PSYCHOLOGIA HISTORYCZNA

1. Na co w świetle współczesnej medycyny chorował Hitler? Paranoja polityczna

2. co to jest (explenens?) explanans przewiduje wyjaśnia explanandum; mogą być nim zjawiska i procesy opisywane przez teorie psychologiczne

Co to jest explanandum-człon wyjaśniany przez explanans

3. I wyprawa krzyżowa w którym wieku pod koniec XI 1096 R

4. wykorzystanie teorii psychologi do wyjaśniania historycznegopsychologizm

? - psychologizm - redukcja historii do psychologii

5. jeśli w jakiejś fazie jest niespójność w jaki sposób jest usuwana jeżeli zdarzenie jest afektywnie niespójne z przechwywanym w pamięci okresem życia zostają uruchomione korekcyjne reakcje poznawcze usuwające lub zamazujące powstała niespojność (tak jak redukcja dysonansu)

6. zdarzenie jest afektywnie niespójne z okresem życia

a) zostają uwolnione jego próby internalizacji mechanizm obronny, polegający na przyjmowaniu za własne narzucanych z zewnątrz postaw, poglądów, norm i wartości.

b) zostają uwolnione jego próby interpolizacji?? Nie ma takiego słowa

7. wg. Freuda przezwyciężenie kompleksu Edypa (rozwój prawidłowej osobowości) Determinizm biograficzny: przezwyciężenie kompleksu Edypa warunkiem prawidłowego rozwoju osobowości

8. psychohistoria MENTALNOŚCI powstała w

1. szkoła analna historycy ze szkoły Annales (Bloch, Febvre, Mandrou) prowadzili badania nad świadomością zbiorową, zwłaszcza nad historią mentalności

Mentalność - ogół przekonań i wyobrażeń składających się na system wiedzy człowieka , wraz z przyjmowanymi przezeń wartościami oraz utrwalonymi sposobami i nawykami myślenia o samym sobie oraz o rzeczywistości pozostającej poza ja.

9. psychobiografia wykorzystuje - psychoanalizy

10. psychologizm jest przejawem psychologizm- usiłowanie wyjaśnienia zdarzeń zjawisk czy procesów historycznych przez odwoływanie się do teorii psychologicznych

• Niebezpieczeństwo psychologizmu, tj. wyjaśniania zdarzeń historycznych przez przesadne odwoływanie się do teorii psychologicznych, może się wiązać z redukowaniem zjawisk i procesów historycznych do prawidłowości psychologicznych

• Jeśli w wyjaśnieniach zmian społecznych pojęcia psychologiczne pojawiają się przede wszystkim jako kluczowe "zmienne pośredniczące" między warunkami zewnętrznymi a zachowaniami ludzi, to taki umiarkowany psychologizm można zaakceptować

11. Jakie to są badania poprzeczne? metoda badawcza, w której grupy badanych, różne pod względem wieku chronologiczngo, są obserwowane i porównywane w danym momencie czasu. Dzięki temu naukowcy mogą badać cały interesujący ich zakres wieku w jednym badaniu

12. Jak zbiera się dane do Stuidum przypadku? Co to jest studium przypadku; Zaleta studium przypadku studium przypadku- uporządkowanie wszystkich informacji o określonej osobie, jej życiu i otoczeniu, w którym korzysta się z rozmaitych technik zbierania danych; wykorzystujący je badacz pozbawiony jest kontroli nad prcesem poznania na który wpływają liczne źródła niekontrolowanych odchyleń i którego dokładne powtórzenie jest niemożliwe; zidiograficzny opis przebiegu życia konkretnego człowieka.

zaleta gromaczenie danychz roznych zrodel

W psychoanalizie wszystko jest DOMYSŁEM I PRZYPUSZCZENIEM. Dominują niekontrolowane , nie dające się powtórzyć badania pojedynczych przypadków. Freud tendencyjnie dopatrywał się w swoich badaniach tego, co chciał w nich znaleźć: wiele twierdzeń psychoanalizy wywodzi się z jego osobistych doświadczeń. Ponadhistoryczna synteza o ludzkiej psychice jest rezultatem badań ludzi z klasy średniej z postindustrialnych , zurbanizowanych , XX-wiecznych społeczeństw Zachodu. Krytyka psychoanalizy była jednoznacznie krytyką psychohistorii.

13. Koncepcja Ericksona - człowiek zmienia się przez całe swoje życie a rozwój osobowości polega na przezwyciężaniu kolejnych kryzysów tożsamości

A ja znalazłam co innego:

Koncepcja Erika H. Eriksona (1902-1994) stadialnego rozwoju człowieka: nawiązania do Freuda zwłaszcza w odniesieniu do najwcześniejszych faz, ale tu optymistyczny wizerunek człowieka. Jest komplementarna wobec Freuda

A pytanie o - Rola dobrze rozwiązanego kryzysu u Eriksona:

1. Lęk, konflikt i kryzys niezbędne dla ukształtowania charakteru; znajdowanie tożsamości w ramach tendencji ujawnianych w danym społeczeństwie

przezwyciężenie kryzysów jest właściwe dla każdej fazy . Ich dokładny czas , pojawienie się, przebieg, zależy od indywidualnego „rozkładu” u danego dziecka

(- Ericson co jest warunkiem przejścia z jednej fazy do drugiej

-żadna z powyższych)

14. hermeneutyka - nauka, sztuka, umiejętność interpretacji tekstów literackich i źródeł historycznych, a w szerszym znaczeniu, także wszelkich treści symbolicznych- sposób analizy textu

15. egotyzm - przesadne kierowanie zarówno własnej, jak i cudzej uwagi, na siebie samego, nieustanne myślenie o sobie i nadmierne zajmowanie się własną osobą (niezależnie od tego, czy jest ono pozytywne, czy negatywne), przy jednoczesnym zajmowaniu swoją osobą całego otoczenia.

Egotyzm w kulturach indywidualistycznych, w kolektywistycznych autokrytycyzm instrumentalny wobec samodoskonalenia

16. deformacja poznawcza- skrzywienie procesu przetwarzania info powodujące wypaczenie spostrzegania lub myślenia, ich odchylenie od ideału- modelu normatywnego; jako iluzja (czyli złudzenie) jest rezultatem tego proces

17. dialektyka- w filozofii marksistowskiej to mechanizm ścierania się przeciwieństw naturalnie występujących w materii (także społecznej), stanowiący podstawowy motor rozwoju świata i postępu historycznego. Dialektyka to także oparta na tym mechanizmie metoda poznawania i przekształcania świata. Ludzie kultur kolektywistycznych dalekiego wschodu myślą dialektycznie

18. Wilhelm Dilthey intuicjonizm w rozumieniu, rola rozumienia ; postulujący historyczną zmienność życia psychicznego człowieka zakotwiczonego w dziejach; W jego historiografii rozumienie jest sposobem poznania, który nie ma odpowiednika w metodach nauk przyrodniczych, rouzmienie to wyjaśnienie pojęciowe

Dilthey - intuicjonizm w rozumieniu, rola rozumienia W JEGO HISTORIOGRAFII ROZUMIENIE SPOSOBEM POZNANIA

Za prekursora p. hist. uważa się Dilthey'a jeszcze w XIX w postulujący historyczna zmienność życia psychicznego, zafascynowanego problematyką człowieka zakotwiczonego w historii i starającego się zrozumieć całe jego życie, tak jak objawia się ono w danym miejscu i czasie.

Antynaturalizm :

Od czasów sformułowania jeszcze w XIX wieku problemu specyfiki nauk humanistycznych przez Wilhelma Diltheya, którego filozofia była pierwszą deklaracją ich niezależności od przyrodoznawstwa ( Szacki , 1981 ), wyodrębnił się i rozwinął bardzo wpływowy , a okresowo nawet dominujący w historiografii nurt, nawiązujący do idei tego badacza. W nurcie tym akcentuje się swoistość przedmiotu nauk humanistycznych, w tym zwłaszcza historii , wymagającego zastosowania osobliwej metody badawczej - rozumienia.

Przyjęcie tego stanowiska łączy się z odrzuceniem przekonania, że fakty historyczne mogą być wyjaśniane przez odwołania do ogólnych praw. Zarazem zakłada się swoiście pojmowaną wspólnotę pomiędzy badaczem a tym , co jest przezeń badane ( Szacki , 1981 ). W tym ujęciu rozumienie jest specjalnym rodzajem poznania , dokonującego się dzięki wykorzystywaniu doświadczenia wewnętrznego i intuicji w usiłowaniach wczuwania się w przeżycia innych ludzi. umożliwia , bez odwoływania się do myślenia, ,,uchwycenie'' charakterystycznych dla przedmiotu humanistyki treści życia duchowego ( Topolski , 1992 ).

19. Ignace Meyerson - zwpływowa postać w psychologii francuskiej; podjął Próbę ukonstytuowania psychologii historycznej ; zPodejmuje zagadnienia kolektywnych reprezentacji i zbiorowych wyobrażeń, związki z antropologią kultury i socjologią; zPostulat całościowego badania człowieka, zbudowania historii umysłu; zNacisk na rozumienie człowieka, który myśli odmiennie, używa innych „narzędzi mentalnych”, niż historyk; prekursor psychologii historycznej

20. Sublimacja popędu u Leonardo da Vinci- - —wg Freuda- sublimacja popędu seksualnego w aktywność twórczą (nigdy nie potwierdzono tej koncepcji)

22. Co wg. Lowewenberga było powodem nazimu? zLoewenberg wyjaśnia genezę nazizmu jako wynik dewiacji jednego z pokoleń Niemców o szczególnej zbiorowej biografii

23. psychologia polityczna a) powstała w ostatnim 20leciu ; zPokrewna psychologia polityczna - interdyscyplinarna, wyjaśniającą myślenie oraz postawy i zachowania polityczne

z

zJest to zarazem psychologia stosowana; nie ogranicza się do interpretacji zachowań polityków, wyników sondaży i rezultatów wyborów

z

zZdominowana przez nurt kognitywny, koncentruje się na przyczynach i konsekwencjach deformacji myślenia i jego wpływie na przekonania i decyzje polityczne (wyborcze)

z

zZałożenia tu homo politicus

25. podstawowy błąd atrybucji (nie występuje w kulturach kolektywistycznych?)

22. - nie występuje też dysonans poznawczy.

U kultur indywidualistycznych ujawnia się tzw. fundamentalny błąd atrybucji , polegający na przesadnym przypisywaniu przez obserwatora przyczyn zachowania spostrzeganej osoby w niej samej, jak i iluzja kontroli , wyrażająca się w nadmiernym upatrywaniu w sobie kontroli nad wydarzeniami ( Nisbett, 2001 ). Jednak gdy utrudni się korzystanie z informacji, które mogą wskazywać na sprawczą rolę czynników sytuacyjnych i które są szczególnie silnie dostępne w kulturach Dalekiego Wschodu , zanikają różnice w wyjaśnieniach przyczynowych dokonywanych przez ludzi podlegających wpływom tych kultur oraz ukształtowanych na Zachodzie ( Norenzayan , 2002 ).

FUNDAMENTALNY BŁAD ATRYBUCyjny- historyk przecenia dziejową doniosłość podmiotowych wyznaczników zachowań ważnych aktó®ów historii (jej personalizacja) Zagrozenie wówczas psychologizmem. Tez tendencja do sposprzegania postaci Historycznej jako przesadnie psychologicznie zlozonej.

26- Król Jerzy 3 chorował na - Porfiria organiczna -„ chroba krwi (goches) która najprawdopodobniej doprowadziła go do choroby psychicznej”. Jerzy III Hanowerski Niektórzy historycy twierdzą, że szaleństwo króla mogło być skutkiem wrodzonej choroby krwi, porfirii.

u dzieci ze związku kazirodczego

27- Chomski mowa u dzieci

(gramatyka uniwersalna)wspolne podloze jezykow

Noam Chomsky- Chomsky dowodził, że fundamentalny system gramatyczny umożliwiający uczenie się języka jest wrodzoną cechą ludzi i specyfiką naszego gatunku.; Chomski mowa u dzieci (gramatyka uniwersalna)

28. wg. Pozytywistow historycy powinni

a)rekonstruować

29 - stanowisko naturalizmu

a) nomotetyczne

30- zdaniem Ghandiego o przebiegu ludzkiego życia ostatecznie przesądza

a) opatrzność

31- z jakich źródeł można się dowiedzieć najwięcej o Sarmatach

a) z pamiętnika Paska

32. Trocki i Ghandi jakie mieli poglądy

c) obaj byli przeciwko indywidualizmowi

34. pomocne w ustalaniu wiarygodności źródeł historycznych są

a) badania z zakresu psychologii kulturowej

35- człowiek średniowieczny był

a)zewnątrzsterowny- zachwania regulowały kary i nagrody

36- Wygotski struktury poznawcze Od lat 30-tych XX widoczny jest rozkwit psychologii historycznej w ZSRR reprezentowany przez Lwa Wygotskiego ( 1896 - 1934 ):

• postulował, że historycznie nie zmieniły się elementarne funkcje psychologiczne

• uważał, że głębokim zmianom uległy funkcje wyższe ( myślenie werbalne, pamięć logiczna, tworzenie nowych pojęć , uwaga dowolna ). Nie wiem czy o to chodzi....

38 jak można zredukować potrzebę domknięcia poznawczego

a) wzbudzenie lęku przed nietrafnością

Potrzeba poznawczego zamknięcia , rozumiana zarówno jako wzbudzona sytuacyjnie , jak i stała właściwość osobowości ( Kruglanski i Webster , 1996 ) na ogół sprzyja rozmaitym deformacjom poznawczym - np. ignorującemu realia obstawaniu przy wcześniej ukształtowanych przekonaniach , ich tendencyjnemu potwierdzaniu i podtrzymywaniu.

Nasilona potrzeba poznawczego zamknięcia prowadzi do krystalizacji i ,,epistemicznego zamrażania'' przekonań , powoduje ich sztywność oraz odporność na oddziaływania informacji z nimi niezgodnych. Wyraża się w dążeniu do udzielania ostatecznych i niekwestionowanych odpowiedzi w danym zakresie, w nietolerancji wieloznaczności , jak też w intensyfikacji przykrego napięcia towarzyszącego wzbudzanemu dysonansowi. Stanem pożądanym jest domknięcie struktury , zwalniające z większego wysiłku poznawczego. Dążenie don , będące przejawem utrwalonej potrzeby , jest pozytywnie powiązane z autorytaryzmem i dogmatyzmem.

39. deformacją poznania historycznego, potrzeba domknięcia poznawczego

Deformacja poznania jest niekiedy efektem zaangażowania emocjonalnego historyka. Jeśli nie dysponuje on żadną wizją dziejów, ma kłopoty z gradacją ważności przyczyn zajścia tego, co wyjaśnia , wówczas rośnie rola heurystyk. Przesadne akcentowanie wagi przyczyn poznawczych jest uwypuklonym, i bezpośrednio poprzedzającym wyjaśnienie zdarzenia kosztem tych, które oddziałują na nie przez dłuższy czas. Przyczyna uznawalna za reprezentatywną dla zjawiska wyjaśnianego może zająć wyeksponowane miejsce w schemacie kauzalnym.

Znaczenie własności osobowości historyka w jego podatności na deformacje ( konwencja Wielkiej Piątki np. otwartość, ale głównie ujęcie kognitywnym ):

• dogmatyzm upośledza syntezę nowych danych, utrudnia przyjmowanie nowych założeń, sprzyja zależności od autorytetu i odrzucaniu poglądów niezgodnych z ich systemem

• orientacji na pewność towarzyszy autorytaryzm

Niespecyficzna potrzeba poznawczego zamknięcia jest właściwością osobowości ( Kruglański) :

• sprzyja sztywności przekonań

• prowadzi do epistemicznego zamrażania, udzielania ostatecznych odpowiedzi i nietolerancji wieloznaczności

• potrzeba poznawczego zamknięcia związana jest autorytaryzmem i dogmatyzmem - można ją redukować przez wzbudzanie lęku przed nietrafnością

• konkretność struktur poznawczych sprzyja nietolerancji dysonansu i wieloznaczności, rezygnacji z wykorzystywania przy podejmowaniu złożonych decyzji wielu informacji, formułowaniu sądów skrajnych ( spolaryzowanych ).

40.deformacją poznania historycznego, potrzeba domknięcia poznawczego może ZAMKNIĘCIE POZNAWCZE- oddzielenie niespójnego zdarzenia od innych treści wiedzy o własnej osobie, niedopuszczanie tych treści lub ignorowanie

41 - . Ps. międzykulturowa - pyt. o zakres działń (chyba)

• Szczególnie bliską „krewną” psychologii historycznej jest psychologia międzykulturowa

• Ma podobne cele (przede wszystkim ustalanie ogólności historycznej teorii), ale wykorzystuje badania porównawcze w kulturach współcześnie istniejących

• Perspektywa tu horyzontalna; przede wszystkim ukazywanie zakresu obowiązywania (lub przeformułowywanie) teorii psychologii społecznej i osobowości oraz psychologii rozwoju człowieka w ciągu życia, sformułowanych w kulturach indywidualistycznych

• Badania porównawcze w kulturach kolektywistycznych, gdzie zbiorowość góruje nad jednostką i dominuje Ja współzależne, ujawniają rozmaite odmienności „tamtych ludzi”: np. w zakresie atrybucji przyczynowych zachowań, treści i organizacji przekonań o sobie oraz ich stabilności i wpływu na zachowania, efektów dysonansowych czy przeżywanych emocji

• Psychologia międzykulturowa versus kulturowa (ustalanie specyfiki danej kultury)

42- Oryginalna mentalność sarmacka efektem nigdzie indziej się nie pojawiającej symbiozy pierwiastków orientalnych z ideologią szlachecką, pełną stanowych racjonalizacji, z czasem wynaturzonej i sprzężonej z obrzędową religijnością.

z

Dostarczała ona ideologicznych uzasadnień hedonistycznie zorientowanej szlachcie dla minimalizacji obowiązków i zaangażowań w funkcjonowanie własnego państwa.

43. Naturalizm- kierunek w filozofii, którego celem jest wyjaśnienie rzeczywistości przyczynami naturalnymi, tłumaczący całość zjawisk działaniem praw przyrody.

Naturalizm metafizyczny postuluje zwrócenie całej uwagi na człowieka i jego dzieła, bliski humanizmowi. Przejawia się w liberalizmie jak również w prądach nowożytnych; STANOWISKO NOMOTETYCZNE

Co znaczy pojęcie naturalizmu w naukach przyrodniczych i humanistycznych

Naturalizm (fr. naturalisme) - kierunek w socjologii w drugiej połowie XIX wieku powstały na podłożu ewolucjonizmu. Naturaliści zakładali, że zjawiska społeczne można opisywać analogicznie do zjawisk w świecie przyrody i badać je tymi samymi metodami. Podejście to zakładało możliwość redukcji zjawisk społecznych do poziomu zjawisk przyrodniczych.

44. Trauma u pokolenia dzieci u Loewenberga ?

chodziło o pokolenie dziecie niemieckich zaraz o wojnie. One zostaly wychowane w specyficzny sposób. Trauma która prezesi Niemcy masowo, wszyscy ojcowie na froncie. Powielal się ten typ traumy , która powodowala rozwoj pewnego typu osobowości. Na to nakładał się jeszcze kryzys ekonomiczny. To powodowało osobowoscv podatna na przemoc, wrogość. W skali makro teoria ta nie wyjasnia wiele.

45.Rola przeformowania poznawczego - redukcji afektu

46.Psychoanaliza a psychohistoria - w psychoistorii chodzi o ogół zastosowań psychoanalizy do badan nad przeszloscia,jej wykorzystywanie w interpretacjach historycznych chodzi o to ze psychohistoria wykorzystywala psychoanalize , odwoływała się do psychoanalizy lub do jej pkrewnych koncepcji psychodynamicznych.

47. Trocki pisał swoją autobiografie w okresie

a) tuż przed śmiercią

b) przed emigracją

c) po emigracji

d) przez całe życie

Lew Trocki „Moje życie (próba autobiografii)”- napisana w latach 1929-1930, a zmarł w 1940 r.;

b) przed emigracją c) po emigracji ??? ; w 1929 roku został deportowany z ZSRR, czyli wychodzi na to, że pisał autobiografię na emigracji ??

? -XVIIw. Sarmata ważność wypowiedzi

?- Ludwik III

? -Czym jest psychohistoria wg. Mazalisha? (patrz. teksty dodatkowe)

?- Cechy historyków pozytywistycznych, ich odwołania do historii

- wiekszosc biografii NIE ODWOLUJE sie do psychologii (czasami tylko do psychohistorii-psychoanaliza)

- konsekwentne podejście IDIOGRAFICZNE wyklucza owłoanie do psychologii (bo człowiek "inny,niepowtarzalny" jest nieporównywalny

1.Hermeneutyka- umiejętność interpretacji tekstów literackich i źródeł historycznych, sposób analizy tekstu .
2.I wyprawa krzyżowa- pod koniec wieku XI
3.Jak można  zredukować potrzebę domknięcia poznawczego- wzbudzenie lęku przed nietrafnością.
4.Z jakich źródeł można się dowiedzieć najwięcej o Sarmatach- z Pamiętników Paska.
5.Wygotski- struktury poznawcze.
6.Ludwik III- chorował na porfilię wątrobowe.
7.Człowiek średniowieczny- zewnątrzsterowany
8.Psychologizm- redukcja historii do psychologii
9.Wykorzystanie teorii psychologii do wyjaśnienia historycznego.
10.Internalizacja (ang internalization, z łac. internus, wewnętrzny) to mechanizm obronny, polegający na przyjmowaniu za własne narzucanych z zewnątrz postaw, poglądów, norm i wartości.
11.Pomocne w ustalaniu wiarygodności źródeł historycznych są- badania z zakresu psychologii kulturowej.
12. Według Freuda- przezwyciężenie kompleksu Edypa- rozwój prawidłowej osobowości.
13.Freud i Leonardo da Vinci- stadia -sublimacja popędu seksualnego
14. Trocki i Ghandi jakie mieli poglądy- obydwaj byli przeciwko indywidualizmowi.
15.Psychohistoria Mentalności  powstała -Szkoła Analess
16. Psychologia polityczna- powstała w ostatnim 20-leciu

18. Zdaniem Ghandiego o przebiegu ludzkiego życia ostatecznie przesądza- opatrzność.
19. Rozumienie wg Ditheya- wyjaśnienie pojęciowe., rola rozumienia, intuicjonizm
20. Trocki pisał swoją autobiografię- po emigracji
21. Ludzie z kultury kolektywistycznej dalekiego wschodu- myślą dialektycznie.
22. Mayerson- kontynuator myśli
23. Explanandum- zdanie wyjaśnione, to co wyjaśnione czyli wniosek
24. Naturalizm (fr. naturalisme) - kierunek w filozofii, którego celem jest wyjaśnienie rzeczywistości przyczynami naturalnymi, tłumaczący całość zjawisk działaniem praw przyrody. Podejście akcentujące jedność metody, jedność sposobu myślenia.   
25. Choroba Hitlera- Parkinson, paranoja
26. Meyerson- prekursor psychologii historycznej.
27. Nurt kognitywny w psychologii międzykulturowej

29. Explanans- to co wyjaśnia- przesłanki.
30.Strategia porównań poprzecznych (z ang. cross-sectional design) - metoda badawcza, w której grupy badanych, różne pod względem wieku chronologiczngo, są obserwowane i porównywane w danym momencie czasu.
31. Strategia porównań podłużnych (z ang. longitudinal design) - strategia badania, w której te same osoby obserwowane są wielokrotnie, na przestrzeni wielu lat.
32. Egotyzm - przesadne kierowanie zarówno własnej, jak i cudzej uwagi, na siebie samego, nieustanne myślenie o sobie i nadmierne zajmowanie się własną osobą (niezależnie od tego, czy jest ono pozytywne, czy negatywne), przy jednoczesnym zajmowaniu swoją osobą całego otoczenia.
33. Dialektyka (gr.: diálogos 'rozmowa' i dialektike 'dialektyka', z diálektos 'sposób mówienia) - w filozofii marksistowskiej to mechanizm ścierania się przeciwieństw naturalnie występujących w materii (także społecznej), stanowiący podstawowy motor rozwoju świata i postępu historycznego. Dialektyka to także oparta na tym mechanizmie metoda poznawania i przekształcenia

---