choroby pacjentów.
Filmy dydaktyczne na temat metod leczenia ostrych zatru

Zestaw do wykonywania płukania

oł

dka.

Zestaw do pobierania materiału do bada

toksykologicznych.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu kształtowanie

umiej

tno

ci: oceniania wpływu substancji toksycznych na organizm,

rozpoznawania objawów zatru

, oceny stanu poszkodowanego,

stosowania zasad udzielania pierwszej pomocy w zale

ci od rodzaju

ytego

rodka oraz czasu za

ycia

rodka i drogi jego przyj

cia.

Osi

gni

cie zaplanowanych celów kształcenia wymaga starannego

doboru tre

ci,

rodków dydaktycznych oraz zastosowania metod

aktywizuj

cych, takich jak: dyskusja dydaktyczna, metoda przypadków,

sytuacyjna oraz pokaz z obja

nieniem i

wiczenia.

Proponowane w programie

wiczenia umo

liwi

zastosowanie wiedzy

w praktycznym działaniu.

wiczenia powinny by

prowadzone

w pracowni medycznych czynno

ci ratunkowych oraz w warunkach

rzeczywistych np.: w szpitalnym oddziale ratunkowym. Zaj

cia powinny

odbywa

w grupach 15 osobowych, podzielonych na zespoły 4 - 6

osobowe.

procesie

nauczania

nale

motywowa

uczniów

samokształcenia oraz zwróci

uwag

na kształtowanie cech osobowo

ci,

takich

jak:

staranno

ść

dokładno

ść

udzielaniu

pomocy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

odpowiedzialno

ść

za powierzonego pacjenta oraz przestrzeganie

procedur i zasad wykonywania zabiegów medycznych.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia powinno

odbywa

systematycznie, na podstawie ustalonych kryteriów.

Podczas oceniania nale

y zwraca

uwag

na merytoryczn

jako

ść

wypowiedzi, stosowanie terminologii medycznej oraz poprawno

ść

wnioskowania.

Kryteria oceniania powinny uwzgl

dnia

zaplanowane w programie

cele kształcenia, a w szczególno

ci:

−

rozpoznawanie objawów ostrego zatrucia,

−

zabezpieczanie

podstawowych

funkcji

yciowych

chorego

w zatruciu,

−

zabezpieczanie materiału do bada

toksykologicznych,

−

wykonywanie płukania

oł

dka,

−

zastosowanie wła

ciwych procedur post

powania ratowniczego

zale

nie od rodzaju trucizny,

−

zastosowanie wła

ciwych procedur post

powania ratowniczego

w sytuacji uk

szenia przez zwierz

ta jadowite,

−

rozró

nianie swoistych odtrutek mo

liwych do zastosowania

w warunkach przedszpitalnych.
Ocenianie osi

gni

ęć

edukacyjnych uczniów nale

y przeprowadzi

podstawie:

–

ustnych sprawdzianów wiadomo

ci i umiej

tno

ci,

–

testów osi

gni

ęć

szkolnych,

–

sprawdzianów praktycznych,

–

obserwacji czynno

ci uczniów podczas wykonywania

wicze

Podczas obserwacji nale

y zwróci

uwag

na:

–

wykonanie zadania zgodne z procedurami i zasadami,

–

komunikowanie si

z pacjentem,

–

dbało

ść

o bezpiecze

stwo pacjenta,

–

umiej

tno

ść

współpracy w zespole.

W ko

cowej ocenie osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia nale

y uwzgl

dni

wyniki sprawdzianów ustnych, testów osi

gni

ęć

oraz poziom wykonania

wicze

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Moduł 322[06].Z2
Medycyna katastrof

Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

powinien umie

−

charakteryzowa

struktury organizacyjne systemów ratownictwa

medycznego,

−

analizowa

wpływ zagro

rodowiskowych na organizm człowieka,

−

rozpoznawa

czynniki stanowi

ce zagro

enie dla zdrowia i

ycia ludzi,

−

planowa

i organizowa

działania ratownicze w miejscu zdarzenia,

−

wyja

nia

znaczenie

zintegrowanej

pomocy

awariach

i katastrofach,

−

przeprowadza

segregacj

osób poszkodowanych w katastrofach

i wypadkach,

−

ytkowa

podstawowy sprz

t ratowniczo- ga

niczy oraz

rodki

ochrony indywidualnej,

−

zapobiega

zjawisku paniki,

−

porozumiewa

w sposób niewerbalny z poszkodowanym

w przypadku awarii, katastrofy lub wypadku,

−

współpracowa

z innymi jednostkami ratowniczymi.

Wykaz jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna
liczba godzin

na realizacj

322[06].Z2.01

Analizowanie zasad funkcjonowania systemu
ratownictwa medycznego

154

322[06].Z2.02

Organizowanie działa

ratowniczych

w nagłych i nadzwyczajnych zagro

eniach

322[06].Z2.03

Stosowanie procedur post

powania

ratowniczego w zagro

eniach cywilizacyjnych

rodowiskowych

322[06].Z2.05

Rozwi

zywanie problemów psychologicznych

człowieka w zagro

eniu

322[06].Z2.06 Posługiwanie si

zykiem migowym

Razem

352

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Schemat układu jednostek modułowych

4. Literatura

Basic Trauma Life Support dla paramedyków i ratowników
medycznych pod red. J. E. Campbella. Medycyna Praktyczna, Kraków
2006
Cie

kiewicz J. (pod red.): Ratownictwo medyczne w wypadkach

masowych. Medycyna katastrof w zarysie. Górnicki - Wydaw. Medyczne,
Wrocław 2005
Chomiczewski K., Gall W., Grzybowski J.: Epidemiologia działa

wojennych i katastrof. Alfa Medica Press, Bielsko-Biała 2001
Chomiczewski K., Kocik J., Szkoda M. T.: Bioterroryzm. Zasady
post

powania lekarskiego. Wydaw. Medyczne PZWL, Warszawa 2002

Greenstone James L., Leviton S. C.: Interwencja kryzysowa. Gda

skie

Wydaw. Psychologiczne, Gda

sk 2005

Hetherington A.: Wsparcie psychologiczne w słu

bach ratowniczych.

Gda

skie Wydaw. Psychologiczne, Sopot 2004

Janiak K. M., Wójcik A.: Medycyna zagro

i urazów radiacyjnych.

Wydaw. Medyczne PZWL, Warszawa 2004
Konieczny J.: Bezpiecze

stwo publiczne w nagłych i nadzwyczajnych

zagro

eniach

rodowiska. „Panoptikum”, Pozna

1995

Kowalczyk M., Rump S., Kołaci

ski Z.: Medycyna katastrof chemicznych.

Wydaw. Medyczne PZWL, Warszawa 2004

322[06].Z2

Medycyna katastrof

322[06].Z2.01

Analizowanie zasad funkcjonowania

systemu ratownictwa medycznego

322[06].Z2.02

Organizowanie działa

ratowniczych

w nagłych i nadzwyczajnych

zagro

eniach

322[06].Z2.03

Stosowanie procedur post

powania

w zagro

eniach

cywilizacyjnych

rodowiskowych

322[06].Z2.04

Rozwi

zywanie problemów psychologicznych

człowieka w zagro

eniu

322[06].Z2.05

Posługiwanie si

zykiem migowym

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

bler-Ross E.: Rozmowy o

mierci i umieraniu. „Media Rodzina”,

Pozna

2005

Rasmus A., (pod red.) Gaszy

ski W., Balcerzak-Barzdo E.,

Hoły

ski J.: Medycyna ratunkowa i medycyna katastrof. Podr

cznik dla

studentów. Uniwersytet Medyczny, Łód

2004

Seligmann M. E. P., Walker E. F., Rosenhan D. L.: Psychopatologia.
Zysk i S-ska, Pozna

2001

Szczepankowski B. J

zyk migowy. Pierwsza pomoc medyczna. Centrum

Edukacji Medycznej, Warszawa 1996
Tkaczyk L.: Komunikacja niewerbalna. Postawa, mimika, gest. „Astrum”,
Wrocław 1999
Zawadzki A.: Medycyna ratunkowa i katastrof. Wyd. lekarskie PZWL,
Warszawa 2007

Wykaz literatury nale

y aktualizowa

w miar

ukazywania si

nowych

pozycji wydawniczych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[06].Z2.01
Analizowanie zasad funkcjonowania systemu
ratownictwa medycznego

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

powinien umie

−

posłu

terminologi

stosowan

w ratownictwie medycznym,

−

scharakteryzowa

system Pa

stwowego Ratownictwa Medycznego,

−

okre

zadania administracji publicznej w zakresie organizacji

i funkcjonowania systemu ratownictwa medycznego,

−

scharakteryzowa

system powiadamiania ratunkowego,

−

zidentyfikowa

jednostki systemu i jednostki współpracuj

z systemem ratownictwa medycznego,

−

zorganizowa

prac

na stanowiskach ratowniczych w jednostkach

systemu,

−

scharakteryzowa

wyposa

enie ambulansów,

−

podj

ąć

medyczne czynno

ci ratunkowe w ramach jednostki systemu

ratownictwa medycznego,

−

udokumentowa

podejmowane działania ratownicze,

−

podj

ąć

współprac

z innymi jednostkami ratowniczymi,

−

porówna

funkcjonowanie systemów ratownictwa na

wiecie,

−

scharakteryzowa

dzynarodowe

organizacje

ratownictwa

medycznego,

−

przygotowa

osoby chore i poszkodowane do transportu,

−

przetransportowa

osoby chore i poszkodowane,

−

zastosowa

przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy podczas

wykonywania czynno

ci ratunkowych.

2. Materiał nauczania

Stan nagłego zagro

enia zdrowotnego, miejsce zdarzenia, pierwsza

pomoc, kwalifikowana pierwsza pomoc, medyczne czynno

ci ratunkowe,

procedura wykonywania czynno

ci ratunkowych.

System Pa

stwowego Ratownictwa Medycznego.

Ustawa o Pa

stwowym Ratownictwie Medycznym.

Ratownik medyczny w systemie. Medyczne i niemedyczne kształcenie
ratownicze.
Zadania administracji publicznej: ministra, wojewody i starosty,
w zakresie organizacji i funkcjonowania systemu. System powiadamiania
ratunkowego:

Centrum

powiadamiania

ratunkowego,

stanowiska

dyspozytorskie słu

b ratowniczych, PSP i Policja, Krajowe Centrum

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Koordynacji Ratownictwa i Ochrony Ludno

ci oraz wojewódzkie wydziały

reagowania kryzysowego.
Centrum Powiadamiania Ratunkowego: zadania, obowi

zki i prawa

dyspozytora medycznego w Centrum Powiadamiania Ratunkowego,
wywiad dyspozytorski, zasady przekazywania meldunku, raportu,
dokumentacja dyspozytora. Jednostki systemu: szpitalne oddziały
ratunkowe, zespoły ratownictwa medycznego, w tym lotnicze zespoły
ratownictwa medycznego. Jednostki współpracuj

ce z systemem:

Krajowy System Ratowniczo-Ga

niczy, Policja, Pododdziały Sił

Zbrojnych, Górskie Ochotnicze pogotowie Ratunkowe, Tatrza

skie

Ochotnicze pogotowie Ratunkowe, Wodne Ochotnicze pogotowie
Ratunkowe, Polski Czerwony Krzy

, lotnicze grupy poszukiwawczo-

ratownicze podlegle Ministrowi Obrony Narodowej. System zarz

dzania

w ratownictwie medycznym. Systemy ratownictwa na

wiecie.

dzynarodowa pomoc w katastrofach. Transport chorych lub

poszkodowanych: rodzaje transportu chorych lub poszkodowanych,
rodzaje i wyposa

enie techniczno–medyczne ambulansów, wyposa

enie

lotniczego zespołu ratownictwa medycznego.

rodki ł

czno

ci jednostki

systemu–centrum

powiadamiania

ratunkowego.

Dokumentacja

medyczna. Zasady i sposoby układania oraz transportowania osób
chorych i poszkodowanych. Przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy.

wiczenia

•

Analizowanie Ustawy o Pa

stwowym Ratownictwie Medycznym.

•

Dokonywanie szybkiej i trafnej oceny stanu zdrowia pacjenta.

•

Planowanie pracy własnej i innych na poszczególnych stanowiskach.

•

Przygotowywanie szpitalnego oddziału ratunkowego do stałej

gotowo

ci.

•

Przygotowywanie chorego do bada

diagnostycznych.

•

Wykonywanie zada

ratownika w zespołach wyjazdowych.

•

Przygotowywanie osoby chorej lub poszkodowanej do transportu.

•

Transportowanie osób poszkodowanych do placówki ochrony

zdrowia.

•

Wykonywanie zada

na stanowisku dyspozytora medycznego.

•

Obsługiwanie

rodków ł

czno

ci.

•

Przygotowywanie karetki pogotowia ratunkowego do gotowo

wyjazdowej.

•

Prowadzenie dokumentacji ratowniczej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

rodki dydaktyczne

Foliogramy, prezentacje komputerowe. Filmy edukacyjne na temat
transportowania osób poszkodowanych.
Prezentacje multimedialne.
Techniczne

rodki kształcenia.

Dokumentacja ratownicza.
Stanowisko dyspozytorskie.
Wyposa

enie ambulansu.

Stanowisko zabiegów medycznych wyposa

one w sprz

t medyczny

i zestawy leków.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje tre

ci dotycz

ce zasad

funkcjonowania systemu ratownictwa medycznego jako cało

ci oraz

miejsca i roli ratownika medycznego w tym systemie.

Realizuj

program

nale

zwróci

szczególn

uwag

kształtowanie umiej

tno

ci planowania i organizowania pracy na

stanowiskach ratowniczych oraz kierowania działaniami ratowniczymi.

Osi

gni

cie zaplanowanych celów kształcenia wymaga stosowania

metod podaj

cych, aktywizuj

cych i praktycznych. Szczególnie zalecane

gry dydaktyczne: symulacyjna i decyzyjna, dyskusja dydaktyczna oraz

wiczenia praktyczne w naturalnym

rodowisku pracy, głównie

w Centrum Powiadamiania Ratunkowego, Szpitalnym Oddziale
Ratunkowym i w Zespołach Ratownictwa Medycznego.

Zaproponowane w programie

wiczenia umo

liwi

zastosowanie

wiedzy i umiej

tno

ci w praktycznym działaniu, dlatego ka

dy ucze

powinien mie

liwo

ść

zorganizowania okre

lonych stanowisk

ratowniczych oraz samodzielnego wykonania

wicze

. Zaj

cia powinny

prowadzone w grupach do 15 osób, z podziałem na 3-6 osobowe

zespoły.

W trakcie realizacji procesu kształcenia nale

y kształtowa

postawy:

odpowiedzialno

ci za stan własnej wiedzy i umiej

tno

ci zawodowych,

samodzielno

ci i zdecydowania w podejmowaniu działa

ratunkowych.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia.

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia powinno by

prowadzone systematycznie, na podstawie okre

lonych kryteriów.

Podczas kontroli i oceny nale

y zwraca

uwag

na merytoryczn

jako

ść

wypowiedzi, umiej

tno

ść

wykorzystania wiedzy w praktyce,

umiej

tno

ść

twórczego my

lenia i działania, poprawno

ść

wnioskowania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

W procesie oceniania nale

y uwzgl

dnia

przede wszystkim zało

one

w jednostce modułowej cele kształcenia.

Oceny osi

gni

ęć

uczniów nale

y dokonywa

na podstawie:

−

ustnych sprawdzianów wiadomo

ci i umiej

tno

ci,

−

pisemnych sprawdzianów,

−

sprawdzianów praktycznych,

−

obserwacji czynno

ci ucznia podczas wykonywania

wicze

W czasie obserwacji nale

y zwróci

uwag

na:

−

organizowanie pracy na stanowiskach ratowniczych w jednostkach

systemu,

−

podejmowanie medycznych działa

ratunkowych w jednostkach

systemu,

−

wykonanie medycznych działa

ratunkowych zgodnie z procedur

Po zako

czeniu realizacji programu jednostki modułowej zaleca si

przeprowadzenie

sprawdzianu

pisemnego

oraz

sprawdzianu

umiej

tno

ci praktycznych.

W ko

cowej ocenie osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia nale

y uwzgl

dni

wyniki sprawdzianów ustnych, testów osi

gni

ęć

szkolnych oraz poziom

wykonania

wicze

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[06].Z2.02
Organizowanie działa

ratowniczych w nagłych

i nadzwyczajnych zagro

eniach

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

powinien umie

−

wyja

zale

ść

pomi

dzy upływem czasu, a prze

yciem osoby

poszkodowanej w nagłych i nadzwyczajnych zdarzeniach,

−

wyja

znaczenie ratownictwa zintegrowanego,

−

oceni

miejsce zdarzenia,

−

sformułowa

diagnoz

ratownicz

−

zastosowa

rodki ochrony indywidualnej,

−

zaplanowa

działania ratownicze w miejscu zdarzenia,

−

zorganizowa

działania ratownicze na miejscu wypadku,

−

zorganizowa

pomoc medyczn

w obszarze wypadku masowego lub

katastrofy,

−

przeprowadzi

segregacj

medyczn

osób

poszkodowanych

w wypadkach masowych i katastrofach,

−

ewakuowa

osoby poszkodowane z miejsca zdarzenia,

−

zastosowa

sprz

t specjalistyczny do ewakuacji i transportu osób

poszkodowanych,

−

zastosowa

przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej oraz ochrony

rodowiska.

2. Materiał nauczania

Rys historyczny ratownictwa.
Medycyna katastrof, katastrofa, zdarzenie masowe, jednostkowe.
Ła

cuch prze

ycia.

Koncepcje ratownictwa zintegrowanego.
Zasady organizacji i prowadzenia akcji ratowniczych. Ocena miejsca
zdarzenia. Bezpiecze

stwo miejsca zdarzenia. Bezpiecze

stwo własne,

rodki ochrony indywidualnej. Diagnoza ratownicza. Planowanie działa

na miejscu zdarzenia. Sposoby alarmowania i wzywania pomocy.
Zadania i czynno

ci ró

nych słu

b ratowniczych w poszczególnych

fazach akcji ratunkowej. Zasady dowodzenia akcj

ratunkow

Zasady medycznej segregacji poszkodowanych – system START.
Sposoby docierania do poszkodowanych. Poszkodowany uwi

ziony we

wraku pojazdu. Zasady ewakuacji poszkodowanych. Wykorzystanie
sprz

tu: kołnierz szyjny, deska ortopedyczna, nosze podbierakowe,

kamizelka KED do unieruchomienia kr

gosłupa. Bezpiecze

stwo

i higiena pracy, ochrony przeciwpo

arowej oraz ochrony

rodowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

wiczenia

•

Analizowanie zada

i czynno

ci ró

nych słu

b ratowniczych

w poszczególnych fazach akcji ratunkowych.

•

Analizowanie działa

ratowniczych na podstawie opisów, analiz

i filmów z akcji ratunkowych.

•

Zdejmowanie kasku z głowy poszkodowanego.

•

Obracanie atraumatyczne osoby poszkodowanej z brzucha na plecy.

•

Ewakuacja osoby poszkodowanej z wykorzystaniem r

koczynu

Rauteka.

•

Wydobycie osoby poszkodowanej z pojazdu z u

yciem kamizelki

KED.

•

Zastosowanie deski ortopedycznej i noszy podbierakowych podczas

akcji ratunkowej.

•

Planowanie akcji ratunkowej w katastrofie komunikacyjnej, na

podstawie opisu zdarzenia.

•

Prowadzenie segregacji poszkodowanych w zainscenizowanym

wypadku masowym.

rodki dydaktyczne

Opisy i analizy rzeczywistych zdarze

Karty segregacyjne.
Prezentacje multimedialne.
Filmy DVD z symulacji działa

w czasie katastrof.

Kask, kamizelka KED, deska ortopedyczna ze stabilizatorami głowy,
nosze podbierakowe.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje tre

ci dotycz

ce zasad

organizowania działa

ratowniczych w nagłych i nadzwyczajnych

zagro

eniach oraz miejsca i roli ratownika medycznego w kolejnych

etapach akcji ratunkowej. Realizuj

c program szczególn

uwag

nale

zwróci

na kształtowanie umiej

tno

ci: współdziałania w systemie

ratownictwa zintegrowanego, organizowania i udzielania pomocy
medycznej w obszarze wypadku masowego lub katastrofy, prowadzenia
segregacji medycznej osób poszkodowanych w wypadkach masowych
i katastrofach oraz ewakuacji osób poszkodowanych z miejsca
zdarzenia.

Osi

gni

cie zaplanowanych celów kształcenia wymaga starannego

doboru tre

ci nauczania oraz zastosowania metod aktywizuj

cych,

a w szczególno

ci dyskusji dydaktycznej, gier dydaktycznych, metody

sytuacyjnej, inscenizacji oraz

wicze

. W czasie

wicze

uczniowie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

powinni naby

umiej

tno

ci dokonywania szybkiej i trafnej oceny

zagro

enia, planowania akcji ratunkowej oraz kompleksowego działania

w zespole.

wiczenia powinny by

realizowane w pracowni medycznych

czynno

ci ratunkowych oraz w jednostkach Stra

y Po

arnej. Zaleca si

prezentowanie filmów dydaktycznych dotycz

cych prowadzenia akcji

ratunkowych w sytuacji nadzwyczajnych zagro

Zaj

cia dydaktyczne powinny by

prowadzone w grupach do 15 osób,

z podziałem na zespoły 5 osobowe.

procesie

nauczania

nale

motywowa

uczniów

samokształcenia oraz zwróci

uwag

na kształtowanie postaw

niezb

dnych

w pracy zawodowej, takich jak: umiej

tno

ść

współpracy zespołowej oraz

podejmowania decyzji w sytuacji zagro

enia.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

ucznia powinno odbywa

w trakcie realizacji programu jednostki modułowej oraz po jej
zako

czeniu, na podstawie ustalonych kryteriów. Podczas kontroli

i oceny nale

y zwraca

uwag

na merytoryczn

jako

ść

wypowiedzi,

umiej

tno

ść

wykorzystania wiedzy w praktyce, umiej

tno

ść

twórczego

lenia i działania, poprawno

ść

wnioskowania. W procesie oceniania

nale

y uwzgl

dnia

przede wszystkim zało

one w jednostce modułowej

cele kształcenia.

Oceny osi

gni

ęć

uczniów nale

y dokonywa

na podstawie:

−

ustnych sprawdzianów wiadomo

ci i umiej

tno

ci,

−

pisemnych sprawdzianów,

−

sprawdzianów praktycznych,

−

obserwacji czynno

ci ucznia podczas wykonywania

wicze

W czasie obserwacji nale

y zwróci

uwag

na:

−

umiej

tno

ść

rozpoznawania zagro

i podejmowania decyzji,

−

organizowanie i podejmowanie czynno

ci ratunkowych w miejscu

zdarzenia,

−

współdziałanie w zespole.

Po zako

czeniu realizacji programu jednostki modułowej zaleca si

przeprowadzenie

sprawdzianu

pisemnego

oraz

sprawdzianu

umiej

tno

ci praktycznych.

W ko

cowej ocenie osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia nale

y uwzgl

dni

wyniki sprawdzianów ustnych, testów osi

gni

ęć

szkolnych oraz poziom

wykonania

wicze

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[06].Z2.03
Stosowanie procedur post

powania ratowniczego

w zagro

eniach cywilizacyjnych i

rodowiskowych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

powinien umie

−

scharakteryzowa

struktur

zadania

Krajowego

Systemu

Ratowniczo- Ga

niczego,

−

wykaza

zale

ść

dzy warunkami

rodowiskowymi a stanem

zdrowia człowieka,

−

zdiagnozowa

współczesne zagro

enia ekologiczne,

−

zanalizowa

główne problemy zagro

rodowiska w Polsce,

−

sklasyfikowa

katastrofy według okre

lonych kryteriów,

−

zidentyfikowa

systemy

informacyjno–ostrzegawcze

stosowane

w nadzwyczajnych zagro

eniach

rodowiskowych,

−

przewidzie

wpływ nadzwyczajnych zagro

rodowiskowych

na organizm człowieka,

−

zastosowa

procedury post

powania w przypadku zagro

enia

atakiem terrorystycznym,

−

zidentyfikowa

współczesne zagro

enia techniczne i chemiczne,

−

zastosowa

procedury post

powania w przypadku powstania po

aru,

−

wyja

budow

, zasady działania i parametry techniczne sprz

ratowniczo – ga

niczego,

−

zastosowa

podstawowy sprz

t ratowniczo – ga

niczy podczas akcji

ratunkowej,

−

zidentyfikowa

zagro

enie

ycia i zdrowia ludzi w przypadku awarii,

katastrof budowlanych, chemicznych i komunikacyjnych,

−

skorzysta

z komputerowych baz danych dotycz

cych substancji

niebezpiecznych oraz wielko

ci stref zagro

enia,

−

zastosowa

sprz

t do wykrywania i okre

lania wielko

ci zagro

−

zastosowa

zasady zachowania si

i działania w przypadku awarii,

katastrof budowlanych, chemicznych i komunikacyjnych,

−

wykona

czynno

ci ratunkowe z wykorzystaniem sprz

tu ochrony

indywidualnej,

−

zastosowa

przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej oraz ochrony

rodowiska podczas wykonywania

czynno

ci ratunkowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. Materiał nauczania

Wpływ warunków

rodowiskowych na stan zdrowia człowieka.

Diagnozowanie stanu

rodowiska. Globalne zagro

enia ekologiczne.

Organizacja i zadania Krajowego Systemu Ratowniczo – Ga

niczego.

Procedury ratownicze Pa

stwowej Stra

y Po

arnej.

Zasady bezpiecze

stwa działa

ratowniczych. Planowanie akcji

ratowniczej. Zadania i obowi

zki kierownika akcji, członków sekcji

i dru

yn ratowniczych. Fazy akcji ratowniczej.

Ewakuacja poszkodowanych.
Zagro

enia

rodowiska w Polsce.

Nadzwyczajne zagro

enia

rodowiskowe.

Klasyfikacja katastrof.
Zagro

enia demograficzne, polityczne. Terroryzm.

Systemy informacyjno – ostrzegawcze w nadzwyczajnych zagro

eniach

rodowiskowych.

Zdarzenia wywołane siłami natury. Kl

ski

ywiołowe.

Ska

enia radiacyjne.

Ska

enia toksycznymi

rodkami przemysłowymi.

Zaka

enia biologiczne ludzi. Bioterroryzm.

Zasady post

powania w przypadku powstania po

aru. Alarmowanie

stra

y po

arnej. Elementy składowe

rodowiska po

aru. Mechanizm

procesu gaszenia. Sprz

t ewakuacyjny. Podr

czny sprz

t ga

niczy.

Profesjonalne

rodki ga

nicze.

Charakterystyka katastrof budowlanych.
Metody zabezpieczania rumowiska. Wydobywanie zasypanych ludzi.
Sprz

t techniczny do ratownictwa w katastrofach budowlanych.

Zabezpieczanie miejsca wypadku komunikacyjnego. Bezpiecze

stwo

poszkodowanych i udzielaj

cych pomocy. Procedury ratownicze

w wypadkach i katastrofach komunikacyjnych. Zapobieganie zapaleniu
pojazdu, zabezpieczenie rozlanego paliwa. Metody wydobywania
poszkodowanych z pojazdów z u

yciem profesjonalnego sprz

tu.

ródła powstawania ska

chemicznych. Wła

ciwo

ci fizykochemiczne,

toksyczne i wybuchowe substancji chemicznych. Działanie substancji
chemicznych na organizm ludzki. Klasyfikacja i oznakowanie materiałów
niebezpiecznych w transporcie.
Zasady bezpiecznego post

powania w katastrofach chemicznych.

Strefy zagro

enia chemicznego. Metody ograniczania rozprzestrzeniania

ska

chemicznych. Budowa, zasady działania i przeznaczenie

sprz

tu ochrony indywidualnej. Profesjonalny sprz

t ratownictwa

chemicznego.
Działania ratownictwa technicznego w obszarze transportu kolejowego
i lotnisk.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

wiczenia

•

Analizowanie wpływu czynników

rodowiskowych na stan zdrowia

człowieka.

•

Okre

lanie

zagro

rodowiskowych

obszarze

miejsca

zamieszkania.

•

Analizowanie przebiegu nadzwyczajnych zagro

, na przykładach

rzeczywistych zdarze

•

Analizowanie wtórnych nast

pstw katastrof.

•

Wydobywanie

poszkodowanych

pojazdów

yciem

profesjonalnego sprz

tu.

•

Zakładanie aparatów oddechowych, masek i ubra

gazoszczelnych.

•

Wykonywanie medycznych czynno

ci ratunkowych z wykorzystaniem

zestawów ratowniczych PSP ( Pa

stwowej Stra

y Po

arnej).

•

Posługiwanie si

podr

cznym sprz

tem ga

niczym.

•

Prowadzenie ewakuacji uczniów z budynku szkoły w czasie próbnego

alarmu po

arowego.

rodki dydaktyczne

Instrukcje post

powania na wypadek po

aru.

Plany ewakuacyjne.
Opisy i analizy rzeczywistych zdarze

Filmy dydaktyczne na temat prowadzenia akcji ratowniczej.
Prezentacje komputerowe.
Zestawy ratunkowe PSP.
Deska ortopedyczna.
Kamizelka KED.
Sprz

t ochrony indywidualnej ratownictwa chemicznego.

Sprz

t ga

niczy.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje tre

ci dotycz

ce zagro

ekologicznych, zale

ci mi

dzy stanem

rodowiska a stanem zdrowia

człowieka oraz zasad organizowania i przebiegu działa

ratowniczych

w katastrofach budowlanych, chemicznych, komunikacyjnych oraz
w przypadku wyst

pienia po

arów. Realizacja programu umo

liwi

opanowanie przez uczniów umiej

tno

ci prawidłowego zachowania si

i post

powania w miejscu zdarzenia.

Osi

gni

cie zaplanowanych celów kształcenia wymaga starannego

doboru tre

ci kształcenia oraz zastosowania metod aktywizuj

cych,

w szczególno

ci dyskusji dydaktycznej i gier dydaktycznych. Wskazane

jest zorganizowanie pokazów wykorzystania sprz

tu ratowniczo–

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

niczego podczas wydobywania poszkodowanych z pojazdów oraz

projekcji filmów z prowadzonych akcji ratunkowych.

Proponowane w programie

wiczenia umo

liwi

zastosowanie wiedzy

w praktycznym działaniu.

wiczenia powinny by

realizowane

w jednostkach stra

y po

arnej, które dysponuj

odpowiednim

wyposa

eniem

sprz

tem

oraz

umo

liwiaj

przeprowadzanie

pozorowanych akcji ratunkowych.

Zaj

cia

dydaktyczne

powinny

prowadzone

grupach

15 osobowych, podzielonych na zespoły 5 osobowe.

W procesie nauczania nale

y motywowa

ucznia do samokształcenia

oraz zwraca

uwag

na kształtowanie cech osobowo

ci niezb

dnych

w pracy zawodowej, takich jak: umiej

tno

ść

współpracy zespołowej oraz

podejmowania decyzji w sytuacji zagro

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Ocena osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia powinna odbywa

bie

żą

co oraz po zako

czeniu realizacji programu jednostki modułowej

na podstawie okre

lonych kryteriów. Oceniaj

c osi

gni

cia ucznia

nale

y uwzgl

dni

merytoryczn

jako

ść

wypowiedzi, stosowanie

terminologii medycznej oraz stosowanie wiedzy w praktyce.

Sprawdzanie osi

gni

ęć

edukacyjnych uczniów mo

na przeprowadzi

na podstawie:

–

ustnych sprawdzianów wiadomo

ci i umiej

tno

ci,

–

testów osi

gni

ęć

szkolnych,

–

sprawdzianów praktycznych,

–

obserwacji czynno

ci uczniów podczas wykonywania

wicze

W czasie obserwacji nale

y zwróci

uwag

na:

−

okre

lenie stopnia zagro

enia

ycia i zdrowia ludzi w przypadku

awarii, katastrof budowlanych, chemicznych, komunikacyjnych,

−

korzystanie z komputerowych baz danych dotycz

cych substancji

niebezpiecznych oraz wielko

ci stref zagro

enia,

−

stosowanie zasad zachowania i działania w przypadku awarii,

katastrof budowlanych, chemicznych, komunikacyjnych,

−

post

powanie w przypadku powstania po

aru,

−

stosowanie podstawowego sprz

tu ratowniczo – ga

niczego,

−

wykonywanie czynno

ci ratunkowych z wykorzystaniem sprz

ochrony indywidualnej.
Ocena

wiczenia powinna uwzgl

dnia

jego wykonanie zgodne

z procedurami i zasadami bezpiecze

stwa oraz umiej

tno

ść

współpracy

w zespole.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

W ko

cowej ocenie osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia nale

y uwzgl

dni

wyniki sprawdzianów ustnych, testów dydaktycznych oraz poziom
wykonania

wicze

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[06].Z2.04
Rozwi

zywanie problemów psychologicznych

człowieka w zagro

eniu

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

powinien umie

−

oceni

wpływ sytuacji nagłego zdarzenia lub kataklizmu na

zachowania ludzi,

−

zanalizowa

problemy człowieka pojawiaj

ce si

w sytuacji

kryzysowej w rodzinie,

−

nawi

kontakty interpersonalne z chorym, poszkodowanym i jego

rodzin

oraz współpracownikami,

−

okre

liwe zachowania ludzi w zagro

eniach cywilizacyjnych

rodowiskowych,

−

scharakteryzowa

zespół stresu pourazowego,

−

porozumie

z poszkodowanym podczas awarii, katastrofy lub

wypadku,

−

udzieli

wsparcia psychologicznego osobie chorej, umieraj

cej,

poszkodowanej w wypadku oraz członkom rodziny i

wiadkom

zdarzenia,

−

okre

zasady prowadzenia negocjacji,

−

podj

ąć

negocjacje z osobami w stanie zagro

enia

ycia i zdrowia,

−

zapobiec zjawisku paniki,

−

scharakteryzowa

zespół wypalenia zawodowego,

−

okre

zasady i metody przeciwdziałania zespołowi wypalenia

zawodowego,

−

okre

zasady

post

powania

wobec

dylematu

etycznego

wyst

puj

cego w trakcie działa

ratowniczych,

−

zadba

o własn

kondycj

fizyczn

i psychiczn

−

odreagowa

własne stresy i zapanowa

nad emocjami.

2. Materiał nauczania

Psychologiczne problemy człowieka w zagro

eniu. Rodzaje sytuacji

trudnych. Rodzaje sytuacji kryzysowych. Zespół stresu pourazowego.
Komunikowanie si

ratownika z pacjentem dorosłym, dzieckiem, rodzin

Zasady przekazywania informacji i przyjmowania informacji zwrotnych.

Wpływ choroby na stan psychiczny pacjenta i jego rodziny. Psychologia
umierania i

mierci. Udzielanie wsparcia psychologicznego osobie

chorej, umieraj

cej, poszkodowanej w wypadku, członkom rodziny,

wiadkom zdarzenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Psychologia tłumu. Panika i metody zapobiegania wyst

pieniu paniki.

Zasady negocjacji psychologicznych.
Zespół wypalenia zawodowego. Sposoby przeciwdziałania wypaleniu
zawodowemu. Techniki relaksacji.
Dylematy etyczno – psychologiczne w ratownictwie medycznym.

wiczenia

•

Analizowanie mechanizmów zachowania si

człowieka w sytuacjach

trudnych.

•

Przekazywanie informacji choremu i jego rodzinie, zgodnie

z uprawnieniami ratownika.

•

Stosowanie technik aktywnego słuchania w zainscenizowanej

sytuacji.

•

Podejmowanie decyzji w sytuacjach niepewnych i konfliktowych.

•

Podejmowanie

działa

podczas

wyst

pienia

paniki,

w zainscenizowanej sytuacji.

•

Prowadzenie negocjacji z osob

nie wyra

zgody na udzielenie

pomocy medycznej, w sytuacji zainscenizowanej.

•

Prowadzenie negocjacji z osob

wykazuj

tendencje samobójcze,

w sytuacji zainscenizowanej.

•

Stosowanie wybranych technik relaksacyjnych.

•

Analizowanie dylematów etyczno – psychologicznych wyst

puj

cych

w ratownictwie.

rodki dydaktyczne

Foliogramy, prezentacje komputerowe.
Filmy dydaktyczne dotycz

ce prowadzenia negocjacji w sytuacjach

kryzysowych.
Opisy przypadków.
Płyty CD z tekstami do

wicze

relaksacyjnych.

Instrukcje do prowadzenia

wicze

, treningów relaksacyjnych.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu nauczania jednostki modułowej ma na celu

przygotowanie ucznia do radzenia sobie w sytuacjach stresowych
i kryzysowych. Podczas realizacji programu nale

y zwróci

uwag

na:

mechanizmy powstawania stresu, traumy i paniki oraz sposoby radzenia
sobie ze stresem i przeciwdziałania panice. Wiedza ta, umo

liwi

uczniowi poznanie samego siebie, zrozumienie własnych reakcji,
prawdziwych

przesłanek

podejmowanych

decyzji

oraz

ułatwi

oddziaływanie na jednostki i grupy ludzi w sytuacjach, w których jest ono

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

niezb

dne dla ratowania

ycia i zdrowia, udzielania wsparcia

w cierpieniu fizycznym i psychicznym.

W procesie nauczania-uczenia si

nale

y kształtowa

poczucie

odpowiedzialno

ci, wra

liwo

ci na problemy i sytuacje drugiego

człowieka, empatii, gotowo

ci niesienia pomocy oraz poczucia godno

osobistej i zawodowej.

Osi

gni

cie zało

onych w programie celów zapewni stosowanie

aktywizuj

cych metod nauczania, takich jak: metoda przypadków,

metoda sytuacyjna, gry dydaktyczne, dyskusja dydaktyczna oraz

wiczenia.

wiczenia

powinny

prowadzone

grupach

kilkuosobowych, w odpowiednio wyposa

onej pracowni.

Podczas

wicze

szczególny nacisk nale

y poło

na kształtowanie

umiej

tno

ci nawi

zywania kontaktu z poszkodowanymi w wypadkach -

dorosłymi, dzie

mi w ró

nym wieku oraz opiekunami poszkodowanych

i sprawcami wypadków. Konieczne jest równie

uwra

liwianie uczniów

na symptomy kryzysów i załama

psychicznych mog

cych prowadzi

potrzebuj

cych pomocy do drastycznych reakcji emocjonalnych.

W czasie realizacji programu jednostki nale

y zwróci

uwag

na kształtowanie postaw zawodowych, zwłaszcza akceptacji zachowa

poszkodowanych, wra

liwo

ci na sytuacj

społeczn

, rodzinn

drugiego

człowieka, gotowo

ci niesienia pomocy oraz odporno

ci psychicznej

i opanowania w sytuacjach zagro

enia.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

szkolnych ucznia powinno

odbywa

systematycznie na podstawie okre

lonych kryteriów.

Kryteria oceniania powinny wynika

z zaplanowanych w programie celów

kształcenia. Systematyczne

sprawdzanie

ocenianie

powinno

aktywizowa

i mobilizowa

do pracy zarówno ucznia jak i nauczyciela.

Ocena powinna by

obiektywna, wymierna, motywuj

ca oraz jawna.

Oceny osi

gni

ęć

uczniów nale

y dokonywa

na podstawie:

−

ustnych sprawdzianów poziomu wiadomo

ci i umiej

tno

ci,

−

pisemnych sprawdzianów,

−

testów osi

gni

ęć

szkolnych,

−

obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania

wicze

Podczas obserwacji nale

y zwróci

uwag

na:

−

okre

lanie mechanizmów powstawania stresu,

−

rozpoznawanie sytuacji stresowych,

−

udzielanie wsparcia emocjonalnego,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

stosowanie technik relaksacyjnych w celu redukcji stresu,

−

współdziałanie w grupie.

Po zako

czeniu realizacji programu jednostki modułowej wskazane

jest

przeprowadzenie

testu

osi

gni

ęć

szkolnych

zadaniami

wielokrotnego wyboru.

W ocenie ko

cowej nale

y uwzgl

dni

wyniki wszystkich metod

sprawdzania osi

gni

ęć

ucznia stosowanych przez nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[06].Z2.05
Posługiwanie si

zykiem migowym

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

powinien umie

−

wyja

rol

zyka migowego w porozumiewaniu si

z osobami

niesłysz

cymi,

−

scharakteryzowa

rodzaje uszkodze

słuchu,

−

okre

sposoby niewerbalnej komunikacji,

−

porozumie

wykorzystuj

c system j

zykowo-migowy,

−

przeprowadzi

wywiad dotycz

cy stanu chorego niesłysz

cego,

−

odczyta

komunikaty gestograficzne i opisy słowne oraz ilustracje

znaków migowych,

−

sformułowa

wypowiedzi w j

zyku migowym,

−

upowszechni

idee integracji społecznej i niesienia pomocy osobom

niepełnosprawnym.

Materiał nauczania

Problematyka uszkodze

słuchu. Klasyfikacje i definicje uszkodze

słuchu. Sposoby komunikacji niesłysz

cych.

Definicja i geneza j

zyka migowego. Kultura j

zyka migowego.

Daktylografia: znaki liter, liczebników głównych i porz

dkowych.

Ideografia: znaki podstawowe, znaki tematyczne, znaki tematyczne
zwi

zane z problematyk

medyczn

wiczenia

•

Przekazywanie znaków daktylograficznych.

•

Odczytywanie wyrazu miganego daktylograficznie.

•

Przekazywanie i odczytywanie izolowanych znaków ideograficznych.

•

Przekazywanie i odczytywanie zda

w pełnej wersji j

zyka migowego.

•

Porozumiewanie si

w j

zyku migowym i odczytywanie wypowiedzi

osoby niesłysz

cej w zainscenizowanych sytuacjach nagłej choroby,

wypadku.

rodki dydaktyczne

Zestaw foliogramów, tablic, ilustracji do nauki j

zyka migowego.

Prezentacje komputerowe.
Filmy dydaktyczne na temat problemów osób niesłysz

cych.

Techniczne

rodki kształcenia.

Podr

czniki i słowniki j

zyka migowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu

przygotowanie ucznia do porozumiewania si

w j

zyku migowym

z osob

chor

lub poszkodowan

– niesłysz

i wymagaj

pomocy

medycznej.

Realizuj

c program szczególn

uwag

nale

y zwróci

kształtowanie umiej

tno

ci prowadzenia konwersacji w sposób

zrozumiały dla osób niesłysz

cych o ró

nym poziomie intelektualnym.

Osi

gni

cie

zaplanowanych

celów

umo

liwi

stosowanie

aktywizuj

cych metod nauczania: dyskusji dydaktycznej, wykładu

konwersatoryjnego, metody przypadków, inscenizacji oraz

wicze

praktycznych.

wiczenia

praktyczne

stanowi

główn

metod

nauczania, dzi

ki której uczniowie powinni opanowa

umiej

tno

ść

porozumiewania si

w j

zyku migowym.

wiczenia powinny odbywa

w małych grupach 4-6 osobowych.

W czasie

wicze

nauczyciel powinien prowadzi

kontrol

wykonywanych przez uczniów gestów i na bie

żą

co korygowa

nieprawidłowo

ci.

W procesie kształcenia nale

y kształtowa

postawy niezb

dne

w wykonywaniu zawodu, takie jak: akceptacja niepełnosprawno

ci,

poszanowanie

godno

osobistej

oraz

uznanie

praw

osób

niepełnosprawnych.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

edukacyjnych uczniów powinno

odbywa

systematycznie na postawie okre

lonych kryteriów. Kryteria

oceniania powinny uwzgl

dnia

zaplanowane w programie szczegółowe

cele kształcenia.

Oceny osi

gni

ęć

ucznia mo

na dokonywa

na podstawie:

−

sprawdzianów ustnych,

−

obserwacji czynno

ci ucznia w czasie wykonywania

wicze

W czasie obserwacji nale

y zwraca

uwag

na:

−

analizowanie

roli

zyka

migowego

porozumiewaniu

z niesłysz

cymi,

−

porównywane sposobów niewerbalnej komunikacji,

−

komunikowanie si

w systemie j

zykowo- migowym,

−

przeprowadzanie wywiadu dotycz

cego stanu chorego niesłysz

cego,

−

odczytywanie komunikatów gestograficznych i opisów słownych oraz

ilustracji znaków migowych.

W ko

cowej ocenie osi

gni

ęć

ucznia nale

y uwzgl

dni

wyniki

sprawdzianów ustnych oraz poziom wykonania

wicze

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Moduł 322[06].Z3
Dydaktyka w ratownictwie medycznym

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

powinien umie

–

posługiwa

podstawowymi poj

ciami z zakresu dydaktyki,

–

charakteryzowa

proces uczenia si

–

okre

elementy procesu kształcenia,

–

okre

rol

nauczyciela i ucznia w procesie kształcenia,

–

charakteryzowa

zasady i metody nauczania - uczenia si

–

formułowa

ogólne i szczegółowe cele kształcenia,

–

dobiera

tre

ci kształcenia, metody nauczania, formy organizacyjne

zaj

ęć

edukacyjnych,

–

stosowa

w procesie nauczania – uczenia si

rodki dydaktyczne

wspomagaj

ce efektywno

ść

procesu dydaktycznego,

–

organizowa

warunki skutecznego nauczania – uczenia si

–

projektowa

zaj

cia dydaktyczne,

–

organizowa

zaj

cia edukacyjne z zakresu udzielania pierwszej

pomocy,

–

prowadzi

zaj

cia dydaktyczne z zakresu udzielania pierwszej

pomocy i profilaktyki uzale

nie

–

popularyzowa

wiedz

zakresu

ratownictwa

ró

nych

rodowiskach społecznych.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizacj

322[06].Z3.01

Przygotowywanie zaj

ęć

edukacyjnych

z zakresu udzielania pierwszej pomocy

322[06].Z3.02

Prowadzenie zaj

ęć

edukacyjnych

z zakresu udzielania pierwszej pomocy

Razem

128

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Schemat układu jednostek modułowych

4. Literatura

Arends R. : Uczymy si

naucza

. Wydaw. Szkolne i Pedagogiczne,

Warszawa 2002
Ciechaniewicz W. (pod red.): Pedagogika. Podr

cznik dla szkół

medycznych. Wydaw. Lekarskie PZWL, Warszawa 2000
Niemierko B.: Ocenianie szkolne bez tajemnic. WS i P, Warszawa 2003
Oko

. W.: Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. „

ak”, Warszawa 2003

Kornatowski T., Figurski J. : Praktyczna nauka zawodu. Instytut
Technologii Eksploatacji, Radom 2000
Plewka

C.:

Metodyka

nauczania

teoretycznych

przedmiotach

zawodowych. Cz. 1-2. Instytut Technologii Eksploatacji, Radom 1999
Szlosek F. : Wst

p do dydaktyki przedmiotów zawodowych. Instytut

Technologii Eksploatacji, Radom 2002

Wykaz literatury nale

y aktualizowa

w miar

ukazywania si

nowych

pozycji wydawniczych.

322[06].Z3.01

Przygotowywanie zaj

ęć

edukacyjnych

z zakresu udzielania pierwszej pomocy

322[06].Z3.02

Prowadzenie zaj

ęć

edukacyjnych

z zakresu udzielania pierwszej pomocy

322[06].Z3

Dydaktyka w ratownictwie

medycznym

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 322[06].Z3.01
Przygotowywanie zaj

ęć

edukacyjnych z zakresu

udzielania pierwszej pomocy

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

powinien umie

−

posłu

podstawowymi poj

ciami z zakresu dydaktyki,

−

wyja

rol

kształcenia ustawicznego i samokształcenia,

−

scharakteryzowa

metody i zasady nauczania,

−

scharakteryzowa

rodki dydaktyczne stosowane podczas zaj

ęć

edukacyjnych,

−

dokona

operacjonalizacji celów kształcenia,

−

dobra

tre

ci kształcenia do zaplanowanych celów kształcenia,

−

dobra

metody nauczania i

rodki dydaktyczne do zaplanowanych

celów kształcenia,

−

okre

metody kontroli i oceny wyników nauczania,

−

zaplanowa

teoretyczne i praktyczne zaj

cia edukacyjne,

−

opracowa

scenariusz zaj

ęć

edukacyjnych,

−

zaprojektowa

narz

dzia pomiaru osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia,

−

okre

czynniki wpływaj

ce na efektywno

ść

procesu nauczania –

uczenia si

−

dobra

formy organizacyjne zaj

ęć

do realizacji zało

onych celów

kształcenia,

−

zaplanowa

tok zaj

ęć

dydaktycznych dla okre

lonego odbiorcy,

−

zastosowa

umiej

tno

ci dydaktyczne w procesie edukacji własnej.

2. Materiał nauczania

Podstawowe poj

cia z zakresu dydaktyki.

Proces nauczania – uczenia si

Kształcenie ustawiczne. Samokształcenie.
Czynniki wpływaj

ce na proces uczenia si

Elementy procesu kształcenia. Zasady nauczania. Cele kształcenia –
operacjonalizacja celów kształcenia. Tre

ci kształcenia. Metody

nauczania – uczenia si

rodki dydaktyczne.

Konspekt – scenariusz zaj

ęć

Planowanie zaj

ęć

dydaktycznych – plan wynikowy.

Metody i techniki badania efektywno

ci nauczania.

Pomiar dydaktyczny. Narz

dzia pomiaru dydaktycznego – testy pisemne

i praktyczne. Formy organizacyjne prowadzenia zaj

ęć

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

100

wiczenia

•

Analizowanie czynników wpływaj

cych na efektywno

ść

uczenia si

•

Opracowywanie plakatu lub mapy poj

ciowej wybranej zasady

nauczania.

•

Formułowanie celów kształcenia do okre

lonych tematów zaj

ęć

dydaktycznych.

•

Obsługiwanie technicznych

rodków kształcenia.

•

Projektowanie i przygotowywanie pomocy dydaktycznych i materiałów

dydaktycznych do okre

lonego tematu zaj

ęć

•

Opracowywanie konspektu – scenariusza zaj

ęć

dydaktycznych do

okre

lonego tematu.

•

Opracowywanie planu wynikowego z zakresu udzielania pierwszej

pomocy.

•

Sporz

dzenie

narz

dzia

pomiaru

dydaktycznego

oceny

umiej

tno

ci z zakresu udzielania pierwszej pomocy.

rodki dydaktyczne

Foliogramy i prezentacje multimedialne na temat metod i zasad
nauczania.
Wzory konspektów, kryteriów oceny, testów,

rodków i materiałów

dydaktycznych.
Techniczne

rodki kształcenia.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program

jednostki

modułowej

obejmuje

tre

dotycz

metodycznego, merytorycznego i organizacyjnego przygotowania zaj

ęć

z zakresu udzielania pierwszej pomocy w nagłych stanach zagro

enia

ycia i zdrowia, propagowania profilaktyki zagro

oraz kształtowania

postaw po

żą

danych z punktu widzenia bezpiecze

stwa społecznego.

W procesie nauczania-uczenia si

nale

y stosowa

zasad

stopniowania trudno

ci. Realizuj

c program w pierwszej kolejno

nale

y zwróci

uwag

na technik

pracy umysłowej, planowanie

i organizowanie nauki własnej, a nast

pnie zapozna

ucznia

z elementami procesu nauczania-uczenia si

, zasadami i metodami

nauczania oraz z zasadami doboru tre

ci kształcenia i

rodków

dydaktycznych.

Najtrudniejszym

elementem

programu

jest

operacjonalizacja celów kształcenia i projektowanie scenariuszy zaj

ęć

Zaj

cia powinny odbywa

w pracowni komputerowej wyposa

onej

w urz

dzenia audiowizualne, zestawy foliogramów, przezroczy, tablic,

filmów dydaktycznych. Uczniowie powinni mie

liwo

ść

obsługiwania,

rzutnika multimedialnego, komputera z programami edytorskimi

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

101

i graficznymi oraz wykorzystania ich do projektowania pomocy
dydaktycznych, scenariuszy zaj

ęć

, narz

dzi pomiaru do badania

efektywno

ci nauczania i prezentacji multimedialnych.

Nauczyciel

powinien

wykorzysta

proces

dydaktyczny

zaprezentowania

uczniom

ró

nych

metod

prowadzenia

zaj

ęć

dydaktycznych. Warunkuje to wła

ciwe przygotowanie ucznia do

wykonania zada

edukacyjnych.

Podczas realizacji programu nale

y aktywizowa

uczniów i stwarza

im warunki do uczenia si

przez działanie, dlatego zaleca si

metody

aktywizuj

ce, takie jak: dyskusja dydaktyczna, metoda przypadków,

inscenizacji, metoda projektów oraz

wiczenia. W procesie kształcenia

nale

równie

zwróci

uwag

kształtowanie

postawy

zaanga

owania, tolerancji oraz odpowiedzialno

ci za przygotowanie

i prowadzenie zaj

ęć

edukacyjnych z uczestnikami z ró

nych

rodowisk

społecznych.

Zaj

cia mog

odbywa

w grupach 15 osobowych, podzielonych

stosownie do potrzeby na zespoły 2-3 osobowe.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia powinno by

prowadzone systematycznie, na podstawie okre

lonych kryteriów.

Systematyczne sprawdzanie i ocenianie dostarcza nauczycielowi
informacji o efektach jego pracy, o post

pach ucznia w nauce oraz

ułatwia zaplanowanie procesu kształcenia.

Oceny osi

gni

ęć

ucznia mo

na dokonywa

na podstawie:

−

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

−

testów osi

gni

ęć

szkolnych,

−

wykonanych projektów,

−

obserwacji pracy ucznia w czasie wykonywania

wicze

Podczas sprawdzania i oceniania projektów proponuje si

zwróci

uwag

na:

−

trafno

ść

koncepcji projektu,

−

dobór materiałów

ródłowych,

−

plan projektu,

−

podział zada

oraz stopie

zaanga

owania uczestników w realizacj

projektu,

−

stopie

realizacji zamierzonych celów,

−

wykonanie projektu,

−

prezentacj

projektu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

102

Przedmiotem oceny powinny by

równie

umiej

tno

ci:

−

diagnozowania potrzeb edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej

pomocy,

−

konstruowania konspektów i narz

dzi ewaluacji,

−

doboru form, metod i

rodków dydaktycznych do zaplanowanych

celów kształcenia,

−

dokonywania samooceny według ustalonych kryteriów.

W ocenie ko

cowej nale

y uwzgl

dni

wyniki wszystkich metod

sprawdzania osi

gni

ęć

uczniów

stosowanych przez nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

103

Jednostka modułowa 322[06].Z3.02
Prowadzenie zaj

ęć

edukacyjnych z zakresu

udzielania pierwszej pomocy

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

powinien umie

−

okre

rol

nauczyciela w procesie nauczania - uczenia si

w zakresie ratownictwa medycznego,

−

zdiagnozowa

potrzeby

rodowiska społecznego w zakresie edukacji

ratowniczej,

−

opracowa

program szkolenia z uwzgl

dnieniem diagnozy potrzeb

edukacyjnych,

−

zaprojektowa

tok zaj

ęć

dydaktycznych dla okre

lonego odbiorcy,

−

zorganizowa

zaj

cia edukacyjne, pokazy i konkursy z zakresu

udzielania pierwszej pomocy w

rodowisku szkolnym, pozaszkolnym

rodowisku pracy,

−

przeprowadzi

cykl zaj

ęć

edukacyjnych w warunkach symulowanych

i rzeczywistych,

−

oceni

efektywno

ść

nauczania w zakresie udzielania pierwszej

pomocy po przeprowadzeniu zaj

ęć

edukacyjnych i kursów,

−

dokona

metodycznej i merytorycznej oceny przeprowadzonych

zaj

ęć

2. Materiał nauczania

Diagnoza potrzeb edukacyjnych

rodowiska. Dobór uczestników zaj

ęć

Przygotowanie nauczyciela do prowadzenia zaj

ęć

edukacyjnych.

Projekt zaj

ęć

edukacyjnych i kursu z zakresu udzielania pierwszej

pomocy.
Organizacja konkursów z zakresu udzielania pierwszej pomocy.
Prowadzenie przygotowanych zaj

ęć

edukacyjnych z zakresu udzielania

pierwszej pomocy oraz profilaktyki uzale

nie

Ocena przeprowadzonych zaj

ęć

edukacyjnych. Samoocena.

wiczenia

•

Rozpoznawanie potrzeb edukacyjnych grupy uczestników szkolenia,

przy pomocy karty samooceny umiej

tno

ci ratowniczych.

•

Konstruowanie programu zaj

ęć

na podstawie zdiagnozowanych

potrzeb.

•

Dobieranie tre

ci kształcenia i formy organizacji do planowanych

zaj

ęć

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

104

•

Opracowywanie

scenariuszy

poszczególnych

zaj

ęć

dydaktycznych.

•

Prowadzenie zaj

ęć

dydaktycznych z zakresu udzielania pierwszej

pomocy

kwalifikowanej

pierwszej

pomocy

warunkach

symulowanych i naturalnych.

•

Opracowywanie programu kursu podstawowego z zakresu udzielania

pierwszej pomocy.

•

Opracowywanie materiałów dydaktycznych dla prowadz

cego zaj

cia

i uczestników kursu.

rodki dydaktyczne

Foliogramy i prezentacje multimedialne dotycz

ce metod nauczania.

Filmy edukacyjne prezentuj

ce praktyczne metody udzielania pierwszej

pomocy.
Wzory programów kursów, konspektów, kryteriów oceny, testów
dydaktycznych,

rodków i materiałów dydaktycznych.

Techniczne

rodki kształcenia.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu przygotowanie

ucznia do prowadzenia zaj

ęć

z zakresu udzielania pierwszej pomocy

oraz propagowania profilaktyki zagro

, w ró

nych grupach społecznych.

Program powinien by

realizowany w korelacji z jednostkami

modułowymi 322[06].O1.02, O1.04, 322[06].Z3.01 oraz modułem
322[06].Z1.

Osi

gni

cie zaplanowanych celów kształcenia wymaga od ucznia

przygotowania

indywidualnego

przeprowadzenia

teoretycznych

i praktycznych zaj

ęć

dydaktycznych. Prowadzenie przez ucznia

w warunkach symulowanych zaj

ęć

ró

nymi metodami powinno odbywa

w pracowni, odpowiednio wyposa

onej w

rodki dydaktyczne,

w grupie do 15 osób.

Stworzenie mo

liwo

ci przeprowadzenia 2-3 zaj

ęć

edukacyjnych

w warunkach symulowanych ułatwi uczniowi pełnienie roli nauczyciela,
udoskonali umiej

tno

ci prezentowania tre

ci w sposób jasny

i przyci

gaj

cy uwag

odbiorcy. Uczniowie prowadz

cy zaj

cia powinni

wykorzysta

opracowane przez grup

konspekty lub scenariusze.

Zaleca si

równie

aby uczniowie prowadzili zaj

cia w warunkach

naturalnych z t

sam

grup

uczestników, od pocz

tku do ko

ca kursu.

Po zako

czeniu kursu powinni przeprowadzi

ewaluacj

osi

gni

ęć

uczestników kursu.

W procesie nauczania nale

y zwróci

uwag

na kształtowanie cech

osobowo

ci niezb

dnych do realizacji tych zada

jak: odpowiedzialno

ść

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

105

punktualno

ść

, umiej

tno

ść

nawi

zywania kontaktów oraz autentyczne

zaanga

owanie w wykonywaniu zadania.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

ucznia powinno odbywa

systematycznie, na podstawie okre

lonych kryteriów.

Kryteria oceniania powinny uwzgl

dnia

przede wszystkim zało

one

w jednostce modułowej cele kształcenia.

Podczas kontroli i oceny nale

y zwraca

uwag

na merytoryczn

jako

ść

wypowiedzi, wła

ciwe stosowanie zasad i metod nauczania oraz

korzystania ze

rodków dydaktycznych. Nale

y równie

zwraca

uwag

na poprawne stosowanie terminologii, umiej

tno

ść

wykorzystania wiedzy

w praktycznym działaniu, umiej

tno

ść

twórczego my

lenia i działania

oraz poprawno

ść

wnioskowania.

Oceny osi

gni

ęć

ucznia mo

na dokonywa

na podstawie:

−

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

−

testów osi

gni

ęć

szkolnych,

−

obserwacji

czynno

ucznia

wykonywanych

podczas

zaj

ęć

edukacyjnych,

−

wykonanych projektów.

W celu oceny stopnia opanowania umiej

tno

ci dotycz

cych zasad

i metod nauczania zaleca si

przeprowadzenie testu z zadaniami

wielokrotnego wyboru. Umiej

tno

ci prowadzenia zaj

ęć

edukacyjnych

zaleca si

sprawdza

podczas obserwacji wykonywanych przez ucznia

czynno

ci. Obserwacj

ułatwi skonstruowany przez nauczyciela arkusz

obserwacji z kryteriami oceny poszczególnych czynno

ci ucznia

podczas prowadzania zaj

ęć

edukacyjnych. Zaleca si

równie

ocenianie

opracowanych i zgromadzonych przez ucznia, w teczce osi

gni

ęć

pomocy dydaktycznych. W ko

cowej ocenie nauczyciel powinien

uwzgl

dni

wyniki wszystkich stosowanych metod sprawdzania

osi

gni

ęć

ucznia. Wykonane projekty nale

y ocenia

na etapie

planowania, realizacji i prezentacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

106

Moduł 322[06].Z4
Praktyka zawodowa

Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

powinien umie

−

realizowa

samodzielnie zadania zawodowe ratownika medycznego

wobec pacjentów,

−

rozpoznawa

stany nagłe u chorych i poszkodowanych,

−

stosowa

sprz

t i aparatur

specjalistyczn

w ratownictwie

medycznym,

−

dobiera

sprz

t medyczny, ratowniczy i

rodki farmakologiczne

do działa

ratownika medycznego, w zale

ci od stanu zagro

enia

zdrowia i

ycia pacjentów,

−

ocenia

dane uzyskane z zapisów aparatury medycznej, w zakresie

niezb

dnym do podj

cia decyzji ratowniczej,

−

dobiera

rodzaje działa

ratowniczych, na podstawie diagnozy

ratowniczej,

−

wykonywa

czynno

ci ratunkowe zgodnie z obowi

zuj

cymi

zasadami i procedurami,

−

stosowa

rodki ochrony indywidualnej w czasie wykonywania

czynno

ci ratunkowych,

−

współuczestniczy

w akcjach ratowniczych prowadzonych w nagłych

zdarzeniach, wypadkach, katastrofach,

−

współpracowa

w zespole ratowniczym,

−

prowadzi

dokumentacj

obowi

zuj

na stanowisku pracy,

−

post

powa

zgodnie z zasadami etyki zawodowej.

Wykaz jednostek modułowych

Symbol jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizacj

322[06].Z4.01

Wykonywanie medycznych czynno

ratunkowych w stanach zagro

enia

ycia

322[06].Z4.02

Wykonywanie medycznych czynno

ratunkowych w warunkach katastrof, awarii
i wypadków

Razem

140

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

107

3. Schemat układu jednostek modułowych

322[06].Z4.01

Wykonywanie medycznych czynno

ratunkowych w stanach zagro

enia

ycia

322[06].Z4.02

Wykonywanie medycznych czynno

ratunkowych w warunkach katastrof, awarii

i wypadków

322[06].Z4

Praktyka zawodowa

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

108

Jednostka modułowa 322[06].Z4.01
Wykonywanie medycznych czynno

ci ratunkowych

w stanach zagro

enia

ycia

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

powinien umie

−

okre

zadania ratownika medycznego w zespole terapeutycznym

oddziału intensywnej opieki medycznej i szpitalnego oddziału
ratunkowego,

−

zorganizowa

stanowisko pracy ratownika zgodnie z wymaganiami

ergonomii,

−

posłu

medycznymi skalami oceny stanu ogólnego pacjenta

i ci

ęż

ci obra

poszkodowanego,

−

rozpozna

stany zagro

enia zdrowia i

ycia oraz zabezpieczy

podstawowe funkcje

yciowe,

−

wykona

podstawowe zabiegi medyczne w stanach nagłego

zagro

enia

ycia,

−

zastosowa

zasady aseptyki i antyseptyki, przepisy bezpiecze

stwa

i higieny pracy,

−

posłu

instrukcj

ytkowania sprz

tu i aparatury medycznej,

−

wypełni

dokumentacj

obowi

zuj

poszczególnych

stanowiskach z wykorzystaniem technik informatycznych,

−

zastosowa

zasady etyki w działalno

ci zawodowej,

−

dochowa

tajemnicy zawodowej,

−

wykorzysta

ró

ródła informacji w celu aktualizowania

i doskonalenia umiej

tno

ci zawodowych.

Materiał nauczania

Zapoznanie si

ze specyfik

pracy oddziału intensywnej opieki

medycznej i szpitalnego oddziału ratunkowego.
Organizowanie stanowiska pracy ratownika medycznego w oddziale.
Wykonywanie podstawowego badania pacjenta w celu rozpoznania
stanu ogólnego i obra

ciała.

Rozpoznawanie stanów zagro

enia

ycia i zdrowia pacjenta.

Wykonywanie iniekcji i kroplowych wlewów do

ylnych.

Pobieranie krwi do bada

Wykonywanie zabiegów niezb

dnych w resuscytacji.

Sprawowanie

intensywnego

nadzoru

przyrz

dowego

i bezprzyrz

dowego nad pacjentem.

Układanie pacjenta w pozycji dostosowanej do rodzaju schorzenia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

109

obra

, stanu ogólnego, rodzaju znieczulenia i zabiegu.

ytkowanie aparatury medycznej.

Stosowanie ró

nych form tlenoterapii.

Wykonywanie toalety drzewa oskrzelowego.
Prowadzenie dokumentacji wykonanych zabiegów ratunkowych.

Utrzymywanie gotowo

ci oddziału do prowadzenia czynno

ci i zabiegów

ratunkowych.
Post

powanie zgodnie z zasadami etyki.

Korzystanie z ró

nych

ródeł informacji.

3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu jednostki ma na celu przygotowanie ucznia do

samodzielnego

wykonywania

zada

zawodowych

oddziale

intensywnej opieki medycznej, na bloku operacyjnym i w szpitalnym
oddziale

ratunkowym.

Warunkiem

efektywno

nauczania

jest

odpowiednie

przygotowanie

placówki

szkoleniowej

zespołu

terapeutycznego do prowadzenia zaj

ęć

z uczniami. Grupa odbywaj

cych

praktyk

nie powinna przekracza

6 uczniów.

Przed rozpocz

ciem praktyki nale

y sprawdzi

merytoryczne

przygotowanie uczniów, zapozna

ich ze specyfik

pracy oraz

regulaminem pracy obowi

zuj

cym w miejscu odbywania praktyki.

W czasie praktyki zawodowej nale

y obserwowa

prac

uczniów

podczas wykonywania zada

zawodowych, udziela

im wskazówek,

a tak

e dokonywa

analizy popełnionych bł

dów. Uczniowie pod

nadzorem opiekuna powinni wykonywa

samodzielnie okre

lone zadania

zawodowe. Szczególn

uwag

nale

y zwróci

na stosowanie

rodków

ochrony indywidualnej, przestrzeganie zasad aseptyki i antyseptyki oraz
przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

arowej

i ochrony

rodowiska.

W procesie nauczania nale

y zwróci

uwag

na kształtowanie postaw

i cech osobowo

ci niezb

dnych w pracy ratownika medycznego.

4. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

ucznia powinno odbywa

systematycznie na podstawie ustalonych kryteriów.

Kryteria oceniania powinny uwzgl

dnia

umiej

tno

ci zawarte

w programie nauczania jednostki modułowej.

Osi

gni

cia uczniów mo

na ocenia

na podstawie:

−

bie

żą

cej obserwacji pracy uczniów,

−

sprawdzianów ustnych,

−

sprawdzianów praktycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

110

Przed przyst

pieniem do wykonywania zada

praktycznych nale

sprawdzi

merytoryczne

przygotowanie

ucznia

przy

pomocy

sprawdzianów ustnych. Umiej

tno

ci praktyczne powinny by

oceniane

na podstawie obserwacji czynno

ci ucznia podczas wykonywania zada

zawodowych. Podczas obserwacji nale

y zwróci

uwag

na:

−

gotowo

ść

niesienia pomocy chorym, poszkodowanym,

−

trosk

o zdrowie i

ycie człowieka,

−

odpowiedzialno

ść

za skutki własnych działa

i zachowa

−

współdziałanie w zespole terapeutycznym.

Ocena ko

cowa powinna uwzgl

dnia

wyniki wszystkich metod

sprawdzania osi

gni

ęć

ucznia stosowanych przez nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

111

Jednostka modułowa 322[06].Z4.02
Wykonywanie medycznych czynno

ci ratunkowych

w warunkach katastrof, awarii i wypadków

1. Szczegółowe cele kształcenia.

W wyniku procesu kształcenia ucze

powinien umie

−

okre

zadania ratownika medycznego w zespołach wyjazdowych,

w ambulatorium oraz na stanowisku dyspozytora pogotowia
ratunkowego,

−

zorganizowa

stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

−

przeprowadzi

wywiad ratowniczy i dyspozytorski,

−

oceni

stan zdrowia pacjentów i osób poszkodowanych,

−

rozpozna

stany zagro

enia

ycia i zdrowia oraz zabezpieczy

podstawowe funkcje

yciowe organizmu,

−

zdecydowa

o doborze

rodków i metod działania ratowniczego,

–

wykona

medyczne czynno

ci ratunkowe w stanach nagłego

zagro

enia

ycia,

przypadku

obra

wielomiejscowych

i wielonarz

dowych,

–

wykona

czynno

ci nadzoru medycznego nad poszkodowanym

i chorym w miejscu zdarzenia i w czasie transportu,

–

zorganizowa

i poprowadzi

akcj

ratunkow

w wypadkach,

katastrofach i innych nagłych zdarzeniach,

–

zapewni

bezpieczny transport chorym i poszkodowanym,

–

zastosowa

zasady aseptyki i antyseptyki w czasie wykonywania

czynno

ci medycznych,

–

zastosowa

przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy,

–

posłu

instrukcjami u

ytkowania sprz

tu i aparatury

medycznej,

–

udokumentowa

wyniki obserwacji chorego i wykonane czynno

ci,

–

zastosowa

zasady etyki zawodowej.

2. Materiał nauczania

Okre

lanie zada

ratownika medycznego w pogotowiu ratunkowym

i w ambulatorium.
Utrzymywanie ambulansu w gotowo

ci wyjazdowej.

Dobieranie i u

ytkowanie sprz

tu oraz aparatury medycznej b

cej na

wyposa

eniu ambulansu.

Kompletowanie zestawów opatrunkowych, zestawów leków, aparatury
medycznej i technicznej.
Prowadzanie wywiadu ratowniczego i dyspozytorskiego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

112

Organizowanie akcji ratunkowej.
Porozumiewanie si

przy pomocy dost

pnych

rodków ł

czno

ci.

Przewidywanie sytuacji problemowych podczas akcji ratunkowych.
Dokonywanie oceny stany zdrowia pacjentów i osób poszkodowanych.
Rozpoznawanie stanów zagro

enia

ycia i zdrowia oraz zabezpieczanie

podstawowych funkcji

yciowych organizmu.

Prowadzenie wst

pnej segregacji poszkodowanych.

Formułowanie diagnozy ratowniczej.
Udzielanie kompleksowej pomocy medycznej pacjentom i osobom
poszkodowanym.
Transportowanie osób poszkodowanych.
Stosowanie zasad aseptyki i antyseptyki oraz przepisów bezpiecze

stwa

i higieny pracy.
Prowadzenie dokumentacji medycznej.
Przestrzeganie praw pacjentów i zasad etyki zawodowej.

3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu nauczania jednostki modułowej jest

doskonalenie umiej

tno

ci praktycznych, w rzeczywistych warunkach

pracy. Program powinien by

realizowany w stacjach pogotowia

ratunkowego, w których istnieje mo

liwo

ść

wykonania zaplanowanych

zada

zawodowych. Przed rozpocz

ciem praktyki nale

y sprawdzi

merytoryczne przygotowanie uczniów oraz zapozna

ich ze specyfik

pracy, z przepisami bhp, ochrony przeciwpo

arowej i ochrony

rodowiska oraz regulaminem pracy obowi

zuj

cym w miejscu

odbywania praktyki. Program jednostki modułowej powinien by

realizowany pod kierunkiem opiekuna, który powinien zapewni

uczniom

liwo

ść

wykonania wszystkich zada

przewidzianych w programie.

Opiekun praktyki powinien udziela

wskazówek i rad, a po wykonaniu

zadania wspólnie z uczniem dokona

analizy uzyskanych rezultatów.

W procesie kształcenia nale

y kształtowa

nast

puj

ce postawy

uczniów:

−

gotowo

ść

do udzielania pomocy,

−

uczciwo

ść

, sumienno

ść

i zaanga

owanie w wykonywanie pracy

zawodowej,

−

dokładno

ść

i samodzielno

ść

w wykonywaniu powierzonych zada

−

odpowiedzialno

ść

za prac

−

identyfikowanie si

rodowiskiem zawodowym,

−

szacunek

dla

osób

chorych

poszkodowanych

oraz

współpracowników.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

113

W trakcie praktyki nale

y równie

zwraca

uwag

na kształtowanie

umiej

tno

ci samodzielnego rozwi

zywania problemów, komunikowania

z otoczeniem, organizowania własnej pracy i jej oceny, ustalania

własnych działa

i przewidywania ich skutków oraz racjonalnego

wykorzystywania czasu pracy.

4. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

ucznia powinno odbywa

systematycznie na podstawie ustalonych kryteriów.

Kryteria oceniania powinny uwzgl

dnia

umiej

tno

ci zawarte

w programie nauczania jednostki modułowej.

Osi

gni

cia uczniów mo

na ocenia

na podstawie:

−

obserwacji pracy uczniów,

−

sprawdzianów ustnych,

−

sprawdzianów praktycznych.

Przed przyst

pieniem do wykonywania zada

praktycznych nale

sprawdzi

merytoryczne

przygotowanie

ucznia

przy

pomocy

sprawdzianów ustnych. Umiej

tno

ci praktyczne powinny by

oceniane

na podstawie obserwacji czynno

ci ucznia podczas wykonywania zada

zawodowych. Podczas obserwacji nale

y zwróci

uwag

na:

−

przestrzeganie dyscypliny pracy,

−

organizowanie stanowiska pracy,

−

sprawno

ść

i precyzyjno

ść

wykonywania zada

−

jako

ść

wykonania zadania,

−

przestrzeganie przepisów bhp, ochrony przeciwpo

arowej oraz

ochrony

rodowiska,

−

umiej

tno

ść

nawi

zywania kontaktów w

rodowisku pracy,

−

umiej

tno

ść

współpracy w zespole,

−

stosowanie zasad aseptyki i antyseptyki w czasie wykonywania

czynno

ci medycznych,

−

ytkowanie sprz

tu i aparatury medycznej,

−

dokumentowanie przeprowadzonych obserwacji i wykonanych

czynno

ci,

−

stosowanie zasad etyki zawodowej.

W ocenie ko

cowej osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia opiekun praktyki

powinien uwzgl

dni

wyniki obserwacji prowadzonej w czasie

wykonywania zada

i na jej podstawie sformułowa

opini

o jego pracy

i przebiegu praktyki.

Document Outline

RATOWNIK.MEDYCZNY._322[06].front
RATOWNIK.MEDYCZNY._322[06]

00 Program nauki Ratownik medyczny 322 06

Document Outline