skanuj0007

Technologie transportowe XXI w.

zeń ładunkowych. Zatem każdy z wymienionych elementów sil wy-ych stanowi nieodzowny wymóg sprawnego przebiegu procesu produk-

rodki pracy w transporcie

irodki trwałe

; obowiązujących przepisów do środków trwałych zalicza się kompletne ące się do użytku, w dniu przyjęcia do używania, składniki majątkowe yidywanym okresie użytkowania dłuższym niż 1 rok i przeznaczone na y jednostki. Do środków trwałych zalicza się również drogi publiczne, >lace łącznie z poboczami i podbudową, uzbrojenia terenu, melioracje, e wodne, grunty oraz żywy inwentarz. Minister finansów jest upoważ-lo rozszerzenia wykazu przedmiotów i urządzeń zaliczanych lub niezali-i do środków trwałych.

zależności od funkcji, jaką spełniają w przedsiębiorstwie, środki trwałe ię na:

ity (w tym prawo użytkowania wieczystego gruntu);

/nki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej;

.dzenia techniczne i maszyny; ki transportu; środki trwałe.

składników majątku trwałego, jakimi są budowle, zalicza się sieć komuną. W Polsce, według stanu na 2005 r., najdłuższą sieć drogową ma rt samochodowy - 381 463 km dróg publicznych. Na drugim miejscu się transport lotniczy - 146 804 km sieci linii lotniczych (w tym 107 linii /ch), linii kolejowych jest natomiast 20 253 km. Najkrótszą sieć komuni-i ma żegluga śródlądowa, bo zaledwie 3638 km dróg wodnych śródlądo-jglownych.

: wynika z wcześniejszego podziału majątku trwałego, zalicza się do nie-tież środki transportowe. Transport samochodowy ma ich 16 816 tys., tak [równo pod względem długości sieci komunikacyjnej, jak i liczby środ-nsportowych transport ten ma przewagę nad innymi gałęziami transpor-isport kolejowy natomiast posiada 113 446 środków transportowych, jmniej tych składników majątkowych posiada transport lotniczy - 53 szt. >ty), nieco więcej żegluga morska - 130, a śródlądowa - 932⁸⁾. jątek trwały powstaje w wyniku działalności inwestycyjnej. Rzeczowy inwestycji jest zróżnicowany, obejmuje on bowiem nie tylko obiekty

port - Wyniki działalności w 2005 r.”, op. cit., s. 105, 168,87, 75-76.

budowlane (zajezdnie, zaplecze techniczne i administracyjno-socjalne) i budowle (drogi, mosty, place magazynowe), lecz również zakupy gotowych dóbr, czyli środków trwałych (środków transportu, maszyn, urządzeń, instalacji, wyposażeń technicznych zaplecza itp.). O wyborze kierunku inwestowania decyduje przede wszystkim rachunek ekonomiczny oraz posiadane środki finansowe.

2.3.2. Środki przewozowe

Środki przewozowe stanowią najbardziej aktywną, a zarazem najliczniejszą grupę środków trwałych transportu. O wielkiej różnorodności środków przewozowych świadczyć może zamieszczony wyciąg z Systematycznego Wykazu Wyrobów (SWW), w części dotyczącej środków przewozowych różnych gałęzi transportu (tab. 2.2).

Klasyfikacja ta może wydać się zbyt obszerna na potrzeby konkretnego przedsiębiorstwa transportowego, niemniej należy mieć na uwadze to, że SWW musi uwzględniać wszystkie możliwe środki przewozowe, jakie mogą wystąpić w praktyce gospodarczej.

Główny Urząd Statystyczny informacje na temat potencjału przewozowego towarowego transportu podaje w układzie zamieszczonym w tab. 2.3.

W ekonomice transportu stosowany jest nieco inny niż w SWW podział środków przewozowych. Na przykład w ciężarowym transporcie samochodowym potencjał przewozowy dzieli się na pojazdy silnikowe (pojazdy i ciągniki) oraz pojazdy bezsilnikowe (przyczepy i naczepy).

Do pojazdów silnikowych zalicza się samochody ciężarowe uniwersalne, specjalizowane i specjalne, które różnią się ponadto: ładownością, dopuszczalną masą całkowitą, mocą, kubaturą - pojemnością ładunkową oraz specjalizacją.

Samochody ciężarowe specjalizowane mają nadwozia przystosowane do naturalnej i technicznej podatności przewozowej różnorodnych ładunków, możliwe jest także montowanie dodatkowych urządzeń samowyładowczych lub samozaładowczych (np. do za- i wyładunku kontenerów). Coraz częściej w samochodach ciężarowych stosowane są nadwozia wymienne. Stanowi to z jednej strony wyraz postępu technicznego związanego z pogłębiającą się specjalizacją nadwozi, a z drugiej strony oddzielenie podwozia (wraz z silnikiem i przeniesieniem napędu) od nadwozia umożliwia stosowanie efektywniejszych technologii przewozu, a także zmniejszenie zapotrzebowania na jednostki silnikowe, co zdecydowanie obniża koszty.