ROZLICZENIE KOSZTÓW DZIAŁALNOŚCI POMOCNICZEJ

Rozliczenie kosztów produkcji pomocniczej:

- rozliczenie wg stawek rzeczywistych

- rozliczenie wg stawek planowanych

Koszty działalności pomocniczej to: kotłownia, wydział transportowy, remontowy, itp.

Rozliczenie wg stawek rzeczywistych (ustalenie właściwej kolejności rozliczenia wydziałów pomocniczych) jeżeli nie da się ustalić kolejności wydziałów pomocniczych to zastosujemy jedną następującą metodę:

- pominąć jedno wybrane świadczenie

- pominąć wszystkie wzajemne świadczenia

- zastosować układ równań

- zastosować stawkę planowaną dla wzajemnych świadczeń.

Rozliczenie wg stawek planowanych – to wtedy powstają nam odchylenia.

Zadanie 13

Przedsiębiorstwo „Aligo” posiada dwa wydziały produkcji pomocniczej. Wydziały te wspomagają działalność jednostki oraz okazjonalnie sprzedają swoje usługi odbiorcom zewnętrznym. W ciągu jednego miesiąca koszty poniesione przez te wydziały (bez świadczeń wzajemnych) przedstawiały się następująco:

Wydział transportowy: 6 600 zł

Wydział remontowy: 33 400 zł

Wydział remontowy wykonał następujące remonty:

1. Na rzecz wydziału podstawowego 100 rbg

2. W budynku administracji 70 rbg

Wydział transportowy świadczył następujące usługi:

1. Dla wydziału remontowego 500 km

2. Na rzecz działu sprzedaży 3 800 km

3. Dla odbiorców zewnętrznych 1 200 km

Polecenie: na podstawie podanych informacji należy dokonać rozliczenia kosztów wydziałów pomocniczych. Wyniki obliczeń ująć na kontach.

Rozwiązanie

Rozliczenie wg stawki rzeczywistej:

Wydział transportu (WT)

Wydział remontowy (WR)

WT WR

1 2

Zaczynamy rozliczanie od tego wydziału, który ma na swoim koncie całkowite koszty (jest to wydział transportowy, drugi z kolei będzie wydział remontowy)

1. WT 6600 ÷ 5500 = 1, 2 zl/km wg tej stawki rozliczamy wydział transportowy

WR 500 km × 1, 20 zl/km = 600 zl

DS 3800 km × 1, 20 zl/km = 4560 zl

OZ 1200 km × 1, 20 zl/km = 1440 zl

Razem 6600 zł

1. WR (33400 + 600)÷170 = 200 zl/rbg wg tej stawki rozliczamy wydział remontowy

WP 100 rbg × 200 zl/rbg = 20 000 zl

A 70 rbg × 200 zl/rbg = 14 000 zl

Razem 34 000 zł (33 400+600); 600- koszty wydziału transportowego)

1. Usługi świadczone przez wydział transportowy dla:

   1. Wydziału remontowego

   2. Działu sprzedaży

   3. Odbiorców zewnętrznych

2. Usługi świadczone przez wydział remontowy dla:

   1. Wydziału podstawowego

   2. Administracji

Zadanie 14

W przedsiębiorstwie „Zet” w ramach działalności pomocniczej wyodrębnione zostały cztery wydziały. Koszty poniesione przez poszczególne wydziały były następujące:

1. Wydział transportu (T) 14 200 zł

2. Wydział mechaniczny (M) 14 400 zł 36 700

3. Wydział remontowy (R) 4 200 zł

4. Wydział energetyczny (E) 3 900 zł

Wielkość oraz odbiorców świadczeń wydziałów pomocniczych przedstawia poniższa tabela:

Wydziały pomocnicze	T (km)	M (mgodz.)	R (dni robocze)	E (kWh)
ODBIORCY ŚWIADCZEŃ	Wydz. podstawowe	-	2 000	60
	Administracja	800	-	20
	T	-	400	8
	R	-	-	-
	Odbiorca zewnętrzny	2 600	-	14
	Własne potrzeby	-	300	-
razem	3 400	2 700	102	2 800

Polecenie: należy rozliczyć koszty wydziałów pomocniczych oraz zaksięgować efekty tego rozliczenia

Rozwiązanie:

Nie mamy informacji na temat stawki planowanej więc liczymy wg stawki rzeczywistej.

WT WM WR WE

4 1 3 2

Jeśli mamy 2 wydziały, które od nikogo nic nie dostają to najpierw rozliczamy ten który ma mniej jednostek.

Świadczenia na własne potrzeby pomijamy.

1. WM – wydział mechaniczny

2. WE – wydział energetyczny

3. WR – wydział remontowe

4. WT – wydział transportowy

1. WM 14 400 ÷ 2400 = 6 zl/mgodz

WP 2000 mgodz × 6 zl/mgodz = 12 000 zl

WT 400 mgodz × 6 zl/mgodz = 2 400 zl

Razem 14 400 zł

1. WE 3 900 ÷ 2600 = 1, 50 zl/kWh

WP 2000 kWh × 1, 50 zl/kWh = 3 000 zl

WT 600 kWh × 1, 50 zl/kWh = 900 zl

Razem 3 900 zł

1. WR (4 200 + 900)÷102 = 50 zl/d.rob

WP 60 d.rob × 50 zl/d.rob = 3 000 zl

A 20 d.rob × 50 zl/d.rob = 1 000 zl

WT 8 d.rob × 50 zl/d.rob = 400 zl

OZ 14 d.rob × 50 zl/d.rob = 700 zl

Razem 5 100 zł

1. WT (14 200 + 2 400 + 400)÷3400 = 5 zl/km

A 800 km × 5 zl/km = 4 000 zl

OZ 2600 km × 5 zl/km = 13 000 zl

Razem 17 000 zł

1. Usługi świadczone przez wydział mechaniczny dla:

   1. Wydziału podstawowego

   2. Wydziału transportowego

2. Usługi świadczone przez wydział energetyczny dla:

   1. Wydziału podstawowego

   2. Wydziału remontowego

3. Usługi świadczone przez wydział remontowy dla:

   1. Wydziału podstawowego

   2. Administracji

   3. Wydziału transportowego

   4. Odbiorców zewnętrznych

4. Usługi świadczone przez wydział transportowy dla:

   1. Administracji

   2. Odbiorców zewnętrznych

Zadanie 15

Przedsiębiorstwo X obok wydziałów działalności podstawowej posiada dwa wydziały działalności pomocniczej: wydział transportowy oraz warsztat naprawczy. Koszty poniesione w bieżącym okresie na działalność pomocniczą wynosiły 6 500 zł, z tego na wydział transportowy przypada 2 500 zł, na warsztat naprawczy 4 000 zł.

Świadczenia wykonane przez wydziały pomocnicze w bieżącym okresie były następujące:

1. Samochody wydziału transportowego przejechały w sumie 2 700 km, z czego na rzecz:

   1. Wydziałów działalności podstawowej 400 km

   2. Administracji 1 200 km

   3. Warsztatu naprawczego 200 km

   4. Odbiorcy zewnętrznego 900 km

2. Pracownicy warsztatu naprawczego przepracowali w sumie 500 godzin roboczych, z czego na rzecz:

   1. Wydziałów działalności podstawowej 200 rbg

   2. Wydziału transportowego 200 rbg

   3. Na własne potrzeby 100 rbg

Polecenie: Na podstawie danych należy dokonać rozliczenia kosztów działalności pomocniczej, wykorzystując metodę:

1. Pominięcia jednego właściwego świadczenia

2. Pomijania wzajemnych świadczeń

3. Na podstawie danych należy skonstruować układ równań

Efekty rozliczenia należy ująć na kontach księgowych.

Rozwiązanie:

Rozliczamy wg stawek rzeczywistych (nie ma stawki planowanej)

1. Pomijamy 1 świadczenie (zawsze to mniejsze dla danego wydziału – sprawdzamy jaki % stanowi ono w poszczególnych jednostkach)

WT WN

2 1

1. WN (wydział naprawczy)

2. WT (wydział transportowy)

1. WN 4000 ÷ 400 = 10 zl/rbg

WP 200 rbg × 10 zl/rbg = 2 000 zl

WT 200 rbg × 10 zl/rbg = 2 000 zl

Razem 4 000 zł

1. WT (2500 + 2000)÷2500 = 1, 80 zl/km

WP 400 km × 1, 80 zl/km = 720 zl

A 1 200 km × 1, 80 zl/km = 2 160 zl

OZ 900 km × 1, 80 zl/km = 1 620 zl

Razem 4 500 zł

1. Usługi świadczone przez wydział naprawczy dla:

   1. Wydziału podstawowego

   2. Wydziału transportowego

2. Usługi świadczone przez wydział transportowy dla:

   1. Wydziału podstawowego

   2. Administracji

   3. Odbiorców zewnętrznych

1. Pomijamy wzajemne świadczenia

WT WN

2 1

1. WN 4000 ÷ 200 = 20 zl/rbg

WP 200 rbg × 20 zl/rbg = 4 000 zl

Razem 4 000 zł

1. WT 2500 ÷ 2500 = 1 zl/km

WP 400 km × 1 zl/km = 400 zl

A 1 200 km × 1 zl/km = 1 200 zl

OZ 900 km × 1 zl/km = 900 zl

Razem 2 500 zł

1. Usługi świadczone przez wydział naprawczy dla:

   1. Wydziału podstawowego

2. Usługi świadczone przez wydział transportowy dla:

   1. Wydziału podstawowego

   2. Administracji

   3. Odbiorców zewnętrznych

c) układ równań

X – (stawka za 1 km) – rzeczywisty jednostkowy koszty przejechania 1 km na wydziale transportowym

Y – (stawka za 1 rbg) – rzeczywisty jednostkowy koszt 1 rbg brygady wydziału naprawczego

(świadczenia wzajemne trzeba odjąć)

$$\left\{ \begin{matrix} 2\ 700x - 200y = 2\ 500 \\ 400y - 200x = 4\ 000 \\ \end{matrix} \right.\ $$

$$\left\{ \begin{matrix} 2\ 700x - 200y = 2\ 500\ \ \ /100 \\ 400y - 200x = 4\ 000\ \ /200 \\ \end{matrix} \right.\ $$

$$\left\{ \begin{matrix} 27x - 2y = 25 \\ 2y - x = 20 \\ \end{matrix} \right.\ $$

$$\left\{ \begin{matrix} 27x - 2y = 25 \\ x = - 20 + 2y \\ \end{matrix} \right.\ $$

$$\left\{ \begin{matrix} 27( - 20 + 2y) - 2y = 25 \\ x = - 20 + 2y \\ \end{matrix} \right.\ $$

$$\left\{ \begin{matrix} - 540 + 54y - 2y = 25 \\ x = - 20 + 2y \\ \end{matrix} \right.\ $$

$$\left\{ \begin{matrix} 52y = 565\ \ \ /52 \\ x = - 20 + 2y \\ \end{matrix} \right.\ $$

$$\left\{ \begin{matrix} y = 10,87 \\ x = - 20 + 2 \times 10,87 \\ \end{matrix} \right.\ $$

$$\left\{ \begin{matrix} y = 10,87 \\ x = 1,74 \\ \end{matrix} \right.\ $$