KADENCJA NOWEJ DUMY
-rozwiązanie II Dumy i ogłoszenie dekretu o zmianie prawa wyborczego ->wydarzenie mające charakter przewrotu państwowego (pogwałcenie manifestu październikowego i praw zasadniczych z 1906r )
-nowy dekret ograniczał prawa polityczne
-konsekwencje: pozbawiono praw wyborczych narody Azji Środkowej, ludy koczownicze, zmniejszono trzykrotnie liczbę posłów polskich z Królestwa i posłów z Kaukazu, ograniczono możliwości wyborcze robotników-nie przyznając im prawa wyborczego w 9 guberniach, a tylko w sześciu utrzymując oddzielną kurię robotniczą
-głosować mogli mężczyźni mający ukończone 25 lat
-posłów wybierano na zebraniach gubernialnych; elektorzy wybierali po jednym przedstawicielu z każdej kurii (z wyjątkiem robotniczej, w tych guberniach, gdzie jej nie było)
-wybory do III Dumy- jesień 1907r ; otwarcie-1 listopada
-skład: 147 posłów prawicowych (w tym 50 najbardziej zaciekłych i agresywnych reakcjonistów, „czarnosecińców”. 154 „oktiabrystów” ; „kadetów” -54, „trudowików” -13 ,socjaldemokratów -19)
-przewodniczący Dumy został „oktiabrysta” Mikołaj Chomiakow ; od marca 1910r był nim Aleksander Guczkow ; od marca 1911r Michał Rodzianko –wszyscy z tej samej organizacji
-liczebny stan frakcji oktiabrystowskiej zmniejszył się-część posłów przeszła do innych frakcji; głównie do „nacjonalistów”
-„oktiabryści” popierali poczynania Stołypina
- „oktiabryści”, „nacjonaliści” i ok.70 posłów „umiarkowanie prawicowych” stanowiło tzw. ”stołypinowską większość”
- podczas 5letniej kadencji III Duma rozpatrzyła 2500 różnych projektów ustaw
-Duma przedstawiała zgromadzenie o charakterze obszarniczo-burżuazyjnym
-posłowie czarnosecińscy wygłaszali prowokacyjne i antysemickie przemówienia, domagali się rozwiązania Dumy
-najgłośniejsze pod tym względem były wystąpienia Włodzimierza Puryszkiewicza i Mikołaja Markowa
-projekty III Dumy: ustawy agrarne Stołypina, sprawy związane z reorganizacją armii i floty, sprawy systemu oświatowego, ograniczenie kompetencji sejmu fińskiego, wprowadzenie ziem w kilku guberniach zachodnich, wydzielenie Chełmszczyzny z Królestwa
-Stołypin realizował swoją politykę wewnętrzną, kontynuując najsurowsze represje w stosunku do działaczy rewolucyjnych i w odniesieniu do wszystkich aktów antyrządowych (zamachy)
-Stołypin konsekwentnie przekonywał społeczeństwo,że nie zrezygnuje z roli reformatora,że reformy są konieczne i będą systematycznie wprowadzane w życie,ale „po uspokojeniu”
- deklaracja Stołypina z 6(19) III 1907r . (II Duma)
-deklaracja rządowa (III Duma) 16(29)XI 1907r ;rozszerzenie i reorganizacja samorządu terenowego, rozwój oświaty, ubezpieczenia robotnicze

REFORMA AGRARNA STOŁYPINA
-9(22) XI 1906 (między I i II Dumą)
-każdy chłop –członek wspólnoty gminnej zyskiwał prawo wystąpienia z niej wraz z użytkowanym przez siebie w danej chwili nadziałem
-rozwiązanie wspólnot-gminny system władania ziemią jest największą przeszkodą w rozwoju gospodarstw chłopskich
-realizując swoją reformę, potrafi doprowadzić się do ukształtowania się warstwy zamożnego chłopstwa-wieś stałaby się niezawodną ostoją całego systemu państwowego
-opublikowanie dekretu- 1910 r.
-dekret listopadowy wprowadzał: własność osobistą, członek wspólnoty miał prawo żądać przyznania nadziału użytkowego jako własności osobistej-powstawał wtedy tzw. otrub, a gdy grunty przydzielano poza terenem wsi –chutor
-bogaci chłopi mogli zakładać gospodarstwa o typie chutorów; udzielał im pożyczek Bank Włościański
-biedni chłopi opuszczali często wspólnotę, sprzedawali działki, przesiedlali się za Ural
-rząd przygotował „akcję przesiedleńczą”
-reforma przebiegała najlepiej na terytoriach ze stosunkowo niedawnymi tradycjami rodzinnego władania ziemią np. w guberniach noworosyjskich
-rozwiązywanie wspólnot trwało do 1916 r.
-przesiedleńcom przydzielano często ziemię mało nadającą się do użytku, przy czym zwykle odbieraną ją przedtem ludności miejscowej –konflikty; skutek-kilkaset tysięcy chłopów wróciło wraz z rodzinami do Rosji europejskiej
-reforma nie dała oczekiwanych rezultatów-nie rozwiązała całkowicie problemu ziemi, ani nie spowodowała uspokojenia wsi

KRYZYS SYSTEMU
-wystąpienie w Radzie Państwa Dymitra Pichno (reakcjonisty); przedstawił wniosek w sprawie zamiany systemu wyborczego w guberniach zachodnich. Stołypin poparł ten wniosek
-wniosek: z 9 guberni wybierano z reguły jednego Polaka do Rady Państwa (procent ludności polskiej był niewielki)
-po przyjęciu przez Dumę projektu ustawy o etatach sztabu generalnego marynarki odrzuciła go Rada Państwa (do kompetencji żadnej z obu izb nie należą sprawy etatów wojskowych, tylko sprawy kredytów)
-ministerstwo marynarki przedstawiło wniosek Dumie ograniczając go do spraw związanych z kredytem
-Duma przyjęła projekt dołączając do niego sprawę etatów - przegłosowano Radę Państwa
-Mikołaj II odmówił zatwierdzenia ustawy-przejaw negatywnego stosunku do Dumy
-jesień 1909 r. Stołypin wystąpił z projektem wprowadzenia ziemstw w 9 zachodnich guberniach; zneutralizowanie polskiego stanu posiadania; podział na kurię rosyjską i polską-nawiązanie do wniosku Dymitra Pichno
-zasada kurii narodowościowych wywołała ostre sprzeciwy
-w 1910 r. ograniczono kompetencje sejmu fińskiego, debaty o wyodrębnieniu Chełmszczyzny, 1910/1911 zakłócenia pracy szkół wyższych
-1910 r. burzliwe demonstracje studenckie w związku ze śmiercią Lwa Tołstoja
-ograniczenie ilości guberni przez Stołpina do 6 (kijowskiej, podolskiej, wołyńskiej, mińskiej, mohylewskiej i witebskiej)
-Duma przyjęła projekt w 1910r. ; Rada Państwa odrzuciła do 4(17) III 1911 r.
-Stołypin następnego dnia przedstawił prośbę o dymisję ; zgadzał się pozostać na stanowisku w razie gdyby car rozpuścił obie Izby na kilka dni, umożliwiając przeprowadzenie projektu o ziemstwach w trybie paragrafu 87
-Mikołaj II zgodził się: sesje Dumy i Rady Państwa zostały przerwane na 3 dni od 12-14 marca i w dniu 14(27) marca ogłoszono tekst dekretu i ziemstwach
-odwrócili się od Stołypina „oktiabryści” i popierający go Guczkow, który zrzekł się z funkcji przewodniczącego Dumy
-w miesiącach letnich odbyły się wybory do ziemstw w guberniach zachodnich; pierwsze dni września- wyznaczono w Kijowie uroczystości wiążące się z odsłonięciem pomnika Aleksandra II
-wieczorem odbył się spektakl w teatrze-galowe przedstawienie opery ; w przerwie przed trzecim aktem postrzelono premiera. Stołypin zmarł 5 września
-Bogrow- ujęto go na miejscu przestępstwa ;osądzono i stracono
-spekulacje dotyczące tego, że Stołypin zabity został na rozkaz czy z inicjatywy ochrany

RUCH ROBOTNICZY PO PIERWSZEJ REWOLUCJI. SYTUACJA W PARTII
-zwycięstwo caratu nad rewolucją pociągnęło za sobą wiele niekorzystnych następstw dla ruchu robotniczego (więzienie , zesłanie, wyroki śmierci, zamykanie organizacji związkowych, z fabryk usuwano robotników, na których padały przypuszczenia o związki z ruchem rewolucyjnym, obniżano płace, powrót do systemu nakładania kar pieniężnych ,przeprowadzanie lokautów
-posłowie socjaldemokratyczni- obrońcy interesów klasy robotniczej
-praca tej małej frakcji z początku nie była właściwa z powodu braku doświadczenia-z biegiem czasu ulegała poprawie
-zalecenia Komitetu Centralnego dla organizacji terenowych o przekazywaniu frakcji materiały ze środowisk robotniczych, mające stanowić podstawę do odpowiednich wystąpień w Dumie
-usprawnienie frakcji dzięki artykułom krytycznym w gazecie bolszewickiej „Proletarij” ; w późniejszym czasie bolszewicka gazeta „Zwiezda”
-ilość strajków w okresie rządów Stołypina po 3.6.1907r malała
-ciężka sytuacja partii w latach prerewolucyjnych (zapanował powszechny pesymizm przejawiający się w ówczesnej literaturze pięknej, sztuce i publicystyce paraliżujący ducha oporu i chęć do walki)
-w 1909 r. wyszły „Wiechli” („Drogowskazy”) – zbiór artykułów siedmiu autorów m.in. Piotr Struve (były wódz legendarnych marksistów) i zbliżeni do tego samego kierunku Mikołaj Bierdiajew i Sergiusz Bułhakow
-„Wiechowcy” występowali przeciw posępnej inteligencji rosyjskiej, oskarżając ją o antypaństwowość, ateizm, wykorzystywanie filozofii wyłącznie w celu udokumentowania określonych poglądów politycznych, oderwanie od prawdziwego życia ludu
-autorzy ujmowali swoje poglądy historyczne, wykazując rodowód tej inteligencji i potępiając ją także wstecz
-przeciw „Wiechom” podniosło się wiele ostrych głosów polemicznych, które Lenin nazwał „encyklopedią renegactwa liberalnego”
-w kręgach intelektualistów zapanowała moda na tzw. „poszukiwanie Boga” (bogoiskatielstwo -kształtowanie , tworzenie Boga)-łączenie filozofii z religią; tworzenie coś w rodzaju „religii socjalistycznej”
-wśród mienszewików zaczęły szerzyć się tendencje likwidatorskie-likwidacja organizacji konspiracyjnej i utworzenia partii legalnej
-działacze bolszewicy występowali przeciw legalnym środkom walki, żądając odwołania posłów socjaldemokratycznych z Dumy i wycofania przedstawicieli partii ze związków zawodowych –nazywano ich „otzowistami” ,ponieważ chcieli „odwołać” (ros. otozwat)posłów z Dumy i z organizacji związkowych
-referat ogłoszony przez Lenina na V Ogólnorosyjskiej Konferencji SDPRR w Paryżu (grudzień 1908); stwierdzano w niej, że mimo porażki rewolucji proces rozkładu samowładztwa nie uległ zahamowaniu i że carat w sojuszu z najbardziej reakcyjnymi ugrupowaniami obszarniczymi , i z najbogatszą burżuazją prowadzi brutalną ,i nieubłaganą walkę z klasą robotniczą, i chłopstwem
-„otzowistów” wykluczono z organizacji bolszewickich na rozszerzonej naradzie redakcji pisma „Proletarij” w czerwcu 1909 r. w Paryżu
-„Materializm i empiriokrytycyzm” –książka Lenina , która zawierała odprawę na temat socjaldemokratów, którzy przejawiali tendencje do ulegania różnym niemarksistowskim koncepcjom filozoficznym
-VI Ogólnorosyjska Konferencja SDPRR w Pradze 5-17 (18-30) I 1912 z udziałem niemal wyłącznie bolszewików, położyła kres dotychczasowej formalnej jedności bolszewików i mienszewików w ramach tej samej organizacji i wyodrębniła oddzielną partię bolszewicką- SDPRR(b), wybierając nowy Komitet Centralny z Leninem na czele

MASAKRA LEŃSKA
-kolejne wzniesienie fali ruchu rewolucyjnego wiąże się z wydarzeniami ,które miały miejsce w pierwszej połowie 1912 r. w kopalniach złota nad Leną i w różnych punktach jej dorzecza
-stanowiska wydobycia złota należały do wpływowego towarzystwa akcyjnego „Lenzoto” (Lenskoje Zołotopromyszlennoje Towariszczestwo), którym znaczne udziały mieli kapitaliści angielscy ,a także różni dostojnicy rosyjscy i członkowie rodziny carskiej
-zarząd spółki zajmował