Prawo Handlowe
Z a g a d n i e n i a w s t ę p n e:
Przedsiębiorcą - jest osoba fizyczna, osoba prawna a także jednostka organizacyjna , której ustawa przyznaje zdolność prawną i która we własnym imieniu wykonuje działalność gospodarczą lub zawodową.
Zatem są trzy kategorie podmiotów:
osoby fizyczne, które prowadza działalność gospodarcza lub zawodową na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej;
osoby prawne - spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i Spółki Akcyjna - Europejska Spółka Akcyjna działa w oparciu o przepisy prawa europejskiego;
jednostki organizacyjne, którym ustawa przyznaje zdolność prawną a są to:
spółka jawna
spółka partnerska
spółka komandytowa
spółka komandytowo - akcyjna
są to spółki osobowe
Europejskie zgrupowanie interesów
sp. z o.o. i SA przed rejestracją
Przedsiębiorstwo - to zespół składników materialnych i niematerialnych służących do prowadzenia działalności gospodarczej.
Przedsiębiorca to podmiot, który działa poprzez przedsiębiorstwo.
Firma - to oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorcę (np. E.,Wedel sp. z o.o.)
Nazwa to oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo.
Firmą przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną jest jego imię i nazwisko - ale dopuszczalne jest zawarcie w firmie rodzaju prowadzonej działalności, miejsca wykonywanej działalności i innych fantazyjnych oznaczeń.
Firmą osoby prawnej jest jej nazwa oraz dodatek wskazujący na formę prawą (dopuszczalne jest dodanie miejsca) np. ORBIS SA - ORBIS to nazwa, SA oznaczenie formy prawnej.
W firmą jednostek organizacyjnych pojawia się nazwisko przynajmniej jednego ze wspólników.
Prokura - to szczególny rodzaj pełnomocnictwa handlowego, którego może udzielić przedsiębiorca, podlegający wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego. Prokura jest szczególna, bo
zakres umocowania prokurenta jest określony ustawowo. Taki prokurent może dokonywać wszystkich czynności sądowych i pozasądowych związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Prokurent może zawrzeć każdą umowę. Ale jest ograniczenie dot. zbycia przedsiębiorstwa oraz zbycia nieruchomości;
Prokurent to konkretnie wskazana osoba, która podlega wpisowi do KRS. Prokura udzielana jest na piśmie pod rygorem nieważności;
Prokura może być zawsze odwołana.
S p ó ł k a C y w i l n a
Spółka cywilna (S.C.) to nie jest odrębny podmiot prawa. S.C. nie jest przedsiębiorcą i nie jest podmiotem prawa. Umowa spółki cywilnej to umowa o współpracę między przedsiębiorcami. Zatem przedsiębiorcami są wspólnicy spółki cywilnej - ale sama spółka cywilna nie .
Definicja S.C. - przez umowę spółki cywilnej wspólnicy zobowiązują się do osiągania wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony - w szczególności przez wniesienie wkładów.
Konieczne jest zawarcie umowy.
Umowa spółki cywilnej powinna określać:
wspólników - czyli osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne którym ustawa przyznaje zdolność prawną. Warunkiem prowadzenia działalności gospodarczej w tej formie przez osoby prawne, jest posiadanie przez nich statutu przedsiębiorcy - tj. musi być wpis w ewidencji;
cel gospodarczy, który może mieć charakter jednozadaniowy albo ciągły. Jednorazowe dotyczą jednego konkretnego przedsięwzięcia - np. konsorcjum, ciągły polega na prowadzeniu przedsiębiorstwa;
działania wspólników - najczęściej wniesienie wkładów.
Forma umowy spółki cywilnej - pisemna. Czasem wymagany jest akt notarialny, w sytuacji, gdy wspólnicy S.C. jako wkład wnoszą nieruchomości.
Oznaczenie - do oznaczenie S.C. służą imiona i nazwiska wspólników (jeżeli dotyczą osób fizycznych) lub firma (gdy dotyczy osób prawnych). Skrót S.C. nie jest nigdzie uregulowany.
Majątek - Spółka cywilna nie posiada swojego majątku. Tu majątkiem jest współwłasność łączna wszystkich wspólników. Taka współwłasność łączna występuje właśnie w S.C. i w małżeństwie.
Zasady rządzące współwłasnością łączną:
wspólnik w czasie trwania spółki nie może rozporządzać swoim udziałem w majątku S.C. ani w poszczególnych składnikach tego majątku;
majątek spółki tworzą wkłady wspólników oraz wszelkie mienie nabyte w trakcie działalności spółki - a wkładem może być:
środki pieniężne (gotówka)
środki niepieniężne (aporty) - aportem może być prawo własności rzeczy - ruchomości bądź nieruchomości, prawa obligacyjne, udziały w innych spółkach, papiery wartościowe, prawa na dobrach niematerialnych, świadczenie pracy lub usług.
Czy wkłady będą stanowiły majątek, to zależy, bo wkłady mogą być wniesione na własność albo do używania. Majątek będą tworzyć tylko te, które będą na własność.
Prawa i obowiązki wspólników:
P r a w a :
Wspólnicy maja prawo do prowadzenia spraw spółki, reprezentacji, zysku
Prowadzenie spraw:
Prawo do prowadzenie spraw spółki to:
podejmowanie decyzji - sfera wewnętrzna między wspólnikami
składanie oświadczeń woli w imieniu wspólników - w stosunku do osoby trzeciej, czyli sfera zewnętrzna
Przy prowadzeniu spraw spółki podejmowanie decyzji zależy od jej wagi.
- czynności zwykłego zarządu - decyzję może podjąć samodzielnie każdy wspólnik,
- czynności przekraczające zwykły zarząd - wymagana jest zgoda wszystkich wspólników - uchwała zarządu.
To czy jest to czynność zwykłego zarządu czy nie - jest uzależnione od rodzaju i wielkości majątku.
- czynności nagłe - to czynności które mają zapobiec szkodzie w majątku spółki - te może podjąć każdy wspólnik.
- w/w to reguły kodeksowe - ale umowa spółki może wprowadzać inne rozwiązania.
Reprezentacja
Wspólnikom przysługuje prawo do reprezentacji w takim zakresie w jakim mają prawo prowadzenia jej spraw.
Zysk
Wspólnicy maja prawo do równego udziału w zyskach ( w umowie może być ustalone inaczej niż procentowo). Jeżeli spółka działa dłużej niż rok, zysk dzieli się z końcem każdego roku obrotowego - a gdy umowa zawarta jest na czas krótszy niż rok, po zakończeniu działalności.
- w/w to reguły kodeksowe - ale umowa spółki może wprowadzać inne rozwiązania - przy czym umowa nie może wyłączyć wspólnika z zysku.
O b o w i ą z k i:
Obowiązek pokrycia strat - to strefa wewnętrzna, tj. rozliczenia wspólników. W stratach wspólnicy uczestniczą po równo - ale jest to zasada kodeksowa. Umowa może stanowić inaczej, umowa może nawet wyłączyć w starach niektórych wspólników. Czym innym jest pokrycie strat a czym innym pokrycie niedoborów.
Odpowiedzialność:
Za zobowiązania spółki, wspólnicy ponoszą odpowiedzialność solidarnie, całym swoim majątkiem, w sposób nieograniczony. Odpowiedzialność solidarna -> wierzyciel może domagać się zaspokojenia roszczeń od jednego ze wspólników, od niektórych wspólników albo od wszystkich wspólników. Zaspokojenie wierzyciela jednego ze wspólników zwalania pozostałych ze zobowiązania.
Wypowiedzenie umowy:
Takie prawo istnieje jeżeli umowa była zawarta na czas nieoznaczony. Umowę spółki cywilnej można wypowiedzieć na 3 miesiące przed końcem roku obrotowego (umowa może inne terminy wskazywać). Umowę zawarta na czas nieoznaczony co do zasady nie można wypowiedzieć, ale istnieje taka możliwość jeżeli wystąpią ważne powody - np. konflikt wspólników).
Wspólnikom przysługuje również prawo żądania rozwiązania spółki przez Sąd - z ważnych powodów.
Gdy wspólnik wystąpi ze spółki - nie zwalnia go to z odpowiedzialności za te zobowiązania, które powstały w czasie, gdy jeszcze wspólnikiem był.
Wierzyciel wspólnika na również prawo wypowiedzenia umowy spółki cywilnej, jeżeli uzyskał zajęcie praw przysługujących wspólnikowi w spółce.
Rozwiązanie spółki cywilnej
To rozwiązanie może spowodować:
uchwała wspólników;
inne zdarzenia przewidziane w umowie np.
upływ czasu
realizacja transakcji
śmierć wspólnika
wypowiedzenie umowy przez wspólnika
prawomocne orzeczenie sądu
Wówczas wspólnicy muszą spłacić zobowiązania spółki i jeżeli coś zostało - można podzielić między wspólników, gdyż od momentu rozwiązania spółki majątek łączny stanowi współwłasność w częściach ułamkowych wspólników. Zwraca się wkłady a pozostałą nadwyżkę dzieli się między wspólników - takim stopniu, w jakim uczestniczą w zysku.
S P Ó Ł K I O S O B O W E
Spółki osobowe charakteryzują się tym, że:
wspólnicy bezpośrednio prowadzą sprawy spółki i ja reprezentują;
ponoszą osobistą odpowiedzialność za zobowiązania spółki;
nie są osobami prawnymi.
Podmiotowość prawną posiadają osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne - ale osobowość prawną maja tylko osoby prawne. Spółki osobowe to ta trzecia kategoria - to jednostki organizacyjne, którym ustawa przyznaje zdolność prawną. Tradycyjnie nazywane są ułomnymi osobami prawnymi.
Spółka osobowa może we własnym imieniu nabywać prawa - w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, może pozywać i być pozywana -> to jest właśnie zdolność prawna - zdolność do czynności prawnych.
Spółki osobowe to odrębny od wspólników podmiot prawa. Nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od osób prawnych. Podatek jest tylko od zysków wypłacanych wspólnikom (a nie od zysku spółki).
S p ó ł k a j a w n a
Spółka jawna należy do grupy spółek osobowych.
Utworzenie spółki jawnej:
Do utworzenia spółki wymagana jest umowa i jest wpis do Krajowego Rejestru Sądowego.
Umowa spółki powinna:
określać wspólników
określać firmę -> firma powinna zawierać nazwisko przynajmniej jednego wspólnika oraz dodatek wskazujący formę prawna „sj”. - wspólnikiem może być także osoba prawna i ułomna osoba prawna wtedy w firmie podaję się firmę jednej z nich;
określać siedzibę spółki (miejscowość w której prowadzona jest działalność)
określać przedmiot działalności - który oznacza się na podstawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD);
określać wkłady wspólników - których wniesienie jest obowiązkowe przez każdego wspólnika tj. określać wspólnika, przedmiot i wartość wkładu;
określać czas - jeżeli zawarta jest na czas określony.
w/w to elementy obligatoryjne
Konieczna jest forma pisemna - pod rygorem nieważności.
Każdy wspólnik ma obowiązek zgłoszenia spółki do KRS (formularz + umowa spółki + inne).
Do KRS wpisuje się w/w dane, adres do korespondencji i sposób reprezentacji (czy jednoosobowy, czy kilku wspólników).
Spółka jawna powstaje z momentem wpisu do KRS. Od tego momentu powstaje nowy byt prawny. Okres między zawarciem umowy a wpisem do KRS-u uregulowany jest odrębnie. Gdyby wtedy doszło do zaciągnięcia zobowiązania - tj. przed wpisem do KRS - to za te zobowiązania odpowiadają osoby, które działają w imieniu spółki (jeszcze nie wspólnicy). Istnieje możliwość przekształcenia spółki cywilnej w spółkę jawną.
Majątek spółki jawnej:
Spółka jawna ma swój własny majątek i jest on odrębny od wspólników. Wspólnikom przysługują jedynie udziały kapitałowe. Majątek spółki tworzą wkłady wspólników oraz wszelkie mienie nabyte w trakcie działalności. To nie jest współwłasność wspólników.
Udziały kapitałowe stanowią wartość wyrażoną w złotówkach określoną w umowie, która jest podstawą do obliczania praw majątkowych przysługujących wspólnikom w spółce np. prawo do odsetek, prawo do udziału w masie likwidacyjnej. Udział kapitałowy jest równy wartości rzeczywiście wniesionego wkładu - chyba, że umowa stanowi inaczej. Czym nie jest nim wkład umowny - tj. takie który wspólnik zobowiązuje się włożyć, ale wkład rzeczywisty.
Uprawnienia wspólników spółki jawnej:
O charakterze n i e m a j ą t k o w y m:
prawo do prowadzenia spraw spółki - każdy wspólnik ma prawo do prowadzenia spraw spółki, możliwe jest także powierzenie prowadzenia tych spraw osobom trzecim ale zawsze przynajmniej jeden wspólnik musi zachować prawo doprowadzenia spraw spółki. Wspólnik może być pozbawiony tego prawa - na podstawie umowy spółki, albo na mocy prawomocnego orzeczenia sądu.
czynności zwykłego zarządu - każdy wspólnik,
czynności przekraczające zwykły zarząd - zgoda wszystkich wspólników - w tym i wspólników wyłączonych od prowadzenia spraw spółki,
czynności nagłe - każdy wspólnik mający prawo prowadzenia spraw
w/w - to reguły kodeksowe - ale umowa spółki może wprowadzać inne
prawo do reprezentacji -
sposób reprezentacji - każdy wspólnik ma prawo samodzielnie reprezentować spółkę - jest to reprezentacja indywidualna - ale jest to zasada kodeksowa którą umowa może zmienić i wprowadzić np. reprezentację łączną czyli współdziałanie dwóch wspólników, lub wspólnika z prokurentem (co nie oznacza że obaj muszą razem podpisywać).
zakres reprezentacji - obejmuje wszystkie sądowe i pozasądowe i nie można tego zakresu ograniczyć, ze skutkiem w stosunku do osób trzecich.
Wspólnik może być pozbawiony prawa do reprezentacji albo w umowie albo na mocy prawomocnego orzeczenia sądu.
Jedna kwestia nie może być zmieniona mocą umowy - mianowicie wspólnik ma prawo do osobistego zasięgania informacji o stanie interesów spółki i przeglądania ksiąg i dokumentów. Nie można wspólnika pozbawić tego prawa.
Ograniczenia wspólników
obowiązek lojalności
zakaz konkurencji
Obowiązek lojalności - wspólnik ma obowiązek powstrzymywać się od wszelkiej działalności sprzecznej z interesem spółki.
Zakaz konkurencji - wspólnik może bez zgody spółki zajmować się interesami konkurencyjnymi ani uczestniczyć w konkurencyjnej spółce jako wspólnik spółki cywilnej, spółki jawnej, jako partner, komplementariusz albo członek organu spółki (to te osoby które decydują o spółce). Przy czym spółka na to się zgodzić albo wyraźnie albo domniemanie (brak sprzeciwu).
Spółka konkurencyjna to taka, która spełnia następujące kryteria:
asortymentowe (przedmiot działalności)
terytorialne (miejsce)
czasowe (czas).
W/w kryteria nie muszą się pokrywać, ale mogą się krzyżować, zazębiać.
O charakterze m a j ą t k o w y m:
Prawo do udziału w zysku - po równo. podziału zysku dokonuje się z końcem każdego roku obrotowego chyba, że umowa stanowi inaczej. W przypadku uszczuplenia majątku kapitałowego przez stratę - zysk najpierw musi iść na pokrycie tej straty, która zmniejszyła majątek - przy czym umowa może stanowić inaczej.
Obowiązek pokrycia strat: wspólnicy pokrywają straty po równo, ale umowa może to zmienić - przy czym i w tym wypadku umowa nie może pozbawić prawa do zysku.
Prawo do odsetek: - każdy wspólnik ma prawo do odsetek w wysokości 5% od wartości udziału kapitałowego - przy czym umowa może to zmienić.
Wspólnicy maja nadto prawo do części majątku w przypadku wystąpienia ze spółki oraz prawo do udziału w masie likwidacyjnej.
Zasady dotyczące odpowiedzialności za zobowiązania spółki jawnej:
Za zobowiązania spółki jawnej odpowiada spółka jawna. Solidarnie ze spółka odpowiadają wspólnicy w sposób nieograniczony - całym swoim majątkiem. Z tym, że wspólnicy odpowiadają dodatkowo w sposób subsydiarny (tj. w pierwszej kolejności, muszą wierzyciele szukać zaspokojenia w majątku spółki a potem dopiero domagać się od wspólników. Zatem egzekucja z majątku wspólników może nastąpić dopiero po bezskutecznej egzekucji z majątku spółki.
W spółce jawnej jest możliwość przystąpienia do spółki nowego wspólnika - za zgodą wszystkich wspólników i ten nowy wspólnik odpowiada za te zobowiązania, które powstały przed jego wstąpieniem.
Zbycie członkowstwa - przeniesienie praw członkowstwa - może nastąpić jeżeli przewiduje to umowa, za pisemną zgodą wszystkich wspólników - chyba, że umowa stanowi inaczej. W przypadku zbycia członkowstwa - dotychczasowy i nowy wspólnik odpowiadają solidarnie za zobowiązania powstałe przez zbyciem członkowstwa.
Zawarcie umowy spółki jawnej z przedsiębiorcą jednoosobowym (to szczególna sytuacja), który dodatkowo wnosi swoje przedsiębiorstwo jako wkład do spółki - w przypadku zbycia przedsiębiorstwa, zbywca i nabywca odpowiadają solidarnie za zobowiązania, które powstały przy prowadzeniu przedsiębiorstwa z tym, że nabywca do wysokości aktywów netto nabytego przedsiębiorstwa.
Dopuszczalne jest wypowiedzenie umowy spółki - przysługuje ono wspólnikowi jeżeli była zawarta na czas nieokreślony - na 6 miesięcy przed zakończeniem roku obrachunkowego - przy czym umowa może to zmienić.
Nie ma możliwości wypowiedzenia umowy spółki jawnej zawartej na czas określony - nawet z ważnych powodów.
Wspólnik ma prawo zażądania rozwiązania spółki przez sąd z ważnych powodów. Jeżeli ten ważny powód jest po stronie tylko tego, kto wnosi - są może wyłączyć tego wspólnika.
Postępowanie likwidacyjne:
Są dwa tryby postępowania likwidacyjnego:
formalna likwidacja - pojawiają się likwidatorzy, którzy będą spieniężali majątek;
inny sposób zakończenia działalności spółki uzgodniony przez wspólników.
Przesłanki do rozwiązania spółki jawnej:
przyczyny przewidziane w umowie
uchwała wspólników
śmierć wspólnika
wypowiedzenie umowy przez wspólnika lub jego wierzyciela
ogłoszenie upadłości wspólnika
prawomocne orzeczenie sądu
ogłoszenie upadłości spółki (prowadzi się postępowanie upadłościowe - wskutek postanowienia i ogłoszeniu upadłości)
Etapy postępowania likwidacyjnego:
Etap I -> ustanowienie likwidatorów (są nimi wszyscy wspólnicy chyba, że umowa lub uchwała wspólników stanowi inaczej). Likwidatora może ustanowić także Sąd Rejestrowy na wniosek osób mających w tym interes prawny.
Etap II -> likwidatorzy zgłaszają otwarcie likwidacji do KRS (które to zgłoszenie obejmuje podstawę prawną likwidacji, dane dotyczące likwidatorów - w szczególności podaje się sposób reprezentacji czy łączna czy samodzielna),
Etap III -> obowiązek sporządzenia bilansu otwarcia likwidacji (w ciągu 15 dni od dnia zdarzenia) - do którego przyjmowane są wszystkie elementy dotyczące wartości zbywczych.
Etap IV -> podejmowanie czynności likwidacyjnych - ściągnięcie wierzytelności, spieniężenia majątku spółki.
Etap V -> po spieniężeniu majątku spółka spłaca zobowiązania a pozostały majątek dzieli się między wspólników - wspólnikom spłaca się wartość ich udziałów kapitałowych określonych na podstawie bilansu likwidacyjnego. Mogą się zdarzyć roszczenia sporne - dlatego likwidatorzy powinni zachować pewne kwoty na ich zabezpieczenie.
Etap VI -> złożenie wniosku o wykreślenie spółki jawnej z rejestru. Dopiero z momentem wykreślenia spółka przestaje istnieć.
Celem czynności likwidacyjnych jest zakończenie bieżących interesów. Nowe interesy mogą być podejmowane tylko jeżeli mają na celu zakończenie dawnych.
Likwidacja może trwać dłużej albo krócej - jak trwa dłużej niż rok, bilanse likwidacyjne musza być co roku.
S p ó ł k a p a r t n e r s k a
Spółka partnerska jest najmłodszą ze spółek. wywodzi się z USA. Celem spółki partnerskiej jest uniknięcie odpowiedzialności za błędy w sztuce. W Polsce po raz pierwszy regulacja dla tej spółki pojawiła się w 2001 roku.
Charakter prawny:
jest to jednostka organizacyjna, której ustawa przyznaje zdolność prawną, jest spółka osobową, jest przedsiębiorcą, jest to jedyna spółka, która ma ograniczony krąg podmiotów.
Cechy spółki partnerskiej:
wyłączenie odpowiedzialności partnerów za błędy pozostałych partnerów;
wybór między dwoma modelami zarządzania tj:
model zarządzania w oparciu o przepisy spółki jawnej (reprezentacja przez wspólników),
model zarządzania w oparciu o przepisy spółki z o.o. (możliwość powołania zarządu)
Spółka partnerska to jedyna spółka osobowa, która może mieć zarząd.
Partnerami spółki partnerskiej mogą być tylko osoby fizyczne wykonujące wolny zawód. Wyliczenie wolnych zawodów zawiera art. 88 KSH (np. zawody prawnicze, związane z ochrona zdrowia, doradztwem finansowym) ale poza tam wskazanymi zawodami, inna ustawa może również upoważnić do założenia spółki partnerskiej (np. ustawa o wykonywaniu zawodu psychologa).
W ramach spółki partnerskiej może być wykonywany jeden wolny zawód - lub więcej, o ile ustawa korporacyjna nie stanowi inaczej. Np. ustawa o adwokatach pozwala na prowadzenie spółki partnerskiej tylko z radcami prawnymi. Notariusze mogą prowadzić tylko sami. Ustawy korporacyjne wprowadzają ograniczenia.
Utworzenie spółki partnerskiej
zawarcie umowy
wpis do KRS
Umowa spółki partnerskiej ma formę pisemną pod rygorem nieważności (do stycznia 2009 roku musiał być akt notarialny). Umowa winna określać:
strony umowy
firmę (a ta musi zawierać nazwisko przynajmniej jednego z partnerów, dodatkowo określenie wolnego zawodu oraz dodatek wskazujący na formę prawną „… spółka partnerska”, „… i partner” „… i partnerzy”.
siedzibę spółki
przedmiot działalności
określenie wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów
wkłady partnerów do spółki
to były elementy obligatoryjne a nadto umowa może zawierać:
czas trwania - jeśli miałby być ograniczony
modyfikacje
ograniczenia w reprezentowaniu spółki
Wraz z wnioskiem do KRS-u składa się umowę spółki i dowody upoważniające do wykonywania wolnego zwodu.
Odpowiedzialność partnerów:
Odpowiedzialność partnerów jest zróżnicowana - uzależniona od rodzaju zobowiązań.
Zobowiązania wynikające z wykonywania wolnego zawodu:
Partnerzy nie odpowiadają za zobowiązania powstałe wskutek działań pozostałych partnerów oraz osób zatrudnionych w spółce będących pod kierownictwem innego partnera (odpowiada partner co zawalił - subsydiarnie - i odpowiada spółka). Ale istnieje możliwość rozszerzenia tej odpowiedzialności, mianowicie partner może przyjąć na siebie (na mocy umowy spółki) odpowiedzialność za działania pozostałych partnerów - przy czym musi to być ujawnione w KRS.
Zobowiązania nie wynikające z wykonywania wolnego zawodu:
Te zobowiązania dot. m.in. lokalu, finansów, inwestycji - to zobowiązania które dotyczą każdej innej spółki.
Jeżeli Spółka partnerska będzie prowadzona w oparciu o przepisy spółki jawnej - ta odpowiedzialność jest ukształtowana jak w spółce jawnej. Natomiast gdy będzie prowadzona w oparciu o przepisy dotyczące spółki z o.o. - wówczas ta odpowiedzialność jest ukształtowana tak jak w przepisach dot. zarządu sp. z o.o.
Zarządzenie spółka partnerską:
Model zarządzania spółką partnerska w oparciu o przepisy dot. spółki jawnej:
Ten model oparty jest o przepisy dotyczące spółki jawnej -> prowadzenie spraw spółki i reprezentacja jest taka sama jak w spółce jawnej - czyli 3 rodzaje czynności (zwykły zarząd, przekraczający zwykły zarząd - gdzie wymagana jest uchwała partnerów, czynności nagłe). Reprezentacja też tak jak w spółce jawnej - ale można pozbawić partnera prawa do reprezentacji na mocy uchwały podjętej większością ¾ głosów - przy obecności 2/3 partnerów (reprezentacja indywidualna, zakres reprezentacji nieograniczony, można pozbawić prawa do reprezentacji w drodze orzeczenia sądowego).
Model zarządzania spółką partnerska w oparciu o przepisy dot. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością:
Ten model oparty jest o przepisy dotyczące sp. z o.o. - w zarząd spółki mogą wchodzić sami partnerzy oraz osoby trzecie (spoza spółki) ale i zarząd może się składać z samych osób trzecich.
Powołanie zarządu musi wynikać z umowy spółki partnerskiej, członkowie zarządu będą wpisani do KRS, będą powoływani i odwoływani przez partnerów. Do członków zarządu będą stosowane przepisy dotyczące spółki z o.o. W zakresie prowadzenia spraw spółki uchwały zarządu są wymagane przy czynnościach przekraczających zwykły zarząd, w zwykłych jest zasada reprezentacji łącznej tj. współdziałanie 2 członków zarządu , ewentualnie 1 członka zarządu z prokurentem.
Ale umowa spółki partnerskiej może zmienić wszystko.
Modyfikacje dotyczące spółki partnerskiej w sprawach nieuregulowanych.
modyfikacja - dotyczy wstąpienia spadkobierców do spółki. Takie wstąpienie jest możliwe gdy:
umowa tak stanowi
spadkobierca ma prawo do wykonywania wolnego zawodu;
modyfikacja - dotyczy istnienia jednoosobowej spółki partnerskiej - ma to miejsce w sytuacji, gdy w spółce miałby pozostać tylko jeden partner np. wskutek śmierci drugiego, utarty uprawnień dotyczących wykonywania wolnego zawodu, wypowiedzenia umowy. Taka sytuacja może istnieć przejściowo - maksymalnie 1 rok od zdarzenia - w tym czasie wspólnik który pozostała albo ma załatwić wszystkie sprawy do końca, albo znaleźć innego partnera.
Cala reszta jest taka, jak w spółce jawnej.
S p ó ł k a k o m a n d y t o w a
Geneza tego rodzaju spółki sięga średniowiecza. Wtedy szlachta nie mogła się zajmować handlem - dlatego też tą działalność dawali do prowadzenia mieszczanom.
W spółce komandytowej są dwie grupy wspólników:
komplementariusze
komandytariusze.
Charakter spółki:
Spółka komandytowa jest spółką osobową, którą prowadzi przedsiębiorca pod własną firmą, której za zobowiązania komplementariusz odpowiada w sposób nieograniczony, a komandytariusz w sposób ograniczony.
Komplementariusz - inwestor aktywny |
Komandytariusz - inwestor pasywny |
|
|
Utworzenie spółki komandytowej:
Konieczne jest zawarcie umowy - w formie aktu notarialnego która to umowa winna zawierać:
określenie stron umowy - wspólników
firmę -> ta powinna zawierać nazwisko komplementariusza oraz dodatek wskazujący formę prawną „spółka komandytowa”, jeżeli kompelentariuszem jest osoba poprawna - wówczas należy ujawnić pełne brzmienie firmy tej osoby;
siedzibę
przedmiot działalności
wkłady
sumę komandytową -> to kwotowy zakres odpowiedzialności komandytariuszy.
w/w elementy są obligatoryjne
Konieczny jest również wpis do KRS - dopiero z momentem wpisu powstaje spółka komandytowa.
Odpowiedzialność:
K o m p l e m e n t a r i u s z odpowiada za zobowiązania tak, jak w spółce jawnej tj. całym swoim majątkiem, osobiście, w sposób nieograniczony, solidarnie z pozostałymi wspólnikami i spółką i w sposób subsydiarny.
K o m a n d y t a r i u s z - jego odpowiedzialność jest ograniczona - odpowiada do wysokości sumy komandytowej - odpowiedzialni są również solidarnie i subsydiarnie.
Na zakres odpowiedzialności komandytariusza ma wpływ wniesiony wkład. Komandytariusz jest wolny od odpowiedzialności w granicach wartości rzeczywiście wniesionego wkładu tj. suma komandytowa - wniesione wkłady = odpowiedzialność komandytariusza.
Są trzy przypadki w których kiedy komandytariusz odpowiada w sposób nieograniczony:
gdy jego nazwisko znajduje się na firmie spółki komandytowej
gdy zaciągnął zobowiązania w imieniu spółki przed wpisem do KRS
gdy działa jako pełnomocnik, ale nie ujawnił swojego pełnomocnictwa lub też przekroczy zakres umocowania, albo działa bez umocowania.
Obniżenie sumy komandytowej wymaga aktu notarialnego, nadto zmiany w KRS, i to obniżenie jest skuteczne tylko do tych, których wierzytelności powstają po dokonaniu wpisu o obniżeniu. Za zobowiązania które powstały przed zmianą tej sumy - komandytariusz odpowiada w pierwotnej wysokości.
Prowadzenie spraw spółki
Prowadzenie spraw spółki - komplementariusz ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki, komandytariusz nie prowadzi spraw. Przy czym umowa spółki może to zmienić (komplementariusze mogą być wyłączeni od prowadzenia spraw a komandytariusze upoważnieni do prowadzenia). Komandytariusze wyrażają zgodę na czynności przekraczające zwykły zarząd - o ile umowa nie stanowi inaczej.
Reprezentacja spółki
Spółkę reprezentują komplemenratiusze. Obowiązuje zasada reprezentacji indywidualnej tj. każdy komplementariusz samodzielnie może dokonywać wszystkich czynności. Komandytariusze mogą reprezentować spółkę - tylko jako pełnomocnicy ewentualnie prokurzuje enci.
Zakaz konkurencji obowiązuje tylko i wyłącznie komplementariuszy, komandytariuszy tylko wówczas, gdyby powierzono im w umowie prawo prowadzenia spraw spółki lub reprezentacji.
Prawa do zysku - Komplementariusze uczestniczą w zysku po równo, Komandytariusze uczestniczą w zysku proporcjonalnie do wartości wkładu rzeczywiście wniesionego.
Prawo do informacji: - stosunku do komplementariuszy stosuje się przepisy dotyczące spółki jawnej. W stosunku do komandytariuszy są pewne ograniczenia, mianowicie komandytariusze mogą się domagać odpisu rocznego sprawozdania finansowego i przeglądać księgi i dokumenty celem sprawdzenia tego sprawozdania. Sąd dodatkowo może rozszerzyć uprawnienia komandytariuszy w tym zakresie - na jego wniosek.
Śmierć komandytariusza nie powoduje rozwiązania spółki.
S p ó ł k a K o m a n d y t o w o - A k c y j n a
Spółka komandytowo - akcyjna też ma dwie grupy wspólników - komplementariusze i akcjonariusze.
Charakter spółki:
Jest to spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą i jeden ze wspólników odpowiada w całości (Komplementariusz) a drugi nie odpowiada w ogóle (akcjonariusz). Jest to połączenie spółki osobowej i spółki kapitałowej. To jedyna spółka, która umożliwia zachowanie kontroli nad spółką - z możliwością jej dokapitałowania.
Komplementariusz - obowiązują przepisy dot. spółki jawnej |
Komandytariusz obowiązują przepisy dot. spółki akcyjnej |
|
|
Spółka komandytowo - akcyjna to umowa spółki jawnej, umowa spółki akcyjnej + ewentualne zmiany w statucie.
Utworzenie spółki komandytowo - akcyjnej
W tym wypadku stosuje się przepisy dotyczące spółki akcyjnej ponieważ tworzy się kapitał. Czynności :
podpisanie statutu;
złożenie oświadczeń o objęciu akcji
wniesienie wkładów na pokrycie kapitału zakładowego
wpis do rejestru
- w/w to czynności obligatoryjne, ale mogą być jeszcze dodatkowe:
powołanie rady nadzorczej - jeżeli ustawa lub statut tak stanowi
sporządzenie sprawozdania założycieli
opinia biegłego rewidenta.
Statut jest sporządzany w formie aktu notarialnego, podpisują co najmniej wszyscy komplementariusze i te osoby, które pospisują statut są założycielami.
Statut zawiera:
firmę spółki (regulacja jak przy spółce komandytowej - nazwisko przynajmniej jednego komplementariusza i dodatek wskazujący formę prawną „spółka kapitałowo - akcyjna”, jeżeli komplementariuszem jest osoba prawna - pełne brzmienie tej osoby prawnej,
siedzibę spółki
wysokość kapitału zakładowego - minimalna wysokość wynosi 50 tys zł - kapitał zakładowy stanowi sumę nominalną wszystkich akcji (np. kapitał zakładowy dzieli się np. na 50 tys. akcji o nominale 1 zł). Rodzaje akcji muszą być wskazane (czy osobowe, czy na okaziciela)
dane komplementariuszy oraz ich wkłady
organizację walnego zgromadzenia i rady nadzorczej - jeżeli sa powołane.
Oświadczenia o objęciu akcji - są składane w formie aktu notarialnego, to akty związania zawierające dane akcjonariuszy - liczbę i wartość akcji. Zatem umowa założycielska jest złożona, bo zawiera statut i akty związania.
Wniesienie wkładów na pokrycie kapitału zakładowego akcjonariusze powinni opłacić w ¼ przed zarejestrowaniem spółki.
Wpis do KRS obejmuje złożenie wniosku + statut + oświadczenie o objęciu akcji.
Po wpisaniu powstaje spółka komandytowo - akcyjna.
Dodatkowe czynności:
Powołanie Rady Nadzorczej - może być powołana jeżeli statut tak stanowi albo liczba akcjonariuszy przekracza 25 osób. Wówczas Rada Nadzorcza liczy minimum 3 osoby a ich dane będą wpisane do KRS-u.
Sprawozdanie założycieli i opinia biegłego rewidenta - wtedy, gdy do spółki będą składane wkłady niepieniężne (aporty) i zawierają wycenę tych aportów.
Prowadzenie spraw spółki:
Prawo i obowiązek prowadzenia spraw mają komplementariusze - do nich stosuje się odpowiednio przepisy o spółce jawnej. Dodatkowo do prowadzenia spraw spółki jest rozłożone między komplementariuszy a Radę Nadzorcza i Walne Zgromadzenie. Tu komplementariusze decydują we wszystkich sprawach które nie są zastrzeżone na rzecz Walnego Zgromadzenia i Rady Nadzorczej. Ale statut może rozszerzyć te uprawnienia, wtedy komplementariusze będą musieli wyrazić zgodę.
Reprezentacja spółki:
Prawo i obowiązek reprezentowania spółki mają komplementariusze i zasadę jest reprezentacja indywidualna. Stosuje się przepisy spółki jawnej ale z pewnymi modyfikacjami dotyczącymi pozbawienia komplementariusza prawa do reprezentacji. To pozbawienie może nastąpić za zgodą komplementariusza w drodze zmiany statutu bądź bez jego zgody - ale na mocy prawomocnego orzeczenia sądu. Pozbawienie komplementariusza prawa reprezentacji bez jego zgody zwalania go z odpowiedzialności za zobowiązania spółki.
Akcjonariusze mogą reprezentować spółkę jako pełnomocnicy czy prokurenci.
Odpowiedzialność za zobowiązania:
odpowiada spółka
odpowiadają komplementariusze w sposób nieograniczony, całym swoim majątkiem, solidarnie i subsydiarnie
akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania w ogóle z tym, że gdy komplementariusz nabędzie akcje i stanie się akcjonariuszem - nie zwalnia go to z odpowiedzialności - dalej jest bowiem komplementariuszem;
Walne zgromadzenie:
Walne zgromadzenie to organ, który reprezentuje akcjonariuszy na, na którym mogą wykonywać swoje prawo głosu. Każdy akcjonariusz ma prawo uczestnictwa i prawo głosu na walnym zgromadzeniu. Zasadą jest, że każdej akcji przypada 1 głos, ale statut może wprowadzić uprzywilejowanie akcji i to uprzywilejowanie może być do 2 głosów za 1 akcję. Ale gdyby akcje objął komplementariusz, to tej akcji przysługuje wyłącznie 1 głos.
Walne zgromadzenie dzieli się na:
zwyczajne walne zgromadzenie - powinno się odbyć w ciągu 6 miesięcy od zakończenia roku obrotowego, podsumowujące dany rok obrotowy (podział zysków);
nadzwyczajne walne zgromadzenie - które odbywa się poza w/w terminami.
Kompetencje Walnego zgromadzenia można podzielić na trzy grupy:
samodzielne kompetencje
uchwały, które wymagają zgody wszystkich komplementariuszy;
uchwały które wymagają zgody większości komplementariuszy
Rada nadzorcza:
Powołuje się ją jeżeli jest więcej niż 25 akcjonariuszy. Przy czym jest problem, bo są dwa rodzaje akcji - imienne i na okaziciela. Imienne są ewidencjonowane a na okaziciela nie. Rada Nadzorcza składa się minimum z 3 osób - jest powoływana i odwoływana przez Walne Zgromadzenie (komplementariusz który jest akcjonariuszem niema prawa głosu).
W skład rady nadzorczej nie mogą wchodzić komplementariusze ani pracownicy komplementariuszy. Ale komplementariusz może stać się członkiem Rady Nadzorczej, jeżeli będzie pozbawiony prawa do prowadzenia spraw spółki i reprezentacji.
Kompetencje rady nadzorczej:
Rada nadzorcza:
prowadzi stały nadzór nad działalnością spółki
ma prawo do badania ksiąg i dokumentów
domagania się wyjaśnień od komplementariuszy i pracowników spółki
może dokonywać rewizji stanu majątku spółki
może wytoczyć powództwo przeciwko komplementariuszowi za szkodę wyrządzoną spółce
może - gdyby nie było komplementariuszy - delegować jednego ze swoich członków do wykonywania czynności komplementariusza w przypadku, gdy żaden z komplementariuszy nie może działać i reprezentować.
Likwidacja spółki komandytowo - akcyjnej:
1