larsen1388

1388 III Anestezjologia specjalistyczna

Tabela 52.4 Fazy leczenia chorych z urazami wielo-narządowymi (wg Gilla i Longa, 1979; zmodyfikowano)
1. faza;	natychmiastowa kompleksowa ocena pacjenta
2. faza:	dostęp do ważnych życiowo układów organizmu -    dostępy dożylne -    intubacja dotchawicza
3. faza:	zabezpieczenie czynności ważnych życiowo -    zatamowanie krwotoków -    przywrócenie objętości śródnaczyniowej, uzupełnienie niedoboru erytrocytów -    podtrzymanie czynności układu krążenia -    podtrzymanie prawidłowej wymiany gazowej w płucach
4. faza:	ustalenie priorytetów diagnostycznych: uraz brzucha, uraz klatki piersiowej, urazy czaszki i mózgowia -    ultrasonografia -    badanie radiologiczne -    tomografia komputerowa
5. faza:	ustalenie priorytetów dalszego leczenia

Podczas postępowania w fazie ALPHA i BRAVO (ryc. 52.1) należy pamiętać o następujących zasadach praktycznych:

^ Pacjenta należy całkowicie rozebrać, przeprowadzić wywiad z osobą towarzyszącą lub, jeśli to możliwe, uzyskać informacje od samego poszkodowanego na temat przyczyny i przebiegu wypadku.

Zbadać fizykalnie całego pacjenta, ustalić najważniejsze obrażenia, następnie na podstawie objawów, szukać innych, mniej widocznych obrażeń.

^ Nie koncentrować się na obrażeniach, które są wyraźnie widoczne, ale nie zagrażają życiu (np. uszkodzenia twarzy), gdyż może to odwrócić uwagę od ciężkich, zagrażających życiu, ale trudnych do stwierdzenia uszkodzeń (np. pęknięcie śledziony lub wątroby). Możliwość występowania obrażeń rozważać wg kryteriów ich ciężkości. W pierwszej kolejności należy szukać tych, które są najpoważniejsze.

-    ALPHA: postępowanie bezpośrednio ratujące życie w l minucie,

-    BRAVO: niezbędne pilne działania w pierwszych 5 minutach,

-    CHARLIE: niezbędne i obowiązkowe działania w pierwszych 30 minutach,

-    DELTA: uzupełnienie postępowania diagnostycznego i leczniczego.

Fazy ALPHA i BRAVO

Natychmiast po przyjęciu chorego do sali wstrząsowej rozpoczyna się faza resuscytacyjna. W fazie ALPHA, zwanej też fazą pierwszego spojrzenia, oceniane są czynność układów oddechowego, krążenia i o.u.n. oraz prowadzone niezbędne czynności ratujące życie. Pomocne w tej fazie mogą być dane dotyczące mechanizmu wypadku oraz rodzaju uszkodzeń.

W fazie BRAVO zostaje przywrócona i/lub zabezpieczona czynność układów oddechowego i krążenia, podłączone urządzenia monitorujące i założone dostępy dożylne. W fazie tej należy także przeprowadzić wstępne badanie fizykalne chorego. Obowiązuje zasada:

| W pierwszych minutach po przyjęciu pacjenta do sali wstrząsowej absolutny priorytet mają czynności bezpośrednio ratujące życie.

CHARLIE

DELTA

Ryc. 52.1 Algorytmy faz ALPHA i BRAVO. Postępowanie bezpośrednio ratujące życie w 1 minucie oraz niezbędne pilne działania w pierwszych 5 minutach (Mutschler, 1996; zmodyfikowano).