ZASADY OBOWIAZUJACE W PSYCHOLOGII SPOLECZNEJ:

0. I zasada psychologii spolecznej: czynniki sytuacyjne wplywaja na myslenie i dzialanie ludzi w znacznie wiekszym stopniu, niz zdajemy sobie z tego sprawe i niz bysmy sie spodziewali.

1. II zasada psychologii spolecznej: kazda jednostka konstruuje pewna wizje rzeczywistosci spolecznej.

ROZWÓJ INTERAKCJI SPOLECZNYCH dziecko-dziecko i dziecko-dorosly:

POSTRZEGANIE INNYCH:

0. Opowiadanie 5 latka dla 7 latka:

"Wacek i Jacek grali. Jacek i Wacek grali w pilke nad woda. A piesek patrzyl,jak grali. No i potem pilka wleciala do wody. I Jacek wlecial do wody tez, bo chcial ja wyjac. A pan rybak jechal i stanal: Co sie stalo? Dlaczego dzieci sa bez mamy? No bo Jacek i Wacek sie nie posluchali mamusi. I polecieli nad rzeke z pilka. Grali w pilke. I pilka wleciala do wody. I Jacek chcial ja wyjac. I tz wpadl do wody. A Wacek mu pomogl.I wyciagnal Jacka...Ale potem Jacek byl bardzo chory"

0. Opowiadanie 5 latka dla 3 latka:

"Jacek i Wacek grali. Grali w pilke. I potem jeden...Nie, nie wpadl do wody. Chlopcy grali w pilke w ogrodzie. I chcieli tez nauczyc pieska, jak grac w pilke. I maly piesek sie nauczyl, jak grac."

1. Na mapie poznawczej doroslego, interpretujacego aktywnosc dzieciecych bohaterow z linii narracji, krytycznymi punktami sa: przyczyny niepozadanych zachowan dzieci i przyczyny braku zachowan pozadanych oraz konsekwencje (nastepstwa) tych dwoch typow zachowan (skutki uboczne, kary, nagrody).

2. Na mapie poznawczej rowiesnika, interpretujacego aktywnosc bohaterow (Jacka i Wacka), krytycznymi punktami sa: motywy, kroki dzialania, wyniki dzialania podmiotu.

STYL WYCHOWANIA A ROZWOJ DZIECKA:

AUTORYTATYWNY/WZAJEMNY:

Rodzice:

0. sprawuja kontrole, ale darza dziecko cieplem

1. stawiaja wyrazne granice, ale sa otwarci na potrzeby dziecka

2. daja dziecku maksymalna swobode, ale stawiaja jasne wymagania i obowiazki

3. przyzwalaja na samodzielnosc dziecka, ale udzielaja mu minimalnej koniecznej pomocy

Dziecko:

0. niezalezne i wierzace w siebie

1. sklonne do wspolpracy i wrazliwe na potrzeby innych

2. ma wysoka pozytywna samoocene

3. osiaga wyzsze niz inne dzieci oceny w szkole, chetnie podejmuje wyzwania

4. ma zrownowazone, adekwatne do sytuacji poczucie autonomii, inicjatywy i kompetencji

PERMISYWNY/POBLAZLIWY:

Rodzice:

0. poblazliwi, przyzwalaja na niczym nieograniczone przejawy autonomii, inicjatywy, kompetencji dziecka

1. wybaczaja, nie wymagaja od dziecka osiagniec

2. nie wprowadzaja jasnych granic dla postepowania dziecka

3. jesli wprowadzaja jakies reguly, to brakuje im konsekwencji w ich egzekwowaniu

4. calkowicie dostosowuja sie do potrzeb dziecka

Dzieci:

0. egoistyczne i niedojrzale w kontaktach z rowiesnikami

1. gorzej niz rowiesnicy, ktorych rodzice stosowalistyl autorytatywny, radzi sobie w szkole w okresie dorastania, rzadziej podejmuje sie zobowiazan, jest niezainteresowane nabywaniem nowych umiejetnosci

2. bywa agresywne

3. ma skrajne, niczym nieograniczone poczucie autonomii, inicjatywy

4. ma przerost poczucia kompetencji (nadkompetencja)

AUTORYTARNY/RYGORYSTYCZNY:

Rodzice:

0. stawiaja dzieku bardzo wysokie wymagania, rzadko je chwala i rzadko okazuja radosc z powodu jego osiagniec

1. sprawiaja scisla kontrole nad jego dzialaniami

2. nie daja mu ciepla i nie udzielaja pomocy

3. ograniczaja przejawy autonomii, inicjatywy i kompetencji dziecka

4. demonstruja swoja przewage w kontakcie z dzieckiem, traktuja je przedmiotowo

Dzieci:

0. konformistyczne i ulegle

1. przygaszone, agresywne

2. wymykajace sie spod kontroli - zachowuje sie prowokujaco

3. dominacja wstydu i zwatpienia

4. dominacja poczucia winy

5. dominacja poczucia nizszosci

NIEDBALY/NIEZAANGAZOWANY:

Rodzice:

0. nie interesuja sie dzieckiem i jego potrzebami

1. sa fizycznie i psychicznie niedostepni

2. nie lacza ich z dzieckiem wiezi emocjonalne

3. zajeci sa z roznych powodow innymi sprawami niz dziecko

4. zaniedbuja swoje obowiazki opiekuncze i wychowawcze

Dzieci:

0. impulsywne, aspoleczne, mniej sprawne w kontaktach rowiesniczych

1. doswiadcza poczucia zagubienia, swiat odbiera jako chaotyczny, nieuporzadkowany

2. malo zainteresowane zdobywaniem nowych umiejetnosci w szkole, malo dojrzale w sferze poznawczej

3. dominacja wstydu i zwatpienia

4. dominacja poczucia winy

5. dominacja poczucia nizszosci

SAMOOCENA DZIECKA:

REALISTYCZNA:

- Cechy:

0. znajomosc swoich mocnych i slabych stron

1. adekwatne ocenianie swoich mozliwosci

- Wplyw na zachowanie dziecka:

0. realistyczne planowanie swoich dzialan, wyznaczanie realnych celow

1. osiaganie sukcesow, radzenie sobie z porazkami

2. umiejetnosc doskonalenia swojego postepowania

- Warunki, w jakich sie ksztaltuje:

0. otrzymywanie adekwatnych informacji zwrotnych na swoj temat

1. otrzymywanie ocen o charakterze proaktywnym

2. spojny, adekwatny wobec postepowania dziecka system nagrod i kar

NIEREALISTYCZNA:

- Cechy:

0. nadmierna koncentracja na mocnych stronach, niezauwazanie slabych stron

1. przecenianie lub niedocenianie swoich mozliwosci

- Wplyw na zachowanie dziecka:

0. podejmowanie zadan znacznie przekraczajacych mozliwosci, a w efekcie doswiadczanie ciaglych porazek lub podejmowanie zadan malo ambitnych

1. zachowania nadmiernie ryzykowne lub nadmiernie zachowawcze

- Warunki, w jakich sie ksztaltuje:

0. brak adekwatnych informacji zwrotnych na swoj temat

1. ciagle krytykowanie, koncentracja na slabych stronach lub przeciwnie, ciagle chwalenie, niedopuszczanie do krytyki zachowania dziecka

2. nagradzanie nawet wtedy, gdy nie ma ku temu powodu, lub karanie nawet wtedy, gdy dziecko osiaga sukcesy (bo np. ciagle nie jest tak dobre jak kolega)

POSTRZEGANIE SIEBIE:

NA POCZATKU DZIECINSTWA:

0. czesta zmiana oceny siebie

1. koncentracja na cechach widocznych, zewnetrznych (wyglad, posiadane atrybuty, opanowane umiejetnosci)

2. ocenianie sie bez porownywania siebie z innymi

3. ocenianie siebie w sposob nadmiernie pozytywny

4. nieodroznianie JA prywatnego od JA publicznego

NA KONIEC DZIECINSTWA:

0. poczucie stabilnosci wlasnego JA

1. koncentracja na cechach niewidocznych, psychicznych

2. Inni sa ukladem odniesienia dla oceny siebie

3. ocenianie siebie bardziej realistyczne, wywazone, pozytywne i negatywne

4. prawdziwe JA to JA prywatne