MARITAIN „DYNAMIKA WYCHOWANIA”

Cele wychowania:

• Pierwszy obowiązek

• Stań się tym, kim jesteś- stań się człowiekiem

• Wychowanie człowieka- sztuka moralna

• Pierwszy błąd- skupienie na środkach, zapomnienie o celach

• Drugi błąd- fałszywe rozumienie celów (pojęcie człowieka tylko naukowe, z pominięciem filozoficzno- religijnego- brak odpowiedzi na pytanie o naturę i przeznaczenie człowieka)

• Chrześcijańska idea człowieka

• Człowiek- osoba ludzka

• Inteligencja i wola

• Istnienie nie tylko fizyczne ale i duchowe

• Dusza- pierwsza zasada życia

• Duch jest korzeniem osobowości

• Osobowość- całkowitość i niezależność

• Absolutna godność

• Osoba a jednostka

• Kierowanie człowieka w jego dynamicznym rozwoju, kiedy formuje się jako osoba ludzka

• Podstawowe dążenie człowieka: zdobycie wewnętrznej wolności.

• Trzeci błąd- pragmatyzm sceptyzm

• Czwarty błąd- socjologizm (edukacja dla społeczeństwa, socjalizacja)

• Piąty błąd- intelektualizm

• Szósty błąd- woluntaryzm

• Siódmy błąd- wszystkiego można się nauczyć

Środowiska wychowawcze- rodzina, szkoła, państwo, kościół

Podstawowe środowisko wychowawcze oparte jest na naturze.

Ważność sfer pozawychowawczych (praca, miłość, zwyczaje, prawo)

Święci i męczennicy są prawdziwymi wychowawcami ludzkości.

Dynamika wychowania:

• Koncepcja Platona wiedza tkwi w tym, kto się uczy, nie w tym kto naucza; poznanie preegzystuje w duszy ludzkiej; uczenie- przypominanie sobie.

• Arystoteles- rozum= tabula rasa (czysta niezapisana karta)

• Sztuka wychowania jako sztuka medyczna

• Żywotne i aktywne źródło poznania wewnątrz człowieka

• Nauczyciel- czynnik sprawczy drugorzędny

• Edukacja rózgi= zła edukacja

• Autorytet wychowawcy- obowiązek dorosłego w stosunku do wolności dziecka

• Rozum dziecka nie jest jeszcze rozwinięty

Prawdziwe i fałszywe wyzwolenie osobowości:

Człowiek jako osobowość (duchowe istnienie duszy, opanowanie, niezależność, wewnętrzna anatomia)

Jako indywidualność ( materia- zasada niespecyficznego zróżnicowania, poddanie skłonnościom materii i dziedziczności, ego- irracjonalne popędy)

• Wychowanie- rozwój i wyzwolenie indywidualnej osoby

• Błędne jednostronne koncepcje:

- anarchiczna (akcent na indywidualność, negacja dyscypliny, ascezy, wysiłku, zamiast spełnienia- dezintegracja)

- despotyczna ( przekreślenie jednostki na rzecz osoby- pozbawienie serca, autentyczności)

Podstawowe normy wychowania:

REGUŁA I

Wyzwolenie dobrych energii, wspieranie dyspozycji umożliwiających wzrost; poskramianie złych skłonności- konieczne ale wtórne

R. II

Troska o wnętrze i interioryzację wychowawczego wpływu

NIEŚWIADOMOŚĆ IRRACJONALNA instynkty emocjonalne, impulsy, skłonności zmysłowe

PRZEDŚWIADOMOŚĆ DUCHA korzenie władz duchowych: rozumu i woli, duchowy mrok intymnego życia duszy

• Droga irracjonalnej nieświadomości fałszywa wolność

• Autentyczne aspiracje wyzw0olenie i oczyszczenie przedświadomości duchowej z nieświadomości irracjonalnej

Wyzwolenie władzy intuicyjnej:

• Rozwój rozumu- rozbudzenie wewnętrznych zasobów i kreatywności

• Nauczyciel respekt dla ducha i dla rodzącego się ludzkiego rozumu, intelektualna sympatia i intuicja, troska o trudności i problemy, osobista uwaga, wizja tego co jest, a nie zbieranie faktów i opinii.

• W życiu rozumu jest najważniejsza intelektualna percepcja (intuicja)

• Droga zmysłowej percepcji, doświadczenia zmysłowego.

• Wyzwolenie- wolne przylgnięcie rozumu do obiektywnej rzeczywistości

• Intuicja- skłonność do ujęcia przedmiotu

• Zrozumienie, nie powierzchowne gromadzenie informacji

R. III

• Jednoczenie a nie rozpraszanie

• Wzmacnianie i żywienie wewnętrznej jedności człowieka jedność pracy ręcznej i umysłowej wychowanie : doświadczenia rozum

• Cel: wyzwolenie w jedności

• Uleganie wielości wewnętrznych prądów i energii witalnych- zniewolenie

• Szczęście dzisiejszego świata- rozproszenie i atomizacja życia

• Szkoła- ma pomagać w przezwyciężeniu tego rozproszenia

• Cel nauczania- mądrość i poznanie, które przenika rzeczy, posługując się ujęciami intelektualnie najgłębszymi , najogólniejszymi i najpełniejszymi

• Mądrość jako najwyższy cel wychowania- źródło jedności; podstawa wszelkiej specjalizacji

R. IV

Nauczanie nie ma obciążać rozumu lecz wyzwalać. Wyzwolenie umysłu przez panowanie nad rzeczami wyuczonymi.

Czynić dziecko panem swojej pracy.