Móżdżek położony w tylnej części czaszki, skada się z dwóch półkul połączonych ze sobą cz. środkową tz.robakiem mózgu.

- reguluje utrzymanie równowagi i pionowej postawy ciała

- utrzymuje napięcie mięśniowe

- koordynuje ruchy mięśni

Rdzeń przedłużony jest częścią mózgowia, łączy się z rdzeniem kręgowym. Przebiegają przez niego impulsy, które idą z mózgu do rdzenia kręgowego i odwrotnie.

- o. oddechowy - reguluje czynności odechowe

- o. naczynioruchowy - reguluje stan napięcia ścian naczyń krwion.

- o. czynności serca; o. wymiotny; o. regulacji przemiany materii.

Rdzeń kręgowy jest częścią ośrodkowego układu nerw. Znajduje się w kanale kręgowym, odchodzą od niego nerwy rdzeniowe. Otoczony jest trzema oponkami, zbudowany jest z istoty białej

( wewn. ) i szary ( zewn. ).Istota szara zbudowana z ciał komórek nerw.Istota biała zbudowana z włókien nerw.

Odruch to automatyczna reakcja narządu wykonawczego na bodziec wewn. i zewn.

Łuk odruchowy to droga receptora do narządu wykonawczego.

Prosty ruch odruchowy rozpoczyna się od zakończeń nerw. w receptorze, powstaje impuls, któy zostaje przekazany do neuronu czcuciowego i do rdzenia kręgosłupowego.

Odruch bezwarunkowy to odruch wrodzony, wykonywane automatycznie, bez udziału naszej woli.

- zwężenie źrenic - wydzielanie śliny

- cofnięcie ręki - wymiotny

Odruchy warunkowe to odruchy nabyte, tzw. wyuczone.

Układ nerwowy od hormonalnego różni się tym, że układ nerwowy działa wolniej i jest raczej krótkotrwały, a hormonalny jest szybszy i działa dłużej.

Gruczoły są to narzędzia utworzone z komórek nabłonkowych. Obdarzone są czynnością wydalniczą:

- gruczoły wydzielania zewnętrznego (ślinowe, łojowe, potowe, mleczne), mające przewody wyprowadzające na zewnątrz lub do jam ciała.

- gruczoły wydzielania wewnętrznego [dokrewne] (przysadka mózgowa, gruczoł tarczowy [tarczyca], gruczoły trzytarczowe, nadnerczowe [nadnercza], trzustka, jajniki i jądra.

- gruczoły mieszane (trzustka, jajniki, jądra) mające przewody wyprowadzenia zewnętrznego, ale spełniajże też funkcje gruczoły dokrewnego.

Wydzieliny gruczołów to hormony:

- substancje chemiczne o różnej budowie, większość z nich to białka

- regulują i koordynują czynność narządów

- utrzymują stałość składu środowiska wewnętrznego

- są czynne w niskich stężeniach, jakakolwiek zmiana ich ilości krwi zakłóca równowagę organizmu

- poszczególne hormony wywierają wpływ na określone narządy, tkanki czy procesy.

Podwzgórze – część mózgowia, funkcja to łącznik pomiędzy układami nerwowymi i hormonalnymi.

Przysadka mózgowa jest nieparzystym owalnym gruczołem, położonymu podstawy mózgu:

- hormon wzrostu

- hormony wpływające na działalność innych gruczołów dokrewnych, pod wpływem tych hormonów nadnercza,

tarczyca, jajniki, jądra wydzielają swoje hormony.

Gruczoł tarczowy [tarczyca] jest narządem położonym w przedniej części szyji, przed tchawicą i krtanią. Głównym

hormonem jest toryksyna, która reguluje przemianę materii w organiźmie. Jego funkcjonowanie zależy od ilości jodu.

Gruczoły przytarczowe - są to 4 gruczoły, leżące w tylnej powierzchni tarczycy. Ich hormon parathormon reguluje gospodarkę wapienno-fosforową.

Trzustka - gruczoł dokrewny pełniący funkcję zewn.-wydzielinową. Produkuje dwa typy hormonów (insulina, glukagon) regulujących gospodarkę węglowodanową.

Gruczoł nadnerczowy - parzyste gruczoły, leżą na górnych biegunach nerek. Można rozróżnić dwie warstwy (zewn.-kora, wewn.-rdzeń).

Kora nadnercza to gruczoł dokrewny, wydzielający hormony zwane kortykosterydami.

Adrenalina - wytwór gruczołu nadtarczowego. Wpływa na gospodarkę węglowodanową, podwyższając poziom cukru we krwi, powoduje wzrost ciśnienia we krwi.