347 (9)

18 Wybór drogi oceanicznej z uwzględnieniem warunków pogodowych 347

18.8. Rodzaje trajektorii oceanicznych

Analiza kosztów podróży rejsów oceanicznych wyraźnie wskazuje na oszczędności spowodowane zużyciem paliwa w funkcji czasu i długością trajektorii A-B. Niezależnie od przyjętych kryteriów są one ze sobą ściśle zw iązane. Długość trajektorii oraz czas jej pokonania decydują o efektach ekonomicznych. Prowadzenie statku może odbywać się różnymi, alternatywnymi trajektoriami. Niżej podane są możliwości wyboru trajektorii, a mianowicie:

1)    trajektoria po ortodromie, czyli najkrótszej drodze.

2)    trajektoria po loksodromie. pływanie stałym kursem.

3)    trajektoria wg założonych celów i kryteriów optymalizacji,

4)    trajektoria wg przyjętych ograniczeń.

5)    trajektoria wg aktualnych warunków pogody.

Na rysunku I8.7 pokazane są trajektorie alternatywne naniesione na mapę gnomoniczną.

ruchoma przeszkoda nawigacyjna

(np pole wysokiego falowania lub pola lodowe)

Rys. 18.7. Rodzaje trajektorii oceanicznych

Podstawowym elementem wejściowym do wyboru modelu trajektorii jest aktualny stan pogody i jej prognoza. Prognozy mogą być krótko-, średnio- lub długoterminowe. Jak wiadomo ich wiarygodność jest ilościowo zróżnicowana. W oparciu o prognozy można dokonać predykcji stanu morza oraz rejonu wysokiego falowania. Następnymi elementami wejściowymi są: rodzaj statku, jego prędkość, sposób załadowania, rozkład i miejsce umieszczenia ładunku.

Wyjściem z modelu jest kurs i prędkość po wybranej trajektorii w funkcji czasu na określonych pozycjach. Należy zatem omówić metody osiągnięcia celów optymalnych trajektorii w zależności od szukanych kryteriów lub ograniczeń. W wielu wypadkach należy zaplanować różne warianty trajektorii.