Prasa emigracyjna

Aktywna działalność prasowo- wydawnicza prowadzona była przez polskie wychodźstwo wojenne,

- na zachodzie Europy m.in.. “Słowo” 1939 - St. Cat-Mackiewicza; “Nowa Polska” A. Słonimskiego;

- na Bliskim Wschodzie: “Ku wolnej Polsce” - 1940;

- w Związku Radzieckim - poddane kontroli radzieckich komisarzy: “Czerwony sztandar”

Powojenna prasa emigracyjna 

J. Giedroyc skupił wokół Kultury 
  takich autorów jak m.in.: G. Herling-Grudziński, Cz. Miłosz, W. Gombrowicz, J.Stempowski, K. Jeleński ...

1944/5 - 1989

Prasa powojenna - doszczętne zniszczenie stołecznego centrum prasowo - wydawniczego i informacyjnego
prasa na usługach partii i organizacji politycznych oraz społeczno- kulturalnych.

Cechy polskiego systemu prasowego: społeczna (państwowa) forma własności, wszechwładna kontrola partii rządzącej, względny pluralizm światopoglądowy. Obok wydawnictw upowszechniających ideologię marksistowsko- leninowską istniały pisma propagujące inną orientację, najczęściej katolicką Znak, Gość Niedzielny.

Powojenne wydawnictwa prasowe

Czytelnik: Rzeczpospolita, Życie Warszawy, Dziennik Polski

Wiedza: Robotnik, Naprzód, Przegląd Socjalistyczny, Nowiny Literackie, Express Wieczorny,

Nowa Epoka: Kurier Codzienny, Młoda Demokracja, Kurier Wielkopolski

Chłopski Świat: Dziennik Ludowy, Gazeta Ludowa, Zielony Sztandar

Centralizacja partyjnego aparatu wydawniczego

W 1947 Polska Partia Robotnicza powołała scentralizowane wydawnictwo o charakterze spółdzielczym RSW Prasę, które przejęło agendy wydawnicze poszczególnych komitetów wojewódzkich PPR, w tym wydawanie centralnego organu KC - Głosu Ludu

Od 16 grudnia 1948 roku czołową gazetą staje się organ KC PZPR 
  Trybuna Ludu - Najważniejszy organ (prasowy) w PRL-u

Najdłużej ukazujący się tytuł w Polsce powojennej 

- od 24 marca 1944 roku  redagowany przez ks. J. Piwowarczyka i J. Turowicza

 

Po 1953 “odwilż” na rynku prasowym

Pojawiają się inne tytuły gazet i czasopism, treścią odchodzące od problematyki produkcji, np. magazyn młodzieżowy Dookoła Świata

4 IX 1954 roku Po Prostu (od 1947) ukazuje się z zieloną winietą, w latach 1956/57 (do likwidacji) jest trybuną środowisk reformatorskich

“PRZEKRÓJ”    od 15 IV 1945 roku szlagier wydawniczy PRL-u

  

Nawet prasa sportowa jest podporządkowana propagandzie 

1980 - powstaje NSZZ “Solidarność”  

13 XII 1981 Stan Wojenny

silnie rozwija się prasa podziemna, (alternatywna), która swoje początki miała już w latach wcześniejszych

  

(wydawanych jest w różnych okresach i nakładach ok. 3.200 tytułów)

   w stanie wojennym od stycznia 1982 ukazuje się “nowy" (bo po wieloletniej przerwie) dziennik

1989 - ... wolność prasy

w 1989 nowelizacja prawa prasowego, wprowadza m.in. zgłoszeniowy system powoływania nowych tytułów

w 1990 Sejm przyjął ustawę o likwidacji RSW Prasa-Książka-Ruch

wpływ wydawnictw zagranicznych na polski rynek prasowy, udział kapitału obcego ocenia się na 80-90%

komputeryzacja, przechodzenie na druk offsetowy, lepszy papier, zmiany w organizacji pracy redakcji oraz zmiany kadrowe;

obecnie rynek prasy kolorowej obejmuje kilkaset tytułów

8 maja 1989 roku pojawił się nowy dziennik
, miał prowadzić do wyborów 4 czerwca,

wkrótce stał się najbardziej poczytnym dziennikiem w Polsce

Dzienniki ogólnopolskie i lokalne

Gazeta Wyborcza, Super Express, Rzeczpospolita, Trybuna, (powstała na bazie PRLowskiej Trybuny Ludu), Życie, ...

wzrost popularności dzienników lokalnych: Dziennik Zachodni, Głos Wielkopolski, Gazeta Poznańska, Gazeta Lubuska,, Dziennik Bałtycki, Życie Warszawy, Gazeta Pomorska, Trybuna Śląska, ...

Tygodniki opinii:
Polityka 
  
,

Wprost  
,

Newsweek, Tygodnik Powszechny, Nie, Agora, ...

Czasopisma dla:

kobiet: Twój Styl, Pani, Świat Kobiety, Claudia, ...

mężczyzn: Playboy, Gentelman, CKM, Auto Świat, ...

Prasa katolicka

• tygodniki:

Gość Niedzielny, Niedziela

• miesięczniki: Rycerz Niepokalanej

• czasopisma typowo religijne:

Różaniec

• czasopisma “rozumiejące znaki czasu”: Przewodnik Katolicki,

• “politykujące”: Rodzina Radia Maryja,

• intelektualnie otwarte:

Znak, Więź

Agencje prasowe

agencje informacyjne często nazywane są “gazetami dla gazet”

przyjmuje się, że 80% informacji zagranicznych prasowych pochodzi z 4 największych agencji informacyjnych

Associated Press (AP)
(1848)

• amerykańska agencja prasowa, ok. 17 mln słów dziennie trafia do około miliarda osób

United Press International (UPI)
(1958)

• amerykańska agencja prasowa powstała jako źródło informacji dla wydawnictw konkurujących z pismami mającymi udziały w AP , dostarcza ok. 11 mln słów dziennie

Agence France Press (AFP) (1944)

• francuska agencja informacyjna (kontynuacja agencji Ch.Havasa z 1835 - pierwszej na świecie), AFP dostarcza swoim subskrybentom ponad 3 mln słów dziennie w językach: francuskim, angielskim, hiszpańskim, niemieckim, portugalskim, arabskim

Reuter
(1851 / 1865)

• brytyjska agencja informacyjna specjalizująca się głównie w informacji ekonomicznej, dostarcza ok. 1,5 mln słów dziennie

Narodowe agencje informacyjne:

• niemiecka Deutsche Presse - Agentur (DPA)

• chińska Xinhua

• japońska Kyodo

• hiszpańska EFP

PAP
(Polska Agencja Prasowa)

• agencja informacyjna (spółka akcyjna skarbu państwa), działająca od 1918 jako Polska Agencja Telegraficzna, od 1944 jako kontynuacja Polskiej Agencji Prasowej Polpress;

• w 1991 symboliczne połączenie PAT i PAP oraz włączenie w jej struktury Centralnej Agencji Fotograficznej (CAF)

Serwisy PAP

• nadawane są drogą satelitarną (BBC),

• przez Internet codzienny serwis inform

acyjny, także w wersji angielskiej,

• serwis fotograficzny, ekonomiczny, radiowy oraz serwisy dla providerów internetowych

• agencja ma 24 biura krajowe, 18 stałych korespondentów zagranicznych i 36 krajowych

• agencja otrzymuje informacje z 44 agencji z całego świata i codziennie przekazuje serwis depeszowy (ponad 600 depesz) do prasy krajowej, radia i telewizji

PRASA

wg ustawy Prawo prasowe z 1984, wszelkie publikacje periodyczne ukazujące się nie rzadziej niż raz do roku, a w szczególności:

• dzienniki i czasopisma,

• serwisy agencyjne,

• biuletyny,

• programy radiowe i telewizyjne

• kroniki filmowe;

PRASA
w węższym znaczeniu (także potocznie)

tylko druki periodyczne wydawane i rozpowszechniane pod stałymi tytułami, opatrzone numerem bieżącym i datą, zajmujące się aktualnymi wydarzeniami i problemami z różnych dziedzin;

do prasy zalicza się też czasopiśmiennictwo naukowe i fachowe.

Tak rozumiana prasa jest jednym z najważniejszych środków komunikowania masowego.

• Według klasyfikacji UNESCO (1964)

prasa dzieli się na:
1) dzienniki treści ogólnej,
2) inne gazety (zwłaszcza tygodniki) treści ogólnej,
3) pozostałe czasopisma.

Rodzaje prasy wyodrębnia się na podstawie różnych kryteriów:

• częstotliwości ukazywania się (dzienniki, tygodniki itd.),

• zasięgu (prasa międzynarodowa, ogólnokrajowa, regionalna, lokalna, zakładowa),

• wydawcy-dysponenta

(rządowa, partyjna, niezależna itp.),

• ideologii

(konserwatywna, liberalna, socjalistyczna, katolicka itp.),

• tematyki

(ekonomiczna, kulturalno-społeczna, sportowa, filmowa itp.),

• adresata

(kobieca, młodzieżowa itp.),

• poziomu

(elitarna, popularna, bulwarowa itp.),

• funkcji społecznej (informacyjna, publicystyczna, rozrywkowa, ogłoszeniowa itp..)

---