DSCN1239 (2)

96

Maria Ludwika Lewicka

jego przeniesieniu się na stałe do Wroc-ławia: półbastion Hioba z przepustem wałowym Oławy, Bastion Sakwowy oraz, od południa, duży rozwartokątny bastion uformowany na poligonalnym Wygonie Świdnickim. Czy ten ostatni, bardzo duży bastion, był wzniesiony w narysowanej formie? - raczej nie.

Z 1593 roku pochodzi poświadczenie robót wałowych przy Bramie Świdnickiej - co może, ale nie musi dowodzić jego realizacji²⁸.

Budowle forteczne Schneidera we Wrocławiu były stylistycznie jednorodne pod względem formy przestrzennej, architektonicznej i wystroju architektonicznego. Charakteryzowały się wyjątkowym motywem zdobienia pozornie rustykalnych boni w kamiennych oprawach portali, okien i strzelnic. Forma elementu zdobniczego ewoluowała wraz z upływem czasu, zachowując specyficzny charakter w wyglądzie całości²⁹. Hans Lutsch, konserwator wrocławski, który oglądał istniejące jeszcze fragmenty fortyfikacji Schnei-| dera w drugiej połowie XIX wieku, tak opisywał zachowany, mocno zniszczony fragment przy Bastionie Sakwowym: „...są one jak budowle tamtego czasu w Gdańsku [...] wykonane z surowej cegły budowlanej, przerywane ciosowymi kamieniami, wśród nich niektóre ozdobione są maszkaronami [...] od północy bastionu stoi rząd wysokich łuków półokrągłych albo też koszowych. Łuki składają się z dwóch współśrodkowych pierścieni jednym ciosem łączonych”³⁰.

Wrocław. Bastion Ceglarski. Widok portalu Bramy Ceglar-skiej i fragmentu umocnień barku wg rysunku F. B. Bndłera z 1807 roku

Wrocław. Brick Bastion. View of Brick Gate and a fragment of the bastion flank according to drawing by F. G. Endler firom 1807

Żaka dera bud miasta uchylaj

radęp*»

sarza-f

ławmoż

zasobóv

wanym

i innych było tal sarza n Jana. P⁽ poczęh efekt -wodne

	w WCK fortyfil
	trasie}
	niapo
	które i
	idera,
	(wnuł
	go wl
	V

drzej

kowa

(zadr.

zapr<

przy

(fort

²⁸    Dla potwierdzenia istnienia tego bastionu wymagane są rozpoznania archeologiczne w miejscu lokalizacji działobitni barkowych.

²⁹    Ewolucja formy postępowała od motywu zdobniczego różnorodnych główek-maszkaronów w pierwszych realizacjach wrocławskich (np. portal głównej potemy bastionu Ceglarskiego) po jednolite zgeo-metryzowane gwiazdy w polu kwadratu (portal Bramy Sakwowej).

» H. Lutsch, Yerzeichnis der Kunstdenkmcder der Provinz Schlesien, t. h Die Stadt Bresłnu, Breslau

"Kj

rozb

Ipl

XVI

gi

ii