cz zam, Tomalowo, uczelnia, Logistyka, podstawy logistyki wykłady


Wybrane metody ustalania wielkości dostaw,
w zależności od charakteru zapotrzebowania

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic


Przykład ilustrujący wybrane metody ustalania wielkości dostaw

Czeska firma NYMBURK produkuje sprzęt rekreacyjny - głównie stoły bilardowe, stoły do tenisa stołowego, cymbergaja, a także automaty do darta, automaty bokserskie oraz rodeo. Dotychczas, z uwagi na to, że większość produkowanego sprzętu służy klientom do działalności zarobkowej, firma wyposażała produkowane urządzenia w standardową wrzutnię monet lub żetonów.

Niedawno projektanci firmy zaproponowali klientom instalowanie w urządzeniach czytników kart bankowych, co wywołało duże zainteresowanie i w konsekwencji pojawienie się pierwszych zamówień. W poniższej tabeli przedstawiono zapotrzebowanie na czytniki kart, wynikające z planu produkcji na najbliższe 15 dni.

Dni

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

Zapotrzebowanie (szt)

12

18

23

14

9

11

15

10

14

14

12

17

24

21

16

Firma szacuje, że koszt utrzymania jednego czytnika w zapasie na okres miesiąca wyniesie około 60 CZK; natomiast wynegocjowany koszt dostawy czytników przesyłką kurierską to 100 CZK za jedną dostawę.

Pytania

1. Jakimi metodami firma może próbować zminimalizować koszty całkowite na najbliższe 15 dni?

2. Jaki jest minimalny koszt całkowity przy zapewnieniu dostępności wszystkich czytników?

Rozwiązanie

Poniżej przedstawimy osiem metod ustalania optymalnej częstotliwości i wielkości zamówień, przy każdej z nich przyjmiemy założenie, że dostawy czytników kart są niezależne od innych dostaw do firmy NYMBURK.

1. Metoda maksymalnej dostawy (zamówienia)

Według metody maksymalnej dostawy firma zamówi jednorazowo taką ilość czytników, która wystarczy na pokrycie całego planowanego zapotrzebowania
w danym okresie. Ilustruje to poniższy przykład.

Dni

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

Zapotrzebowanie (szt)

12

18

23

14

9

11

15

10

14

14

12

17

24

21

16

Planowane dostawy (szt)

230

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Zapas (szt)

218

200

177

163

154

143

128

118

104

90

78

61

37

16

0

Koszt utrzymania zapasów (CZK)

436

400

354

326

308

286

256

236

208

180

156

122

74

32

0

Koszt dostawy (CZK)

100

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Koszty razem: 3.474 CZK

536

400

354

326

308

286

256

236

208

180

156

122

74

32

0

Całkowite zapotrzebowanie w ciągu 15 dni wynosi 230 czytników. W pierwszym dniu NYMBURK przyjmie zatem dostawę 230 sztuk. W pierwszym dniu zamontowanych zostanie 12 czytników, a w zapasie pozostanie 218; koszty ich utrzymania wyniosą: 2 CZK/szt x 218 = 436 CZK. Dodając koszty dostawy (100 CZK) otrzymujemy koszt pierwszego dnia w wysokości 536 CZK. W ciągu kolejnych dni zapas czytników będzie zużywany zgodnie z planem, aż do 15 dnia. Łączne koszty dostaw i utrzymania zapasów po piętnastu dniach wyniosą 3.474 CZK.

Stosowanie metody maksymalnego zamówienia jest opłacalne przede wszystkim przy wysokich kosztach dostaw, długim okresie realizacji zamówień oraz niskich kosztach utrzymania zapasów. Duże dostawy zapewniają jednak duże bezpieczeństwo zaopatrzenia, z uwagi na wysoki przeciętny stan zapasów. Metoda jest stosowana głównie wówczas, gdy materiały lub towary mogą być magazynowane przez dłuższy czas bez ryzyka większego spadku ich wartości.

2. Metoda dostaw z partii na partię

Metoda z partii na partię jest przeciwieństwem metody maksymalnej dostawy. Polega na częstym dostarczaniu partii, z których każda jest równa wielkości bieżącego zapotrzebowania. Według tej metody firma NYMBURK odbierze piętnaście dostaw czytników, co ilustruje poniższa tabela.

Dni

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

Zapotrzebowanie (szt)

12

18

23

14

9

11

15

10

14

14

12

17

24

21

16

Planowane dostawy (szt)

12

18

23

14

9

11

15

10

14

14

12

17

24

21

16

Zapas (szt)

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Koszt utrzymania zapasów (CZK)

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Koszt dostawy (CZK)

100

100

100

100

100

100

100

100

100

100

100

100

100

100

100

Koszty razem: 1.500 CZK

100

100

100

100

100

100

100

100

100

100

100

100

100

100

100

Z uwagi na to, że wielkości dostaw są równe bieżącemu zapotrzebowaniu (w przykładzie nie przewidujemy utrzymywania zapasów bezpieczeństwa), NYMBURK poniesie tylko koszty piętnastu dostaw czytników. Łączne koszty w całym rozpatrywanym okresie wyniosą zatem 15 dni x 100 CZK = 1.500 CZK.

Metoda dostaw z partii na partię jest wykorzystywana przede wszystkim przy:

3. Metoda stałej wielkości dostaw

Metoda ta sprowadza się do zamawiania partii jednakowej wielkości. Wielkość tę można określić arbitralnie, na przykład w oparciu o optymalną ładowność wykorzystywanego środka transportu lub limit wielkości zamrożonego kapitału. Można ją także obliczyć za pomocą formuły ekonomicznej wielkości zamówienia (EOQ). Poniższa tabela ilustruje kształtowanie się kosztów w sytuacji, gdyby firma NYMBURK arbitralnie zdecydowała się na dostawy 60 sztuk czytników.

Dni

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

Zapotrzebowanie (szt)

12

18

23

14

9

11

15

10

14

14

12

17

24

21

16

Planowane dostawy (szt)

60

0

0

60

0

0

0

0

60

0

0

0

50

0

0

Zapas (szt)

48

30

7

53

44

33

18

8

54

40

28

11

37

16

0

Koszt utrzymania zapasów (CZK)

96

60

14

106

88

66

36

16

108

80

56

22

74

32

0

Koszt dostawy (CZK)

100

0

0

100

0

0

0

0

100

0

0

0

100

0

0

Koszty razem: 1.254 CZK

196

60

14

206

88

66

36

16

208

80

56

22

174

32

0

W ciągu 15 dni NYMBURK otrzyma cztery dostawy czytników. Celowo zmniejszono ostatnią dostawę o 10 sztuk, aby nie pozostawić zbędnych zapasów po piętnastym dniu (zapotrzebowanie całkowite nie jest podzielne przez 60). Łączny koszt przy takim rozwiązaniu wynosi 1.254 CZK.

Wielkość dostaw można również określić wykorzystując znaną formułę ekonomicznej wielkości zamówienia:

0x01 graphic

Zgodnie z wynikiem formuły EOQ, dostawca wyśle firmie NYMBURK sześć dostaw. Podobnie jak w poprzedniej sytuacji, ostatnia z dostaw została celowo zmniejszona (do 30 sztuk), aby nie pozostawiać zbędnych zapasów (tabela poniżej).

Dni

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

Zapotrzebowanie (szt)

12

18

23

14

9

11

15

10

14

14

12

17

24

21

16

Planowane dostawy (szt)

40

0

40

0

0

40

0

0

40

0

0

40

0

30

0

Zapas (szt)

28

10

27

13

4

33

18

8

34

20

8

31

7

16

0

Koszt utrzymania zapasów (CZK)

56

20

54

26

8

66

36

16

68

40

16

62

14

32

0

Koszt dostawy (CZK)

100

0

100

0

0

100

0

0

100

0

0

100

0

100

0

Koszty razem: 1.114 CZK

156

20

154

26

8

166

36

16

168

40

16

162

14

132

0

Wykorzystując formułę ekonomicznej wielkości zamówienia osiągnąć można koszt całkowity 1.114 CZK. Należy zaznaczyć, że formuła EOQ daje najlepsze rezultaty przy niewielkich stabilnym zapotrzebowaniu. Wahania i nieciągłość zapotrzebowania znacznie zmniejszają jej efektywność.

4. Metody stałej częstotliwości dostaw

W odróżnieniu od poprzedniej metody, w tym przypadku najpierw ustalamy częstotliwość dostaw, a nie ich wielkość. Częstotliwość może zostać ustalona arbitralnie lub może być obliczona w oparciu o formułę ekonomicznej wielkości zamówienia.

W pierwszym przypadku zakładamy, że dostawy czytników będą dostarczane co 5 dni. Każda z nich będzie miała wielkość równą sumie zapotrzebowania w pięciu kolejnych dniach. Wielkość pierwszej dostawy wyniesie zatem: 12+18+23+14+9=76 sztuk. Przy okresie dostaw równym 5 dni, koszt całkowity będzie wynosił 1.234 CZK, co ilustruje poniższa tabela.

Dni

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

Zapotrzebowanie (szt)

12

18

23

14

9

11

15

10

14

14

12

17

24

21

16

Planowane dostawy (szt)

76

0

0

0

0

64

0

0

0

0

90

0

0

0

0

Zapas (szt)

64

46

23

9

0

53

38

28

14

0

78

61

37

16

0

Koszt utrzymania zapasów (CZK)

128

92

46

18

0

106

76

56

28

0

156

122

74

32

0

Koszt dostawy (CZK)

100

0

0

0

0

100

0

0

0

0

100

0

0

0

0

Koszty razem: 1.234 CZK

228

92

46

18

0

206

76

56

28

0

256

122

74

32

0

W drugim przypadku, obliczenie częstotliwości dostaw wymaga określenia średniego dziennego zapotrzebowania oraz obliczenia EOQ. Następnym krokiem jest podzielenie wielkości EOQ przez średnie zapotrzebowanie:

0x01 graphic

0x01 graphic

NYMBURK otrzyma zatem pięć dostaw, co trzy dni. Wielkości poszczególnych dostaw będą równe sumom zapotrzebowania każdych kolejnych trzech dni, co prezentuje poniższa tabela.

Dni

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

Zapotrzebowanie (szt)

12

18

23

14

9

11

15

10

14

14

12

17

24

21

16

Planowane dostawy (szt)

53

0

0

34

0

0

39

0

0

43

0

0

61

0

0

Zapas (szt)

41

23

0

20

11

0

24

14

0

29

17

0

37

16

0

Koszt utrzymania zapasów (CZK)

82

46

0

40

22

0

48

28

0

58

34

0

74

32

0

Koszt dostawy (CZK)

100

0

0

100

0

0

100

0

0

100

0

0

100

0

0

Koszty razem: 964 CZK

182

46

0

140

22

0

148

28

0

158

34

0

174

32

0

Przy zastosowaniu metody stałej częstotliwości zamówień opartej na formule EOQ, całkowity koszt wyniesie 964 CZK

5. Metoda balansowania kosztów

Przy metodzie balansowania kosztów, zarówno częstotliwość jak i wielkość dostaw mogą się zmieniać. Długość każdego okresu pomiędzy dostawami jest ustalana tak, aby różnica pomiędzy kosztami dostawy i kosztami utrzymania zapasów przypadającymi na ten okres była jak najmniejsza. Dla firmy NUMBURK, wyznaczenie długości pierwszego okresu odbędzie się w następujący sposób:

Różnice kosztów obliczamy tak długo, aż kolejna różnica okaże się większa od poprzedniej, co w naszym przykładzie ma miejsce przy dostawie 67 sztuk. Najkorzystniejsza okazuje się więc dostawa pokrywająca zapotrzebowanie na trzy pierwsze dni, w wysokości 53 czytników kart.

Określenie długości drugiego okresu odbywa się identycznie, z tym, że rozpoczyna się w dniu czwartym. Jeżeli obliczona różnica kosztów okaże się identyczna w dwóch kolejnych okresach, dalsze obliczenia należy kontynuować w dwóch wariantach (zasada ta dotyczy także następnych przedstawianych metod). Rezultat obliczeń zawiera poniższa tabela.

Dni

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

Zapotrzebowanie (szt)

12

18

23

14

9

11

15

10

14

14

12

17

24

21

16

Planowane dostawy (szt)

53

0

0

34

0

0

39

0

0

43

0

0

61

0

0

Zapas (szt)

41

23

0

20

11

0

24

14

0

29

17

0

37

16

0

Koszt utrzymania zapasów (CZK)

82

46

0

40

22

0

48

28

0

58

34

0

74

32

0

Koszt dostawy (CZK)

100

0

0

100

0

0

100

0

0

100

0

0

100

0

0

Koszty razem: 964 CZK

182

46

0

140

22

0

148

28

0

158

34

0

174

32

0

Okazuje się, że wykorzystując metodę balansowania kosztów uzyskaliśmy identyczny rozkład dostaw, i w konsekwencji koszt całkowity, jak w przypadku metody stałej wielkości zamówienia opartej na formule EOQ. Należy zaznaczyć, że przy innych zapotrzebowaniu i kosztach, pomiędzy wynikami obydwu metod mogą nastąpić znaczne różnice.

6. Metoda najniższego kosztu na jednostkę czasu

Według tej metody dostawy powinny być rozłożone tak, aby łączne koszty dostaw i utrzymania zapasów przypadające na jednostkę czasu były jak najmniejsze. W przedstawianym przykładzie, gdzie jednostką czasu jest 1 dzień, sposób ustalenia wielkości dostawy będzie miał przebieg następujący:

Podobnie jak w przypadku metody balansowania kosztów, obliczenia dla pierwszej dostawy kończą się, gdy koszt na jednostkę czasu zaczyna rosnąć. NYMBURG zamówiłby zatem 30 czytników w pierwszej dostawie, pokrywając zapotrzebowanie na dwa dni. Ustalenie dalszych dostaw odbywa się w ten sam sposób, a uzyskany pełny rozkład dostaw przedstawia poniższa tabela.

Dni

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

Zapotrzebowanie (szt)

12

18

23

14

9

11

15

10

14

14

12

17

24

21

16

Planowane dostawy (szt)

30

0

46

0

0

36

0

0

40

0

0

41

0

37

0

Zapas (szt)

18

0

23

9

0

25

10

0

26

12

0

24

0

16

0

Koszt utrzymania zapasów (CZK)

36

0

46

18

0

50

20

0

52

24

0

48

0

32

0

Koszt dostawy (CZK)

100

0

100

0

0

100

0

0

100

0

0

100

0

100

0

Koszty razem: 926 CZK

136

0

146

18

0

150

20

0

152

24

0

148

0

132

0

Wykorzystanie metody najniższego kosztu na jednostkę czasu pozwoliło firmie na obniżenie kosztu całkowitego do 926 CZK.

7. Metoda najniższego kosztu jednostkowego

Metoda ta jest bardzo zbliżona do poprzedniej. Jednak zamiast minimalizowania kosztów przypadających na jednostkę czasu, staramy się minimalizować koszt całkowity przypadający na jeden czytnik w okresie pomiędzy dostawami. Sposób obliczeń jest następujący:

Według metody najniższego kosztu jednostkowego pierwsza dostawa czytników powinna pokryć zapotrzebowanie na trzy dni. Dalsze obliczenia (od czwartego dnia) przebiegają w ten sam sposób. Uzyskany rozkład dostaw prezentuje poniższa tabela.

Dni

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

Zapotrzebowanie (szt)

12

18

23

14

9

11

15

10

14

14

12

17

24

21

16

Planowane dostawy (szt)

53

0

0

34

0

0

39

0

0

43

0

0

61

0

0

Zapas (szt)

41

23

0

20

11

0

24

14

0

29

17

0

37

16

0

Koszt utrzymania zapasów (CZK)

82

46

0

40

22

0

48

28

0

58

34

0

74

32

0

Koszt dostawy (CZK)

100

0

0

100

0

0

100

0

0

100

0

0

100

0

0

Koszty razem: 964 CZK

182

46

0

140

22

0

148

28

0

158

34

0

174

32

0

Okazuje się, że zastosowanie metody najniższego kosztu jednostkowego przyniosło efekt identyczny jak metody balansowania kosztów i stałej częstotliwości dostaw opartej o formułę EOQ. Koszt całkowity na 15 dni wynosi również 964 CZK.

8. Metoda Wagnera - Whitina

Ostatnia z prezentowanych metod jest nieco bardziej pracochłonna niż pozostałe. Ma jednak nad nimi bardzo istotną przewagę, ponieważ uwzględnia ewentualne zmiany zarówno kosztu dostaw, jak i kosztu utrzymania zapasów w ciągu rozpatrywanego okresu. Według metody Wagnera-Whitina dla każdej jednostki czasu porównuje się możliwe warianty rozkładu dostaw. Ustalanie rozkładu dostaw, które korzystnie jest przeprowadzać w odpowiedniej tabeli, przebiegać będzie następująco:

  1. dostawa 30 czytników w pierwszym dniu, przy łącznym koszcie: 100 CZK + 36 CZK = 136 CZK, który wpisujemy w drugiej kolumnie
    i pierwszym wierszu tabeli;

  1. dostawa 12 czytników w pierwszym dniu i 18 czytników w drugim dniu (podobnie jak w przypadku metody dostaw z partii na partię), przy koszcie 100 CZK + 100 CZK = 200 CZK, który wpisujemy w drugiej kolumnie i drugim wierszu tabeli. Spośród dwóch wariantów korzystniejszy okazuje się wariant pierwszy, co zaznaczamy w tabeli:

Dni

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

Zapotrzebowanie (szt)

Dzień, w którym nastąpiła ostatnia dostawa czytników

12

18

23

14

9

11

15

10

14

14

12

17

24

21

16

1

100

136

228

312

2

X

200

246

302

3

X

X

236

264

300

366

486

4

X

X

X

328

346

390

480

5

X

X

X

X

364

386

446

6

X

X

X

X

X

400

430

470

554

7

X

X

X

X

X

X

466

486

542

626

8

X

X

X

X

X

X

X

530

558

614

9

X

X

X

X

X

X

X

X

570

598

646

748

10

X

X

X

X

X

X

X

X

X

642

666

734

11

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

698

732

828

12

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

746

794

878

13

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

832

874

938

14

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

894

926

15

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

974

  1. dostawa 53 czytników w pierwszym dniu, przy łącznym koszcie 100 CZK + 128 CZK = 228 CZK;

  1. dostawa 12 czytników w pierwszym dniu i 41 sztuk w drugim dniu, przy koszcie 100 CZK + 100 CZK + 46 CZK = 246 CZK;

  1. dostawa 30 czytników w pierwszym dniu i 23 w trzecim dniu, przy koszcie 100 CZK + 36 CZK + 100 CZK = 236 CZK. Nie musimy tutaj uwzględniać wariantu polegającego na trzech kolejnych dostawach (przy koszcie 300 CZK), bowiem rozpatrując ewentualną dostawę w trzecim dniu, wybieramy korzystniejszy wariant dla dnia poprzedzającego, czyli dostawę 30 czytników w pierwszym dniu. Porównując koszty powyższych trzech wariantów okazuje się, że nadal najkorzystniejsze jest otrzymanie dostawy w dniu pierwszym.

Obliczenia dla kolejnych dni przebiegają identycznie. Po zakończeniu obliczeń otrzymujemy rozkład dostaw, który prezentuje poniższa tabela.

Dni

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

Zapotrzebowanie (szt)

12

18

23

14

9

11

15

10

14

14

12

17

24

21

16

Planowane dostawy (szt)

30

0

46

0

0

36

0

0

40

0

0

41

0

37

0

Zapas (szt)

18

0

23

9

0

25

10

0

26

12

0

24

0

16

0

Koszt utrzymania zapasów (CZK)

36

0

46

18

0

50

20

0

52

24

0

48

0

32

0

Koszt dostawy (CZK)

100

0

100

0

0

100

0

0

100

0

0

100

0

100

0

Koszty razem: 926 CZK

136

0

146

18

0

150

20

0

152

24

0

148

0

132

0

Rozkład dostaw uzyskany za pomocą metody Wagnera-Whitina w naszym przykładzie jest identyczny jak przy metodzie najniższego kosztu na jednostkę czasu, a uzyskany koszt całkowity 926 CZK jest optymalny dla firmy NYMBURK.

Charakter zapotrzebowania na asortyment, którego dostawy chcemy zoptymalizować
ze względu na koszt całkowity

Zapotrzebowanie
zmienne, przewidywalne
w krótkim okresie

Zapotrzebowanie stabilne,
z małymi wahaniami, znane orientacyjnie na min. pół roku

- maksymalna dostawa

  1. - z partii na partię

  2. - najniższego kosztu

  3. - balansowania kosztów

  4. - algorytm Wagnera-Whitina

- stała wielkość dostawy

- optymalna wielkość dostawy

  1. - stały okres dostaw

  2. - optymalny okres dostaw

  3. - maksymalna dostawa



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Twaróg transport rurociągowy w, Tomalowo, uczelnia, Logistyka, Podstawy logistyki
Piotrowicz, Tomalowo, uczelnia, Logistyka, Podstawy logistyki
Podstawy Logistyki Wykład I
Trzy podstawowe sfery działań logistycznych to zaopatrzenie, Uczelnia, Logistyka
podstawy logistyki, zarzadzanie-logistyka---wyklady
ściąga z wykładów2, Studia - Politechnika Śląska, Zarządzanie, I STOPIEŃ, Podstawy logistyki, Wykład
pytania + odpowiedzi kolokwium wykłady 2, Studia - Politechnika Śląska, Zarządzanie, I STOPIEŃ, Pods
Podstawy Logistyki wyklad 1 i 2 [tryb zgodno
PODSTAWY LOGISTYKI- wyklady, Logistyka, logistyka pomocne
Podstawy Logistyki Wykład II
podstawy logistyki wykłady
Podstawy Logistyki Wykład I
Pytania egzaminacyjne 2011, uczelnia, Podstawy finansów wykłady
samosprawdzenie, pedagogika uczelnia warszawaka, podstawy psychologii ogólnej, wykłady Maria Jankows
Podstawy edytorstwa wykład cz IIa, Edytorstwo
Logistyka wykład, 9 01 2013
Analiza i pomiar systemów logistycznych wykład 1( 24.02.2008)(1), Logistyka, Logistyka

więcej podobnych podstron