Leki roślinne
Preparaty stosowane zewnętrznie w bólach mięśni i stawów pochodzenia roślinnego
W ostatnim okresie nastąpiła faktyczna akceptacja leków pochodzenia roślinnego, które z pozycji zaledwie tolerowanych środków paramedycznych awansowały na „współpartnerów” chemioterapeutyków. Złożyło się na to wiele przyczyn, ale chyba najważniejszą z nich było ujawnienie jak dalece niektóre z ubocznych działań leków syntetycznych są szkodliwe, a nawet groźne dla ludzi. Drugą z przyczyn dla których sięgamy po preparaty ziołowe jest fakt iż mimo znacznego postępu w różnych dziedzinach medycyny nie udało się opanować wielu chorób. Preparaty ziołowe oddają nieocenione usługi nie tylko w schorzeniach przewlekłych lecz także w stanach ostrych i podostrych, gdy towarzyszą chemioterapeutyką jako środki pomocnicze, uzupełniające, synergiczne lub przemienne.
Nowoczesne pojmowanie leczenia preparatami ziołowymi polega na racjonalnym wykorzystaniu różnorodnych właściwości leczniczych, wyciągów roślinnych, izolowanych związków czynnych i specyfików ziołowych oraz na skutecznym łączeniu ich z preparatami syntetycznymi.
W składzie preparatów ziołowych stosowanych zewnętrznie w bólach mięśni i stawów najczęściej występują mentol, kamfora oraz olejki eteryczne. Związane to jest z ich charakterystycznymi właściwościami.
Menthol
Otrzymywany jest drogą naturalną z różnych gatunków mięty, dla celów leczniczych otrzymywany również syntetycznie. Stosowany w lekach do użytku zewnętrznego pobudza zakończenia czuciowe -zimna i wywołuje na skórze i błonach śluzowych uczucie chłodu. Ponadto zmniejsza wrażliwość innych zakończeń czuciowych i działa słabo, miejscowo znieczulająco. Działa również słabo odkażająco i w miejscu swego działania rozszerza naczynia krwionośne. Preparaty zawierające mentol stosuje się miejscowo w nerwobólach, pokrzywkach, chorobach połączonych ze świądem, bólach głowy, bólach reumatycznych. W roztworach spirytusowych stosowanych miejscowo w stężeniu od 0,3-1,5%, w maściach i papkach od 3-10%, a drogą wziewną od 10-20%.
Camphora
Stosowana zewnętrznie w postaci roztworów olejowych, spirytusowych jako środek odkażający. Ma silny charakterystyczny zapach, silne działanie drażniące i miejscowo znieczulające. Działa rozgrzewająco w postaci okładów i wcierań, stosuje się ją w celu uzyskania przekrwienia skóry oraz głębiej położonych tkanek lub narządów. Działa drażniąco na nerwowe zakończenia czuciowe. Zewnętrznie stosowana jest w bólach stawowych i mięśniowych w postaci maści i mazideł. Wchodzi w skład wielu leków do wcierań: Linimentum Capsici, Linimentum Ammoniato-camphoratum, Spiritus Camphoratus.
Olejki eteryczne
Zastosowanie olejków eterycznych w lekach łagodzących bóle stawowe i mięśniowe związane jest z ich działaniem drażniącym na skórę, powodującym jej przekrwienie, co objawia się zaczerwienieniem. Przekrwienie występuje także w głębiej położonych tkankach. Następuje lepsze ich odżywianie i łatwiejsze usuwanie produktów przemiany materii. Procesy te przyczyniają się często do ustąpienia dolegliwości bólowych.
Ogólna charakterystyka preparatów
Działanie: przeciwzapalne, przeciwbólowe.
Zastosowanie: preparaty mogą być stosowane w celu złagodzenia bólu w nerwobólach, zapaleniu korzeni nerwowych, postrzale, zapaleniu tkanki włóknistej, bólach mięśniowych, bólach gośćcowych oraz jako środek pomocniczy w usuwaniu skutków kontuzji.
Przeciwwskazania: głownie to nadwrażliwość na składniki preparatu, stany chorobowe skóry (zapalenia, rany otwarte, oparzenia). Ostrożnie stosować w okolicach oczu i błon śluzowych.
Działanie niepożądane: mogą powodować alergie kontaktową.
Preparaty:
Alpne Herbs Ointment- maść z ziół alpejskich 1 op. 50 ml
Ambix Icy Rub Gel- żel 1 op. 227,0
Ambix Natural Menthol Eucalyptus ointment- maść 1 op. 227,0
Analgol- maść 1 op. 30,0
Analgolan- maść 1 op. 30,0
Aromagel- żel 1 op. 40,0
Balsamum Mentholi Compositum- maść 1 op. 30,0
Camescal- żel 1 op. 40,0
Deep Heat - krem 1 op. 35,0 , 67,0 , 100,0
Erkaltungsbalsam-ratiopharm (balsam rozgrzewający)- 1 op. 20,0, 40,0
Eukalyptus Erkaltungs - Balsam S , maść 1 op. 50,0
Herbolen- balsam 1 op. 30,0
Hustagil -2% maść tymiankowa, 1 op. 45,0
MenthoBalm- płyn, 1 op. 30,0
Natural Menthol Eucalyptus Oitment - maść 1 op. 30,0
Rub-Aroma- maść 1 op. 40,0
Traumentol- żel 1 op. 100,0
Unguentum camphoratum- maść kamforowa 1 op. 20,0
Maść borowinowa - 1 op. 60,0 , 90,0
Mentholatum Deep Heat- krem 1 op. 35,0 , 67,0 , 100,0
Camagel- żel 1 op 40,0
Deep Heat mentholatum aerosol- 1 op. 150 ml
Depulol- żel 1 op. 20,0
Harpago- żel 1 op. 40,0 , 100,0
Icy Rub Gel- 1 op. 50,0 , 100,0 , 227,0
Purex - maść 1 op. 20,0
Argol-Essenza balsamica - płyn 1 op. 75 ml
Fluid-Bipharm - płyn 1 op. 100 ml
Franzbranntwein-Gel - żel 1 op. 100,0
Alpa - krem do masażu ciała 1 op. 40,0
Alpa - płyn do masażu ciała 1 op. 60 ml
Alpa kasztan- płyn do masażu ciała 1 op. 60 ml
Alpa leśna- płyn do masażu ciała 1 op. 60 ml
Alpa pokrzywa - płyn do masażu ciała 1 op. 60 ml
Maść końska
Maść końska chłodząca
Skład -wyciąg z kasztanowca, arnika , rozmaryn,
mentol ,podłoże.
- wyciąg z kasztanowca :uszczelnia ściany naczyń włosowatych,zmniejsza kruchość naczyń, usprawnia przepływ krwi w naczyniach żylnych
- arnika:łagodzi stłuczenia,obrzęki,wybroczyny
- rozmaryn:działanie przeciwbólowe, przeciwobrzękowe
- mentol:działanie antyseptyczne, silnie chłodzące,znieczulające miejscowo
Maść końska
Działanie-zmniejsza dolegliwości bólowe w zakresie mięśniowo-kostno-stawowym, działa przeciwobrzękowo, poprawia krążenie w miejscu zastosowania.
Maść końska rozgrzewająca
Skład-wyciąg z winorośli,kasztanowca,chmiel,koper włoski,krwawnik,kozłek lekarski,kamfora,rumianek oraz inne składniki(około 25 extraktów z różnych ziół), podłoże.
- wyciąg z kasztanowca: uszczelnia naczynia krwionośne, normalizuje przepływ krwi, likwiduje obrzęki powstałe na skutek stłuczeń, zwichnięć.
- rumianek: działanie przeciwzapalne.
- wyciąg z winorośli: likwiduje obrzęki związane ze złym krażeniem, leczy oparzenia i odmrożenia.
Maść końska rozgrzewająca
- krwawnik, chmiel: działają przeciwbólowo
- koper włoski: rozluźniająco na mięśnie
- kamfora: działanie drażniące, wywołuje miejscowe przekrwienie
W bólach mięśniowych i stawowych można stosować preparaty będące pochodzenia „naturalnego”:
1. Maść z koziego masła (Goat's butter ointment),
1 op. 50 ml
Działanie: przeciwbólowe, kojące
Zastosowanie: w reumatycznych bólach ścięgien, dnie moczanowej, zapaleniu stawów, nerwobólach.
Przeciwwskazania: brak.
Lecznicze i kojące działanie tej maści warunkuje masło kozie pozyskiwane z mleka kóz górskich. Masło to zawiera dużo białka, aminokwasów i pierwiastków śladowych. Zawarte w preparacie olejki eteryczne z dziurawca i rozmarynu pozwalają na penetrację maści w głąb skóry.
2. Maść z sadła świstaka (Marmot ointment),
1 op. 50 ml
Działanie: przeciwbólowe, kojące.
Zastosowanie: zwyrodnienia stawów, dyskopatie, bóle mięśniowe i reumatyczne, bóle krzyża.
Przeciwwskazania: brak.
Maść zawiera tłuszcz ze świstaków, olej słonecznikowy oraz olejek eteryczny sosnowy, który pozwala na penetrację maści w głąb skóry.
Preparaty z kapsaicyną i podobne
W skład preparatów z kapsaicyną wchodzą też inne związki czynne pochodzenia roślinnego. Preparaty te są stosowane zewnętrznie tzn. miejscowo na miejsca obolałe i nieuszkodzoną skórę.
Działanie: wywołują przekrwienie i zaczerwienienie skóry (rubefaciens).
Działają drażniąco na zakończenia nerwów czuciowych skóry oraz rozszerzają naczynia włosowate i drobne naczynia. Rozszerzenie naczyń włosowatych powoduje przekrwienie skóry. Towarzyszy temu zaczerwienienie skóry, obrzęk i miejscowe podwyższenie temperatury ciała. Następuje przeniesienie krwi z tkanek podskórnych do skóry, ponieważ naczynia pod wpływem stosowanych preparatów z kapsaicyną wiotczeją. Stają się przez to bardziej przepuszczalne dla substancji leczniczych i mogą zmniejszyć a nawet znieść uczucie bólu. Na skutek hamującego działania na syntezę prostaglandynową preparaty te wpływają hamująco na toczące się miejscowo procesy zapalne. Wiele leków zawierających kapsaicynę i inne związki czynne drażniące zakończenia czuciowe skóry, wywołujące przekrwienie skóry oraz głębiej położonych tkanek i narządów określa się jako rubefacientia.
Zastosowanie: wskazaniem do stosowania tych preparatów są bóle gośćcowe, nerwobóle, zapalenie korzeni nerwowych, bóle mięśniowe, stawowe i innego pochodzenia.
Przeciwwskazania: nadwrażliwość na kapsaicynę, zapalenia skóry, oparzenia, uszkodzona powłoka skóry.
Działania niepożądane : po zastosowaniu preparatów z kapsaicyną należy starannie umyć ręce, nie dotykać okolic oczu i błon śluzowych. W wypadku zastosowania na błony śluzowe powoduje silne pieczenie , a w zetknięciu z okiem gwałtowny i długotrwały ból oraz stan zapalny.
Preparaty:
Capsiderm N- maść 1 op. 30,0
Capsigel N-emulsja 1 op. 30,0
Capsiplex - maść 1 op. 30,0
Neo-Capsiderm- maść 1 op. 30,0
Linimentum Restaurans- płyn 1 op. 60,0
Linimentum Capsici Compositum- mazidło Rp.
Kapsiplast- plastry lecznicze na skórę 12cmx18cm 1 szt.
Preparaty stosowane w chorobach żył i naczyń włosowatych
Choroby żył
Działanie: ochronnie na naczynia żylne (venoprotectivum)
przeciwzapalnie (antiphlogisticum)
przeciwzakrzepowo (anticoagulans)
Większość leków o działaniu przeciwżylakowym zawiera heparynę w postaci soli sodowej (i innych soli). Heparyna stosowana zewnętrznie wykazuje właściwości przeciwzakrzepowe. Hamuje reakcje, które prowadzą do krzepnięcia krwi i tworzenia się fibrynowego skrzepu. Oprócz heparyny preparaty te zawierają mieszaninę saponin z nasion kasztanowca, które to uszczelniają ściany naczyń włosowatych i normalizują ich przepuszczalność. Poprawiają jednocześnie krążenie obwodowe, ukrwienie skóry.
Zastosowanie: działają miejscowo przeciwzapalnie, przeciwobrzękowo, przeciwzakrzepowo, łagodząco w bólach i chroniąco na naczynia żylne. Wskazaniem do stosowania leków z heparyną jest leczenie zakrzepowego zapalenia żył powierzchownych, stanów zapalnych żylaków podudzi, hemoroidów, stanów pourazowych (wybroczyny, krwiaki, stłuczenia, obrzęki), zaburzeniach krążenia żylnego w kończynach dolnych ( bóle i uczucie ciężkości nóg), bólach kręgosłupa z objawami ucisku korzeni nerwowych.
Przeciwwskazaniem do zewnętrznego stosowania preparatów z heparyną jest nadwrażliwość mogąca wywołać objawy podrażnienia. Nie stosować na otwarte rany, błony śluzowe, obszary skóry poddane napromieniowaniu oraz u chorych z przewlekłymi chorobami nerek. Bezwzględnym przeciwwskazaniem jest ciąża i okres karmienia piersią. Ze względu na brak odpowiednich badań przeprowadzonych u człowieka nie wiadomo, czy lek jest wydalany z mlekiem kobiecym.
Preparaty z heparyną i związkami pokrewnymi:
Aescin- żel 1op. 40,0.
Biherpan- żel 1op. 35,0.
Cepan- krem 1op. 20,0.
Helason- maść 1 op. 40,0
Haematoven- żel 1 op. 40,0
Herbion- maść 1 op. 20,0
Hirudoid- maść 0,3% 1 op. 40,0
Hirudoid- żel 0,3% 1 op. 40,0
Reparil- żel 1 op. 40,0 lub 100,0
Heparinum- krem 30.000 j.m./100 1 op. 20,0
Heparinum- żel 250j.m./g 1op. 35,0.
Lioton 1000- żel 1000 j.m/g 1 op. 50,0
Lipohep 1op. aerozol 2400 j.m./g
Lioven -żel 1 op.40,0
Savarix-żel 1 op.40,0
Vitaleg -żel 1 op. 40,0
Preparaty stosowane w chorobach naczyń włosowatych.
Działanie: ochronnie na naczynia włosowate (vasoprotectivum)
W grupie tej wyróżniamy preparaty, których działanie przywraca prawidłową elastyczność i przepuszczalność naczyń krwionośnych oraz podnosi ich mechaniczną odporność.
Mechanizm działania tych leków polega ( w głównej mierze) na hamowaniu aktywności oksydazy kwasu ascorbowego co powoduje dłuższe działanie kwasu ascorbowego (vitaminy C). Wśród przedstawionych preparatów znajdujemy również preparaty złożone, które poza uszczelnianiem naczyń krwionośnych zmniejszają obrzęki, działają przeciwzapalnie. Do nich zaliczamy wszystkie te preparaty, które zawierają zespół związków czynnych otrzymanych z niedojrzałych owoców kasztanowca (Intractum Hippocastani, Hippocastani extr. sicc.).
Działanie ich polega na zmniejszaniu napięcia ścian naczyń krwionośnych, zmniejszaniu krzepliwości krwi (hamują agregację płytek krwi, hamują agregację krwinek czerwonych). Ponadto zmniejszają one przepuszczalność naczyń krwionośnych dla wody i związków o małej masie cząsteczkowej.
Zastosowanie: zewnętrznie w chorobach przebiegających ze zwiększoną łamliwością, kruchością naczyń, w żylakach kończyn, w przewlekłej niewydolności żylnej z owrzodzeniem goleni, w stanach przedżylakowych, w obrzękach towarzyszących żylakom i obrzękach różnego pochodzenia (pourazowe), w skłonnościach do wybroczyn.
Przeciwwskazania: nie stosować na błony śluzowe i otwarte rany.
Działanie niepożądane: niekiedy u osób nadwrażliwych po zastosowaniu leków z tej grupy może wystąpić pokrzywka jako nadwrażliwość na lek.
Preparaty:
Rutinoven-żel 2% 1 op. 40,0
Rutoven- żel 2% 1 op. 30,0
Venoruton- żel 2% 1 op. 40,0
Troxevazin- żel 2% 1 op.40,0
Aescin- żel 1 op. 40,0
Aesciven - żel 1 op. 40,0
Aesculan- maść 1 op. 40,0
Escalar- maść 1 op. 30,0
Esceven- żel 2% 1 op. 30,0
Maść kasztanowa- 1 op. 15,0 , 40,0 , 50,0
Maść arnikowa- 1 op. 10,0 , 20,0 , 30,0
Maść rumiankowa- 1 op. 10,0 , 20,0 , 30,0 , 63,0
Opinon Gel- żel 1 op. 40,0 , 100,0
Sapoven- maść 5% 1 op. 30,0
Sapoven T - żel 1 op. 30,0
Venitan- krem 1% 1 op. 50,0
Venitan-żel 1% 1 op. 50,0
Veno-żel 1 op. 50,0
Reparil-żel 1 op. 40,0 , 100,0
Żel kasztanowcowy- 1 op. 30,0
Żel z kasztanowca i miłorzębu- 1 op. 50,0
Solcoseryl- maść 5% 1 op. 20,0
Solcoseryl- żel 10% 1 op. 20,0
Solcoseryl- maść i żel to preparaty, których zastosowanie w tej grupie jest nieco ograniczone. Wskazaniem do ich stosowania są początki owrzodzeń np. podudzi, odleżyn, owrzodzeń po radioterapii, oparzeń, uszkodzeń troficznych skóry wynikających z zaburzeń ukrwienia w przebiegu miażdżycy,cukrzycy. Mechanizm ich działania jest związany z poprawa metabolizmu tkanki poprzez zwiększenie transportu tlenu i glukozy do komórek co przyspiesza procesy gojenia. Nie są to typowe preparaty stosowane przez fizjoterapeutów w praktyce klinicznej ( masażu).
Glukozamina
Glukozamina-jest to aminicukier występujący naturalnie w organiżmie, będący składnikiem kwasu hialuronowego, który występuje w płynie stawowym,działającym jako smar w stawach, oraz jako galaretowata substancja sprzęgająca.
Występuje jako składnik naturalny diety ,duża jej zawartość występuje w homarach, krewetkach ,krabach,rakach.
Jako suplement diety stosujemy siarczan glukozaminy, który wykazuje dużą dostępność biologiczną, mało działań ubocznych,nie wchodzi z innymi lekami w interakcje.
Co daje stosowanie siarczanu glukozaminy !
- jest on bardzo łatwo przyswajalny przez tkankę kostną i chrząstkę
- ułatwia wbudowywanie siarki w strukturę chrząstki
- stymuluje wytwarzanie glukozaaminoglikanów,bedacych
konstrukcją nośną dla kolagenu
- ułatwia zatrzymywanie wody w tkankach łącznych co daje giętkość, sprężystość i trwałość chrząstce
Preparaty zawierające siarczan glukozaminy:
Bio-Glukozamina żel
Glukozamina żel
Flexeze żel
Ortholan zel
Glukoza-Imbir krem (zawiera dodatek Imbiru o działaniu rozgrzewającym, rozlużniajacym,przyśpieszajacym wchłanianie przezskórne siarczanu glukozaminy )
Arthrostop krem (zawiera dodatek bosweliny o działaniu przeciwobrzękowym )
Zastosowanie :
-zmiany zwyrodnieniowe stawów związane z procesami starzenia się organizmu
-w sztywności stawów
-przy znacznym obciążeniu stawów u sportowców, osób z nadwagą
JAKO ŚRODEK SPOWALNIAJĄCY POSTĘP CHOROBY ZWYRODNIENIOWEJ STAWÓW
Aescin- żel 1op. 40,0
Skład: escyna, heparyna, salicylan dietyloaminy
Działanie: przeciwobrzękowe, przeciwzapalne, ochronnie na naczynia żylne
Escyna - wyodrębniona z nasion kasztanowca wykazuje działanie przeciwobrzękowe i przeciwzapalne, poprawia stan napięcia naczyń krwionośnych
Heparyna - hamuje wszystkie fazy krzepnięcia krwi, działa przeciwzakrzepowo
Salicylan dietyloaminy - wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe
Zastosowanie : urazy tkanek, stłuczenia, miescowe stany zapalne z obrzękami, zapalenia żył kończyn dolnych, obrzęki po zabiegach chirurgicznych, bóle kręgosłupa z objawami ucisku korzeni nerwowych
Savarix żel 1op. 30,0
Skład: heparyna, wyciąg z kasztanowca, anastezyna
Działanie: przeciwzakrzepowe, przeciwobrzękowe, znieczulające
Heparyna - hamuje wszystkie fazy krzepnięcia krwi, działa przeciwzakrzepowo
Wyciąg z kasztanowca - normalizuje przepuszczalność naczyń włosowatych, uszczelnia nabłonek kapilar, zmniejsza przesięk chłonki
Anestezyna - wykazuje działanie powierzchniowo znieczulające, łagodzi ból przy wylewach podskórnych w zakrzepowym zapaleniu żył
Zastosowanie: miejscowo w zapobieganiu i leczeniu obrzęków, podskórnych wylewów pourazowych w bólu towarzyszącym stłuczeniu lub skręceniu w żylakach kończyn dolnych
Żel z kasztanowca i miłorzębu 1 op. 40,0
Skład: wyciąg z kasztanowca wzbogacony w kumaryny, wyciąg z miłorzębu japońskiego, alantoina
Działanie: wzmacniające i uelastyczniające naczyń włosowatych, kojące, łagodzące i regenerujące
Wyciąg z kasztanowca - normalizuje przepuszczalność naczyń włosowatych, uszczelnia nabłonek kapilar, zmniejsza przesięk chłonki
Wyciąg z miłorzębu japońskiego - bogaty w zwiazki biflanowe ma działanie zmniejszające napięcie i kruchość naczyń włosowatych
Alantoina - działanie kojące, łagodzące, regenerujące naskórek, przyspiesza ziarninowanie uszkodzonych tkanek, zmiękcza skórę
Zastosowanie: w stanach kruchości naczyń, w zakrzepowym zapaleniu żył.
Lioven żel 1op. 40,0
Skład: heparyna, wyciąg z kasztanowca, arnika, oczar
Arnika - przyspiesza wchłanianie wybroczyn powstałych na skutek kontuzji, zwichnięć, złamań
Oczar - działanie ściągające, przyspieszające działanie krwiaków i obrzęków, przeciwzapalnie, wyłagadzajaco na skórę
Vitaleg żel 1 op. 40,0
Skład: wyciąg z kasztanowca, heparyna,
d-pantenol
D-pantenol - poprawia nawilżenie naskórka, poprawia ukrwienie skóry, pozostawia uczucie odprężenia i odświeżenia skóry
8