larsen0239

11. Fizjologia oddychania 239

11. Fizjologia oddychania 239

krążenie

systemowe

(mmHg)

tętnice

tętniczki

włośniczki

żyły

przedsionki

krążenie

płucne

(mmHg)

17

2

rzykowej i dzielą się na liczne, bezmięśniowe pre-kapilary, które przechodzą we włośniczkową sieć pęcherzykową.

Włośniczki pęcherzykowe. Włośniczki pęcherzykowe mają przekrój 6-9 pm i długość 300-500 urn. Tworzą one w przegrodzie pęcherzykowej płaską sieć ze ścisłymi oczkami. Włośniczki mogą się zapadać, lecz są prawdopodobnie nierozciągliwe. Przechodzą one w szerokie bezmięśniowe postkapilary.

Żyłki. Wychodzą one z łożyska włośniczkowego oskrzelików oddechowych, przewodów pęcherzykowych i pęcherzyków. Ich struktura przypomina włośniczki. Średnica wynosi 50-80 pm.

5.1 Ciśnienia w płucnym układzie krążenia

Wprawdzie niemal cała pojemność minutowa serca przepływa przez krążenie płucne, jednakże ciśnienia w tym układzie są niskie (układ niskociśnieniowy; ryc. 11.6):

f Krążenie płucne jest układem niskociśnieniowym.

W płucnym układzie krążenia wyróżnia się następujące ciśnienia:

-    ciśnienie wewnątrznaczyniowe,

-    ciśnienie transmuralne,

-    ciśnienie perf uzji.

Ciśnienie wewnątrznaczyniowe. Jest to ciśnienie w dowolnym odcinku naczynia krwionośnego w stosunku do ciśnienia atmosferycznego. Ciśnieniem odniesienia jest więc ciśnienie atmosferyczne lub powietrza.

90 30 10

6

Ryc. 11.6 Porównanie średnich gradientów ciśnień w krążeniu systemowym i płucnym (Nunn, 1993; zmodyfikowano).

Ciśnienie transmuralne. Różnica pomiędzy ciśnieniem w naczyniu krwionośnym a tkankach go otaczających jest nazywana ciśnieniem transmu-ralnym. Ciśnienie transmuralne poszerza naczynie w zależności od jego rozciągliwości lub podatności. W dużych naczyniach ciśnienie pozanaczynio-we odpowiada ciśnieniu w klatce piersiowej. Ze względu na trudności pomiaru bezpośredniego, może być ono mierzone najczęściej w przełyku.

Ciśnienie perfuzji. Jest to różnica ciśnień między określonym miejscem w naczyniu a innym miejscem, leżącym dalej zgodnie z prądem. Jest to więc ciśnienie pokonujące opór przepływu w naczyniu i wymuszające przepływ krwi. W krążeniu płucnym ważne jest:

f Płucne ciśnienie perfuzyjne jest różnicą pomiędzy ciśnieniem na początku a ciśnieniem na końcu płucnego układu krążenia: pomiędzy średnim ciśnieniem w tętnicy płucnej a ciśnieniem w lewym przedsionku. Wynosi ono prawidłowo 10 mmHg.

Ciśnienie w lewym przedsionku odpowiada ciśnieniu w żyłach płucnych. Z tego powodu może być mierzone bezpośrednio w lewym przedsionku lub pośrednio (w przybliżeniu) za pomocą cewnika płucnego jako ciśnienie zamknięcia kapilar płucnych lub ciśnienie zaklinowania.

Płucne ciśnienie perfuzyjne może być tylko wtedy dokładnie określone, gdy oprócz ciśnienia w tętnicy płucnej jest mierzone również ciśnienie w lewym przedsionku lub ciśnienie zaklinowania. Dotyczy to szczególnie sytuacji, gdy ciśnienie w lewym przedsionku jest podwyższone, np. przy stenozie mitralnej lub ciężkiej niewydolności le-wokomorowej.

W celu obliczenia płucnego oporu naczyniowego, powinno się posługiwać płucnym ciśnieniem perfuzyjnym.

5.1.1 Ciśnienie w tętnicach płucnych

Ściana tętnic płucnych jest cienka i bardzo rozciągliwa. Dlatego ich kształt i przekrój zależą w dużym stopniu od ciśnienia transmuralnego. Ciśnienie w tętnicy płucnej wynosi 1/6—1/7 części tętniczego ciśnienia systemowego, natomiast kapilarne i żylne ciśnienia w obu układach krążenia nie różnią się zanadto od siebie.

Ciśnienie w tętnicach płucnych, a także ciśnienie okołotętniczkowe w dużym stopniu zależą od