Wykład 13
Korozja elektrochemiczna
- w środowiskach przewodzących prąd elektryczny
- w temp <100'C a nawet zbliżonych do 0'C. duże straty może przynosić także w temperaturze <100'C - korozja katastrofalna.
Większość zniszczeń korozyjnych w polskim klimacie wywołana jest tym rodzajem korozji.
Mechanizm korozji - praca ogniw korozyjnych:
Elektrody:
-Anoda metal lub miejsce na jego powierzchni (ubytek masy) . anoda metal bardziej aktywny chemicznie lub miejsce na jego powierzchni ( zależnie od struktury, zanieczyszczenia, miejsca spawania, miejsca mniej natlenionego, lub zanurzone w elektrolicie o mniejszym stężeniu jonów metalu)
-katoda metal lub miejsce na jego powierzchni w którym zachodzi reakcja depolaryzacji np. tlenu lub jonu H+
schemat pracy ogniwa korozyjnego.
Anoda rozpuszczanie metalu - żelaza. Katoda. Redukcja depolaryzacji D, Depolaryzator to np.H+ (1) lub O2 (2). Na powierzchni między elektrodami jony OH- utworzone na katodzie wchodzą w reakcje z jonami Fe2+ (3)
reakcje katodowe: 2H+ + 2e + H2 (pH<7) (1)
½ O2 + H2O + 2e 2OH- ( wszystkie środowiska) (2)
2Fe2+ + 4OH- + ½ O2 Fe2O3 * 2H2O (3) (rdza)
RDZA:
- rdza czerwona ( trwając badania nad jej składem chemicznym, właściwościami)
- rdza czarna ( tam gdzie ma stały kontakt z wodą, małe napowietrzenie)
ogniwa korozyjne:
- ogniwa dwumetaliczne (dimetaliczne)
anoda metalem bardziej aktywnym, katoda metalem mniej aktywnym chemicznie.
- ogniwa stężeniowe tlenowe
anoda miejsce mniej napowietrzone, katoda miejsce napowietrzone bardziej. Występuje tam gdzie jest częściowe zanurzenie konstrukcji w wodzie, konstrukcje żelbetowe, rurociągi przechodzące przez różne typy gleb)
- ogniwa stężeniowe solne
konstrukcje metalowe głównie zanurzone w wodzie morskiej (morze, ocean)
- ogniwa temperaturowe
wywołane różnicą temperatury na metalu
na szybkość korozji wpływa: różnica potencjałów, przewodnictwo elektrolitu, zawartość soli w środowisku, pH, stosunek powierzchni katody do powierzchni anody, szybkość przepływu elektrolitu, korozja elektrolityczna - wywołana prądami błądzącymi.
Metody zapobiegania korozji:
- metoda wprowadzania dodatków stopowych (chrom - bardzo korzystny, nikiel, kobalt, tytan)
- stosowanie powłok ochronnych:
- powłoki nieorganiczne : powłoka betonowa zwana otuliną, tlenkowe na powierzchni aluminium, emalierskie.
- powłoki konwersyjne : stosowane w przemyśle motoryzacyjnym, przy klejeniu w budownictwie.
- powłoki metaliczne: nanoszone ogniowo, natryskowo, zaprasowywanie (plater), galwaniczne.
-powłoki organiczne: farby, lakiery, powłoki ochrony czasowej - smary, powłoki zdzieralne.
- inhobitory korozji
- ochrona elektrochemiczna : anodowe i katodowe. Polega na polaryzowaniu konstrukcji metalowej lub zbrojenia lub stosowanie anody poświęconowej.
Substancje organiczne w budownictwie:
- naturalne i syntetyczne związki węgla
- węgiel dzięki właściwościom chemicznym:
-tworzy związki chemiczne łańcuchowe i pierścieniowe
-te związki chemiczne posiadają wiązania pojedyncze
, podwóje
i potrójne
.
- te związki oprócz węgla zawierają H, i różne atomy min.O, S, N, Ch (heteroatomy) i tworzą różne grupy funkcyjne.
- związki węgla i wodoru zawierają wiązania pojedyncze i są bierne chemiczne.
- pozostałe związki węgla wchodzą w różne reakcje chemiczne wykorzystywane w syntezie organicznej.
- materiały budowlane tworzywa sztuczne i drewno
- domieszki do betonów: regulatory czasu wiązania, regulatory właściwości reologicznych, inhibitory
-środki impregnacji: kleje, lakier
- paliwa, środki pomocnicze w produkcji materiałów bitumicznych
- środowisko pracy budowli przemysłowe, spożywczy, przetwórstwa ropy naftowej, syntezy wodnej i kanalizacyjnej. Należą do niej tworzywa sztuczne, drewno i materiały bitumiczne. Materiały organiczne zawierają oprócz C także H, oraz heteroatomy, w silikonach występuje także Si.
Skład chemiczny powoduje ze materiały te są lżejsze od materiałów nieorganicznych, są palne i trudnopalne - samogasnące, są atakowane przez mikroorganizmy, działają niszcząco na mikroorganizmy.
Tworzywa sztuczne są to materiały organiczne podatne na formowanie w warunkach podwyższonej temperatury i ciśnienia różnymi metodami. Zawierają polimery - podstawowy składnik, czasami jedyny, składniki dodatkowe -przeważnie.
Polimer ro materiał lub syntetyczna wielocząsteczka o masie cząsteczkowej większej niż 10tys jednostek masy atmowej. Cząsteczki polimerów - makrocząsteczek zbudowane są z n merów powtarzalnych, jednostek prostych np.:
polimer otrzymuje się w polimerach w reakcjach polimeryzacji addycyjnej i kondensacyjnej.
Polimeryzacja addycyjna:
- reakcja łańcuchowa, polimer ma taki sam skład chemiczny jak monomer, polimer powstaje w wyniku połączenia n cząsteczek monomeru zawierającego wiązanie podwójne. Reakcje wzrostu łańcucha jest w różny sposób inicjowana, w reakcji otrzymujemy, PE, PP, PVC, PMMA, jeżeli wykorzysta się różne monomery reakcji otrzymuje się polimery kopolimery złożone z różnych merów.
Polimeryzacja kondensacyjna:
- reakcja stopniowo, katalizowana, z wydzielaniem produktów małocząsteczkowych, polimer powstaje z małocząsteczkowych substratów, substraty posiadają 2 i więcej grup funkcyjnych takich jak: OH-, -COOH, -NH2, w tej reakcji otrzymuje się poliamidy PA, poliesty termoplastyczne PET, żywice poliestrowe NP., żywice fenolowo- formaldehydowe PF, poliwęglany PC, silikony S.
podział polimerów:
- budowa chemiczna łańcucha - o łańcuchach węglowych, heterołańcuchowe.
- pochodzenie - naturalne ( kauczuk, celuloza, kazeina, skrobia) i syntetyczne
- reakcje otrzymywania
- przeznacznie podstawników -ataktyczne
, syndiatyczne
, izotaktyczne
- budowa łańcucha: liniowe
,
rozgałęzione
, usieciowane
- struktury fizyczne krystaliczna i bezpostaciowa
-zachowanie podczas ogrzewania - termoplastyczne, termoutwardzalne
- inicjowanie utwardzania
- przydatność techniczna - elastomery, elastomery.