1.Cechy wspólne jednostek niedostosowanych społecznie - niezgodność zachowań z wartościami i normami uznanymi społecznie - nieumiejętność i niemożność rozwiązywania i radzenia sobie w sytuacjach trudnych - wykazywanie się postawami aspołecznymi i dyssocjalnymi - nie potrafią być obiektywne w ocenie swojej osoby i innych ludzi, co wynika z wadliwie funkcjonującej samoświadomości i samowiedzy - zaburzenia w rozwoju sfery emocjonalno popędowej osobowości 2.Cele oddziaływań resocjalizujących -uspołecznienie: zachowanie interesów grupy społecznej, uspołecznienie wyraza się poprzez eliminowanie egoizmu (interes społeczeństwa). - swobodny rozwój osobowości manifestujący się aktywnością twórczą oraz zanikaniem dewiacji rozwojowej (interes jednostki). 3.Akomodacja - jest to dążenie jednostki do jednoczenia się ze światem poprzez przejmowanie norm, zasad i reguł. 4.Wadliwa Integracja postaw jednostek asocjalnych i dysocjalnych - integracja asocjalna: jednostka rezygnuje z akomodacji, nie bierze ze świata nic, żadnych wartości, nie dostrzega ich. W konsekwencji spostrzega świat jako zagrażający i zły. Integracje asocjalną, która rozwija się w zależności od sam0ooceny dzieli się na: - nihilistyczno agresywną, która rozwija się, gdy samoocena jest w miarę wysoka, stabilna. Jednostka walczy o przetrwanie za pomocą metod agresywnych, nie dostrzega żadnych wartości w świecie, więc szuka substytutów wartości: siła seks przemoc pieniądze; - nihilistyczno wycofującą: dla tej jednostki substytutem wartości stają się używki, środki służące jako ucieczka od rzeczywistości( leki narkotyki), zamykają się przed zagrażającym światem. -integracja dyssocjalna: występuje przewaga procesów akomodacji, jednostka podporządkowuje się światu, tęskni za akceptacją grupy, najczęściej otrzymuje ją z grup przestępczych. Biernie podporządkowuje się tej grupie, poddaje się naciskom ulega jej. Jeżeli jest to subkultura, jednostka dostrzega wartość filozofii tej subkultury która opiera się na pewnych dogmatach, prawach których trzeba się trzymać. Osoba ta zaczyna w pełni żyć i przestrzegać danej subkultury. 5.Etapy wykolejenia społecznego wg. Czapówa - stadium pierwsze: u jednostki występuje poczucie odtrącenia czyli niezaspokojona potrzeba zależności emocjonalnej. Występują reakcje negatywne, wrogość agresja, niekontrolowane reakcje emocjonalne i brak koncentracji uwagi. Jednostka łatwo się nudzi rozpoczętymi czynnościami i nie przejawia dostatecznej cierpliwości do ich ukończenia. - stadium drugie: wyraża się utrwalaniem wrogich reakcji wobec osób socjalizująco znaczących i autorytetów. Próby nawiązania bliższego kontaktu emocjonalnego z osobą nieprzystosowaną napotykają irracjonalny opór. Jednostka zaczyna zaspokajać podstawowe potrzeby społeczne i emocjonalne poza domem rodzinnym. Pojawiają się pierwsze symptomy wykolejenia społecznego tj. alkoholizowanie, ucieczki z domu, wagarowanie, wybryki seksualne - stadium trzecie: jednostka nieprzystosowana odczuwa satysfakcję i przyjemność ze swojej działalności |
antyspołecznej i własnej autonomii. Osoby wchodzące w to stadium dążą do nawiązania kontaktów z gangami i grupami o charakterze chuligańskim i przestępczym. 6.Od czego zależy rozwój moralny - zależy od rozwoju sfery emocjonalnej, społecznej i poznawczej. Im więcej zaburzeń w tych sferach tym bardziej zaburzony jest rozwój moralny. Poznanie norm społecznych przez dzieci uzależnione jest od tego, czy rodzice potrafią im to przekazać, i czy funkcjonują w prawidłowej rodzinie. Rozwój moralny zależy od następujących przesłanek: - jednostka musi sobie uświadomić jakiego działania wymaga norma - musi uwzględniać interesy i poza interesy - musi dostrzegać, to iż to na niej spoczywa odpowiedzialność za działania zgodne z zaleceniami normy. 7.Homeostaza, procesy akomodacji i asymilacji Homeostaza- w sensie psychospołecznym dążenie i równoważenie stanu psychofizycznego jednostki poprzez wymianę informacji jednostki ze społeczeństwem. Asymilacja - dążenie jednostki do podkreślenia własnej indywidualności, niepowtarzalności, oryginalności. Akomodacja - dążenie jednostki do jednoczenia się ze światem poprzez przejmowanie norm, zasad, reguł rządzących światem. Homeostaza jest możliwa jeśli jednostka potrafi pogodzić sprzeczność między asymilacją a akomodacją. To zharmonizowanie jest możliwe tylko dzięki działalności twórczej. Twórcą jest człowiek, który na miarę swoich możliwości jednoczy się ze światem poprzez własne dzieło wyrażające jego osobowość. 8.Wykolejenie społeczne jako konstrukt teoretyczny Wykolejenie społeczne jest konstruktem teoretycznym opisującym antagonizm destrukcyjny. Konstrukt teoretyczny to sposób analizy pewnego stanu rzeczy np. postawa, osobowość. Antagonizm destrukcyjny - to specyficzny stan osobowości, który powoduje że jednostka antagonicznie nastawia się do otoczenia społecznego i ma tendencje niszczące skierowane do innych, otoczenia i samego siebie. Składnikami wykolejenia społecznego są: - manifestacje wykolejenia społecznego(czyli zewnętrzne objawy) - stany osobowościowe (które odpowiadają za manifestacje) Należy poznać człowieka, jego osobowość, poznać przyczyny i wówczas dopiero wyciągać wnioski. Nie można jedynie na podstawie manifestacji orzekać o wykolejeniu. Zachowanie - to regulowanie stosunków z otoczeniem. Manifestacje - to specyficzne zachowanie mieszczące się w normach społecznych: wagary, ucieczki z domu, palenie, picie, narkotyki, wybryki seksualne, kłamstwa. 9. Agresja i jej wpływ na przestęczość agresję definiujemy jako działanie intencjonalne, ukierunkowane na spowodowanie szkody fizycznej lub psychicznej. Wyróżniamy agresję wrogą i instrumentalną. Agresję wrogą poprzedza gniew, ajej celem jest zadanie bólu lub zranienie. Efektem instrumentalnej jest osiągnięcie innego celu poza zadaniem bólu i zranienia. Istnieje związek pomiędzy agresją a spożywaniem alkoholu, on rozluźnia nasze opory przed dokonywaniem czynów naruszających ogólnie przyjęte normy społeczne. |
Istnieje też związek między zachowaniami agresywnymi a hormonem o nazwie testosteron. Np. więźniowie skazani za przestępstwa z użyciem przemocy wykazują wyższy poziom testosteronu niż ci co popełnili inne przestępstwa. Agresja bywa również wynikiem prowokacji lub obecności bodźca wywołującego agresję, czyli przedmiotu kojarzonego potocznie z działaniami agresywnymi, np. rewolweru, gdyż sama jego obecność zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia aktów agresji. Nie bez znaczenia pozostaje fakt oglądania brutalnych filmów nasyconych zachowaniami agresywnymi. 10.Charakterystyka osobowości jednostek niedostosowanych społecznie deficyt czasu - to charakterystyczny stan osobowości j,n,s, w którym jednostka nie potrafi dostrzegać związków czasowych i przyczynowo skutkowych między własnym działaniem a własnym losem np. wie że nie ma związku między zachowaniem a reagowaniem na otoczenie, nie ma wpływu na otoczenie. Osoby te mają zdolności odraczania swoich potrzeb nie potrafią czekać. Brak wrażliwości na karę - j,n,s mają z tym problem, ponieważ nie potrafią uczyć się antycypacji kary, nie myślą o konsekwencjach, skutkach, działają na zasadzie bodziec - reakcja. J,n,s nie potrafią wyciągać wniosków, ciągle pakują się w kłopoty, stosują mechanizmy obronne zrzucając winę za własne niepowodzenia. J,n,s mają zaburzony rozwój emocji, a także zaburzoną orientację w świecie patrzą na świat jak na świat bez wartości. 11. Co jest istotą rozwoju moralnego rozwój moralny zaczyna się w domu rodzinnym. Rodzice mówią co wolno a czego nie na zasadzie podporządkownia. Rodzic jest autorytetem, dziecko się dopiero uczy i ma słuchać, dysproporcja między pozycją rodzica a dziecka. To umożluiwia wejście na poziom 1 (strach przed karą), 2 (czyni dobro dla nagrody). Wejście na wyższe poziomy uzależnione jest od możliwości uczestniczenia dziecka w stosunkach demokratycznych - w grupie rówieśniczej dzieci dochodzą do kompromisu. Istotą rozwoju moralnego jest umiejętność uzgadniania interesu mojego i innych, czyli uzgadnianie wspólnego interesu. 12. co to jest zaburzenie w zachowaniu zachowanie - to regulowanie stosunków z otoczeniem. Zaburzenie w zachowaniu to nieefektowne regulowanie stosunków z otoczeniem. Zaburzenie w zachowaniu wg. Jana konopnickiego to odchylenie od normy w zachowaniu się danego dziecka, przy czym normy należy rozumieć jako zasady moralne, obyczajowe i zwyczaje przyjęte w danym środowisku. Jest ono wynikiem zwichniętej równowagi pomiędzy środowiskiem a organizmem, przyczyna może tkwić zarówno w środowisku jak i organizmie. 13.Działy pedagogiki resocjalizacyjnej - teologia, oparta jest na aksjologii i diagnostyce pedagogicznej. Aksjologia to nauka o wartościach. Diagnostyka rozpoznaje na czym polega problem, poznajemy badaną rzeczywistość. Na tej podstawie określamy co mamy robić w danej sytuacji. Teologia określa nie tylko cele ogólne ale i szczegółowe. |
- teoria wychowania, w jaki sposób to osiągnąć, jakie wykorzystać zależności - metody. To dyscyplina badająca związki między osobowością a czynnikami na nią wpływającymi. Określa jakie wykorzystać zależności między zmiennymi wykorzystując wiedzę na temat związków przyczynowo skutkowych występujących w rozwoju człowieka. - metodyka wychowania, jakimi środkami osiągnąć zamierzone cele, jak powinny być sformuowane zalecenia określające dobór optymalnych środków ich realizacji przy wykorzystaniu wyjaśnionych przez teorię wychowania zależności między zmiennymi. 14. Elementy uczenia się jak być moralnym ( w tym odpowiedzi na pytania -15. od czego zależy rozwój sumienia, 16.od czego zależy rozwój poczuci winy i wstydu) a). Poznanie czego grupa oczekuje od swoich członków, co nakazują jej prawa, zwyczaje zasady - jest to warunek konieczny. Dzieci ucza się norm w rodzinie. Rodzice poprzez wymagania informują dzieci co wolno lub co należy czynić. Sytuacja komplikuje się gdy dziecko trafi do grupy rówieśniczej. Dochodzi do konflitu, dziecko otrzymuje sprzeczne informacje o normach postępowania. b). Rozwijanie sumienia - sumienie to uwarunkowana reakcja lękowa, która rozwija się poprzez kojarzenie czynów z karą. Proces uczenia się sumienia przebiega wg. Schematu : zachowanie-kara-lęk. Nawet gdy nie ma kary to po za zachowaniu występuje lęk. Lęk staje się karą wewnętrzną. Później wystarczy pomyśleć tylko o czynie i pojawia się lęk. w ten sposób sumienie zaczyna kontrolować zachowanie. c). Rozwój poczucia winy i wstydu - winę określa się jako specjalny rodzaj negatywnej samooceny, gdy jednostka uzna, że jej zachowanie odbiega od wartości moralnych, do których czuje się zobowiązana dostosować. Przeżywa więc uczucie dyskomfortu psychicznego połączonego z cierpieniem psychicznym. Poczucia winy się uczymy, później zaczynamy przepraszać. - wstyd to nieprzyjemna reakcja jednostki na faktyczną lub przewidywalną ocenę siebie przez innych powodującą obniżenie własnej wartości w oczach grupy. d). Możliwość interakcji społecznych, aby poznać czego oczekują członkowie grupy - najgorsza jest sytuacja gdy dziecko jest odrzucane przez grupę. Jeśli dziecko nie ma możliwości uczestniczenia w grupach, będzie kulało w rozwoju moralnym. 17.Etapy rozwoju moralnego wg Kohlberga a). Poziom przedkonwencjonalny od 0 do 9 lat - orientacja na posłuszeństwo i karę, dzieci zaczynają przestrzegać reguł w celu uniknięcia kary. Prawdziwa świadomość reguł nie została jeszcze wykształcona, moralne zachowanie dzieci oparte jest w znacznej mierze na lęku związanym z naruszeniem reguły. - orientacja naiwnie egoistyczna, dzieci rozumieją że jeśli zrobią coś dobrego, otrzymają nagrodę. Zaczyna tu dochodzić do głosu |
pewien rodzaj wzajemności. Dzieci robią dobry uczynek nie tylko po to by zaspokoić swoje własne potrzeby, ale także i po to aby zaspokoić potrzeby innych, sądzą one bowiem że uzyskają w ten sposób pewien rodzaj przychylności. b). Poziom konwencjonalny od 9 do 15 lat, dzieci doceniają znaczenie autorytetu nie tylko w rodzinie ale także w społeczeństwie - orientacja dobrego chłopca- dziewczyny. Dzieci wiedzą że w celu uzyskania pochwały lub aprobaty ze strony innych osób muszą przestrzegać określonych reguł. W tej fazie utożsamiają się zwykle z osobami emocjonalnie ważnymi. Dochodzi tu do powstania uczucia szacunku. ] - orientacja na podtrzymanie autorytetu, dzieci utożsamiają się z instytucjami takimi jak kościół czy szkoła. Starają się uniknąć winy i wstydu wzbudzonych w skutek krytyki pochodzącej od osób stanowiących dla niej autorytet. c). Poziom pokonwencjonalny- 16 lat i powyżej, na tym poziomie moralność osiąga dojrzałość. Nie każdy dochodzi do tego poziomu. - jednostki wybierają zasady moralne, które kierują ich zachowaniem, dbając o to, aby nie naruszać dóbr i nie postępować wbrew woli innych osób. Wyłonienie się prawdziwego sumienia umożliwia jednostką popieranie postępowania, które szanuje godność wszystkich ludzi. Jest trudne do odróżnienia od poprzedniego stadium. 18.Heurestyczny model funkcjonowania człowieka schemat ten obrazuje zespół sprzężonych rozmaitych mikro i makro czynników, determinujących zachowanie ludzkie. Jest on sporządzony w oparciu o rozmaite cząstkowe teorie zachowania, w tym integracyjną teorię zachowania przestępczego. Zachowanie człowieka zależy od: ról społecznych jakie pełni, potrzeb społecznych, postaw→czyli mikrozmiennych; oraz kultury, osobowości i organizmu → czyli makrozmiennych. 19. Integracyjna teoria zachowania przestępczego koncepcja ta dotyczy zachowania nieletnich przestępców, lżejszych form dewiacji tj paraprzestępczość oraz nieprzystosowanie społeczne młodzieży. Jest to teoria opisowo- wyjaśniająca. Wyrasta na gruncie socjologii przestępczości oraz psychologii klinicznej. Podstawą teorii była teoria kontroli społecznej T.Hirschiego. według niego każda jednostka może dokonywać przestępstw, ponieważ podstawowe więzi łączące ją z konformizującym społeczeństwem i ładem społecznym zostały nadwyrężone lub zerwane. Przestępstwo lub wstrzymanie się od niego zależy od przebiegu socjalizacji jednostki. Proces ten uzależniony jest od: stopnia kontroli i siły powściągów i ograniczeń wywieranych na jednostkę z uwagi na typ więzi łączącej ją ze społeczeństwem. 20. Internalizacja norm społecznych internalizację (uwewnętzrnienie) normy określa się jako gotowość do: - akceptacji normy wyrażającej się nim w sądach i ocenach moralnych - przestrzeganie normy mimo pokus przekroczenia jej, nawet gdy brak jest kontroli ze strony innych - właściwego reagowania na naruszone normy Przez rozmowę dowiadujemy się czy jednostka akceptuje normy społ. Jeśli tak należy sprawdzić jak jednostka |
zachowuje się w sytuacji pokusy. Jeśli jednostka nie popełnia przestępstwa ze strachu przed karą nie nastąpiła internalizacja norm. Musimy wybadać co czuje jednostka jak złamie normę: wstyd, wyrzuty sumienia? Wtedy dowiemy się czy nastąpiła internalizacja norm społecznych. 21.Kontrola społeczna i autonomia osobista Kontrola S - jest to interwencja intencjonalna, polegająca na sterowaniu ludzkim zachowaniem w skali indywidualnej i społecznej. Jest obecna gdy zmierza do utrzymania i umocnienia porządku społecznego. Źródłem KS są takie przesłania jak: tradycja, etyka, władza, religia. KS niezależnie od tego jakie ma źródła ogranicza autonomię osobistą. Funkcją kontroli społecznej jest dążenie do konformizowania zachowań ludzkich w imię określonego porządku, niezależnie jaki ma być charakter tego ładu. Autonomia osobista- jest to niezależność, samodzielność w podejmowaniu decyzji i rozwiązywaniu problemów. AO wiąże się z ukształtowaniem tzw. Kontroli wewnętrznej, czyli samokontroli pozwalającej na możliwie bezkonfliktowe funkcjonowanie w grupach społecznych. Jest on koniecznym warunkiem dojrzałej osobowości. 22.Kryteria oceny dziecka z zaburzeniami w zachowaniu
- Społeczne: dziecko jest rzadko lubiane przez inne dzieci, nie potrafi sobie znaleźć miejsca w grupie, nawiązać kontaktów z rówieśnikami, nie ma zaufania do innych, jest podejrzliwe, niezrozumiałe dla innych, z trudnością nawiązuje kontakty i przyjaźnie co powoduje że czuje się wyobcowane, nie może w sposób normalny zaspokajać swoich potrzeb, czyni to w sposób okrężny, najczęściej dla otoczenia nieprzyjemny, a czasem wręcz antyspołeczny. 23. Modele zdrowej osobowości wyróżniamy następujące: - model osobowości dojrzałej G.Allporta - model osobowości w pełni funkcjonującej C.Rogersa - model osobowości samorealizującej się A.Maslowa - model rozwoju osobowości i jej zaburzeń E.Eriksona - model osobowości Cz.Czapówa Model Allporta - To 7 faz rozwoju: - ja cielesnego - ja materialne (odróżnia siebie od innych) - self - esteen ( ok. 2 roku życia) - ja posiadające ( 4 - 5 lat) - ja odzwierciedlone (5-6 lat, dziecko się tak zachowuje jak mu powiemy) - ja jako racjonalny układ radzenia sobie (6-12 lat) - ja intencjonalnego (13 i wzwyż) 24. Niedostosowanie społeczne według Achenbacha a). Zachowania internalizacyjne (nadmierne kontrolowanie). Dzieci przesadnie podporządkowują się normom, są niezauważalne, zachowują się niezgodnie z obowiązującymi normami dla danego wieku: dziecinność. |
Cechą charakterystyczną jest bierność, w wyjątkowych sytuacjach wybuchy złości. Podatne są na uzależnienia, choroby psychiczne. Wyróżniamy dwa substyty: - cechy wycofania - woli być sam niż z innymi, odmawia rozmowy, tajemniczy skryty nieśmiały - cechy depresjii: narzeka na samotność, często płacze nadmiernie dąży do doskonałości, narzeka że nikt go nie lubi czuje się zaniedbany małowartościowy. b). Zachowanie eksternalizacyjne (słabo kontrolowane). Przyczyną jest słaba kontrola, rzutowanie na zewnątrz własnych problemów. Negatywne konsekwencje dotyczą otoczenia, a nie samej jednostki. Zachowania te są bardzo stabilne i odporne na resocjalizację. 25. Niedostosowanie społeczne według Urbana ma 2 płaszczyzny: - psychologiczna, jest to stan wewnętrzny w którym jednostka ma zaburzenia w homeostazie w wyniku niezaspokojenia potrzeb. Jednostka nie jest w stanie z tej sytuacji wyjść, wtedy prędzej czy później wchodzi w konflikty z otoczeniem. - socjologiczna, jest to stan zewnętrzny, jednostka w skutek konfliktów łamie normy. Kiedy te dwie płaszczyzny na siebie nachodzą mamy pełno objawowe niedostosowanie społeczne. ] 26.Norma i patologia w zachowaniu ludzkim Norma jest to zasada postępowania, standardy które określają właściwe zachowanie w grupie. Norma może być zmienna w czasie jak i przestrzeni - zmienność w przestrzeni, normą jest to na co godzą się ludzie z danego kręgu - zmienność w czasie, zachowania które kiedyś były pozytywne, teraz są potępiane. Patologia - jest to określony stan postaw, zachowań i sytuacji życiowych, które są szkodliwe dla postępu i powodują ujemne skutki dla rozwoju jednostki, grupy, środowiska. Patologia to nauka o cierpieniu społecznym które przynosi szkodę. Rodzaje patologii społecznych: - pat społeczna indywidualna ( uzależnienia przestępstwa) - pat społ grupowa ( przemoc w rodzinie, sekty bezrobocie) - pat społ instytucjonalna ( biurokracja korupcja działalność mafii) - pat w skali ogólnoświatowej (systemy totalitarne, terroryzm, obozy koncent.) 27. odmiany reakcji dewiantywnych - asocjalność, cechuje osoby wyobcowane z życia społecznego, ignorujące wymagania społeczne ale nie odziaływujące dysfunkcyjnie poprzez atak. Istotną cechą jest obojętność i izolacja. - antysocjalność, to cecha ludzi przeciwstawiających się wszelkim więzią społecznym. Osoby te charakteryzują się działaniami niszczącymi, agresywnymi - dyssocjalność, to osoby włączone do grup i systemów społecznych np. gangów. Potrafią łączyć się w grupy i w tych grupach okazują pozytywne emocje, uczucia np. przyjaźń. 28. Ogólne przyczyny zaburzeń w zachowaniu oddziaływanie środowiska rówieśniczego, ostre konflikty w rodzinie, awantury, traumatyczne wydarzenia, śmierć bliskiej osoby, brak oparcia poczucia bezpieczeństwa, rozwód, separacja, trudności materialne. |
29. Resocjalizacja, wychowa resocjal, pedagog resoc. Resocjalizacja - to ponowne włączenie się do życia społecznego kogoś kto był pozbawiony jakiś czas możności uczestniczenia w nim. Wychowanie resocjalizujące - kształtuje głównie mechanizmy kontroli wewnętzrnej.wych.resoc. =indywidualizm jednostki + uspołecznienie. Pedagogika resocjalizacyjna - jest dyscypliną teoretyczną i praktyczną zajmującą się wychowaniem osób z zaburzeniami w procesie socjalizacji tj. tą kategorią osób, która z rozmaitych powodów wykazuje objawy nieprzystosowania i wykolejenia społecznego, przestępczości i paraprzestępczości. 30.Osobowość antyspołeczna cechy wg Radochońskiego: - osoby dorosłe z zaburzeniami antyspołecznymi oszukują i manipulują ludźmi aby uzyskać korzyść materialną lub satysfakcję osobistą - drażliwość i agresywność z błahych powodów - lekceważący stosunek do bezpieczeństwa własnego i innych - brak żalu przykrości - brak empatii, cynizm - cenią urodę bogactwo a nie cenią innych cech zdobywanych w trudzie. Cechy wg Seligman: - ubóstwo emocjonalne - brak sumienia i wstydu - niezdolność do wyciągania wniosków z własnych doświadczeń - niski poziom lęku - agresja brak poczucia odpowiedzialności brak wewnętrznej kontroli 31.Płaszczyzny wadliwej internalizacji norm społecznych - nieznajomość zasad współżycia społ lub obowiązujących norm - nieakceptowanie i odrzucanie zasad i norm funkcjonujących w danym społeczeństwie - odrzucanie wartości, które dane normy i zasady reprezentują. Dotyczy jednostek które wchodzą w niedostosowanie społeczne dopiero w okresie dojrzewania, okresie buntu. - odrzucenie autorytetu który ustala owe normy i zasady. Dotyczy jednostek mających problemy z rozwojem moralnym w okresie dorastania. - zaburzenia relacji międzyludzkich. Jednostka żyje w rodzinie w której są zaburzone kontakty międzyludzkie. Dziecko nie uczy się rozmawiać nastawia się obronnie dowiaduje się jaki stosunek ma człowiek do człowieka. Nie uczy się mówić o emocjach o tym co chce. 32.Przedmiot i zakres pedagogiki resocjalizacyjnej przedmiotem jest nie tylko wąsko rozumiane wychowanie korygujące niedostatki socjalizacji osób nieprzystosowanych społecznie ale i szersza działalność obejmująca 3 podstawowe funkcje: - opiekę resocjalizacyjną (zaspakaja potrzeby) - wychowanie resocjalizujące (kształtuje mechanizmy kontroli wewnętrznej) - terapia ( leczenie dysfunkcji zaburzeń) W zakres pedag.resoc. wchodzi, jakojej składowa - teologia wychowania resocjalizującego, |
bazująca na określonej aksjologi. Teologia oparta jest na aksjologii i diagnostyce, bez których nie jest w stanie określić celów. Aksjologia - nauka o wartościach Diagnostyka - określa jaki jest badany. 33. Przystosowanie i nieprzystosowanie społeczne Przystosowanie jest procesem wymiany informacji i energii między organizmem a otoczeniem. Na ten proces składają się zachowania o charakterze akomodacyjnym i asymilacyjnym. Im bardziej rosną tendencje akomodacyjne, tym bardziej maleją asymilacje i odwrotnie. Proces przystosowania to rodzaj dialogu organizmu z jego otoczeniem. Nieprzystosowanie to odmiana rozwoju społecznego powodująca złe skutki dla jednostki i społeczeństwa, brak podatności dzieci i młodzieży na normalne metody wychowania, rozbieżność między systemem norm i wartości uznawanych przez jednostki i grupę do której przynależą, zespół zachowań świadczący o nieprzestrzeganiu przez jednostkę pewnych podstawowych zasad postępowania. 34.Psychologiczne problemy okresu adolestencji w tym okresie zmienia się struktura procesów psychicznych, formy działania i przeżywania. Przeobrażenia fizjologiczne stwarzają podłożę do zachwiania równowagi nerwowej i emocjonalnej. Okres adolestencji określa się jako okres burzy i naporu. Cechami charakterystycznymi dla życia uczuciowego w tej fazie są: wzmożona pobudliwość emocjonalna, chwiejność uczuć, łatwość ulegania krańcowym nastrojom, żywość, intensywność uczuć. Reakcje emocjonalne często są nieproporcjonalnie silne do bodźców które je wywołują. 35. Socjalizacja a resocjalizacja proces socjalizacji - to całokształt wpływów wywieranych na jednostkę przez środowisko społeczno kulturowe, w którym ona żyje i rozwija się jakby niezależnie od wpływów i starań wychowawców i nauczycieli. Celem socjalizacji jest poprawne przystosowanie jednostki do adekwatnego funkcjonowania w rolach przypisanych jej przez system społeczny. Konieczność resocjalizacji (ponownej socjalizacji), pojawia się wówczas gdy dotychczasowe zabiegi opiekuńczo socjalne okazały się nieskuteczne. Resocjalizację - nazywamy socjalizacją reedukacyjną tzn. że im bardziej w strukturze procesów uczenia się uczenie się reedukacyjne decyduje o przysposobieniu się do pełnienia określonych ról społecznych, uczestniczenia w określonych systemach społecznych 36. Typologia niedostosowania społecznego wg Scotta a). Zachowanie wrogie - agresja w środowisku domowym, rodzinnym rówieśniczym. Wrogość kierowana jest najpierw na bliskie osoby później na innych, jest początkiem zachowań przestępczych. b). Zahamowanie - skłonność do przeżywania depresji, bierność społeczna. W sytuacjach problemowych dziecko zachowuje się poniżej swoich możliwości intelektualnych. Z powodu nadmiernej kontroli rodziców uczą się bezradności |
c). Aspołeczność - jest to końcowy etap rozwoju wrogości w szczególnie niekorzystnych warunkach środowiskowych, podobny do socjopatji. Cechy to okrucieństwo, nieprzestrzeganie norm, członkostwo w podkulturach dewiacyjnych. d). Zachowanie niekonsekwentne - trudność w koncentracji uwagi, pobudliwość, niekonsekwencja w działaniu. Przyczyną są niekorzystne czynniki działające w okresie prenatalnym i przy porodzie, uszkodzony system nerwowy we wczesnym okresie życia. 37. Typologia nieprzystosowania społecznego wg Czapówa. a). Zwichnięta socjalizacja - prowadzi do manifestowania nieprzystosowania społecznego w różnorodnych formach. Czynnikiem warunkującym i dominującym są niedostatki w zakresie socjalizacji dziecka, czyli nieodpowiednia opieka rodzicielska lub jej brak b). Demoralizacja - pojawia się gdy dziecko prawidłowo zsocjalizowane dostaje się pod wpływy innej obyczajowości i kultury niż ta, w jakiej było wychowane ( emigracja ze wsi do miasta). Jednostka nie potrafi w pełni dostosować się do nowych obyczajów. c). Socjalizacja podkulturowa - jest odmianą nieprzystosowania społecznego z uwagi na związek jednostki z wartościami i normami podkultury pozostającej w opozycji do kultury szerszej zbiorowości społecznej. Socjalizacja przebiega prawidłowo tylko z punktu widzenia poprawności funkcjonowania mechanizmów psychologicznych. Popada ona jednak w konflikt z normami ogólnospołecznymi z powodu identyfikacji z własną podstawową grupą respektującą normy podkulturowe, chuligańskie. 38. zjawiska dewiacyjne a). Dewiacja prawna - morderstwo, gwałt kazirodztwo, kradzieże b). Dewiacja społeczna - są to zachowania naruszające normy społeczne Do zakresu zachowań dewiacyjnych zaliczyć można: Przestępczość, zachowania patologiczne, alkoholizm narkomania, zachowania aspołeczne, zboczenia, zaburzenia psychiczne nerwice 39. zmienne wpływające na wadliwą integrację postaw światopogląd, procesy akomodacji, procesy asymilacji, samoocena.
|
|
|