Konspekt analizy opowiadania „W szufladzie” Sławomira Mrożka
I. Rozpoznanie:
Opowiadanie to zostało napisane w 1957 roku, pochodzi ze zbioru opowiadań „Słoń i inne opowiadania”.
Zostało ono napisane w okresie po tzw. „odwilży” październikowej ( w sztuce kończy się wtedy socrealizm, a w polityce mamy koniec kultu jednostki), można już poruszać tematy do tej pory nie poruszane np. temat władzy.
To opowiadanie jest przypowieścią.
II. Narrator / bohater:
1 os. l. poj. , narrator jest głównym bohaterem, uczestnikiem akcji, ma kompleks wyższości wynikający z ukształtowania fizycznego jego postaci, cierpi na zmienność nastroju; obiecuje pomóc parze liliputów, później jednak o tym zapomina; dzięki nim czuje się wyniesiony do rangi władcy, udaje swojskiego i równego chłopa; cos się kryje w jego zielonych oczach (wskazują, że nie należy mu za bardzo ufać).
Wniosek: brak cech paszportowych w opisie postaci (bohater przedstawia się takim jakim wydaje mu się , że jest), ma manię wyższości, jest „every man'em” (każdy z nas może być taki jak on), jest postacią uogólnioną i przeciętną.
III. Bohaterowie:
Mali ludzie, zwykli, przeciętni, mili, szczerzy, normalni, mają swoje kłopoty i troski tak jak my, są reprezentantami świata nierealnego (lilipuci- motyw z bajki o podróżach Guliwera), byli w sobie zakochani, byli ufni i pełni nadziei, ich życie zależało od humoru istoty wyższej (kogoś kto jest na zewnątrz), byli w relacji ON-my.
Wniosek: takimi bohaterami może być każdy z nas, ON to ktoś od kogo zależymy, postacie są umowne, wszystko jest umowne.
IV. Czas / miejsce:
Sierpień- pewien sierpniowy dzień
Kilka godzin od rana
Czas jest dokładnie nieokreślony
Ten czas jest czasem uniwersalnym, a nie historycznym
Miejsce - mikrokosmos (wewnątrz- mieszkanie, pokój z koszem na śmieci, biurko z szufladą), makrokosmos (na zewnątrz- kawiarnia, ulica i ciężarówka)
V. Fabuła:
W mikrokosmosie- bohater jest kimś (wielkim człowiekiem, Bogiem, posiada pozorną wszechwładzę, jest wspaniałomyślny, składa ważną obietnicę)
W makrokosmosie- bohater jest nikim (zmienia rolę na liliputa, jest mały, nie jest wspaniałomyślny, jest uwarunkowany od kogoś, „przypadek” zmieniał jego nastawienie i usposobienie, nie dotrzymał obietnicy, zniszczył „mały” świat.
Wniosek: postawa bohatera świadczy o uniwersalności tej przypowieści i o tym, że zawsze będzie ktoś „wyższy” od nas i ktoś „niższy”.
VI. Treść / aluzje:
Ten tekst był aluzją do układu politycznego, który istniał w 1956 r.
Przedstawia on relacje między jednostkami (społeczeństwem), a władcą.
VII. Podsumowanie:
To przypowieść przedstawiająca mechanizmy władzy. Każdy z nas może odnaleźć się w roli jednego z jej bohaterów, ponieważ ich postawy są uniwersalne, a relacje między nimi ponadczasowe.
Opracowała Daria Kaniewska III a