EKONOMIA
Temat nr 8:determinanty dochodu narodowego i polityka fiskalna
1.Podaj założenia modelu Keynesowskiego.
2. Co rozumiesz pod pojęciem efekt mnożnikowy? Omów przykład.
3. Wyjaśnij pojęcie: krańcowa skłonność do konsumpcji. Omów przykład.
4.Co rozumiesz pod pojęciem deficyt budżetowy? Omów przykład.
5. Co rozumiesz pod pojęciem aktywna polityka fiskalna? Omów przykład.
6. Co rozumiesz pod pojęciem nadwyżka sektora publicznego? Jak wpływa ona na kształtowanie deficytu i długu publicznego?
1.Założenia modelu Keynesa
model dotyczy krótkiego okresu czasu
ceny i płace są sztywne
istnieją wolne moce produkcyjne
model zajmuje się wyłącznie stroną popytową gospodarki, nie analizuje strony podażowej
produkcja jest zdeterminowana przez popyt
2. Co rozumiesz pod pojęciem efekt mnożnikowy?
Efekt mnożnikowy - zjawisko o charakterze sprzężenia zwrotnego, polegające na rozwoju wielu różnych przedsiębiorstw(działalności gospodarczych) pod wypływem dodatkowego popytu konsumpcyjnego i zaopatrzeniowego powstałego w wyniku uruchomienia lub rozbudowy jakiegoś przedsiębiorstwa (działalności gospodarczej). Efekty mnożnikowe są korzystne dla rozwoju lokalnej gospodarki.
*Można również mówić o negatywnych efektach mnożnikowych w przypadku kryzysu lokalnej gospodarki w wyniku zamknięcia lub zmniejszenia produkcji w jakimś przedsiębiorstwie.
Zasięg przestrzenny efektów mnożnikowych może być:
domknięty - ograniczony do najbliższej okolicy (miejscowości lub regionu) nowej lub rozbudowanej firmy,
otwarty - ogarniają one także sąsiednie miejscowości lub regiony.
3.Krańcowa skłonność do konsumpcji - MPC (ang. marginal propensity to consume). Opisuje zależność między dochodem a konsumpcją, a dokładniej ukazuje, jaką część przyrostu rozporządzalnego dochodu gospodarstwa domowe pragną przeznaczyć na konsumpcję, ( jeżeli dochód wzrasta np. o 1 funta, a MPC jest równe 0,7, planowana konsumpcja wzrasta o 70 pensów). MPC jest stałym współczynnikiem w algebraicznym przedstawieniu funkcji konsumpcji (nie zmienia się mimo wzrostu dochodu). MPC jest liczbą dodatnią i mieści się w przedziale od 0 do 1.
4.Deficyt budżetowy - różnica pomiędzy dochodami a wydatkami firmy, samorządu, państwa w danym roku budżetowym stanowi odpowiednio nadwyżkę lub deficyt. Gdy mamy do czynienia z sytuacją że wydatki przewyższają dochody możemy mówić o deficycie
5. Co rozumiesz pod pojęciem aktywna polityka fiskalna?
Celowe zmiany stawek podatkowych lub wielkości wydatków państwowych, dokonywane w celu regulowania ogólnego poziomu popytu.
Temat: bezrobocie i inflacja
1.Co to jest Krzywa Phillipsa, jakie było jej pierwotne założenie i o jaki czynnik wzbogacili ją monetaryści w swoich poglądach?
2. Co zakłada teoria przyśpieszonej inflacji i jaki stosunek do niej mają neoklasycy?
3. Podaj definicję histerezy odwołując się do konkretnego przykładu.
4. Posługując się krzywymi podaży globalnej wyjaśnij jak zmiana globalnego popytu wpływa na produkcję i ceny.
5. Wymień i krótko omów najistotniejsze działania prorynkowej polityki podażowej.
6. keyniści a bezrobocie i inflacja. (omów ich stosunek do tych kategorii)
1. Co to jest Krzywa Phillipsa, jakie było jej pierwotne założenie i o jaki czynnik wzbogacili ją monetaryści w swoich poglądach?
Krzywa Philipsa jest to krzywa, wykazująca stosunek między stopą bezrobocia a stopą inflacji, przy założeniu pewnej oczekiwanej stopy inflacji. Z przebiegu tej krzywej wynika, że niższa stopa bezrobocia może być uzyskiwana kosztem wyższej stopy inflacji i odwrotnie. Wydarzenia ostatniego ćwierćwiecza podważyły wiarygodność takiego rozumienia, tzn. wymienności inflacji i bezrobocia. Obecnie już niewielu ekonomistów uznaje ważność tej wymienności w długim okresie. W latach siedemdziesiątych ogólna zależność między inflacją a bezrobociem miała charakter korelacji dodatniej, to znaczy, że im wyższa stopa inflacji, tym wyższa również stopa bezrobocia i odwrotnie. W ciągu ostatnich 25 lat zarówno bezrobocie jak i inflacja wykazywały tendencje wzrostowe. Można więc przyjąć tezę, że bezrobocie i inflacja nie muszą być związane z odwrotną zależnością, jak to utrzymują niektórzy ekonomiści.
Według monetarystów walka z inflacją polega na redukowaniu wzrostu ilości pieniądza w gospodarce czyli regulacji podaży pieniądza. Należy więc doprowadzić do sytuacji, w której realna podaż pieniądza będzie rosła w tempie odpowiadającym popytowi wynikającemu ze wzrostu gospodarczego wtedy też ilość pieniądza powinna zrównać się z popytem na jego zasoby i zahamować wzrost cen czyli inflację.
2. Co zakłada teoria przyśpieszonej inflacji i jaki stosunek do niej mają neoklasycy?
Teoria przyśpieszonej inflacji zakłada, że bezrobocie może być zmniejszone poniżej swojej naturalnej stopy jedynie kosztem zwiększenia inflacji. Neoklasycy byli przeciwnikami teorii przyśpieszonej inflacji. Uważali, że ceny i płace są elastyczne, dlatego na rynkach szybko ustala się stan równowagi, a także, że teoria ta opiera się na niedoskonałej informacji.
3. Podaj definicję histerezy odwołując się do konkretnego przykładu.
Histereza jest to pojęcie, przez które rozumie się opóźnienie zmian lub utrzymywanie się efektu nawet kiedy początkowa przyczyna przestała istnieć. Utrzymywanie się bezrobocia nawet wtedy gdy nie występuje już niedobór popytu, który je wywołał.
Histereza pojawia się w gospodarce, jeżeli jej równowaga długookresowa zależy od tego, co działo się z nią w krótkim okresie. W końcu lat osiemdziesiątych ekonomiści zaczęli żywo interesować się koncepcją histerezy jako możliwym wyjaśnieniem przyczyn wysokiego i trwałego bezrobocia w Europie.
4. Posługując się krzywymi podaży globalnej wyjaśnij jak zmiana globalnego popytu wpływa na produkcję i ceny.
Według monetarystów podaż globalna jest nieelastyczna w długim okresie, natomiast neoklasycy uważają, że także w krótkim okresie. Dlatego poziom produkcji kształtuje się niezależnie od poziomu popytu. Keynesiści uważają, że globalna podaż jest względnie elastyczna z wyjątkiem sytuacji pełnego zatrudnienia, ponieważ płace i ceny są względnie sztywne. Sądzą również, że w długim okresie krzywa podaży może być jeszcze bardziej elastyczna, ponieważ inwestycje zwiększają zdolności produkcyjne gospodarki.
5. Wymień i krótko omów najistotniejsze działania prorynkowej polityki podażowej.
Prorynkowa polityka podażowa zmierza do przyspieszenia wzrostu gospodarczego poprzez sprzyjanie prywatnej przedsiębiorczości i tworzenie warunków swobodniejszego działania sił rynkowych.
Do jej działań należą miedzy innymi: ograniczenie wydatków państwowych, obniżka podatków, zmniejszenie biurokracji, zmniejszenie monopolistycznej siły związków zawodowych, ograniczenie automatycznych uprawnień do niektórych świadczeń społecznych, popieranie konkurencji za pomocą deregulacji i prywatyzacji, zniesienie wszelkich granic w wymianie walut i innych barier swobodnego przepływu kapitału.
6. Keynesiści, a bezrobocie i inflacja. Omów ich stosunek do tych dwóch kategorii.
Keynes jako pierwszy ekonomista zdefiniował przyczyny powstawania inflacji wprowadzając pojęcie tzw. wąskich gardeł. Polegało ono na tym, że w miarę wzrostu popytu wzrasta produkcja do momentu wykorzystania jej całkowitej zdolności i , w tym czasie nie ma zjawiska wzrostu cen, wzrasta natomiast dochód narodowy. Gdy zdolności produkcyjne wyczerpią się pojawiają się owe wąskie gardła produkcyjne, następuje wzrost zatrudnienia i płac, wzrost kosztów i cen wywołany nadmiernym popytem, rozkręca się spirala inflacyjna, płace gonią ceny, a te rosną wskutek wzrostu płac i kosztów. Jest to przykład inflacji ciągnionej przez popyt. Oczywiście ekonomiści mają różne poglądy na temat jej zwalczania. Według keynesistów wzrostowi dochodu narodowego towarzyszy więcej niż proporcjonalny wzrost cen. Z przyczynami wzrostu należy walczyć poprzez hamowanie wzrostu płac, ograniczanie deficytu budżetowego i regulowanie ilości dopływającego pieniądza przez Bank Centralny. Jeśli chodzi o bezrobocie, keynesiści uważają, że istnieje bezrobocie przymusowe będące wynikiem zbyt małego popytu konsumpcyjnego i inwestycyjnego, który powoduje zbyt małe wykorzystanie zdolności produkcyjnych. Poziom popytu zależny jest od koniunktury, która jak wiadomo ulega wahaniom. W wysokich fazach koniunktury wg keynesistów bezrobocie może spaść nawet do poziomu bezrobocia naturalnego.
temat nr.7 Popyt globalny, podaż globalna i problemy makroekonomiczne
1. Wypisz i krótko wyjaśnij cele makroekonomiczne.
1. Wzrost gospodarczy
Stopa wzrostu gospodarczego- procentowy wzrost produkcji w ciągu roku.
2. Bezrobocie- zjawisko społeczne polegającym na tym, że część ludzi zdolnych do pracy i deklarujących chęć jej podjęcia nie znajduje faktycznego zatrudnienia z różnych powodów.
3. Inflacja- ogólny wzrost cen w gospodarce
4. Bilans płatniczy- zestawienie wszelkich transakcji danego kraju z zagranicą.
- Deficyt bilansu płatniczego- niedobór dewiz (walu obcych)
- Kurs walutowy- relacja wymienna danej waluty na inną. Kurs jest wyrażony jako ilość jednej waluty potrzebna do nabycia jednostki drugiej waluty
(np. 1EUR= 3.95 PLN)
(Zapewnienie wzrostu gospodarczego-tzn. stały i szybki wzrost, w tym celu rządy krajów próbują uchronić gospodarkę zarówno przed recesjami jak i przed nadmiernie szybkim, ale i trwałym wzrostem.( Stopa wzrostu gospodarczego- procentowy wzrost produkcji w ciągu roku.)
Ograniczenie bezrobocia-bezrobocie oznacza marnotrawienie zasobów ludzkich a zasiłki dla bezrobotnych obciążają budżet państwa. (bezrobocie- zjawisko społeczne polegającym na tym, że część ludzi zdolnych do pracy i deklarujących chęć jej podjęcia nie znajduje faktycznego zatrudnienia z różnych powodów.)
Ograniczenie inflacji-polityka gospodarcza rządów stara się utrzymać inflację na możliwie niskim i stałym poziomie. Taka inflacja ułatwia podejmowanie decyzjo gospodarczych. (Inflacja- ogólny wzrost cen w gospodarce.)
Unikanie problemów z bilansem płatniczym i kursem walutowym- . Bilans płatniczy- zestawienie wszelkich transakcji danego kraju z zagranicą. Jeżeli suma wydatków dewizowych (w walutach obcych) przewyższa sumę wpływów , powstaje deficyt w bilansie płatniczym lub spada kurs waluty krajowej. Deficyt bilansu płatniczego- niedobór dewiz (walu obcych). Kurs walutowy- relacja wymienna danej waluty na inną. Kurs jest wyrażony jako ilość jednej waluty potrzebna do nabycia jednostki drugiej waluty.)
2. Jakie są efekty wzrostu popytu globalnego w realizacji 4 głównych celów makroekonomicznych.
Nastąpi wzrost produkcji i dochodu narodowego.
Poziom bezrobocia zmniejszy się w miarę jak przedsiębiorstwa zaczną zatrudniać dodatkowych pracowników w celu zaspokojenia rosnącego popytu na swe wyroby.
Inflacja ulegnie prawdopodobnie przyspieszeniu.
Bilans płatniczy ulegnie zapewne pogorszeniu.
(Nastąpi wzrost produkcji i dochodu narodowego - tym większy, im większa była nadwyżka dopływów nad odpływami.
Poziom bezrobocia zmniejszy się w miarę jak przedsiębiorstwa zaczną zatrudniać dodatkowych pracowników w celu zaspokojenia rosnącego popytu na swe wyroby
Inflacja ulegnie prawdopodobnie przyspieszeniu. Im większy będzie wzrost popytu w porównaniu do zdolności wytwórczych tym trudniej będzie im zaspokoić dodatkowy popyt i tym bardziej prawdopodobnie wzrosną ceny
Bilans płatniczy ulegnie zapewne pogorszeniu. Zwiększony popyt absorbuje więcej towarów importowanych a wyższa inflacja obniża konkurencyjność eksportu i sprawia, że towary importowane stają się relatywnie tanie w porównaniu z krajowymi. Import pewnie wzrośnie eksport zmaleje.)
3. Opisz 3 metody wyznaczania wielkości PKB.
Produkt krajowy brutto (PKB)- wartość produkcji wytworzonej w kraju w ciągu roku.
Suma produkcji- określenie ogólnej wartości wszystkich dóbr i usług wytworzonych w kraju w danym roku.
Suma dochodów- polega na zsumowaniu dochodów uzyskanych w produkcji dóbr i usług.
Suma wydatków- polega na zsumowaniu wydatków poniesionych na wykupienie produkcji finalnej (tzn. wydatków konsumentów, inwestycji, wydatków państwa i eksportu netto.
4. Wymień i opisz rodzaje inflacji
· ciągniona przez popyt - występuje gdy całkowita wielkość planowanych wydatków wzrasta szybciej niż całkowita wielkość produkcji. Taki efekt ma najczęściej miejsce w okresach wojen, kiedy olbrzymie wydatki państwa na zbrojenia i wysoki stopień wykorzystywania zdolności produkcyjnych powodują szybki (nieraz gwałtowny) wzrost cen. Za wzrost inflacji popytowej obciąża się odpowiedzialnością rząd, który dopuszcza do nadmiernych wydatków, bądź bank centralny, który zachęca do nadmiernej kreacji pieniądza poprzez tanie kredyty.
· pchana przez koszty - występuje gdy cena jednego lub kilku zasobów ulega zwiększeniu oraz w sytuacji gdy nałożone są ograniczenia na podaż jednego lub kilku zasobów. Za wzrost inflacji kosztowej obciąża się odpowiedzialnością związki zawodowe, które nadmiernie żądają wzrostu płac. Inflację kosztową mogą również powodować przedsiębiorstwa monopolistyczne podnoszące ceny podstawowych surowców i dóbr finalnych.
· strukturalna - występuje wtedy, gdy producenci nie są w stanie nadążyć za zmianami struktury popytu i pojawiają się niedobory najbardziej poszukiwanych produktów
Podział inflacji ze względu na tempo wzrostu:
Im mniejsza jest inflacja tym większe znaczenie mają jej zmiany. Większe znaczenie ma wzrost/spadek inflacji między 3% a 7% niż między 150% a 200%
pełzająca - do 5% w skali roku; nie wpływa ujemnie na gospodarkę
krocząca - 5-10% w skali roku
galopująca - do 150% w skali roku
hiperinflacja - powyżej 150% w skali roku
Inflacja płac-wsytępuje, gdy związki zawodowe wymuszają podwyżki płac niezależnie od stanu popytu na pracę
Inflacja zysków-występuje, gdy przedsiębiorstwa wykorzystują swą siłę monopolistyczną do zwiększenia zysków przez podwyżki cen niezależnie od poziomu popytu konsumpcyjnego.
Inflacja wynikająca ze wzrostu cen importowanych-występuje, gdy ceny importowane rosną niezależnie od poziomu globalnego popytu.
5. Wymień i opisz rodzaje inflacji kosztów.
Inflacja płac- związki zawodowe wymuszają podwyżki płac niezależnie od stanu popytu na pracę.
Inflacja zysków- przedsiębiorstwa wykorzystuję swą siłę monopolistyczną do zwiększenie zysków przez podwyżki cen niezależnie od popytu konsumpcyjnego.
Inflacja wynikająca ze wzrostu cen importowych- ceny importowe rosną niezależnie od poziomu globalnego popytu.
Temat: Pieniądz i polityka pieniądza
Na czym polega proces kreacji kredytu? ?
Wymień funkcje jakie pełni pieniądz
Środek wymiany
Środek gromadzenia bogactwa
Miernik wartości
Środek ustalania przyszłych należności i zobowiązań
ŚRODEK WYMIANY
Ludzie od zarania dziejów kupowali i sprzedawali towary - początkowo był to handel wymienny, później pojawiła się jednostka pośrednicząca( środek wymiany, który był powszechnie akceptowany jako zapłata za dobra), czyli właśnie pieniądz. Dzięki sprzedaży towarów lub usług otrzymujemy pieniądze. Tak więc pieniądz, będąc środkiem wymiany, znacznie ułatwia i przyspiesza proces wymiany dóbr i usług w stosunku do stosowanego dawniej handlu wymiennego.
ŚRODEK GROMADZENIA BOGADZTWA czyli jest środkiem tezauryzacji. Pieniądz umożliwia łatwe przechowywanie wartości zdobytej dzisiaj, aby dokonać zakupu dóbr lub usług w przyszłości. Jednak w razie inflacji jest to niekorzystne
MIERNIK WARTOŚCI Pieniądz jest miernikiem używanym do wyceny dóbr i usług oraz aktywów. Umożliwia bezpośrednie porównanie wartości różnych rzeczy- wartość dóbr jest mierzona ich ceną, wyrażoną w jednostkach pieniężnych.
ŚRODEK USTALENIA PRZYSZŁYCH NALEŻNOŚCI I ZOBOWIĄZAŃ
Pieniądz światowy: pieniądze niektórych krajów są przyjmowane na całym świecie dlatego mogą pełnić funkcje pieniądza światowego. (informacja z Internetu, książka o tym nie mówi)
Różnica między płynnością a zyskownością
Zyskowność - Zysk powstaje wtedy, gdy bank udziela kredytów na wyższy procent niż wynosi oprocentowanie depozytów.
Płynność - to łatwość, z jaką można bez strat zmienić dany aktyw na gotówkę.
Jaka jest różnica między płynnością a zyskownością?
(szczerze mówiąc ciężko było mi znaleźć odpowiedź na to pytanie) :/
Płynność
oznacza możliwość zamiany przedmiotu inwestycji na gotówkę w krótkim okresie po oczekiwanej cenie. Jest to istotne wtedy, gdy istnieje konieczność niespodziewanego wydatku.
opinie na temat zdolności przedsiębiorstwa do terminowego regulowania zobowiązań krótkoterminowych (bieżących) tj. o okresie spłaty nie przekraczającym jednego roku
Zyskowność
oznacza osiąganie przez jednostki dodatniego wyniku finansowego (zysku*) w danym okresie. Możemy mówić o zyskowności: sprzedaży, majątku, kapitałów własnych.
*Zysk to dodatni wynik finansowy przedsiębiorstwa, oznacza, że ma ono wyższe przychody niż koszty ich uzyskania. Inaczej, jest to "nadwyżka wartości sprzedaży nad ogólnymi wydatkami; wynagrodzenie dla firm za angażowanie jej zasobów w warunkach ryzyka w celu zaspokojenia potrzeb odbiorców. Zysk jest podstawą do inwestowania i rozwoju firmy."
Istnieją 4 główne typy wkładów bankowych. Wymień je i opisz jeden z nich.
Wkłady awista
Wkłady terminowe
Certyfikaty depozytowe - są to papiery wartościowe emitowane przez banki w celu pozyskania pieniądza. Certyfikat depozytowy jest dokumentem lub zapisem potwierdzającym przyjęcie środków przez bank. Takie zaświadczenie określa miejsce zdeponowania środków, nazwę banku oraz czas zdeponowania i wysokość stopy procentowej. Zaświadczenie wystawiane jest na okaziciela i może być swobodnie handlowane na rynku wtórnym . Stroną transakcji jest okaziciel, który przedstawi emitentowi do wykupu (w określonym przez tego ostatniego, dniu i po określonej cenie).
Transakcje „repo”
Opisz równowagę na rynku finansowym (na podstawie wykresu). ?
Temat: Struktura rynku
1. Porównaj postępowanie przedsiębiorstwa działającego na rynku wolnokonkurencyjnym z monopolistą funkcjonującym przy istnieniu konkurencji potencjalnej.
2. Porównaj korzyści skali uzyskiwane przez przedsiębiorstwo działające przy wolnej konkurencji z uzyskiwanymi przez przedsiębiorstwo działające w oligopolu.
3. Napisz co to jest kartel i kiedy osiągnie on największy zysk.
4. Omów strategie maximin (maksimin) i maximax (maksimaks).
4..Omów strategię maxi-mini i maxi-maxi.
Strategia maxi-mini:
mocna pozycja firmy ale przewaga zagrożeń w otoczeniu
polega na wykorzystywaniu potencjału i silnych stron organizacji do zminimalizowania zagrożeń płynących z otoczenia. Działaniami takimi mogą być np.: selekcja produktów, segmentacja rynku, redukcja kosztów, ulepszanie produktów konkurencyjnych, rozwój rynków i produktów, zdobywanie nowych rynków.
Strategia maxi-maxi:
stosujemy kiedy atuty firmy przeważają nad słabymi a otoczenie stwarza przewagę szans (firma ekspansywnie się rozwijająca)
dla strategii agresywnej (maxi-maxi) proponuje się maksymalne wykorzystanie zależności pomiędzy silnymi stronami organizacji i szansami jakie daje otoczenie, czyli wykorzystanie szansy poprzez silne strony. Jest to strategia silnej ekspansji i zdywersyfikowanego rozwoju.
*Strategia mini-maxi:
zasoby firmy przewaga słabych stron nad mocnymi w firmie ale jednocześnie z mocnymi stronami otocznia
Jej istotą jest eliminowanie słabych stron organizacji oraz budowanie jej konkurencyjnej siły poprzez maksymalne wykorzystanie nadarzających się szans. Działania składające się na tą strategię to między innymi: powiększanie zasobów finansowych, powiększanie zasobów handlowych, ulepszanie linii produktów, zwiększanie produktywności, redukcja kosztów, wprowadzanie usprawnień do organizacji, inwestowanie w utrzymanie przewagi konkurencyjnej.
Strategia mini-mini:
słabe strony przeważają (przyjąć strategię likwidacji lub przetrwania)
polega głównie na zapewnieniu firmie przetrwania i zminimalizowania zagrożeń i występujących wewnątrz firmy słabości. Strategia ta powinna doprowadzić w skrajnych przypadkach do wyciągnięcia maksymalnych korzyści przed likwidacją firmy. Działania związane z tą strategią to między innymi: redukcja kosztów, zmniejszanie zdolności produkcyjnych, zatrzymanie procesu inwestowania czy zwolnienia pracowników.
3. Napisz co to jest kartel i kiedy osiągnie on największy zysk.
Kartel to formalne porozumienie przedsiębiorstw w oligopolu. Maksymalizuje zyski, jeśli zachowuje się jak monopol, tzn. jeśli jego uczestnicy zachowują się tak jakby byli jednym przedsiębiorstwem.
Temat: Polityka pieniądza
1. Podać funkcje banku centralnego
Emisja pieniądza gotówkowego
Nadzór nad bankami komercyjnymi
Świadczenie usług na rzecz banków komercyjnych-pełnienie funkcji banku banków przez udzielanie im. m.in. kredytów
Prowadzenie rachunków i rozliczeń państwa
Kontrola ilości pieniądza i wielkości kredytu w gospodarce
Bank centralny emituje pieniądz gotówkowy. Następnie wprowadza go do obiegu poprzez skup metali szlachetnych, walut obcych oraz w formie długu, czyli udzielając kredytów bankom komercyjnym (w niektórych państwach również rządowi). Jest jedyną instytucją uprawnioną do emitowania znaków pieniężnych w danym państwie.
Bank centralny jest bankiem banków i innych instytucji finansowych. Każdy bank komercyjny posiada w banku centralnym rachunek, na którym rejestruje rozliczenia z innymi bankami. Bank centralny świadczy usługi bankowe innym bankom (przyjmuje depozyty po tzw. stopie depozytowej oraz udziela im kredytów). Bank centralny realizuje również transakcje z zagranicznymi bankami centralnymi i instytucjami międzynarodowymi.
Bank centralny jest bankiem skarbu państwa. Prowadzi rachunki instytucji państwowych. Utrzymuje rachunki depozytowe państwa, prowadzi kasową obsługę budżetu, obsługuje dług publiczny.
Funkcje stabilizująco kontrolne:
Bank centralny formułuje cele polityki pieniężnej państwa i steruje nią za pomocą dostępnych instrumentów.
Bank centralny utrzymuje i zarządza rezerwami dewizowymi kraju, a także prowadzi politykę kształtowania kursu waluty krajowej.
Bank centralny nadzoruje działalność banków komercyjnych.
Bank centralny reguluje podaż pieniądza w obiegu (poprzez np. operacje otwartego rynku i ustalanie stóp procentowych) i oddziałuje na politykę kredytową banków komercyjnych
2.Omówić równanie równowagi pieniądza i jego rolę dochodową. ?
3. Omówić techniki kontroli pieniądza podaży.
Podaż pieniądza - ilość pieniądza w obiegu. Pojęcie obejmuje zarówno gotówkę, wkłady a'vista, jak i niektóre papiery wartościowe. Kontrola podaży pieniądza jest jednym z elementów polityki pieniężnej prowadzonej przez banki centralne. Może być regulowana m.in. poprzez politykę racjonowania kredytów, dzięki czemu uzyskuje się efekty antyinflacyjne. Metody wpływania na podaż pieniądza przez bank centralny:
w celu zwiększenia podaży:
.obniżenie stopy redyskontowej celem zwiększenia pożyczek dla banków komercyjnych
zakup rządowych papierów wartościowych na otwartym rynku;
obniżenie poziomu rezerw obowiązkowych;
w celu zmniejszenia podaży;
podwyższenie stopy redyskontowej celem zmniejszenia pożyczek dla banków komercyjnych;
sprzedaż posiadanych rządowych papierów wartościowych;
podwyższenie poziomu rezerw obowiązkowych.
Operacje otwartego rynku
- sprzedaż bądź skup papierów wartościowych przez bank centralny w celu zmniejszenia lub zwiększenia podaży
Konwersja długu publicznego
- zmiana udziału weksli i obligacji w finansowaniu deficytu (zmiana struktury zadłużenia państwa bez zmiany poziomu tego zadłużenia)
4. Co to jest efekt wyparcia finansowego? Podać przykład. ?
Wypieranie finansowe - czyli sytuacja, w której zwiększenie pożyczek zaciąganych przez rząd zmniejsza fundusze dostępne dla sektora prywatnego.
Temat: Podaż, popyt, PKB.
1.Co kształtuje poziom i wzrost PKB?
PKB potencjalne i rzeczywiste
AD (globalny popyt) - AS (globalna podaż); determinanty, kształty krzywych
Poziom konsumpcji
Poziom oszczędności
Poziom inwestycji
2. Co nazywamy efektem bogactwa? Od czego zależy?
efekt bogactwa jest to efekt oddziaływania zmian w poziomie cen lub stóp procentowych na poziom konsumpcji. Polega na zmianie wielkości konsumpcji, która następuje właśnie wskutek zmiany cen lub też stóp procentowych. Odnosi się głównie do gospodarstw domowych (i na ich przykładzie daje się w nieskomplikowany sposób wytłumaczyć), i dotyczy, co istotne, nie tylko gotówki w portfelu tychże gospodarstw, ale również innych aktywów finansowych, jak np. depozytów złożonych w banku.
Ogólnie rzecz ujmując, zmiany w poziomie cen lub też stóp procentowych w gospodarce wywierają wpływ na wartość pieniądza w tej gospodarce obowiązującego, a zatem także na siłę nabywczą zasobów pieniądza gospodarstw domowych (na przykład wraz ze wzrostem cen dochodzi do spadku siły nabywczej pieniądza), a zatem również dochodu i dochodu rozporządzalnego. To z kolei prowadzi do zmian w wielkości konsumpcji. Innymi słowy, zmiany poziomu cen/stóp procentowych skutkują zmianami realnych zasobów majątkowych i dostosowanie wydatków konsumpcyjnych do tych zmian
3. Kiedy występuje równowaga podaży i popytu?
Równowaga podaży i popytu (Równowaga rynkowa) jest jednym z fundamentalnych pojęć w ekonomii i w teorii ekonomii. Ogólnie, określa się tak sytuację, w której wszystkie siły rynkowe równoważą się, a wartości zmiennych ekonomicznych pozostają niezmienne. W szczególności, najczęściej mianem równowagi rynkowej określa się stan rynku, w którym ilość dóbr nabywanych przez konsumentów równa jest ilości tych dóbr wytwarzanych przez producentów, czyli stan w którym wielkość popytu na danym rynku jest równa wielkości podaży. Czynnikiem równoważącym podaż i popyt jest zazwyczaj cena. Cena, przy której występuje równowaga rynkowa nazywana jest ceną równowagi rynkowej
4. Co to jest mnożnik? Wymień rodzaje. (nie znalazłam rodzajów )
Liczbowa wartość współczynnika mierzącego przyrost produktu wynikający z jednostkowego przyrostu inwestycji
Mnożnik jest to liczba, przez którą należy przemnożyć daną zmianę inwestycji, aby wyznaczyć wielkość wynikającej stąd zmiany całkowitego produktu.
współczynnik określający zmianę (wzrost lub spadek) dochodu narodowego pod wpływem zmiany autonomicznych lub egzogenicznych (zewnętrznych) wydatków podmiotów gospodarczych. Jest relacją przyrostu dochodu narodowego do początkowej zmiany czynników, które ten przyrost wywołały. Jest zawsze większy od jedności - zmiana wydatków o określoną wartość powoduje zawsze zmianę dochodu narodowego o wielokrotność tej wartości.
Inwestycyjny
Kreacji pieniądza
Kwoty bazowej
Depozytowy
5. Co to są inwestycje? Omów czynniki, które determinują inwestycje.
Temat: Bilans płatniczy i kursy walut
1. Jakimi środkami rząd może zapobiegać niepożądanym zmianom kursu waluty?
2. Jakimi czynnikami spowodowany może być spadek kursu waluty?
3. Wymień i krótko opisz wady i zalety systemu kursów stałych
4. Napisz co to jest bilans płatniczy oraz krotko omów jego główne części (rachunek obrotów bieżących oraz rachunek obrotów kapitałowych)
1. Jakimi środkami rząd może zapobiegać niepożądanym zmianom kursu walut?
Bank centralny może obniżyć lub podnieść poziom stóp procentowych, kupować lub sprzedawać zagraniczne waluty, rząd może zaciągać za granicą albo spłacać zaciągnięte wcześniej pożyczki, prowadzić deflacyjną lub ekspansyjną politykę fiskalną i pieniężną, zwiększyć lub zmniejszyć kontrolę importu lub dostępność walut obcych.
2. Jakimi czynnikami spowodowany może być spadek kursu waluty (deprecjacja)?
Wzrost popytu krajowego, który staje się przyczyną wzrostu importu
Wyższa inflacja w kraju niż za granicą
Spadek stóp procentowych w kraju
Działania spekulacyjne ze strony uczestników rynku walutowego, którzy oczekując spadku kursu złotego sprzedają walutę polską, co faktycznie powoduje obniżenie jej kursu.
3. Wymień i krótko opisz wady i zalety systemu kursów stałych.
Zalety:
Większa pewność decyzji gospodarczych-eliminując ryzyko kursowe, system kursów stałych ogranicza niepewność gospodarowania.
Eliminowanie spekulacji walutowej-jeśli kurs całkowicie sztywny to pozostanie takim w przyszłości, tracą sens działania spekulacyjne na rynku walutowym. Nawet ograniczona interwencja Banku Centralnego wystarczy do trzymania kursu waluty.
Zapobieganie niewłaściwej polityce gospodarczej
Wady:
Kolizja z interesami krajowej przedsiębiorczości i całej gospodarki-system ten podporządkowuje politykę gospodarczą zadaniu równoważenia bilansu płatniczego. Jakiekolwiek próby redukcji bezrobocia przez reflację prowadzą do deficytu w bilansie płatniczym, pozmusza rząd do powrotu do polityki deflacyjnej.
Spirala deflacyjna i kryzys globalny
Problemy z płynnością międzynarodową
Niezdolność dostosowań do wstrząsów-sztywność cen i płac niemożliwa szybką reakcję na nagły kryzys bilansu płatniczego. W dłuższym okresie utrzymywanie stałego kursu wymaga stosowania polityki deflacyjnej, która prowadzi do kryzysu w gospodarce.
Spekulacja walutowa-wysoki deficyt w bilansie płatniczym skłoni spekulantów do wyprzedaży waluty krajowej, co jeszcze bardziej zwiększy deficyt i może spowodować konieczność dewaluacji.
4. Napisz co to jest bilans płatniczy oraz krótko omów jego główne części.
Bilans płatniczy-zestawienie wszystkich przepływów pieniężnych między danym krajem a zagranicą. (Dopływ- str. Kredytowa, Odpływ- str. Debetowa)
Rachunek obrotów bieżących to zestawienie płatności z tytułu przepływu towarów i usług oraz dochodów majątkowych i przekazów pieniężnych między danym krajem a zagranicą (obroty towarowe, obroty usługami, pozostałe obroty bieżące)
Rachunek obrotów kapitałowych-zestawienie zmian, jakie wskutek przepływu kapitałów zachodzą w krajowych zasobach akcji, obligacji skarbowych, nieruchomości itp.. Dotyczy transakcji kupna i sprzedaży aktywów (kapitał długoterminowy, kapitał krótkoterminowy, zmiany rezerw)
Pytania:
Jakie są zagrożenia wynikające z interwencji państwa?
Jakie są rynkowe skutki istnienia monopolu?
Co to są dobra społeczne?
Co to są podatki i subsydia? Podaj ich wady i zalety.
Na czym polega „rozszerzenie prawa własności”?
Teza:
„Interwencjonizm państwa jako jedyna forma „leczenia” zawodności rynku.”
Od pewnego czasu coraz wyraźniejsza staje się w świecie tendencja do wzrostu roli runku jako podstawowego mechanizmu alokacji zasobów. Jej przejawami w wielu krajach jest prowadzona na szeroką skalę prywatyzacja czy deregulacja. Polityka „pozostawienia rozstrzygnięć gospodarczych rynkowi jest powszechnie akceptowana i prowadzona nie tylko przez wszystkie rządy.
Jednak mechanizm rynkowy często zawodzi. Mimo coraz wyższego poziomu rozwoju i wzrostu dobrobytu nasze rzeki są zanieczyszczone, ulice miast- bardziej zatłoczone, życie ludzi zostaje podporządkowane interesom wielkiego biznesu zaś jakość nabywanych przez nas dóbr jest wielu przypadkach niska, a czasami nawet bardzo niska.
Te wszystkie rzeczy sprawiają to, iż rola państwa w gospodarce wcale nie maleje. Od państwa oczekuje się budowy i utrzymywania w należytym stanie dróg, dostarczania podstawowych usług takich jak edukacja czy ochrona zdrowia, zapewnienia przestrzegania prawa i porządku, zabezpieczenia socjalnego i w postaci emerytur i zasiłku społecznych, regulacji działalności gospodarczej, a także tworzenia przepisów chroniących prawa jednostki.
Zawodność rynku (ang. market failure) - na polu ekonomii zawodność rynku jest sytuacją, w której mechanizm rynkowy nie prowadzi do efektywnej alokacji zasobów. Nieefektywna alokacja zasobów spowodowana jest przez formy zawodności rynku, takie jak występowanie znaczących efektów zewnętrznych, istnienie dóbr publicznych lub monopolistyczne struktury rynkowe. Efektem zawodności rynku jest zbędna strata społeczna, co w konsekwencji prowadzi do działań regulacyjnych państwa, co w ekonomi nosi miano interwencjonizmu państwa.
Interwencjonizm państwowy, polityka aktywnego oddziaływania państwa na przebieg procesów gospodarczych. Przeciwieństwo liberalizmu gospodarczego. Zwolennicy interwencjonizmu wskazują na trzy główne jego cele: ograniczenie bezrobocia do poziomu uznanego za niezbędny, a nawet korzystny dla gospodarki, pobudzenie popytu globalnego, którego niedostateczny poziom uznaje się za jedną z przyczyn wahań koniunkturalnych oraz podniesienie tempa wzrostu gospodarczego. Do głównych narzędzi pozwalających realizować politykę interwencjonizmu należą:
1. podejmowanie przez państwo przedsięwzięć inwestycyjnych pozwalających zwiększyć zatrudnienie bez wzrostu podaży dóbr i usług (np. roboty publiczne);
2. dotacje do nierentownych przedsiębiorstw lub ich nacjonalizacja;
3. protekcjonizm w zakresie handlu zagranicznego;
4. polityka monetarna;
5. polityka fiskalna.
Zakres i wykorzystanie tych narzędzi zależy od potrzeb gospodarki, wynikających przede wszystkim ze stopnia jej rozwoju oraz aktualnego stanu koniunktury. Polityka interwencjonizmu państwowego stwarza zagrożenie inflacją, wynikające ze zwiększonych wydatków budżetu państwa (deficyt budżetowy). Źródłem jej finansowania jest najczęściej dług publiczny.
Nie da się sformułować jednoznacznych wniosków odnośnie interwencjonizmu państwa w gospodarkę. Problem ten ma etyczny i polityczny charakter, ciężko jest także policzyć koszty i korzyści związane z interwencją lub jej brakiem, a także ciężko jest przewidzieć skutki polityki państwa, zwłaszcza w długim okresie. Na ten czas interwencjonizm państwa jest jedyną formą zawodności rynku, gotową na realizację od zaraz.
Pytania:
Podaj różnice między handlem międzynarodowym a handlem krajowym
Wymień i opisz rodzaje integracji gospodarczych. Dotyczy to okresu 1990-2010r
Wymień i opisz międzynarodowe organizacje gospodarcze aktualnie funkcjonujące.
Wymień i opisz funkcje Międzynarodowego Funduszu Walutowego.
Wymień i opisz podstawowe instrumenty polityki handlowej.