Zaburzenia nerwicowe
Objawem osiowym nerwicy jest LĘK
Rozpoznawanie nerwic:
objawy nerwic mają charakter odwracalny (czynnościowy)
nerwice najlepiej leczyć przy pomocy psychoterapii
wraz z wiekiem spada prawdopodobieństwo rozpoznawania nerwicy
żeby stwierdzić nerwicę, należy wykluczyć podłoże organiczne
zaburzenia dysocjacyjne
objawy konwersyjne: przekształcanie objawów psychicznych w fizyczne
objawy dysocjacyjne: utrata kontaktu sfery afektywnej z resztą struktury osobowości
- fuga, amnezja, stupor dysocjacyjny, trans i opętanie, dysocjacyjne zaburzenia ruchu i czucia, pseudodemencja, osobowość mnoga
Zaburzenia lękowe:
zespół lęku napadowego (napady paniki)
niespodziewane napady silnego lęku
agorafobia
występuje 2-krotnie częściej u K niż u M, 31-44 r.ż., 2% populacji
zespół lęku uogólnionego
lęk uogólniony, przewlekły, przez co najmn. miesiąc
K-M 2:1, zachorowalność wzrasta z wiekiem
Często towarzyszy dystymii i depresji
zespół fobii
fobie proste
fobie społeczne
zespół natręctw
zespół stresu pourazowego
Koncepcje wyjaśniające zaburzenia lękowe:
psychodynamiczne - nacisk na nieświadome konflikty, zwłaszcza z okresu wczesnego dzieciństwa;
teoria uczenia się - uwarunkowane reakcje lękowe;
podejście społeczno-poznawcze - wynik uczenia się społecznego (modelowania);
podejście poznawcze - wynik oceny poznawczej wielkości zagrożenia;
koncepcje biologiczne - rola dziedziczności, patologia regulacji serotoniny i norepinefryny, niedostateczna wrażliwość na GABA
Teorie wyjaśniające zaburzenia dysocjacyjne:
koncepcja psychodynamiczna: masywne wyparcie nieakceptowanych impulsów i zdarzeń;
teorie uczenia się: nawykowe unikanie myślenia o nieakceptowanych impulsach/wspomnieniach wzmacniane unikaniem negatywnych emocji.
Podejście systemowe - zaburzenie nerwicowe jako wynik nieprawidłowego funkcjonowania systemów rodzinnych:
zaburzenia struktury rodziny;
zaburzenia komunikacji w rodzinie;
zaburzenia norm regulujących funkcjonowanie systemów rodzinnych.
Leczenie zaburzeń nerwicowych:
psychoterapia psychodynamiczna (w tym: psychoanaliza) - dotarcie do ukrytych konfliktów psychicznych, uwolnienie stłumionych emocji, uświadomienie sobie własnych potrzeb, nieuświadomionych fantazji i pragnień, zmiana mechanizmów obronnych na bardziej dostosowane, umiejętność odróżniania fantazji od rzeczywistości;
psychoterapia behawioralno-poznawcza: technika desensytyzacji, zmiany błędnych nawyków (w tym myślowych), trening umiejętności społecznych, integrowanie procesów poznawczych i emocjonalno-motywacyjnych;
psychoterapia humanistyczna - poszukiwanie tendencji do samorozwoju i samorealizacji, zwiększanie samoświadomości, wzrost samoakceptacji, konfrontowanie się z problemami egzystencjalnymi;
psychoterapia grupowa - rozwój kompetencji społecznych przez rozwój interakcji między członkami grupy, dyskusja nad problemami.
Zaburzenia nerwicowe
Zaburzenia lękowe w postaci fobii
Inne zaburzenia lękowe
Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne
Zaburzenia dysocjacyjne (konwersyjne)
Zaburzenia pod postacią somatyczną