LEK ROŚLINNY
Lek roślinny - środek farmaceutyczny, którego głównym składnikiem czynnym są zioła lub ich przetwory (ponad 60% składu):
wysuszone surowce roślinne (liście, kwiaty, kora, owoce, nasiona) lub odpowiednio skomponowane ich mieszanki przygotowane do bezpośredniego użycia,
preparaty galenowe (nalewki, wyciągi, maceraty, odwary, napary, syropy),
farmakologicznie czynne substancje (rutyna, kolchicyna, tubokuraryna escyna)
Fitoterapia - uznana gałąź współczesnej medycyny, oparta na lekach roślinnych o udokumentowanych naukowo właściwościach leczniczych.
W przypadku równoczesnego stosowania leków roślinnych i syntetycznych dochodzić może do interakcji leków (korzystne lub niekorzystne następstwa kliniczne).
Rośliny lecznicze wykazujące działanie krążeniowe:
Szałwia chińska czerwonokorzeniowa Radix Salviae Miltiorrhizae
Arcydzięgiel chiński Angelica sinensis
Czosnek Allium sativum
Działanie: przeciwmiażdżycowe (hipolipemizujące i antyagregacyjne), hipotensyjne, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, antyoksydacyjne
Wskazania:
- hyperlipidemia, nadciśnienie tętnicze, miażdżyca
Miłorząb japoński Ginkgo Biloba
Działanie:
•wazodylatacyjne (poprzez śródbłonek), regulujące aktywność układu adrenergicznego, przeciwmiażdżycowe - uwalnianie EDRF i PG, antyagregacyjne - hamowanie PAF, antyoksydacyjne
Wskazania: choroby naczyniowo-mózgowe, zaburzenia pamięci
groźne powikłania krwotoczne przy jednoczesnym stosowaniu NLPZ, tiklopidyny, warfaryny
Żeń-szeń Panax ginseng
Działanie: pobudzające, zwłaszcza OUN (zwiększenie stężenia amin biogennych), pobudzające korę nadnerczy, nasilające aktywność tarczycy, obniżające poziom glukozy we krwi
Wskazania: wyczerpanie fiz i psych, zmniejszona zdolność koncentracji, rekonwalescencja, wzmożona aktywność fizyczna
Głóg Crataegus sp.Crataegus oxyacantha -g. dwuszyjkowy Crataegus monogyna - g. jednoszyjkowy
Ciemiernik Helleborus sp.
Kasztanowiec zwyczajny Aesculus hippocastanum
Jemioła pospolita Viscum album
Konwalia majowa Convallaria maialis
Rośliny lecznicze wykazujące działania niepożądane na układ krążenia
pokrzyk wilcza jagoda - tachykardia
szałwia chińska czerwono korzeniowa - dysfunkcja płytek krwi
arcydzięgiel chiński - zwiększona skłonność do krwawień
wrotycz maruna - dysfunkcja płytek krwi
czosnek - zwiększona skłonność do krwawień
imbir lekarski - dysfunkcja płytek krwi, nadciśnienie
miłorząb japoński - zwiększona skłonność do krwawień, dysfunkcja płytek
żeń-szeń - nadciśnienie
ciemiernik - hipotonia, bradykardia
lukrecja gładka - nadciśnienie, obrzęk płuc, kardiomiopatia
przęśl chińska - udar, zawał serca, arytmia, nadciśnienie
oleander - arytmia
Rośliny zwiększające efekt przeciwkrzepliwy antykoagulantów: kalina,
rumianek pospolity, arcydzięgiel chiński, kozieradka pospolita, czosnek pospolity, imbir lekarski, miłorząb japoński, kasztanowiec zwyczajny
Rośliny zwiększające efekt moczopędny diuretyków: pierwiosnek lekarski, ogórek siewny, mniszek lekarski,
skrzyp polny
Rośliny zwiększające działanie digoksyny
: aloes, opium, koniczyna łąkowa, dziurawiec zwyczajny
Rośliny zwiększające efekt hipotensyjny leków przeciwnadciśnieniowych: mniszek lekarski, marchew zwyczajna, krwawnik pospolity, jemioła pospolita, konwalia majowa, arnika górska, pieprz turecki
INNE LEKI ROŚLINNE
Morwa biała
hamuje aktywność glukozydaz w jelicie cienkim
zmniejsza poposiłkową hiperglikemię
działa hipolipemizująco
Dziurawiec zwyczajny Działanie: wewnętrznie - przeciwdepresyjnie, ściągająco i miorelaksacyjnie zewnętrznie - ułatwiające gojenie ran
Ziołowe środki przeczyszczające
•Środki pęczniejące (nasiona lnu - Semen lini, nasiona babki jajowatej Mucofalk, otręby pszenne - Otrębuski)
•Alkaloidy antrachinonowe (kruszyna pospolita, szakłak pospolity - Normolax), sennozydy (strączyniec wąskolistny - Xenna), olej rycynowy
Surowce roślinne działające leczniczo stosowane w suplementach diety
Schorzenia górnych dróg oddechowych
Ziele tymianku (Thymi herba),
Liść podbiału (Farfarae folium),
Liść, korzeń prawoślazu (Althaeae folium, radix),
Kwiat lipy (Tiliae flos),
Kwiat, owoc bzu czarnego (Sambuci flos, fructus),
Liść szałwi (Salviae folium)
Zaburzenia trawienie
Ziele karczocha (Cynarae herba),
Liść mięty (Menthae piperitae folium),
Owoc kopru włoskiego (Foeniculi fructus),
Kwiat rumianku (Matricariae flos),
Owoc kminku (Carvi fructus),
Kłącze kurkumy (Curcumae rhizoma),
Nasiona babki jajowatej (Plantago ovatae semen),
Nasiona lnu (Lini semen),
Liść melisy (Melisae folium)
Miażdżyca, hipercholesterolemia
Cebula czosnku (Allii sativi bulbus),
Ziele karczocha (Cynarae herba),
Zielona herbata (Camelia sinensis)
Schorzenia układu krążenia
Owoc głogu (Crataegi fructus),
Owoc dzikiej róży (Rosae fructus),
Cebula czosnku (Allii sativi bulbus),
Olej z wiesiołka (Oenotherae oleum)
Nadwaga, otyłość
Yerba mate (Ilex paraquanensis),
Pu-erh (Camelia sinensis),
Guarana (Paulinia cupana),
Nasiona babki jajowatej (Plantago ovatae semen),
Garcinia kambodżańska (Garcinia cambogia)
Zaburzenia
metaboliczne - cukrzyca typu 2 Kora cynamonowca (Cinamomum cortex),
Liść morwy białej (Mori foliu),
Owocnia fasoli (Phaseoli pericarpium),
Nasiona kozieradki (Fenugracei semen)
Niedowidzenie
Owoc borówki czernicy (Myrtilli fructus)
Schorzenia dermatologiczne
Ziele skrzypu (Equiseti herba),
Ziele pokrzywy (Urtice herba),
Ziele owsa (Avenae herba),
Ziele fiołka trójbarwnego (Violae tricoloris herba),
Kłącze perzu (Graminis rhizoma)
Zakażenia dróg moczowych
Owoc żurawiny (Oxycocci fructus),
Korzeń pietruszki (Petroselini radix),
Kłącze perzu (Graminis rhizoma)
Nadpobudliwość, niepokój,
zaburzenia snu
Liść melisy (Melisae folium),
Szyszka chmielu (Lupuli stobilus),
Kwiat lawendy (Lavandulae flos),
Ziele owsa (Avenae herba)
Wyczerpanie psychiczne
i fizyczne
Korzeń żeń-szenia (Ginseng radix),
Guarana (Paulinia cupana),
Korzeń eleuterokoka (Eleutherococci radix),
Zielona herbata (Camelia sinensis),
Yerba mate (Ilex paraquanensis),
Korzeń różeńca górskiego (Rhodiolae roseae radix)
Przerost prostaty
Owoc palmy sabalowej (Serenoae fructus),
Nasiona dyni (Curcubitae semen),
Korzeń pokrzywy (Urticae radix),
Ziele wierzbownicy (Epilobi herba)
Zaburzenia okołomenopauzalne
Soja (Glycine max (L.) Merr.),
Korzeń maca (Lepidium meyeni),
Ziele koniczyny (Trifolii herba),
Nasiona lnu (Lini semen)
Osłabienie libido
Korzeń żeń-szenia (Ginseng radix),
Guarana (Paulinia cupana),
Korzeń eleuterokoka (Eleutherococci radix),
Owoc buzdyganka (Tribuli terrestrii fructus)
Pamiętaj!
Sok grejpfrutowy (Citrus grandis) może zwiększyć biodostępność zażywanego leku (nasilając działanie, wywołując objawy uboczne).
Sok grejpfrutowy działa poprzez zahamowanie metabolizmu leków przez CYP3A4.