UKŁ.HORMONALNY-dokrewny
F:*współdziałanie w tw.homeostazy
*utrzymywanie łaczności z ukł.nerw.
Poprzez przysadkę i podwzgórze
Konkretny-działa powoli i inf.docieraja
Tylko do zainteresowanych organów.
Hormony-subst.chem o charakt.białkowym,
Prod przez wyspecjalizowane gruczoły,
Czasem tk,i wydzielane bezpośrednio do krwi
Działaja w b.niewielkich il.,maja d.siłe od-
Działywania na organizm.
*gruczoly wydz.zew(slinianki,gr.potowe)
*gr.mieszane-wydz.subst.do krwi i na zew
(jajnik-zew-kom jajowa,wew-estrogen
Jądra-zew.-plemniki,wew-testosteron
Trzustka-zew-sok trzustkowy,wew-insulina
*gr.wydz.wew(hormonalny)-tarczyca,przysadka
Nadnercza,przytarczyce)
Podział ze wzg.na bud.chem:
1)białkowe-aminokwasy,poch.aminokw.
Receptory hormonów na powierzchni
2)prostaglandyny-poch.kw.tł.
3)steroidowe-poch.cholesterolu,horm.płciowe,
Rec.hormonów są wew.kom.
Podział ze wzg.na miejsce prod:
1)h.gruczołowe-wydz.przez gr.hormonalne
2)h.tkankowe-powst.w tk(np.kom.jelita)
3)neurohormony-prod.przez podwzgórze
-liberyny-pobudzają przysadkę do pracy
-statyny-hamują pracę przysadki
-feromony
PRZYSADKA MÓZGOWA:
-w mózgu
-gr.nadnerczy(kontroluje Pr.innych gr.horm.)
-dzieli się na 3cz(przedni,tylni,srodkowy)
Mechanizm sprzężenia ujemnego[wstecznego]
Przysadka prod.hormon,,pobudzający do Pr.
Gruczol,po wyproś.odp.il.hormonu nastepuje
Zahamowanie pracy przysadki
Przedni płat przysadki-GH-somatotropina
h.wzrostowy,zależy od:snu,odżywania,
stresu,wysiłku fizycznego
Choroby:gigantyzm,karłowatość,akromegalia
-ACTH-adrenokortykotropowy-działa na
Korę nadnerczy i powoduje wydz.h.steroidowych
Nadnerczy -TSH-stymuluje wydz.tyroksyny,
Działa na tarczyce -LH,FSH-wpł.na ukł.rozrodczy
-PRL-prolaktyna-działa na gr.sutkowe,hamuje
Owulację,stymululuje gr..do wydz.mleka
Tylni płat przysadki:-oksytocyna-działa obkurczajaco
Na macice,pobudza wydz.mleka.Pobudza macice
Do skurczu przy porodzie,ujawnia instynkt maciezynski
TARCZYCA:znajd się przed tchawica,przed przełykiem
U podstawy szyji.waga:30-60gr,płaty tarczycy poł.więziną
Hormony magazynowane w pęcherzykach wpływa na:
Wzrost,rozwój,przemianę materii
Podniesienie cholesterolu-nadczynność.Zalezy od nas
(od czynnika dochodzącego z zew-jodu)
Schorzenia:*nadczynność-zbyt d.hormonów(tw.sie wole,
Przyspiesza akcje serca,wytrzeszcz oczu,nerwowość)
*wybuchowość,*męczliwość,*zbyt szczupłe osoby
Choroby:-Tyreotoksykoza hamburgerowa-nadczynność
Ze spozywania miesa i gr.tarczycznych zwierzat
-Choroba gravesa-Basedowa-wynika ze stałego wydz.
Tyroksyny Obj:wytrzeszcz oczu,wole
-Niedoczynność-obj:sucha,blada skóra,otępienie umysłowe,
Senność,nadmiar wydz.potu,obrzęk śluzowaty-opuchnieta
Szyja,otyłość,obrzmienie powiek,zgrubienie głosu,
Przyczyny:niedobór jodu,uszk.gruczołu
Nieleczona nadczynność u dzieci powoduje chorobę-
Kretynizm,Karłowatość
PRZYTARCZYCE:znajd.sie przy tarczycy,prod.parathormon
Słuzy on do przemiany mat.w organizmie
Niedobór:łamliwość,rozmiękanie kości,Choroby:Cukrzyca
TRZUSTKA:kom alfa-prod.glukagon,beta-insulinę
Insulina-h.białkowy,zwieksza przepuszczalność kom.
(m.sercowego,szkieletowych,wątroby)dla glukozy.
Podnosi syntezę glikogenu w wątrobie.
Zbyt d.glukozy:odkłada się w kom.tl.Pobudza do wychwytywania
Kw.tłuszczowych.Stałe stezenie:ok. 100 mg/ml
Schorzenia:*hipoglikemia-obnizenie st.glukozy.Potrawy
O wys.indexie glikenicznym podnosza st.glukozy
Skutki braku insuliny:-kom nie mogą korzystac z glukozy
-kom musza się przestawic na inne paliwo(kw.tluszczowe)
-zanika synteza glikogenu w wątrobie
Mechanizm budowania tk.tł: I etap:nastepuje gdy zapasy
Glikogenu są uzupełnione II etap:glukoza bierze udział w
Syntezie kw.tłuszczowych III etap:opuszczenie lipoproteid
Z wątroby do krwi IV etap:transport przez krew i ponowny
Rozpad do kw.tł. V etap:kw.tł. docierają do kom.tł(adipocyty)
Pobierają kw.tł.i wykorzystują do tw.triglicerydów
I magazynują sobie. *hiperinsulinizm-stałe podniesienie il.
Insuliny.Obj:mózgowe-wieczny sen,utrata przytomności
Podwyższenie st.glukozy:glukagon,adrenalina,h.steroidowe
Obniżenie st.glukozy insulina
NADNERCZA:-Kora nadnerczy-Czapeczki obejmujące
Od góry nerki,skł.się z kory,gdzie prod.są tzw.mineralo-
Kortykosteroidy.odpowiedzialne za gosp.mineralną org.
I glikokortykosteroidy-odp.za przemianę węglowodanów
W org.i blokują reakcję odpornościowe
-Rdzeń nadnerczy:adrenalina.Podnosi szybkość przemian
Metabolicznych w org.,podnosi ciśnienie krwi,rozszerza
Źrenice,zmniejsza wydz.soków trawiennych,hamuje
Ruchy perystaltyczne,podnosi przyswajalność
Glukozy przez mozg. Schorzenia: 1)stres-odp.org.
Na czynnik patogenny,który zaburza równowagę
Mechanizm stresu: I etap:coś z zew-patogen,
Przysadka reaguje na ACTH,działa na nadnercza,
Powoduje wyrzut glikokortykostwroidów
II etap:okres oporu,przystosowanie do stresu,
Ale ciagła prod.hormonów III etap: etap wyczerpania,
Kora nadnerczy już nie może,wyczerpuje się
Spadek poziomu hormonów,może dojść do zaburzenia
Współpracy podwzgórza z przysadką
Skutki: *Wit.C-zmnniejsza się jej ilość w czasie stresu,
Szczególnie emocjonalnego,wyst.zaburzenia łaknienia
*Zaburzenia snu,*wrzody żoładka,*nadmiar kortyzolu-
Powoduje nadżerki i zmiany w bl.śluzowe
SZYSZYNKA-znajd.się w międzymózgowiu
Wytwarza melatoninę.Powstaje z tryptofanu,jest jej duzo
W prod.zbożowych.Hamuje Pr.gruczołow potowych