Korzeń u roślin nasiennych.

Gabriela Florczyk

Agnieszka Szewczyk

Klasa Ia

Spis treści:

1.Korzeń........................................................................................................ 3

2.Budowa anatomiczna i czynności życiowe korzenia

a) Strefy korzenia................................................................ 3

b) Tkanki twórcze pierwotne korzenia............................... 4

c) Budowa pierwotna korzenia........................................... 4

d) Tkanki twórcze wtórne korzenia.................................... 5

e) Budowa wtórna korzenia................................................ 6

3.Brodawki korzeniowe i mikoryza.............................................................. 6

4.Pobieranie wody ...................................................................................... 8

5. Rozmnażanie wegetatywne przez korzenie..............................................

6. Systemy korzeniowe.................................................................................

7. Rodzaje korzeni ......................................................................................

8. Modyfikacje korzeni.................................................................................

9. Słowniczek..............................................................................................

10. Literatura.................................................................................................

Korzeń

Pierwszym organem, który się rozwija podczas kiełkowania nasienia rośliny jest właśnie korzeń, który w rozwoju ewolucyjnym wykształcił się jako narząd umożliwiający przystosowanie się rośliny do życia na lądzie. U roślin nasiennych pierwszy korzeń zakłada się w przedłużeniu osi ciała, a korzenie przybyszowe wytwarzają się na pędzie. Korzeń utrzymuję roślinę w glebie i odżywia ją, poprzez dostarczanie jej wody i soli mineralnych z gleby. Jednak to nie jest jedyna funkcja korzeni, korzenie również mogą magazynować odżywczy materiał zapasowy. Zasadniczą różnica korzeni od pędów jest to, iż korzenie nadziemne, jak i podziemne nigdy nie wykształcają liści.

Budowa anatomiczna i czynności życiowe korzenia

Strefy korzenia

W korzeniu rozróżniamy cztery strefy, a mianowicie: stożek wzrostu z czapeczka korzeniową, inna nazwa to strefa embrionalnego wzrostu, strefa wzrostu korzenia - strefa wzrostu elongacyjnego, następnie strefa włośnikowa i ostatnia strefa wyrośnięta korzenia.

W stożku wzrostu z czapeczka korzeniową, odbywa się wzrost korzenia na długość. Stożek wzrostu jest okryty i chroniony w czasie przeciskania się miedzy cząsteczkami gleby, wcześniej już wymienioną czapeczka korzeniową. Stożek wzrostu jest zbudowany z delikatnej tkanki, natomiast czapeczka składa się z komórek miękiszowych, które w centralnej części zawierają amyloplasty. Zewnętrzne komórki ulęgają wciąż niszczeniu i ścieraniu się, więc na ich miejsce stożek wzrostu dostarcza nowe komórki, które przekształcają się w miękisz czapeczki.

Powyżej stożka wzrostu znajduje się krótka strefa wzrostu korzenia, w tej strefie odbywają się intensywne podziały komórkowe, a komórki rosną zwiększając swoją objętość. Właśnie w tej strefie najsilniejszy jest przyrost na długość korzenia, przez zwiększaniu (wydłużaniu) się komórek.

Strefa wzrostu przeistacza się w strefę włośnikową, charakteryzuje się obecnością włośników, które pełnia dosyć ważną role w korzeniu. Włośniki chłoną z gleby wodę i rozpuszczone w niej sole mineralne. Strefa włośnikowa liczy od 1 do kilku centymetrów długości, zachowuje ona stale tą sama długość, ponieważ na granicy strefy wzrostu powstają nowe włośniki na miejsce tych co obumarły. W strefie włośnikowej dochodzi do różnicowania się komórek na tkanki stale korzenia.

Ostatnią strefa jest strefa wyrośnięta korzenia, rozpoczyna się za strefa wyżej opisana. W miarę gdy liczba włośników maleje stale się przedłuża i przyrasta na grubość. W tej właśnie strefie wyrastają korzenie boczne. Głównym zdaniem tej części korzenia jest umacnianie rośliny w podłożu i przewodzenie wody do pędu. Strefa wyrośnięta jest najdłuższą częścią korzenia.

Tkanki twórcze pierwotne korzenia

Rośliny wyższe rosną przez całe życie, ponieważ posiadają tkanki twórcze, które zbudowane są z komórek zdolnych do szybko powtarzających się podziałów. Zarodek rośliny zbudowany jest z małych, zróżnicowanych komórek embrionalnych, które cechują cienkie ściany i są całkowicie wypełnione cytoplazmą z dużym jądrem komórkowym. Komórki te dzielą się i rosną do wielkości komórek macierzystych i powtórnie się dzielą. Dzięki temu zarodek rośnie przybierając na swojej masie, dopóki komórki embrionalne nie zatracą zdolności do dalszych podziałów. Większość komórek zachowuje jednak zdolność do podziałów przez cale życie rośliny i występują w niej jako tkanki twórcze pierwotne, utrzymujący stały wzrost rośliny.

Pierwotne tkanki twórcze można znaleźć w wierzchołkowych częściach korzeni i pędów. Na szczycie wszystkich odgałęzień rośliny tworzą się stożki wzrostu. Podczas przybywania nowych komórek stożek wzrostu posuwa się dalej, wydłużając w ten sposób korzeń czy pęd.

Za stożkiem wzrostu tworzą się tkanki stałe: miękiszowe, mechaniczne i skórka. Niektóre komórki zachowują właściwości tkanki twórczej, gdyż nie przekształcają się w tkanki stałe. Komórki te poukładane są pasemkami wzdłuż korzenia i pędu tworząc tzw. miazgę pierwotną, która jest tkanką twórczą boczną.

Niektóre komórki z tkanek stałych przekształcają się w tkanki twórcze, ponieważ odzyskują zdolność podziału. Są to tkanki twórcze wtórne. Wytwarzają one nowe tkanki stałe, nazywamy je wtórnymi, w odróżnieniu od tkanek pierwotnych, które powstają z pierwotnej tkanki twórczej. Na tej podstawie rozróżniamy w budowie anatomicznej roślin budowę pierwotna i wtórną.

Budowa pierwotna korzenia

Budowa korzenia jest z wiązana z jego funkcjami. Młody korzeń zbudowany jest z tkanek pierwotnych, które tworzą trzy warstwy: skórkę, korę pierwotną i walec osiowy.

Skórka korzenia: zalicza się do tkanek okrywających. Posiada jedną warstwę ściśle do siebie przylegających komórek cienkościennych mających za zadanie pobierania wody i soli mineralnych z gleby. Niektóre komórki wytwarzają włośniki. Na starszych częściach korzenia skórka obumiera a na jej miejscu pojawiają się tkanki skorkowaciałe: na początku skórnia czyli egzoderma, wywodząca się z miękiszu podskórkowego, a następnie u roślin dwuliściennych korek. Egzoderma występuje w korzeniach okrytozalążkowych. Komórki skórni położone są szczelnie koło siebie, bez przestworów międzykomórkowych. Pod skórka rozwija się z pramiękisz tworzący korę pierwotną.

Kora pierwotna: znajduje się pod skórką i składa się z cienkościennych komórek miękiszu, pośród których znajdują się liczne przestwory międzykomórkowe. Komórki te pomagają w przetransportowaniu wody i soli mineralnych od włośników do elementów przewodzących w walcu osiowym. Przestwory międzykomórkowe ułatwiają wymianę gazów przy oddychaniu korzenia. Zewnętrzną warstwę kory pierwotnej tworzy egzoderma. Skórka komórki obumiera i złuszcza się wykonując funkcje tkanki okrywającej, natomiast błony jej komórek ulegają skorkowaceniu. Wewnętrzną warstwę kory pierwotnej nazywamy śródskórnią lub endodermą. W niej (endoderma) komórki ściśle przylegają do siebie

i mają charakterystyczną budowę ścian, mianowicie pasemka Caspary'ego umieszczone dookoła komórki w promieniowych i poprzecznych ścianach komórkowych. Zbudowane są z materiału innego niż inne ściany, stwierdzona obecność ligniny a także suberyny.

Walec osiowy: składa się z warstwy korzonkorodnej, tzw. okolnicy (perycykl) i tkanek przewodzących. Okolnica jest tkanka twórczą. Wytwarza ona korzenie boczne, powstają paczki przybyszowe u roślin tworzących odrosty korzeniowe. Zazwyczaj okolnica jest jednowarstwowa. Może zawierać wyspecjalizowane komórki np. wydzielnicze. Pod okolnicą znajduje się duża wiązka przewodząca, złożona z pasm tkanki drzewnej i pasm tkanki łykowej, przebiegających na przemian. Głównym elementem tkanki drzewnej są naczynia, mające kształt rurek zbudowanych z martwych komórek o ścianach celulozowych, trochę na zewnątrz zdrewniałych. Przewodzą one wodę z solami mineralnymi do pędu. W tkance łykowej znajdują się rurki sitowe, zbudowane z żywych komórek połączonych w długie szeregi, oddzielone od siebie tzw. sitami. Tkanka sitowa dostarcza do korzenia produkty asymilacji wytworzone w liściach.

Tkanki twórcze wtórne korzenia

Działania nowych wtórnych tkanek twórczych: miazgi twórczej czyli kambium i miazgi korkotwórczej czyli felogenu. kambium jest wtórną tkanką twórczą boczną, zbudowaną z jednej warstwy komórek, stwarzający walec przebiegający między tkanką naczyniową a tkanką sitową. Komórki miazgi wtórnej dzielą się równolegle do obwodu korzenia i odkładają się po obydwu stronach miazgi warstwy komórek potomnych, z których powstają wtórne tkanki stałe. Dzięki temu korzenie rozrastają się na grubość. Kambium wytwarza w korzeniu liczne nowe wiązki przewodzące, w których po zewnętrznej stronie miazgi wrasta tkanka sitowa, zwana łykiem, a po wewnętrznej stronie tkanka naczyniowa, nazywana drewnem. Pomiędzy wiązkami przewodzącymi miazga odkłada pasma miękiszu tworzącego promienie rdzeniowe, stanowią tkankę spichrzową korzenia. Odkładają się tam materiały zapasowe. Druga wtórna tkanka twórcza która powstaje w okolnicy to felogen czyli miazga korkotwórcza. Produkuje ona na zewnątrz warstwy ochronnego korka czyli nowej wtórnej tkanki okrywającej, powstających z komórek martwych.

.

Budowa wtórna korzenia

Budowę pierwotną do końca życia rośliny zachowują korzenie jednoliściennych. U wielu dwuliściennych i nagozalążkowych w budowie korzenia zachodzą z czasem zmiany związane z jego przyrostem wtórnym. W tym procesie zasadniczą rolę odgrywa działalność tkanek twórczych wtórnych. Wynikiem tego korzeń przybiera budowę wtórną.. Zmiany rozpoczynają się w tkance miękiszowej od strony wewnętrznej metafloemu. Komórki miękiszu przybierają właściwości wtórnej tkanki twórczej (kambium) i dzielą się ścianami stycznymi. Warstwy kambium rozszerzają się, obejmują swoimi końcami nowe elementy miękiszu, zaginając się na zewnątrz i dochodzą do okolnicy. W tym samym czasie odcinki okolnicy na zewnątrz protoksylemu przechodzą w stan czynny i również dzielą się stycznie. Okresowo powtarzający się podział komórek miazgi prowadzi każdego roku do wytwarzania się słoja wtórnego łyka po zewnętrznej stronie a także wtórnego drewna po stronie wewnętrznej. Słój drewna jest z reguły grubszy niż słój łyka.

Warstwa korka, która oddziela korę pierwotną od wiązek przewodzących, odcinając do niej dopływ substancji odżywczych z łyka. Odizolowana kora pierwotna z czasem obumiera i odpada. Powstające w nim przetchlinki ułatwiają tym tkankom wymianę gazową z otoczeniem. Wiązka przewodząca łyka doprowadzają do korzenia produkty asymilacji. Materiały zapasowe gromadzą się w miękiszu kory i w promieniach rdzeniowych. Promienie rdzeniowe uczestniczą także w przeprowadzaniu wody z substancjami pokarmowymi w kierunku promieniowym. W wiązkach drewna odbywa się przeprowadzanie wody z solami mineralnymi z chłonących części korzenia do łodygi i liści

Brodawki korzeniowe. Mikoryza

Korzenie roślin motylkowych (łubin, fasola) charakteryzują się występowaniem brodawek korzeniowych. Brodawki korzeniowe są wynikiem działania bakterii korzeniowych (brodawkowych), które współżyją właśnie z tymi korzeniami.

Mikoryza to inaczej współżycie korzeni z grzybami, z którego obydwie strony czerpią pewne korzyści. Grzyby zaopatrują się w substancje odżywcze, a mianowicie w cukry, natomiast korzenie przede wszystkim zwiększają powierzchnie chłonną i dzięki grzybom, które rozkładają próchnice glebową, która tworzy się w otoczeniu korzenia strefa bogatsza w proste związki odżywcze. W dodatku grzyby wytwarzają substancje witaminowe i hormonalne, które pobudzają przemiany materii komórek korzenia i pobudzają wzrost. Rozróżniamy dwa podstawowe rodzaje mikoryzy: zewnętrzną czyli ektotroficzna i wewnętrzną- endotroficzną.

Mikoryza zewnętrzna: korzenie boczne są oplecione dokoła przez strzępki grzyba które wnikają także do kory pierwotnej, rozrastają się tylko w przestworach międzykomórkowych i nie przechodzą do wnętrza komórki. Mikoryza zewnętrzna ma swoje dobre i złe strony, jedną z wad jest zachowanie wzrostu korzenia na długość, lecz tworzy charakterystyczne rozgałęzienia. Włośniki zanikają i ich funkcje przejmują strzępki grzybów. Dla wielu drzew mikoryza zewnętrzna stanowi czynnik niezbędny do normalnego rozwoju. Dąb, brzoza, jabłoń, grusza to drzewa, u których występuje proces mikoryzy zewnętrznej.

Drugim rodzajem mikoryzy jest mikoryza wewnętrzna, charakteryzuje się ona tym, iż strzępki grzyba wnikają jeszcze głębiej do wnętrza korzenia, a na zewnątrz nie tworzą otoczki, więc włośniki zostają zachowane na korzeniu. Różnica między mikoryzą zewnętrzną a wewnętrzną jest to, że strzępy grzyba wnikają nie tylko do przestworów międzykomórkowych, ale też do wnętrza komórek. Mikoryza wewnętrzna jest charakterystyczna dla pszenicy, kukurydzy, owsa, żyta i wielu innych roślin zielnych.

Pobieranie wody

Pobieranie wody przez włośniki.

Jedną z głównych funkcji korzenia jest pobieranie z wody z gleby i rozpuszczonych w niej soli mineralnych. Rośliny wyższe wodę z gleby pobierają głównie za pomocą włośników. Woda przenika do wnętrza żywych cienkościennych komórek włośnikowych dzięki temu, iż komórki te w zetknięciu z roztworem glebowym oznaczają się dość dużą siłą ssącą..

Parcie korzeniowe.

Parciem korzeniowym nazywamy czynnik fizjologiczny który powoduje wtłaczanie wody w korzeniu z żywych komórek do wiązki naczyniowej. Czynnik ten jest jednym z czynników który wywołuje ruch wody w naczyniach, co wymaga energii, a więc jest związane z oddychaniem korzenia. Ścinając jakikolwiek pęd rośliny drzewiastej przekonamy się o istnieniu parcia korzeniowego, gdyż na powierzchni cięcia pojawia się wyciek wody, który potocznie zwany jest ”płaczem rośliny”. Parcie korzeniowe najintensywniejsze jest wiosną, w pozostałych porach roku nie objawia się tak wyraźnie.

Warunki pobierania wody.

Wszystkie rośliny lądowe pobierają wodę głównie za pomocą korzeni. Sprawność w wykonywaniu tej czynności życiowej zależy od ukształtowania systemu korzeniowego i warunków glebowych. Niezmiernie ważne jest, aby gleba zawierała dostateczną ilość wody wolnej i kapilarnej czyli łatwo dostępnej dla korzeni. Pobieranie wody uzależnione jest od oddychania korzeni, na nasilenie tych procesów wywiera wpływ stopień zaopatrzenia gleby w wolny tlen ale oprócz tego istotną role pełni temperatura gleby. Jeśli temperatura jest zbyt niska działa to hamująco na oddychanie korzeni i pobieranie przez nie wody, czyli gleba staje się dla rośliny „ fizjologicznie sucha”. Nadmierne zasolenie gleby wpływa podobnie na oddychanie korzeni i pobieranie wody, ale nie są to jedyne czynniki wpływające na intensywność pobierania wody, ujemny wpływ ma także nagromadzenie w glebie substancji o działaniu trującym, a także stosunki miedzy korzeniami a współżyjącymi z nimi w glebie grzybami.

Rozmnażanie wegetatywne przez korzenie

Roślina rozmnaża się wegetatywnie za pomocą odrostów korzeniowych. Korzenie wielu roślin w okolnicy wytwarzają pączki przybyszowe, z których wyrastają pędy nadziemne, czyli odrosty korzeniowe. Osika, olsza, topola, robinia, dzika róża, głóg, tarnina, malina, bez lilak, wiśnia i inne- szczególnie często rozmnażają się z odrostów korzeniowych. Na poziomo rosnących korzeniach bocznych wyrastają pędy odrostowe, które po obumarciu korzenia łączącego je z roślina macierzystą stają się osobnikami samodzielnymi. Czasami odrosty wyrastają ze zranionych podczas uprawy korzeni jabłoni lub czereśni. Odrosty korzeniowe maliny wykorzystuje się do rozmnażania w ogrodnictwie. W celu tym stosuje się tak zwane sadzonki korzeniowe, otrzymuje się je przez pocięcie korzenia na kawałki. Nowa roślina wyrasta po umieszczeniu w glebie pęczków przybyszowych. Wegetatywnie rozmnażają się także rośliny mające bulwy korzeniowe, na przykład georginie. Wiele chwastów, takich jak mlecz polny, ostrożeń polny, szczaw polny, powój polny, czy wilczomlecz sosnka rozmnażają się z korzeni, przez co walka z tymi chwastami jest uciążliwa, bo wystarczy iż zostanie w ziemi mały kawałek korzenia, a chwast odrośnie na nowo.

Systemy korzeniowe

Korzeń główny i jego boczne odgałęzienia tworzą system korzeniowy rośliny. W skład systemu korzeniowego mogą wchodzić również korzenie przybyszowe. Wyróżniamy dwa zasadnicze typy systemu korzeniowego, pierwszy z nich to osiowy albo palowy (rys. A), jest to system korzeniowy z dobrze wykształconym korzeniem głównym. Drugi typ systemu korzeniowego to system korzeniowy wiązkowy (rys. B), który tworzy się gdy korzeń główny zanika lub nie występuje, jego miejsce zastępują korzenie boczne i przybyszowe. System korzeniowy palowy występuje głównie u roślin drzewiastych i ziół dwuliściennych, natomiast system korzeniowy wiązkowy u roślin jednoliściennych. System korzeniowy silnie rozwinięty jest wtedy gdy większa jest nadziemna część rośliny. Łączna długość wszystkich korzeni rośliny morze być bardzo duża, tak jak na przykład u żyta może ona wynosić setki kilometrów wraz z włośnikami. Niektóre rośliny wytwarzają systemy korzeniowe rozłożyste i płytko rosnące a inne skupione i wrastające głęboko w glebę.

U naszych drzew można wyróżnić trzy rodzaje systemu korzeniowego: system płaski, palowy i ukośny.

System płaski występuje na przykład u świerka, gdzie korzenie boczne rozrastają się w kierunku poziomym płytko pod ziemią.

Sosna, dąb, modrzew i wiąz odznaczają się silnie wykształconym korzeniem głównym, od którego odchodzą korzenie boczne i jest to system palowy.

System ukośny to system, w którym wcześniej zaciera się morfologiczna różnica miedzy korzeniem głównym a bocznymi, charakterystycznymi roślinami dla tego systemu są takie drzewa jak buk, klon, jodła.

Rozwój sytemu korzeniowego zależy od warunków środowiska, gatunku rośliny i jej wieku i zwłaszcza od warunków glebowych. Gdy gleba jest dostatecznie wilgotna, bogata w składniki pokarmowe korzenie rośliny są krótkie ale gęste. System korzeniowy rozległy i mniej rozgałęziony występuje u roślin żyjących na glebach ubogich i suchych. System korzeniowy spełnia w życiu rośliny rolę: mechaniczną- przytwierdzenie jej do podłoża i fizjologiczną polegającą na zaopatrywaniu rośliny w wodę i sole mineralne. Rośliny o silnie rozwiniętym systemie korzeniowym lepiej wykorzystują zasoby wody i pokarmów mineralnych.

Rodzaje korzeni

Zawiązek korzenia znajduje się w zarodku rośliny, który podczas kiełkowania wyrasta w długi walcowaty korzeń zagłębiający się pionowo w ziemię. Korzeń ten nazywa się korzeniem głównym, który po pewnym czasie osiąga znaczną grubość i długość. Korzenie boczne rosnące w glebie poziomo lub ukośnie, wyrastające z korzenia głównego, wytwarzają ciągle nowe korzenie boczne nazywane, zależnie od kolejności wyrastania, czyli korzenie drugiego, trzeciego rzędu i tak dalej. Dzięki temu system korzeniowy przeszywa glebę we wszystkich kierunkach, czerpiąc z każdej grudki składniki pokarmowe potrzebne do odżywiania rośliny. Oprócz wyżej opisanych korzeni występują u rośliny, również tak zwane korzenie przybyszowe, rozwijają się one na pędach nadziemnych lub podziemnych. Powstają one najczęściej na węzłach pędu, to jest miejscach wyrastania liści na łodydze. Korzenie przybyszowe występują głównie na pędach podziemnych ale jeśli już znajdują się na pędach naziemnych to zazwyczaj u roślin płożących się (truskawka, jaskier rozłogowy). U roślin zielnych korzenie przybyszowe nie rosną na grubość lecz pozostają cienkie i rozgałęziają się słabiej niż korzeń główny i korzenie boczne.

Modyfikacje korzeni

Rośliny prócz typowych korzeni, które utrzymują ją w glebie i pobierają wodę wraz z solami mineralnymi posiadają także korzenie o odmiennej budowie i o odmiennych funkcjach, które pełnia. Takie narządy, które przystosowały się do pełnienia specyficznych funkcji, również przybierają inny wygląd i nazywamy je narządami przekształconymi lub narządami zmetamorfizowanymi. A oto najważniejsze z nich:

Korzenie spichrzowe i bulwy korzeniowe.

Korzenie spichrzowe występują głownie u roślin dwuletnich, takich jak rzepa, burak, marchew, brukiew, cykoria, rzodkiewka, pietruszka, trubula leśna. W pierwszym roku rośliny te gromadzą w korzeniu zapasy pokarmowe, aby w drugim roku mógł te zapasy wykorzystać rozwijający się pęd kwiatowy rośliny. Korzenie spichrzowe przyrastają na grubość dzięki licznym podziałom komórek miazgi. U niektórych odmian roślin posiadających korzenie spichrzowe tworzy się kilka a nawet kilkanaście takich dodatkowych pierścieni miazgi, jedną z takich roślin jest burak.

Istnieją też takie rośliny, które tworzą zgrubiałe korzenie boczne lub przybyszowe i takie narządy nazywamy bulwami korzeniowymi. Podobnie jak korzenie spichrzowe, bulwy także gromadą materiał zapasowy. Przykładem rośliny gdzie występują bulwy korzeniowe jest georginia, dalia.

Korzenie podporowe.

Główna funkcja korzeni podporowych jest dodatkowe umacnianie rośliny w podłożu i podpieranie łodygi. Są to korzenie przybyszowe, które wyrastają z łodygi na pewnej wysokości ponad ziemią i rosną w dół, wnikając do gleby. Korzenie te występują zazwyczaj u roślin wysokich, gdzie system korzeniowy jest niezbyt głęboki lub rośnie w grząskim podłożu. Korzenie przybyszowe występują zazwyczaj u roślin tropikalnych takich jak na przykład monstera, pandana, figowce i niektóre gatunki palm, ale można je również spotkać u kukurydzy.

Korzenie czepne.

Są to korzenie, które występują głównie u epifitów i pnączy, ogólnie roślin o wiotkiej łodydze. Rośliny te rosną zakorzeniając się w glebie i „wspinając się” ku górze, owijając lub czepiając się, to ściany, tyczek czy innych roślin, dzięki właśnie korzenią czepnym.

Ssawki.

Na ssawki potocznie mówimy korzenie pasożytów. Ssawki tworzą się z miękiszu korowego, a w późnij wykształcają się w nich tkanki przewodzące. Są to specjalne organy, które wnikają do tkanek innych roślin (żywicieli) i pobierają, a raczej wsysają bezpośrednio z nich substancje pokarmowe. Tym „okrutnym zachowaniem” charakteryzują się rośliny takie jak, łuskiewnik, świetlika, pszeńca, szelęznika i dobrze znana każdemu jemioła.

Korzenie kurczliwe.

Kokorycz, babka, lilia złotogłów, orlik pospolity, to rośliny odznaczające się występowaniem u nich korzeni kurczliwych. Korzenie kurczliwe mają zdolność skracanie górnych części, dzięki czemu mogą wciągać roślinę głębiej w glebę. Dzieję się tak natomiast za sprawą skracania się komórek kory pierwotnej, tracących wodę i obumierających. Powierzchnia korzenia w tym czasie ulega pomarszczeniu, a tkanka przewodząca uzyskuje zygzakowatą postać.

Korzenie powietrzne

Korzenie te są otoczone wielowarstwową skórka o budowie zwanej walamenem, który składa się z kilku warstw martwych komórek o celulozowych ścianach. Podczas pory bezdeszczowej komórki wypełniają się powietrzem, co daje korzenią srebrzystobiałą barwę. Natomiast w czasie deszczu silnie nasiąka wodą i staje się przeźroczysta. Korzenie powietrzne występują u storczyków, zwisają swobodnie w dół i za ich pomocą pobiera wodę.

Korzenie oddechowe

Występują u roślin klimatu ciepłego, ale rosnących na terenach bagnistych. Bagniste podłoże jest ubogie w tlen, który słabo rozpuszcza się w wodzie. Korzenie oddechowe wyrastają pionowo w górę ponad powierzchnię i pobierają tlen. Mogą nawet osiągać wysokość do 1,5 metra. Powietrze wnika do korzeni za pomocą otworów podobnych do przetchlinek, a dalej kanałami powietrznymi aerenchymy i prowadzi do podziemnych części systemu korzeniowego.

---