Chromatografia:
Rozdział substancji w procesach chromatograficznych następuje wskutek różnic szybkości migracji składników mieszanin w układach złożonych z 2 faz:nieruchomej i ruchomej.Rozróżniamy metody chromatografi gazowej i cieczowej.Procesy chromatograficzne można prowadzić w kolumnie bądź na płaszczyźnie
Zjawisko podziału-Substancja,która znajdzie się w układzie dwóch nie mieszających ze soba rozpuszczalników ulega podziałowi między te rozpuszczalniki.Po osiągnięciu stanu równowagi stosunek stężeń substancji w obu fazach ciekłych będzie stały w określonej temperaturze.
K-wspólczynnik podziału;c-stężenia subst.w rozpuszczalniku 1i 2
Adsorpcja-Jeżeli roztwór lub gaz zawierają pewną substancję graniczyć będzie z silnie rozwiniętą powierzchnia ciała stałego,na granicy faz można stwierdzic podwyższone stężenie tej substancji w porównaniu z jej stężeniem w punktach oddalnych od granic faz.Rozrożniamy adsorbcje fizyczną i chemiczna(chemisorpcje).Adsorpcja fizyczna-spowodowana jest działaniem niewysyconych sił przyciągania międzycząsteczkowego występujących na granicy faz.Chemisorpcja-uzależniona jest od sił natury chemicznej(wiązania chemiczne pomiędzy subst. a powierzchnią ciała stałego)
Desorpcja-jest to zjawisko odwrotne do adsorpcji,występuje w przypadku zmiany warunków (temperatura,ciśnienie) albo zakłócenia równowagi przez zmiane stężenia w poblizu granic faz
Wymiana jonowa-następuje w wyniku zetkniecia się roztworu zawierajacego jony zdolne do wymiany z jonami związanymi z powierzchnią ciał stałych tzw.jonitów
Dyfuzja-polega na wzajemnym przenikaniu się substancji.Zjawisko to jest związane z ruchem cząsyeczek obojętnych elektrycznie lub zjonizowanych.Dwie subst.stykające się ze sobą a zawierające cząsteczki w różnych stężeniach będą ulegały dyfuzji w kierunku gradientów stężeniowych.Prawo Ficka,które mówi,że szybkość przechodzenia substancji przez jednostke powierzchni w jednostce czasu w określonym kierunku jest proporcjonalna do gradientu stężeniowego w tym kierunku
Proces chromatograficzny:w każdym procesie chromatograficznym rozdzielaną mieszaninę wprowadza się w zasięg działania 2 faz:ruchomej i nieruchomej.Faza ruchoma stanowi siłe napędową procesu,natomiast faza nieruchoma odgrywa role siły hamującej proces migracji składników.Rozdział subst. nastepuje w przypadku różnicy współczyników podziału składników mieszaniny pomiędzy obie fazy.Szybkość migracji subst. jest tym większa im mniejszy jest współczynnik podziału.Proces chromatograficzny jest procesem dynamicznym,w którym mają miejsce jednostkowe akty absorbcji i desorpcji składników w fazie nieruchomej.
W chromatografi adsorpcyjnej fazę stacjonarną stanową różnego typu ciała stałe o rozwiniętej powierzchnij,zwane adsorbentamitakie jak węgiel aktywny,żel krzemionkowy itp..O ich działaniu decyduje przede wszystkim sposób aktywacji powierzchni i obecnosc zanieczyszczeń.
W chromatorafi podziałowe ciekła faze stacjonarną nanosi się cienkim filmem na powierzchnie specjalnych nośników.W podziałowej chromatogafi gazowej jako fazy stacjonarne stosuje się oleje silikonowe oraz różnego typu niskolotne cieczetypu polieterów itp.
W chromatografi jonowymiennej proces chromatograficzny prowadzi się w kolumnach wypełnionych jonitem albo na plytkach pokrytych warstwą jonitu.
Chromatografia bibułowa-Cały proces przeprowadza się na pasku bibuły.Substancje badane nanosi się punktowo na bibułe za pomocą kapilarki.Przepływ fazy ruchomej przez pasek bibuły osiąga się przez zanurzenie krawedzi bibuły w rozpuszczalniku w taki sposób żeby naniesiona na bibułe próbka znajdowała się tuż przed lustrem cieczy spełniajacej role fazy ruchomej.Po upływie określonego czasu bibułe wyciąga się i suszy doładnie i przystepuje do wywolywania chromatogramu.Na podstawie połozenia plamek na chromatogramie określamy jakościowy skład badanej próbki korzystając z wielkości retencyjnych.Podstawowa wielkoscia jest współczynnik Rf
Chromaografia cienkowarstwowa-Fazę nieruchoma nanosi się cienką warstwa na płtyke szklaną lub metalowa w postaci drobnoziarnistego proszku.Analizowane mieszaniny wprowadza się na płytke,do rozwijania chromatogramów stosuje się technike wstępującą.Wywoływanie przeprowadza się po wysuszeniu płytki czylo po odporwaniu zawartego w niej rozpuszczalnika.Interpretacj taka jak wyzej.