Zakres zagadnień na kolokwium z Finansów:
Podstawowe definicje związane z finansami,
Mierniki produktu społecznego,
Sposoby pomiaru produktu społecznego,
Mnożniki: inwestycyjny, wydatków budżetowych, podatkowy, zrównoważonego budżetu,
Interwencjonizm państwowy, wzrost gospodarczy w teorii J.M.Keynes`a,
Koncepcja krzywej Laffer`a, gospodarcze znaczenie zmiany stóp opodatkowania,
Funkcje finansów publicznych: fiskalna, redystrybucyjna, alokacyjna, stabilizacyjna, stymulacyjna, informacyjna; środki wykorzystywane przez państwo w celu realizacji poszczególnych funkcji,
Budżet państwa, definicja, konstrukcja, źródła dochodów, kierunki wydatkowania środków publicznych, struktura budżetu (udziały poszczególnych kategorii dochodów oraz wydatków), gospodarcze znaczenie budżetu państwa, deficyt budżetowy i sposoby jego finansowania, dług publiczny, zarządzanie długiem, znaczenie długu publicznego, dyscyplina finansów publicznych, kryteria fiskalne w traktacie z Maastricht,
Definicja podatku, jego gospodarcze znaczenie, rodzaje podatku, technika podatkowa, zobowiązanie i obowiązek podatkowy, przerzucanie podatków, unikanie opodatkowania,
Obowiązek podatkowy w podatku PIT/CIT, zwolnienia podmiotowe i przedmiotowe, przedmiot podatku, koszty uzyskania przychodu, ulgi w podatkach PIT/CIT, stawki podatkowe, opodatkowanie przychodu, terminy rozliczania podatku oraz składania deklaracji, sposoby rozliczania podatku, unikanie podwójnego opodatkowania,
Podmioty uprawnione do opodatkowania na podstawie ryczałtu ewidencjonowanego, karty podatkowej, stawki w ryczałcie oraz karcie podatkowej, utrata możliwości korzystania z ryczałtów,
Opodatkowanie PTU, podmiot przedmiot, zwolnienia podmiotowe i przedmiotowe, stawki podatku, terminy rozliczania podatku, podatek naliczony i należny
Mnożnik inwestycyjny stosunek zmiany produkcji zapewniającej równowagę do powodującej ją zmiany w wydatkach autonomicznych. Informuje jak zmienia się produkcja przy zmienia w autonomicznym popycie globalnym. Jest większa od 1 gdyż każda zmiana w autonomicznym popycie inwestycyjnym powoduje dalsze zmiany w popycie konsumpcyjnym.
Mnożnik inwestycyjny zależy więc od krańcowej skłonności do konsumpcji Przy wysokiej KSK wzrost dochodu doprowadzi do znacznego zwiększenia konsumpcji a wartość mnożnika będzie wysoka np. wzrost dochodów o jednostkę (1) spowoduje wzrost popytu o 0,8 wzrost ten wywoła z kolei wzrost popytu o KSK * przyrost Y = 0.8 * 0,8 = (0,8)2 Produkcja wzrosnie o (0,8)2 pobudzi to nowy popyt w rozmiarze (0,8)2 . 0,8 = (0,8)3 . Kolejne przyrosty produkcji wywołane jednostkową zmianą popytu inwestycyjnego są coraz mniejsze.Łączną wartość przyrostu produkcji wywołaną przez wzrost inwestycji o 1 da się zapisać wzorem na sumę ciągu geometrycznego zbieżnego.
Przy wysokiej KSK załamanie się popytu inwestycyjnego musi wywołać znacznie większe zmniejszenie produkcji a niżeli w przypadku niskiej KSK albo wzrost popytu inwestycyjnego znacznie bardziej ożywia gospodarkę przy dużej KSK niż gdy jest ona mała .
W szerszym ujęciu mnożnikiem (m) określamy stosunek ostatecznej zmiany poziomu DN do początkowej zmiany całkowitych planowanych wydatków
Najprostszy mnożnik uwzględnia tylko zmiany w popycie inwestycyjnym . Jeżeli przyjmiemy że
Najprostszy mnożnik inwestycyjny zależy od KSK i jest odwrotnością krańcowej skłonności do oszczędzania
W gospodarce otwartej mnoznik inwestycyjny
Zmniejszenie wartości mnożnika ogranicza zakres wahań PNB import pełni rolę tzw. Automatycznego stabilizatora koniunktury w gospodarce otwartej.
W gospodarce zamkniętej automatyczne stabilizatory koniunktury to:
podatek dochodowy
podatek VAT
zasiłki dla bezrobotnych
Państwo może wpływać na stabilizację koniunktury stosując następujące instrumenty:
Wydatki rządowe - wzrost wydatków rządowych prowadzi do wzrostu dochodu narodowego
- Mnożnik wydatków budżetowych (mg) - mówi o tym ile razy przyrost dochodu jest większy od przyrostu wydatków rządowych na produkty i usługi. Jeżeli wydatki wzrosną, produkcja wzrasta w stopniu wyznaczonym przez wielkość mnożnika. (ksk jest to krańcowa skłonność do konsumpcji).
Podatki - podwyższenie podatków prowadzi do obniżenia dochodu narodowego.
- Mnożnik podatkowy (mt) - informuje o tym o ile zmieni się dochód narodowy, jeśli państwo zmieni kwoty podatków autonomicznych. Mnożnik jest ujemny, ponieważ podwyższenie podatków obniża dochód do dyspozycji, czyli zmniejsza poziom wydatków konsumpcyjnych, co skutkuje mniejszymi wpływami do budżetu z tytułu podatków obrotowych.
- Mnożnik zrównoważonego budżetu - wzrost wydatków budżetu państwa, którego źródłem jest taki sam wzrost podatków od ludności, powoduje wzrost dochodu narodowego równy wzrostowi wydatków budżetowych.