Temat: Komu potrzebne są normy, zasady, prawo?

Cel ogólny:

- kształtowanie postawy współodpowiedzialności za wzajemne bezpieczeństwo.

Cele operacyjne:

Po zajęciach uczeń:

- wyjaśni pojęcia: zasada, norma, prawo, regulamin,

- uzasadni konieczność przestrzegania przyjętych norm, zasad i praw,

- ma świadomość, że wzajemne bezpieczeństwo zależy od wszystkich ludzi,

- tworzy zasady zachowania się uczniów w szkole: w czasie lekcji, w czasie przerw,

w drodze do i ze szkoły, podczas wycieczki.

Metody pracy:

- praca z książką, burza mózgów, kula śniegowa.

Formy pracy:

- praca indywidualna,

- praca uczniów w grupach zróżnicowana,

- praca zbiorowa.

Środki dydaktyczne:

- encyklopedie np. A - Z Mała Encyklopedia PWN, Słownik języka polskiego PWN,

- duże arkusze papieru, pisaki, magnesy.

Przebieg lekcji

I. Część wstępna lekcji.

1. Podanie tematu i celów lekcji.

2. Opowiadanie nauczyciela „ Bezludna wyspa”.

Wyobraźcie sobie, że płynęliście statkiem, który rozbił się i znaleźliście się na bezludnej wyspie, na której poza lasem i zwierzętami nie ma nic. Trzeba zająć się zagospodarowaniem tego terenu.

Nauczyciel pyta:

- Co przede wszystkim będzie potrzebne na wyspie?

Burza mózgów. Uczniowie podchodzą i zapisują na tablicy swoje propozycje.

- Czy moglibyście żyć na wyspie nie kierując się żadnymi zasadami?

Uczniowie dochodzą do wniosku, że potrzebne są pewne zasady regulujące wspólne życie na wyspie.

II. Część główna lekcji

1.Kula śniegowa- próba wyjaśnienia pojęć: zasada, norma, prawo, regulamin.

Uczniów dzielimy na cztery grupy. Każda grupa pracując metodą kuli śniegowej tworzy jedno z pojęć.

Kolejność czynności:

- każdy członek grupy pisze na karteczce własną definicję danego pojęcia,

- praca w parach (uczniowie czytają swoje definicje i ustalają wspólne stanowisko, tworzą nową definicję z własnych propozycji),

- dwójki łączą się w czwórki (postępowanie jak wyżej), tworzenie nowej definicji,

- lider każdej grupy prezentuje wypracowaną definicję.

2. Praca w grupach zróżnicowana.

W oparciu o encyklopedie, słownik uczniowie wyjaśniają pojęcia: zasada, norma,

prawo, regulamin(każda grupa po jednym pojęciu). Znaczenie tych pojęć zapisują

pisakami na dużych arkuszach papieru, porównują ze swoimi określeniami, przymocowują magnesami do tablicy.

Lider danej grupy odczytuje głośno znaczenie danego pojęcia - załącznik 1.

3. Praca w grupach zróżnicowana.

N. Spróbujmy teraz opracować regulaminy zachowania się uczniów np. w czasie lekcji,

w czasie przerw, w drodze do i ze szkoły, podczas wycieczki np. do lasu.

Każda grupa otrzymuje na karteczce polecenie przygotowania reguł postępowania

w danej sytuacji :

grupa I - Zachowanie się ucznia podczas lekcji

grupa II - Zachowanie się ucznia w czasie przerw

grupa III - Zachowanie się ucznia w drodze do i ze szkoły

grupa IV - Zachowanie się ucznia podczas wycieczki do lasu.

Uczniowie opracowują reguły, zapisują je pisakami na dużych arkuszach papieru, przymocowują magnesami do tablicy, po czym liderzy grup odczytują opracowane regulaminy. Załącznik 3.

III. Część końcowa lekcji

Podsumowanie wiadomości o bezpieczeństwie uczniów w szkole.

1. Po co potrzebne są w szkole prawa i obowiązki ucznia?

2. Co to znaczy czuć się bezpiecznie?

3. W jaki sposób szkoła stara się zapewnić swoim uczniom bezpieczeństwo?

4. Kiedy kolega, koleżanka zachowuje się bezpiecznie?

Na koniec nauczyciel zwraca uwagę na to, że bezpieczeństwo w szkole tworzą wszyscy uczniowie, nauczyciele, inni pracownicy i współpracujący ze szkołą rodzice.

Uwaga. Na następnej lekcji można powrócić do tych reguł i wspólnie opracować np. Regulamin praw i obowiązków ucznia gimnazjum i przyjąć go jako kontrakt między wychowawcą i wychowankami.

Scenariusz godziny wychowawczej dla klasy I gimnazjum

Załącznik 1.

Zasada , reguła postępowania

Norma , w etyce zasada postępowania - nakaz (zakaz) określonego zachowania w danej sytuacji - wyznaczająca obowiązki i powinności, formułowana według obowiązujących ocen i wartości moralnych.

Prawo , zbiór norm postępowania, które są ustanowione lub uznane przez państwo i zabezpieczone zagrożeniem przymusu państwowego w przypadku ich przekroczenia.

Regulamin - zbiór przepisów dotyczących np. sposobu zachowania się.

Załącznik 2.

Grupa I

Zachowanie się ucznia podczas lekcji

Uczeń:

- nie spóźnia się na lekcję,

- jest przygotowany do lekcji,

- nie przeszkadza w prowadzeniu lekcji,

- aktywnie uczestniczy w lekcji,

- życzliwie odzywa się do kolegów i nauczyciela,

- nie używa wulgaryzmów,

- nie niszczy mienia szkolnego,

- nie wyśmiewa się z kolegów.

Grupa II

Zachowanie się ucznia w czasie przerwy

Uczeń:

- zachowuje się kulturalnie,

- słucha i wykonuje poleceń nauczyciela,

- nie opuszcza terenu szkoły,

- nie wywołuje bójek,

- nie wyśmiewa się z kolegów,

- nie obmawia,

- nie używa wulgaryzmów,

- nie niszczy mienia szkolnego,

- nie zaczepia młodszych,

- nie zaśmieca otoczenia,

- nie pali papierosów.

Grupa III

Zachowanie się ucznia w drodze do i ze szkoły

Uczeń:

- idzie po chodniku, poboczu lub jezdni po lewej stronie drogi (uczniowie idą po lewej stronie drogi jeden za drugim, na drodze o małym ruchu , w warunkach dobrej widoczności dwóch uczniów może iść obok siebie),

- przechodzi przez jezdnię w miejscu odpowiednio oznaczonym lub w miejscu bezpiecznym

zachowując szczególną ostrożność,

- nie zaśmieca drogi,

- nie niszczy znaków drogowych,

- nie umieszcza na drodze przedmiotów, które mogłyby zagrażać bezpieczeństwu,

- nie potrąca kolegów,

- nie przepycha się wsiadając do autobusu,

- w autobusie grzecznie siedzi,

- nie może wchodzić (wbiegać) na jezdnię bezpośrednio przed jadącym pojazdem lub spoza pojazdu.

Grupa IV

Zachowanie się ucznia podczas wycieczki do lasu

Uczeń:

- słucha i wykonuje poleceń kierownika wycieczki i opiekunów,

- nie oddala się od grupy,

- nie hałasuje,

- nie śmieci,

- nie niszczy roślin, zwierząt,

- nie używa ognia,

- obserwuje przyrodę.

1. Część ogólna:

Temat lekcji:, Jakie obowiązki ma człowiek wobec świata?

Cele ogólne:

- uświadomienie ucznia, że człowiek nie jest w stanie sam znaleźć odpowiedzi na wszystkie pytania;

- przygotowanie do przyjmowania odpowiedzi, które może dać tylko wiara.

Cele operacyjne:

- porównuje wady i zalety techniki z wiarą;

- wylicza kilka wynalazków i wynalazców;

- wskazuje zalety wiary;

- określa znaczenie wiary w jego życiu;

- charakteryzuje postawę człowieka wobec świata.

Metody nauczania - uczenia się:

Metoda trybunału, rozmowa kierowana, wykład, trzy kąty, czytanie tekstu ze zrozumieniem.

Formy organizacyjne nauczania - uczenia się: zbiorowa, grupowa, indywidualna.

Środki dydaktyczne: dziennik lekcyjny, zeszyt ucznia, młotek drewniany, kartki z napisami: wiara, technika oraz wiara - technika; arkusze papieru A4, mazaki; kartki z napisami: sędzia, ława przysięgłych, prokurator, obrońca, kartki z fragmentami KDK (10), książka ucznia.

Przebieg lekcji:

Czynności nauczyciela	Czynności uczniów
1. Wita się z uczniami; 2. Zaprasza do wspólnej modlitwy; 3. Sprawdza obecność; 4. Podaje temat; 5. Wprowadza klasę w temat lekcji. Prosi o wymienienie kilku ciekawych wynalazków, wynalazców. Odpowiedzi zapisuje na tablicy; 6. Następnie prosi o wymienienie kilku przykładów, kiedy technika zawodzi i pozostaje tylko wiara.	1. Odpowiadają na powitanie nauczyciela; 2. Modlą się; 3. Potwierdzają obecność; 4. Zapisują temat do zeszytu; 5. Słuchają wprowadzenia nauczyciela. Wymieniają wynalazki i wynalazców; 6. Podają przykłady, kiedy istotna jest tylko wiara, a nie technika.
1. W trzech miejscach klasy rozkład kartki odzwierciedlające zdanie uczniów: za wiarą, za techniką oraz za wiarą i techniką; zachęca uczniów do wybrania jednego stanowiska; 2. Zaprasza uczniów do pracy metodą trybunału. Ogłasza, że dziś na ławie oskarżonych zasiada „Technika” (uczniowie, którzy wybrali Technikę), oskarżycielami będą uczniowie, którzy wybrali wiarę, natomiast ławnikami i sędzią zostaną uczniowie, którzy nie mogli się zdecydować między wiarą, a techniką; 3. Rozdaje uczniom kartki i mazaki do przygotowania argumentów; prosi o wybranie po dwóch przedstawicieli z grupy oskarżonych i obrońców. Grupę ławników i sędziego, prosi o przygotowanie sali; 4. Zaprasza uczniów do obrad sądu; (ewentualnie pomaga kierować obradami sądu); 5. Kończy obrady sądu.	1. Wybierają jedną z odpowiedzi przedstawionych przez nauczyciela; 2. Zostają zapoznani z metodą trybunału, oraz z zadaniami, jakie mają wykonać; 3. Przygotowują się; pracują w grupach nad argumentami; grupa ławników i sędzia przygotowują salę pod wskazania nauczyciela. 4. Uczestniczą w obradach sądu; 5. Po obradach, wydanym wyroku kończą pracę.
1. Na podsumowanie rozdaje każdemu fragment Konstytucji Duszpasterskiej o Kościele w świecie współczesnym (10), mówiący o współczesnym rozwoju cywilizacyjnym i stosunku do niego człowieka; prosi o głośne przeczytanie tekstu i wklejenie fragmentu do zeszytu w domu; 2. Zadaje pracę domową: Odpowiedz na pytanie:, - Jaka postawa wobec świata powinna, twoim zdaniem, charakteryzować człowieka? oraz wypracowanie (minimum 2 str.) na dodatkową ocenę: Co mi daje wiara? 3. Kończy zajęcia tekstem modlitwy zawartym w książce ucznia: „Światłem rozjaśnij naszą myśl, w serca nam miłość świętą wlej I wątłą słabość naszych ciał Pokrzep stałością mocy swej.” 4. Żegna się z uczniami.	1. Dostają fragment Konstytucji Duszpasterskiej o Kościele w świecie współczesnym; głośno czytają dany fragment i w domu wklejają go do zeszytu; 2. Zapisują treść pracy domowej do zeszytu; 3. Modlą się tekstem modlitwy zawartej w książce na stronie 26; 4. Żegnają się z nauczycielem.

ZAŁĄCZNIK nr 1

Mimo „dzisiejszej ewolucji świata z każdym dniem coraz liczniejsi stają się Ci, którzy bądź stawiają zagadnienia jak najbardziej podstawowe, bądź to z nową wnikliwością rozważają:, czym jest człowiek, jaki jest sens cierpienia, zła, śmierci, które nadal istnieją, choć dokonał się tak wielki postęp? Na cóż te zwycięstwa, tak wielka okupiona ceną; co może człowiek dać społeczeństwu, a czego się od niego spodziewać; co nastąpi po tym życiu ziemskim?

Kościół zaś wierzy, że Chrystus, który za wszystkich umarł i zmartwychwstał, może człowiekowi przez Ducha Swego udzielić światła i siły, aby zdolny był odpowiedzieć najwyższemu swemu powołaniu; oraz że nie dano ludziom innego pod niebem imienia, w którym by mieli być zbawieni. Podobnie też wierzy, że klucz, ośrodek i cel całej ludzkiej historii znajduje się w jego Panu i Nauczycielu. Kościół utrzymuje nadto, że u podłoża wszystkich przemian istnieje wiele rzeczy nieulegających zmianie, a mających swą ostateczną podstawę w Chrystusie, który jest Ten sam, wczoraj, dziś i na wieki. W świetle, więc Chrystusa, obrazu Boga Niewidzialnego, Pierworodnego wszystkiego stworzenia Sobór pragnie Przemówić do wszystkich, aby wyjaśnić tajemnicę człowieka oraz współdziałać w znalezieniu rozwiązania głównych problemów naszego czasu.”

5

---