System i idee dydaktyczne i kierunki szkoły współczesnej

17.10

Kierunek ewolucji szkoły współczesnej:

• Pomiędzy adaptacja a emancypacją

• Pomiędzy bihewioryzem a konstruktywizmem

• Przesunięcie progretywistyczne

Porównanie: systemy Herbarta i Deweya

Definicja systemu

System – zespół elementów obejmujący cele, treści, metody nauczania nauczyciela i uczniów, środowisko dydaktyczne, związki i zależności między nimi.

Wymagania: z jakich elementów składa się system!

Na składa się na system?

• Metoda – droga uczenia, sposób dochodzenia dziecka do wiedzy, metody są różne.

• Podmioty edukacyjne – nauczyciele i uczniowie

• Środowisko dydaktyczne – przestrzeń edukacyjna

• Cele

• Treści

Każdy system ma swoje zaplecze edukacyjne – opiera się na założeniach teoretycznych.

Nurty i koncepcje na których mogą opierać się założenia systemów dydaktycznych i filozofia edukacyjna:

• Bihewioryzm ( szkoła Herbarta)

• Konstruktywizm (szkoła Deweya)

• Naturalizm

• Natywizm

• Pragmatyzm

• Wychowanie funkcjonalne

• Nowe Wychowanie

• Perenializm

• Esencjalizm

• Progresywizm

• Rekonstrukcjonizm

,,Z dziejów praktyki i teorii wychowania’’ – Kupisiewicz

Założenia teoretyczne! – wyjaśnić

Najtrudniejszą czynnością w funkcjonowaniu systemu jest uczenie się.

Wymagania: czym jest uczenie się!

System tradycyjny	System progretywistyczne/ nowego wychowania	Systemy współczesne
Nauczanie > uczenie się – nauczanie przeważa nad procesami uczenia się Pestalozzi Komeński Diesterweg Fröbel Herbart	Nauczanie < uczenie się – uczenie się przeważa nad procesami nauczania Dewey Decroly – szkoła dla życia i przez życie ( Belgia) – Maria Grzegorzewska Montessori ( Włoszka) – lekarz, psycholog – ,,pomóż mi to zrobić samemu’’, ,,nie rób tego za mnie’’ Cousinet (Francja) – nauczanie grupowe Freinet – nowoczesna szkoła francuska – zmiana myślenia	Nauczanie uczenie się Wielość twórczych modeli progretywistycznych: refleksyjny terapeutyczny emancypacyjny Tradycyjna

Kerschensteiner

Kilpatrick

Washburne – plan Winetkowski od dzielnicy Winetka

Parhurst – plan Daltoński

Petersen – plan Jelański

Kryterium:

• pytanie o filozofię – założenia w tle

• ideologia

• cele i wartości w kształceniu

• uczenie się – status, definicja

• model i droga nauczania

• pytanie o model oceniania

• model wychowania

• model motywowania

• status nauczyciela i ucznia ( jaką pełni rolę)

• program i kryteria doboru treści

• środowisko dydaktyczne, przestrzeń edukacyjna

Tradycyjne nauczania – dydaktyka Herbartowska ( Herbart - filozofii, pedagog, psycholog niemiecki)

• Bihewiorystyczna teoria rozwoju

• Założenia etyki – cel wychowania

• Psychologia – metoda jako droga dochodzenia do celu

• Kształcenia moralnych, silny charakterów

Nauczyciel w szkole Herbartowskiej:

• Autorytaryzm

• Nauczyciel w centrum – kierownik

• Inicjator wszelkich form aktywności w klasie

• Nauczyciel jest realizatorem programu narzuconego z góry

Uczeń w szkole tradycyjnej:

• Ćwiczy przez powtarzanie

• Jest pasywny

• Przekaz wiedzy gotowej

• Modelowanie zachowań ucznia

• Nauczanie to pamięciowe przyswajanie wiedzy z podręcznika

• Brak powiązania nauczania z doświadczeniem ucznia

• Nauczanie frontalne

• Nauczanie powierzchowne, werbalne

• Myślenie za nauczycielem

Model oceniania – ocena produktów, rezultatów kształcenia

Model wychowania:

• Dyscyplina

• Rygoryzm wychowawczy

• Kara, nagroda

• Wychowanie represyjne

Program – zasady doboru treści:

• Treści zorganizowane w przedmioty

• Przerost treści – encyklopedyzm

• Wiedza usystematyzowana i ustrukturyzowana

Przestrzeń: ascetyczna ( kreda, tablica)

Z dydaktyki Herbartowskiej wyprowadzamy system klasowo – lekcyjny!

Wymagania: cechy systemu klasowo- lekcyjnego

Koncepcje szkoły Deweya:

• Uczenie poprzez działanie

• Rozwijanie myślenia

• Myślenie problemowe

• Uczenie przez współpracę

• Ważna jest metoda

Rola ucznia:

• uczeń aktywny

• samodzielny w myśleniu i działaniu

Nauczyciel:

• Tutor

• Mediator

• Organizator środowiska uczenia

Model oceniania:

• formatywne

• ocenianie procesu uczenia,

• informacja zwrotna

Model wychowania:

• Podmiotowe wychowanie ucznia

• Wspieranie motywacji wewnętrznej

• Dziecko wie czego się uczy, po co się uczy, zna swoje mocne i słabe strony

Program nauczania:

• Nauka całościowa – brak podziału na przedmioty

• Program interdyscyplinarny – doświadczenia i zainteresowania ucznia