PRAWO GOSPODARCZE 4.12
Spółdzielnie europejskie - zasady powstawania, określone w Rozporządzeniu z 2003r.
Przedsiębiorcy, podmioty prowadzące dział.gospodarczą, spółki - co najmniej 5 os.fizycznych (np.1 os.fizyczna, a reszta spółki) może spółdzielnie europejską założyć, jeśli w co najmniej 2.państwach członkowskich prowadzą działalność (mają zameldowanie)
spółki w rozumieniu tego traktatu mają siedziby w różnych krajach członkowskich mogą udzielić spółdzielnię...
przekształcenie spółdzielni z jednego krajów członkowskich na sp.europejską
utworzenie !!!
kapitał minimalny dla spółdzielni europejskiej - 30 tys.EUR
wpis do KRS, stosowane są przy wpisie przepisy dotyczące spółek akcyjnych (wynika z uzupełniających (2006) postanowień,rozporządzeń)
nabywa osobowość
przygotowanie odpowiedniego statutu przy tworzeniu; ważne kwestie : siedziba formy prawnej, przedmiot działalności, kwestie dot.organów (z możliwością wyboru między dualistycznym a monistycznym)
Organy spółdzielni europejskiej:
dualistyczny - zarząd i rada nadzorcza (2 odrębne organy)
monistyczny - rada administrująca, do której należą wszystkie kompetencje (wszystkie niezastrzeżone dla walnego zgromadzenia)
Przedsiębiorstwo państwowe....
- na egzaminie zagadnienia te słabo wypadają!!!!
w roku 1990 było ich 8.453 przedsiębiorstwa pańśtwowe, a na koniec 2012r. 70 przedsiębiorstw!!! (wpisanych) ale czynnych tyklko 23!!!!
przekształcił w spółki akcyjne - komercjalizacja przedsiębiorstw (1753) państwowych bądź prywatyzacja bezpośrednia (2308) a likwidacja (1900)
Ustawa o przedsiębiorstwach państwowych - 1981 r.
wydawało się wtedy, że gospodarka stanie na nowych zasadach
Ustawa jakaś
i Ustawa o gospodarce finansowej - zamieniona na inną, późniejszą....
Definicja - SSS - samodzielny, samorządny i samofinansujący się przedsiębiorca, posiadający osobowość prawną; nadaną z mowy regulacji ustawowej;
(nie stosowano do LOTu, banków - ale jeśli banki są wpisane do rejestru, to stosuje się przepisy tej ustawy....)
Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych - nie podlega (z wyjątkiem przepisów dot.KRS) do przedsiębiorstw państwowych
2 rodzaje:
użyteczności publicznej → była Poczta Polska
na zasadach ogólnych → stanowiły większość, część miała charakter użyteczności publicznej
w stanie wojennym próbowano do użyteczności publ.zaliczać kopalnie …. władza chciała mieć wpływ na to, kto będzie dyrektorem kopalni (naciągana interpretacja)
SENS TWORZENIA:
naczelne i centralne organy administracji państwowej, banki ...
głównie ministrowie tworzyli przedsiębiorstwa pańśtwowe, poprzez akty założycielskie
teraz już nie istnieje REJESTR PRZEDSIĘBIORSTW PAŃSTSWOWYCH(teraz KRS przejął...i tam się wpisuje)
przedsiębiorstwo państwowe musi mieć statut; uchwala je ogólne zebranie pracowników
przez organ założycielski ( dla przeds. Użyteczności publicznej)
ORGANY:
ogólne zebranie pracowników (lub delegatów - gdzie ponad 300pracowników)
rada pracownicza
dyrektor przedsiębiorstwa (zastępca nie jest organem!!!!!!!!!!!!!!)
Kompetencje ogólnego zebrania na podstawie : o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego → uchwalanie statutu, podział zysku dla załogi,
dyrektorów przedsiębiorstw od 1981 miało się powoływać w drodze konkursu (wcześniej byli mianowani); - wiązano z tym wielkie nadzieje, że przedsiębiorstwo będzie efektywniej działać...
powołanie dyrektora bez konkursu było i jest uznawane za nieważne
na 5 lat powoływano
załoga uczestniczy w podejmowaniu różnych ważnych decyzji
RADA PRACOWNICZA
miała reprezentować smorząd załogi, zwykle 15 osób, ale mogło być inne rozwiązanie (pracownicy wybierali radę); kompetencje: podejmowanie decyzji o powołaniu i odwołaniu dyrektora; opiniodawcze, kontrolne, zgoda na oddanie środków trwałych
powierzenie osobie fizycznej lub prawnej
na podstawie specjalnej umowy o zarządzanie przedsiebiorstwem (os.fizyczna/organ założycielski); z inicjatywy rady pracowniczej, za zgodą zebrania pracowników;
dyrktor mógł być odwołany przez założycielski, a menadżer/zarządca (?) wykonywał te kompetencje
menedzer/zarządca zwykle też nie był w stanie doprowadzić do osiągania zysków ….
na podstawie ustawy o komercjalizacji z 96r. wydawane zostały rozporządzenia
rozporządzenie z 2010 - wojskowe biuro projektów w poznaniu … urządzanie lasu... uznane jako istnotne dla gospodatki państwa....
INSTYTUTY BADAWCZE na bazie własności państwowej
ustawa 2010 (zastąpiła ust.o jednostkach rozwojowych z 19coś)
pojęcie, jakie ma organy, ograniczenia działalności
definicja:
pańśtwowa jednostka organizacyjna wyodrębniona prawnym, administracyjnym, organizacyjnym
→ osobowość prawna,
cel : badania naukowe i prace rozwojowe ukierunkowane na ich wdrożenie
ograniczenia: instytucje nie powstają, aby prowadzić działalność gospodarczą, ale te cele naukowe … czy mogą prowadzić działalność gosp.? TAK , mogą (ściśle związane z badaniami naukowymi i pracami rozwojowymi, ale mogą też inna działalność, ale musi być wtedy wyodręniona pod względem finansowym i rachunkowym)
dział. normalizacyjna, aprobacyjna, certyfikacyjna, wytwarzanie aparatury, urządzeń, inne podobne działania, działalność wydawnicza
ORGANY:
działa na podstawie statutu, który jest uchwalany przez Radę Naukową, zatwierdzany przez
w statucie - rodzaje działalności uwzglednione...
instytut może podlegać komercjalizacji lub prywatyzacji bezpośredniej
szczególne instytuty badawcze otrzymują miano instytutu badawczego
we własnym imieniu, na własny rachunek ; uzyskuje z uzyskiwanych przychodów
szcególna forma prawna, bo dział.gospodarczą jest dodatkowym celem...
Dyrektor Instytutu Badawczego - wykonawczy, polityka kadrowa, zarządzanie, podejmowanie decyzji, reprezentowanie, zarządzanie
Rada Naukowa - organ stanowiący, inicjujący, doradczy, opiniodawczy, (uchwalanie statutu,
przeprowadzanie konkursu na stanowisko dyrektora, opiniowanie planów, opinia dot.podziału zysków, ) ; w skład Rady Naukowej wchodzi też DYREKTOR!!! wynika to ze szczególnych zadań instytutu badawczego
STOWARZYSZENIE
koniec czerwca 2013 - ponad 102 tys.stowarzyszenia i organizacje społeczne
w ust.prawo o stowarzyszeniach, w czasie obrad okrągłęgo stołu, w 1989
pojęcie:
art.2
stwowarzyszenie jest zrzeszeniem osób fizycznych → główny cel
jest dobrowolne, samorządne (ma możliwości samego decydowania co, w jakim kierunku, w jaki sposób będzie realizowane), trwałe, o celach niezarobkowych
kto może tworzyć stowarzyszenia? (minimum 15 osób) - obywatele polscy, nie pozbawieni praw publicznych, … mogą należeć też osoby małoletnie - 16 a 18 lat; ale większość musi być powyżej 18 r.ż., czasem też młodsi mogą, za zgodą rodziców, ale bez prawa wyborczego, cudzoziemiec mieszkający w Polsce też może się zrzeszać!!!!
Rejestr Stowarzyszeń i Innych organizacji społecznych musi być wpisane stowarzyszenie aby nabyło osobowość prawną - uchwalenie statutu, wybór komitetu założycielskiego; chwila wpisu do rejestru stowarzyszen jest chwilą nabycia osobowości prawnej
PPTK - stowarzyszenie wielkie, terenowe jednostki, oddziały w miastach prowadzą działalność gospodarczą - np.schroniska w górach, i te oddziały są wpisywane do Rejestru Stowarzyszeń i też mają własną odpowiedzialność prawną (co czasem jest uzasadnione)
ORGANY
statut powinien określać jakie organy w danym stowarzyszeniu funkcjonują
klasycznie: ZARZĄD oraz ORGAN KONTROLI WEWNĘTRZNEJ (Komisja Rewizyjna) i WALNE ZEBRANIE CZŁONKÓW (/delegatów - jeśli dużo)
Stowarzyszenie może prowadzić dział.gospodarczą - ale są ograniczenia
Ustawa Prawo o Stowarzyszeniach - art.34 daje odpowiedź, że może prowadzić wg ogólnych zasad, ale są ograniczenia:
dochód z dział.gospodarczej ma służyć realizacji celów statutowych!!! może otrzymywać spadki, darowizny, zapisy...
STOWARZYSZENIA ZWYKŁE
niefortunny podział bo są STOWARZYSZENIA I STOW.ZWYKŁE (uproszczona forma)
nie posiada osobowości prawnej, nie podlega wpisowi do Rejestru, łatwiej jest je utworzyć - wystarczy 3.założycieli, nie potrzeba statutu - może być regulamin działalności - nazwa, cel , środki działania
ma zakazane powoływanie terenowych jednostek organizacyjnych, nie może łączyć się w związki stowarzyszen,nie może zrzeszać osób prawnych, nie może prowadzić dział.gospodarczej, nie może przyjmować spadków, darowizn, zapisów...
ze składek członkowskich się finansuje!!!
FUNDACJE
burzliwy rozwój - czerwiec 2013 - ponad 16tys. Fundacji, a 2003 - niecałe 7 tys.!
Podst.prawna - Ustawa o Fundacjach - 1984r.
Niektóre Fundacje mają własne USTAWY!!! np. OSSOLINEUM (z 1995r.) ; Zakłady Kórnickie (20...- rodzina Zamoyskich)
jednostka organizacyjna - ma realizować cele społecznie lub gospodarczo użyteczne; a nie cele zarobkowe!!! w dziedzinach przykładowo (mogą być też inne!!!) oświaty i wychowania, kultury, ochrony środowiska, zabytków...
fundacja jest tworzona przez osoby fizyczne, niezależnie od zamieszkania i obywatelstwa; osoby prawne niezależnie czy siedziba w Polsce czy zagranicą; potrzebne tylko oświadczenie woli fundatora w formie aktu notarialnego; fundator powinien też ustalić statut
może też być w testamencie
cele fundacji i sposoby realizacji
musi być ZARZĄD, ale inne organy mogą być,ale nie muszą (np.organ nadzorczy)
uzyskuje osobowość prawną - po wpisie w KRSie w rejestrze stowrarzyszeń i fundacji...
TAK, może prowadzić dział.gospodarczą ALE w rozmiarach służących w realizacji celu!!!
ale nie ma środków, pozwalających na kwestionowanie;
wartość środków majątkowych jeśli prowadzona działalność gospodarcza nie może być mniejsza niż 1tys. zł