08 Użytkowanie maszyn i urządzeń do wytwarzania i obróbki

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Izabela Rosiak

Użytkowanie maszyn i urządzeń do wytwarzania i obróbki
półproduktów cukierniczych 741[01].Z2.02

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji

–

Państwowy Instytut Badawczy

Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inż. Grażyna Jakubczyk
mgr inż. Zenobia Zielińska

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Joanna Kośka

Konsultacja:
mgr inż. Barbara Kapruziak

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej

741[01].Z2.02

Użytkowanie maszyn i urządzeń do wytwarzania i obróbki półproduktów cukierniczych
zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu cukiernik.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Maszyny i urządzenia do przygotowania surowców i półproduktów

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Maszyny i urządzenia do obróbki surowców i półproduktów

5.2.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć uczniów

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w jednostce modułowej Użytkowanie maszyn i urządzeń do wytwarzania
i obróbki półproduktów cukierniczych, w szkole kształcącej w zawodzie cukiernik.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, jakie są konieczne by uczeń mógł przystąpić do realizacji tej
jednostki modułowej;

−

cele kształcenia, które uczeń opanuje podczas kształcenia w tej jednostce modułowej;

−

przykładowe scenariusze zajęć;

−

propozycje ćwiczeń po każdym z rozdziałów, które pozwolą uczniom osiągnąć
umiejętności praktyczne związane z tą jednostką modułową;

−

przykładowe dwa sprawdziany osiągnięć, które umożliwią sprawdzenie wiadomości
i umiejętności opanowanych przez uczniów podczas realizacji programu jednostki
modułowej;

−

wykaz zalecanej literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać w celu poszerzenia swoich
wiadomości.
Przy realizacji jednostki modułowej mogą Państwo korzystać z zaproponowanych

w poradniku dla ucznia pytań sprawdzających oraz sprawdzianów postępów uczniów.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem: pokazu z instruktażem, sytuacyjnej, projektów, przypadków,
gier dydaktycznych oraz ćwiczeń praktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

741[01].Z2.02

Użytkowanie maszyn

i urządzeń do wytwarzania

i obróbki półproduktów

cukierniczych

741[01].Z2

Techniczna obsługa produkcji

741[01].Z2.01

Użytkowanie maszyn

i urządzeń magazynowych

741[01].Z2.03

Użytkowanie maszyn

i urządzeń do wypieku, smażenia

i konfekcjonowania

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

interpretować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

charakteryzować zagrożenia związane z wykonywaniem pracy,

−

określać sposoby udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,

−

określać zasady i techniki utrzymania higieny produkcji,

−

posługiwać się instrukcjami obsługi maszyn i urządzeń,

−

posługiwać się Dokumentacją Techniczno-Ruchową maszyn i urządzeń,

−

odczytywać oraz sporządzać schematy i rysunki techniczne,

−

charakteryzować maszyny i urządzenia stosowane w przetwórstwie spożywczym,

−

charakteryzować instalacje techniczne zakładu spożywczego oraz rozpoznawać
i odczytywać ich oznakowanie,

−

określać zasady korzystania z urządzeń elektrycznych i racjonalnego wykorzystywania
energii elektrycznej,

−

określać zasady obsługi urządzeń chłodniczych,

−

określać zasady posługiwania się sprzętem i aparaturą kontrolno-pomiarową,

−

charakteryzować materiały konstrukcyjne,

−

charakteryzować surowce, dozwolone substancje dodatkowe oraz substancje stosowane
w procesie przetwarzania,

−

korzystać z przepisów, receptur i norm obowiązujących w produkcji cukierniczej,

−

odczytywać oraz sporządzać schematy technologiczne,

−

charakteryzować etapy procesu technologicznego, sporządzać harmonogram produkcji,

−

określać zdolność produkcyjną zakładu,

−

magazynować oraz prowadzić racjonalną gospodarkę surowcami, dozwolonymi substancjami
dodatkowymi oraz substancjami wspomagającymi procesy przetwarzania,

−

określać zasady dokonywania organoleptycznej oceny surowców cukierniczych,

−

obliczać namiary surowców na podstawie receptur,

−

przygotowywać surowce do procesu produkcji,

−

sporządzać dokumentację produkcyjną,

−

określać zagrożenia związane z produkcją cukierniczą,

−

przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

scharakteryzować urządzenia do przygotowania surowców cukierniczych do procesu
wytwarzania i obróbki półproduktów,

−

wyjaśnić zasady działania i obsługi urządzeń do przygotowania oraz obróbki surowców
i półproduktów,

−

obsłużyć maszyny i urządzenia do przygotowania oraz obróbki surowców
i półproduktów cukierniczych,

−

określić zagrożenia występujące podczas obsługi maszyn i urządzeń do przygotowania
oraz obróbki surowców i półproduktów cukierniczych,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej
podczas obsługi maszyn i urządzeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca …………………………………….………….
Modułowy program nauczania: Cukiernik 741[01]
Moduł:

Techniczna obsługa produkcji 741[01].Z2

Jednostka modułowa:

Użytkowanie maszyn i urządzeń do wytwarzania i obróbki
półproduktów cukierniczych 741[01].Z2.02

Temat: Charakterystyka porównawcza miesiarki i ubijarki

Cel ogólny: porównanie miesiarki o działaniu okresowym i ubijarki.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

wskazać przeznaczenie miesiarki i ubijarki,

−

określić główne elementy budowy miesiarki i ubijarki,

−

scharakteryzować główne elementy miesiarki i ubijarki.

Metody nauczania–uczenia się:

−

gra dydaktyczna.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

grupowa jednolita.

Czas: 45 minut.

Środki dydaktyczne:

−

plansza, kartoniki, klej,

−

regulamin gry dydaktycznej,

−

plansza wzorcowa,

−

karta ocen za grę dydaktyczną.

Przebieg zajęć:

−

czynności organizacyjne,

−

nawiązanie do tematu (krótkie powtórzenie),

−

omówienie zasad gry dydaktycznej,

−

praca w grupach – gra dydaktyczna (układanie kartoników na planszach),

−

zakończenie gry – porównanie plansz ułożonych przez uczniów z planszą wzorcową,

−

podsumowanie lekcji.

Zakończenie zajęć

Praca domowa:

W zeszycie sporządzić notatkę, w której należy opisać następujące punkty:

−

przeznaczenie,

−

główne elementy budowy,

−

zasadę działania,

jednego z urządzeń: ubijarki cukierniczej lub miesiarki dowolnego typu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
Ocena:

−

uzyskana na zajęciach (gra dydaktyczna),

−

pracy domowej.

Regulamin gry dydaktycznej.
PRZEZNACZENIE GRY

Gra przeznaczona jest dla 3–4-osobowych grup uczniów, którzy wcześniej poznali

podstawy teoretyczne dotyczące przeznaczenia, budowy oraz działania miesiarki i ubijarki.
Gra pozwala sprawdzić i utrwalić cechy charakteryzujące omawiane urządzenia.

CEL GRY

Celem gry jest prawidłowe ułożenie kartoników na planszy i utworzenie w ten sposób

tabeli ilustrującej charakterystyczne cechy miesiarki i ubijarki.

ZASADY GRY

Uczestnicy gry otrzymują regulamin, planszę i kartoniki, które należy poukładać na

planszy, aby osiągnąć cel gry. Układanie odbywa się zespołowo w danej grupie, przy czym
uczniowie mogą wyłonić lidera organizującego pracę w danej grupie. Przed zakończeniem,
kartoniki należy przykleić do planszy.

Czas na ułożenie kartoników: ok. 15–20 minut.
Po zakończeniu gry, ułożeniu plansz przez uczniów, porównuje się je z planszą

wzorcową

PUNKTACJA

Prawidłowość ułożenia planszy sprawdza nauczyciel bądź wybrany uczeń z innej grupy.

Za każdy prawidłowo ułożony kartonik grupa otrzymuje 1 punkt.

Grupa, która wykonała zadanie najlepiej (najszybciej i popełniając najmniej błędów)

otrzymuje 2 punkty jako premię. Grupa, która zajęła drugie i trzecie miejsce otrzymuje premię
po 1 punkcie.

W zależności od liczby zdobytych punktów ustala się ocenę.

Liczba punktów

Ocena

do 7 punktów

niedostateczny [1]

8–11

dopuszczający [2]

12–14

dostateczny [3]

15–17

dobry [4]

18–20

bardzo dobry [5]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

PLANSZA

CECHY

CHARAKTERYSTYCHNE

UBIJARKA

MIESIARKA

przeznaczenie

pojemnik na surowiec

działanie pojemnika

w trakcie pracy

mocowanie pojemnika

elementy robocze

(mieszające)

ruch elementów roboczych

regulacja ruchu elementów

roboczych

elementy wymienne

dodatkowe elementy

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

PLANSZA WZORCOWA

CECHY

CHARAKTERYSTYCHNE

UBIJARKA

MIESIARKA

przeznaczenie

wyrabiania ciast, mieszanie

kremów, mas, twarogów,

śmietany, jaj itp.

miesienie ciasta
i półproduktów

pojemnik na surowiec

kociołek

dzieża

działanie pojemnika w

trakcie pracy

pozycja stała

ruch obrotowy

mocowanie pojemnika

mocowanie na wsporniku,

który umożliwia

podnoszenie i opuszczanie

pojemnika

pojemnik na wózku

jezdnym lub umocowany na

korpusie urządzenia

elementy robocze

(mieszające)

wymienne, np.: rózgi,

mieszadło płaskie, hak

niewymienne, np.:

mieszadło spiralne,

widelcowe, dwustożkowe

ruch elementów roboczych

ruch wokół pojemnika lub

planetarny

ruch obrotowy

regulacja ruchu elementów

roboczych

kilku stopniowa regulacja

ruchu, w trakcje pracy

elementu roboczego

ustawienie biegu:

– wolny

– szybki

elementy wymienne

elementy robocze, kociołki

o różnej pojemności

brak

dodatkowe elementy

palnik gazowy

brak

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca …………………………………….………….
Modułowy program nauczania: Cukiernik 741[01]
Moduł:

Techniczna obsługa produkcji 741[01].Z2

Jednostka modułowa:

Użytkowanie maszyn i urządzeń do wytwarzania i obróbki
półproduktów cukierniczych 741[01].Z2.02

Temat: Wykorzystanie maszyn i urządzeń do wytwarzania i obróbki półproduktów

cukierniczych

Cel ogólny: dobrać maszyny i urządzenia wykorzystywane do wytwarzania i obróbki

półproduktów cukierniczych, do określonego asortymentu produkcji.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

–

rozróżnić przez nazwanie maszyny i urządzenia stosowane do wytwarzania i obróbki
półproduktów cukierniczych,

–

czytać schematy budowy maszyn i urządzeń stosowanych do wytwarzania i obróbki
półproduktów cukierniczych,

–

wyjaśnić działanie maszyn i urządzeń stosowanych do wytwarzania i obróbki
półproduktów cukierniczych,

–

określić przeznaczenie poszczególnych maszyn i urządzeń,

–

uzasadnić dobór maszyn i urządzeń do danego asortymentu produkcji,

–

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy podczas obsługi maszyn i urządzeń
stosowanych do wytwarzania i obróbki półproduktów cukierniczych,

–

analizować zagrożenia występujące podczas eksploatacji maszyn i urządzeń stosowanych
do wytwarzania i obróbki półproduktów cukierniczych.

W czasie zajęć będą kształtowane umiejętności ponadzawodowe:

−

pracy zespołowej,

−

korzystania z różnorodnych źródeł informacji,

−

zastosowania wiedzy teoretycznej w praktyce,

−

sporządzania sprawozdania,

−

prezentowania wyników opracowań przy zastosowaniu różnych środków.

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda projektów

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

grupy 3–4-osobowe.

Czas: 6 x 45 min.

Środki dydaktyczne:

−

podręczniki,

−

prospekty i katalogi maszyn i urządzeń stosowanych do wytwarzania i obróbki
półproduktów cukierniczych,

−

dokumentacje techniczno-ruchowe maszyn i urządzeń stosowanych do wytwarzania
i obróbki półproduktów cukierniczych,

−

sprawozdania i pomoce wykonane przez uczniów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg zajęć:

Etapy pracy metodą projektów:

Etap I. Wprowadzenie do tematu projektów (planowany czas – 1 godzina)

−

określenie celu ogólnego zajęć.

Etap II. Organizacja pracy oraz sformułowanie tematu projektu i ustalenie jego zakresu

(planowany czas – 1 godzina)

−

przedstawienie propozycji składu zespołów roboczych – wybór lidera grupy,

−

wyraźne sprecyzowanie tematu projektu,

−

określenie zakresu projektu i formy prezentacji,

−

ustalenie terminu wykonania projektu,

−

określenie kryteriów oceniania projektów,

−

podpisanie kontraktów.

Etap III. Realizacja projektu - (planowany czas – 3 godziny + praca w domu)

−

wyszukiwanie i dobór informacji,

−

pisanie sprawozdania,

−

konsultacje z nauczycielem,

−

przygotowanie prezentacji.

Etap IV. Prezentacja projektów (planowany czas – 1 godzina)

−

prezentowanie, kolejno przez zespoły, swoich projektów przed całą klasą,

−

dyskusja, zadawanie pytań.

Etap V. Ocena projektów

−

ocena

zespołów

poszczególnych

uczniów

(ocenie

podlega

sprawozdanie

i prezentacja projektu).

Etap VI. Sprawdzian założonych celów.

Dodatkowe informacje:

Poszczególne grupy uczniów mogą realizować ten sam projekt przydzielony przez

nauczyciela np.: „Wykorzystanie maszyn i urządzeń stosowanych do wytwarzania i obróbki
półproduktów cukierniczych przy produkcji makowca” lub dowolnie wybrany przez siebie.
Uczniowie wybierają taki produkt cukierniczy, przy wytwarzaniu którego wykorzystuje się
przynajmniej dwie maszyny lub urządzenia.

Zadaniem uczniów jest:

–

dobranie maszyn i urządzeń stosowanych do wytwarzania i obróbki półproduktów do
wybranego asortymentu produkcji,

–

opisanie budowy, działania i obsługi danych maszyn lub urządzeń,

–

przeanalizowanie zagrożeń występujących podczas eksploatacji wybranych maszyn
i urządzeń,

–

sporządzenie sprawozdania projektu,

–

zaprezentowanie swojego projektu na forum klasy (wskazane jest by uczniowie
wykonali pomoce typu plansze, foliogramy, modele, które wzbogacą prezentację).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Załącznik 1

METODA PROJEKTÓW

Metoda projektów umożliwia nabywanie umiejętności rozwiązywania różnych zadań lub

problemów. Rozwija postawy twórcze.

Metoda ta polega na wykonaniu przez uczniów zadań obejmujących pewną większą

partię materiału przez samodzielne sformułowanie tematu i samodzielne poszukiwanie
rozwiązania pod dyskretną opieką nauczyciela.

Wynikiem pracy uczniów jest:

−

pisemne sprawozdanie – w którym zawarty jest opis rozwiązania postawionego
problemu i informacje porządkowe oraz

−

część praktyczna wykonana przez uczniów w celu lepszego przedstawienia
omawianego zagadnienia.

Załącznik 2

KRYTERIA OCENIANIA OSIĄGNIĘĆ:

W ocenianiu należy uwzględnić umiejętności ukształtowane zgodnie z założonym celem

projektu. Szczególnie ważne są takie kryteria jak: prawidłowość toku rozumowania,
samodzielność i zaangażowanie, oryginalność i trafność rozwiązań, korzystanie z różnych
ź

ródeł informacji, przedstawiona dokumentacja – sprawozdanie z wykonania projektu, oraz

sama prezentacja. Należy zwrócić również uwagę na estetykę części pisemnej (sprawozdania)
jak i materiałów wspomagających prezentację (np. plansze, foliogramy).

Załącznik 3

KONTRAKT

ZAWARTY POMIĘDZY NAUCZYCIELEM A UCZNIEM (UCZNIAMI)

NA WYKONANIE PROJEKTU

Temat.....................................................................................................................................
w dniu..........................................................(dzień, miesiąc, rok)

Kontrakt zawarto pomiędzy...........................................

(nauczycielem)

i uczniami: ............................................................................

.............................................................................
.............................................................................
.............................................................................

klasy....................

Na mocy niniejszego KONTRAKTU:

1.

Uczniowie zobowiązują się do wykonania projektu zgodnego z opisem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Uczniowie zobowiązują się do złożenia sprawozdania i zaprezentowania projektu
w dniu...................................................................................

Nauczyciel zobowiązuje się do opieki merytorycznej nad uczniem i ustala następujące
terminy konsultacji:
I konsultacja......................................................
II konsultacja.....................................................
III konsultacja....... ............................................

Nauczyciel zobowiązuje się do oceny projektu wg ustalonych kryteriów.

Podpisy akceptujące treść kontraktu:

.............................................................. ................................................

(podpisy uczniów) (podpis nauczyciela)

Załącznik 4

PLAN SPRAWOZDANIA

Pierwsza strona z tytułem projektu i nazwiskiem autorów.

Spis treści.

Streszczenie projektu.

Podziękowania.

Wstęp (przedstawienie problemu, który jest tematem projektu oraz dotychczasowe
osiągnięcia).

5.1.

Warunki projektu (precyzyjne określenie tematu i celu projektu, czas jego
wykonania i dla kogo jest przeznaczony).

5.2.

Procedury badań (metody zbierania informacji, korzystanie ze zbiorów biblioteki,
ś

ledzenie prasy, obserwacje, wywiady itp.).

Odkrycia i informacje (poszczególne partie odpowiednio zatytułowane – jasno
i logicznie, można przedstawić rysunki, schematy, wykresy itp.).

Wnioski (wnioski z badań i eksperymentów, dobre i złe strony projektu).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1.

Maszyny i urządzenia do przygotowania surowców
i półproduktów

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Scharakteryzuj miesiarki na podstawie podanej tabeli.

miesiarka

cechy

spiralna

widelcowa

kątowa

miesidło

dzieża

układ napęd

pulpit sterowniczy

inne

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Nauczyciel powinien zaplanować, czy uczniowie pracują samodzielnie, czy w grupach ze

względu na organizację zajęć. Ćwiczenie to umożliwia podsumowanie wiadomości
z zakresu miesiarek.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z rodzajami miesiarek,

przeanalizować budowę i działanie miesiarek,

scharakteryzować wskazane w tabelce elementy miesiarek,

zapisać zebrane wiadomości do tabelki,

zaprezentować pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

instruktaż wstępny,

–

samokształcenie kierowane,

–

wiczenia.

rodki dydaktyczne:

−

katalogi i prospekty miesiarek,

−

modele miesiarek,

−

dokumentacje techniczno-ruchową miesiarek,

−

zeszyt,

−

przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Określ zasady prawidłowej eksploatacji wywrotnicy podnoszącej.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Uczniowie powinni być wcześniej wprowadzeni w tematykę dotyczącą budowy, działania

i obsługi wywrotnicy podnoszącej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z budową i zasadą działania wywrotnicy podnoszącej,

określić zagrożenia jakie mogą wystąpić przy eksploatacji wywrotnicy podnoszącej,

określić sposoby zapobiegania zagrożeniom, które mogą wystąpić przy nieprawidłowej
eksploatacji wywrotnicy podnoszącej,

zapisać i przedstawić pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

instruktaż wstępny,

–

samokształcenie kierowane.

rodki dydaktyczne:

−

film dydaktyczny dotyczący eksploatacji wywrotnicy podnoszącej,

−

dokumentacja techniczno-ruchowa wywrotnicy podnoszącej,

−

zeszyt, przybory do pisania.

Ćwiczenie 3

Wymień główne elementy budowy ubijarki cukierniczej oraz określ jej zasadę działania.

Rys. A. Schemat budowy ubijarki cukierniczej [10, s. 280]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. B. Schemat pracy mieszadła ubijarki ................... [9, s. 292]

Rys. C. Robocze elementy ubijarki: a)......., b)........., c)......, d)........ [2, s. 170]

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Uczniowie powinni być wcześniej wprowadzeni w tematykę dotyczącą budowy, działania

i obsługi ubijarki cukierniczej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeanalizować schemat (A) ubijarki cukierniczej,

nazwać główne elementy budowy ubijarki wskazane na schemacie (dopasowując nazwy
do odpowiednich cyfr),

na podstawie rys. B określić ruch mieszadła ubijarki, a tym samym rodzaj ubijarki,

przeanalizować zasadę działania ubijarki,

określić rodzaje elementów roboczych ubijarki przedstawionych na rys. C oraz wskazać
ich przeznaczenie,

przerysować schemat budowy ubijarki do zeszytu,

zapisać główne elementy budowy ubijarki, opisać pracę mieszadła,

zapisać nazwy mieszadeł i ich przeznaczenie,

zaprezentować pracę.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

dyskusja dydaktyczna,

–

samokształcenie kierowane,

–

wiczenia.

rodki dydaktyczne:

−

film dydaktyczny przedstawiający budowę i działanie ubijarki cukierniczej,

−

plansze i foliogramy dotyczące budowy i działania suszarki komorowej,

−

dokumentacja techniczno-ruchowa ubijarki cukierniczej,

−

poradnik,

−

zeszyt przybory do rysowania i pisania.

Ćwiczenie 4

Wyjaśnij działanie krystalizatora pomady. Wskaż przeznaczenie poszczególnych

elementów budowy krystalizatora m.in.: zaworu, mieszadła ślimakowego, płaszcza
chłodzącego.

Ułóż instrukcję obsługi krystalizatora zgodną z zasadami bhp.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Nauczyciel powinien zaplanować, czy uczniowie pracują samodzielnie, czy w grupach ze

względu na organizację zajęć. Uczniowie powinni być wcześniej wprowadzeni
w tematykę dotyczącą budowy krystalizatora.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z budową krystalizatora,

przeanalizować działanie krystalizatora pomady,

określić przeznaczenie poszczególnych elementów budowy krystalizatora m.in.: zaworu,
mieszadła ślimakowego, płaszcza chłodzącego,

w oparciu o zasady eksploatacji urządzenia zawarte w dokumentacji technicznej ułożyć
instrukcję obsługi krystalizatora,

zapisać i przedstawić wnioski.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

dyskusja dydaktyczna,

–

wiczenia.

rodki dydaktyczne:

−

film dydaktyczny dotyczący eksploatacji krystalizatora,

−

dokumentacja techniczno-ruchowa krystalizatora pomady,

−

model krystalizatora pomady,

−

zeszyt,

−

przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2.

Maszyny i urządzenia do obróbki surowców i półproduktów

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj na schematach urządzenia stosowane przy formowaniu kęsów ciasta. Omów

ich zasadę działania.

Rys. Schematy działania .......................[1, s. 253], [1, s. 256]

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Nauczyciel powinien zaplanować, czy uczniowie pracują samodzielnie, czy w grupach ze

względu na organizację zajęć. Uczniowie powinni być wcześniej wprowadzeni
w tematykę związaną z urządzeniami do dzielenia i zaokrąglania kęsów ciasta o działaniu
okresowym.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z urządzeniami do dzielenia i zaokrąglania kęsów ciasta o działaniu
okresowym,

przeanalizować działanie tych urządzeń,

przeanalizować wskazane schematy,

rozpoznać urządzenia przedstawione na schematach,

nazwać główne elementy budowy zaznaczone na schematach,

przerysować schematy do zeszytu podpisując przedstawione na nim urządzenie oraz
wskazane elementy budowy,

zaprezentować pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

instruktaż z objaśnieniem,

–

wiczenia praktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

rodki dydaktyczne:

−

schematy (plansze i foliogramy) urządzeń do dzielenia i zaokrąglania kęsów ciasta
o działaniu okresowym,

−

modele urządzeń,

−

dokumentacje techniczno-ruchową urządzeń do dzielenia i zaokrąglania kęsów ciasta
o działaniu okresowym,

−

poradnik,

−

zeszyt, przybory do rysowania i pisania.

Ćwiczenie 2

Narysuj schemat budowy wałkowarki (wałkownicy).

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Uczniowie powinni być wcześniej wprowadzeni w temat dotyczący budowy, działania

i obsługi wałkowarki (wałkownicy).

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z budową i działaniem wałkowarki,

wyszczególnić główne elementy budowy wałkowarki, przeanalizować ich działanie,

narysować schemat budowy wałkowarki,

na schemacie zaznaczyć główne elementy budowy oraz ruch jaki wykonują,

zaprezentować pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

instruktaż z objaśnieniem,

–

samokształcenie kierowane,

–

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

film dydaktyczny dotyczący budowy i działania wałkowarki,

−

model wałkowarki,

−

dokumentacja techniczno-ruchowa wałkowarki,

−

poradnik,

−

zeszyt, przybory do rysowania i pisania.

Ćwiczenie 3

Zaplanuj czynności konserwacyjne wykonywane przy komorze rozrostowej stacjonarnej.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Nauczyciel powinien zaplanować, czy uczniowie pracują samodzielnie, czy w grupach ze

względu na organizację zajęć. Uczniowie powinni być wcześniej wprowadzeni
w tematykę związaną z budową i działaniem stacjonarnej komory rozrostowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

LP.

CO TRZEBA ZROBIĆ ?

KIEDY?

KTO?

….

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z budową i zasadą działania stacjonarnej komory rozrostowej,

przeanalizować dokumentację techniczną stacjonarnej komory rozrostowej,

wyszukać czynności składające się na prawidłową eksploatację komory,

wypełnić wskazaną tabelkę,

przedstawić pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wykład wprowadzający,

–

instruktaż z objaśnieniem,

–

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

dokumentacja techniczna stacjonarnej komory rozrostowej,

−

poradnik,

−

zeszyt, przybory do pisania.

Ćwiczenie 4

Określ rodzaj rozdrobnienia surowca jaki można uzyskać w wilku stosując dany zespół

rozdrabniający. Podaj przykłady wykorzystania tych układów dla konkretnych surowców.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rysunek do ćwiczenia 4

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Nauczyciel powinien zaplanować, czy uczniowie pracują samodzielnie, czy w grupach ze

względu na organizację zajęć. Uczniowie powinni być wcześniej wprowadzeni
w tematykę związaną z przeznaczeniem i działaniem wilka.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z przeznaczeniem, budową i działaniem wilka,

określić rodzaje elementów układu tnącego,

zapoznać się z różnymi możliwościami zastosowania elementów układu tnącego wilka,

przeanalizować elementy układu tnącego przedstawionego na rysunkach: a), b) i określić
jaki rodzaj rozdrobnienia surowca można dzięki nim uzyskać,

podać przykłady surowców cukierniczych, które można poddać rozdrobnieniu stosując
dane zespoły elementów,

zapisać i zaprezentować odpowiedź.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wykład wprowadzający,

–

instruktaż z objaśnieniem.

–

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

model wilka,

−

dokumentacja techniczna wilka,

−

poradnik,

−

zeszyt, przybory do pisania.

Ćwiczenie 5

Ułóż instrukcję obsługi trójwalcarki, korzystając z podanych opisów. Zwróć szczególną

uwagę na bezpieczeństwo pracy podczas obsługi urządzenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Obsługa:

−

w zależności od procesu technologicznego – masę walcować powtórnie,

−

uruchomić trójwalcarkę przyciskiem sterującym,

−

ustawić szczelinę między walcami w zależności od potrzeby,

−

napełnić zasyp surowcem,

−

wyłączyć trójwalcarkę,

−

starannie oczyścić urządzenie,

−

w miarę potrzeby opróżnić wannę z roztartą masą,

−

uruchomić trójwalcarkę przyciskiem sterującym,

−

wyregulować odległość noża zbierającego masę z walca.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Nauczyciel powinien zaplanować, czy uczniowie pracują samodzielnie, czy w grupach ze

względu na organizację zajęć. Uczniowie powinni być wcześniej wprowadzeni
w tematykę związaną z przeznaczeniem, budową i działaniem trójwalcarki.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z przeznaczeniem i budową trójwalcarki,

przeanalizować działanie trójwalcarki,

zapoznać się z zasadami bhp i zasadami prawidłowej eksploatacji trójwalcarki,

przeczytać podane opisy czynności przy obsłudze trójwalcarki i ułożyć je według
kolejności,

sporządzić wykaz „zaleceń” i „zakazów”, które można zamieścić przy instrukcji obsługi
pod hasłem Uwaga!, a które związane są z bezpieczną eksploatacją trójwalcarki,

sporządzić instrukcję,

zaprezentować pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wykład wprowadzający,

–

instruktaż z objaśnieniem,

–

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

film dydaktyczny dotyczący eksploatacji trójwalcarki,

−

model trójwalcarki,

−

dokumentacja techniczno-ruchowa trójwalcarki,

−

poradnik,

−

zeszyt, przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„Użytkowanie maszyn

i urządzeń do wytwarzania i obróbki półproduktów cukierniczych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1–4, 6–11, 13–17, 19–20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 5, 12, 18 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie nie mniej niż 19 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. d, 3. d, 4. d, 5. c, 6. c, 7. b, 8. a, 9. a, 10. b, 11. b, 12.
b, 13. c, 14. d, 15. b, 16. b, 17. a, 18. d 19. c, 20. d.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Wskazać urządzenie kontrolno-
-pomiarowe występujące w mieszaczu
wody

Wyjaśnić cel występowania wkładki
nożowej w miesiarce spiralnej

Wskazać miesiarkę, której dzieża
posiada stożek

Wyjaśnić cel blokowania dzieży na
belce wywrotnicy

Scharakteryzować cel pokrycia
wewnętrznej powierzchni dzieży
„rilsanem”

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wymienić główne elementy ubijarki

Wskazać prawidłowy sposób zmiany
prędkości obrotowej mieszadła
w ubijarce cukierniczej

Dobrać urządzenie do wskazanych
procesów

Określić kierunek przepływu czynnika
chłodzącego w krystalizatorze pomady

Wskazać element budowy
krystalizatora umożliwiający regulacje
natężenia przepływu syropu

Wskazać kształt noża w dzielarce
wieńcowej

Dobrać urządzenie, w którym
zaokrąglanie odbywa się za pomocą
bębnów kształtujących

13 Wskazać przeznaczenie Multimatu

Zastosować zasadę bezpiecznej obsługi
formierki

Wskazać urządzenie zapewniające
odpowiednie parametry w komorze
rozrostowej

Wskazać element budowy wałkownicy,
który umożliwia regulację grubości
rozwałkowywanego kęsa

17 Dobrać element napędzający wilka

Scharakteryzować ruch jaki wykonuje
walec rozcierający w trójwalcarce

19 Wskazać przeznaczenie trójwalcarki

Dobrać urządzenie, do wskazanego
procesu

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej dwutygodniowym
wyprzedzeniem.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na
udzielanie odpowiedzi.

Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, motywuj uczniów do rozwiązywania zadań).

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

Sprawdź testy i dokonaj zbiorczego zestawienia wyników.

10.

Przeprowadź analizę ilościową i jakościową zadań (m.in. wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności).

11.

Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych uczniów.

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj uważnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

Test zawiera 20 zadań wyboru czterokrotnego (tylko jedna odpowiedz jest prawidłowa).

Test składa się z pytań o różnym stopniu trudności: pytania 5, 12, 18 są z poziomu
ponadpodstawowego, pozostałe z poziomu podstawowego.

Odpowiedzi udzielaj na załączonej karcie odpowiedzi. Prawidłową odpowiedź zakreśl
„X”.

W przypadku pomyłki dotyczącej wyboru odpowiedzi poprzednio zaznaczoną odpowiedź
zakreśl „kółkiem” i zaznacz ponownie „X” właściwą odpowiedź.

Przestrzegaj podanej przez nauczyciela normy czasowej (40 min).

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

10.

Porozumiewanie się z innymi uczniami lub korzystanie ze „środków pomocy” wiąże się
z otrzymaniem oceny niedostatecznej.

11.

Jeżeli masz jakieś wątpliwości dotyczące testu spytaj nauczyciela.

12.

Po skończonej pracy test wraz z kartą odpowiedzi oddaj nauczycielowi.

yczę powodzenia

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

Ilość pobieranej wody z mieszacza kontroluje się za pomocą
a)

wskaźnika na tablicy sterującej.

wskaźnika poziomu.

manometru.

króćców.

Wkładka nożowa w miesiarce umożliwia
a)

miesienie dużej ilości ciasta.

szybsze miesienie ciasta.

wypełnia tzw. martwe pole, by ciast było dobrze wymieszane.

miesienie małej porcji ciasta.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Stożek w dzieży występuje w miesiarce
a)

kątowej.

widelcowej.

zetowej.

spiralnej.

Dzieżę po wprowadzeniu na belkę wywrotnicy podnoszącej blokuje się by
a)

uzyskać prawidłowy kąt przechyłu dzieży.

móc ją obrócić i podnieść.

wprowadzić ją w ruch obrotowy.

zabezpieczyć ją przed wypadnięciem.

Wewnętrzną powierzchnię dzieży miesiarki pokrywa się „rilsanem”, ze względu na jego
właściwości
a)

antystatyczne.

bakteriobójcze i grzybobójcze.

zapobiegające przyklejaniu się ciasta do powierzchni roboczych.

estetyczne.

Do głównych elementów ubijarki zaliczamy:
a)

kociołki, chłodnicę, osłonę,

palnik, dzieżę obrotową, mieszadła,

kociołki, mieszadła, palnik,

dzieżę, hak, chłodnicę.

Regulacji obrotów mieszadła w ubijarce dokonuje się
a)

przed jej uruchomieniem.

podczas pracy.

tylko z biegu wyższego na niższą.

gdy wyłączony jest palnik.

Urządzenie, które umożliwia m.in. mieszanie, ubijanie, rozdrabnianie, wyciskanie to
a)

mikser.

ubijarka.

miesiarka.

ubijarko-miesiarka.

W krystalizatorze pomady kierunek przepływu czynnika chłodzącego, do kierunku
przepływu pomady jest
a)

przeciwny.

taki sam.

poprzeczny.

zmienny.

10.

Odpowiednie natężenie strugi syropu cukrowego w krystalizatorze uzyskuje się dzięki
a)

obniżeniu temperatury wody chłodzącej.

regulacji zaworu.

wyłączeniu mieszadła.

zakryciu pojemnika pokrywą.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11.

Dzielarka górna wieńcowa ma nóż dzielący w kształcie
a)

elipsy.

koła.

rombu.

kwadratu.

12.

Kształtowanie za pomocą bębnów kształtujących odbywa się w
a)

dzielarko-zaokrąglarce półautomatycznej.

Multimacie.

rogalikarce.

formierce wytłaczającej.

13.

Multimat służy do
a)

zwijania ciasta.

dzielenia kęsów.

dzielenia i zaokrąglania kęsów.

rozwałkowywania ciasta.

14.

Gdy obce ciało dostanie się do leja zasilającego formierki należy
a)

wezwać kierownika.

wyciągnąć ciało obce ręką.

wyjąć ciało obce szczypcami.

zatrzymać maszynę.

15.

Odpowiednie warunki w komorze rozrostowej zapewnia
a)

sprężarka.

agregat garowniczy.

wózek rozrostowy.

agregat chłodniczy.

16.

Grubość kęsa w wałkownicach można regulować przez odpowiednie ustawienie
a)

dolnego walca.

górnego walca.

taśmy przenoszącej.

posypywacza mąki.

17. Wilk napędzany jest przez

silnik elektryczny.

siłą mięśni ludzkich.

silnik spalinowy.

ogniwo chemiczne.

18.

Walec rozcierający w trójwalcówce wykonuje ruch
a)

posuwisto-zwrotny.

wahadłowy.

mimośrodowy.

obrotowy i poosiowy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19.

Trójwalcarka umożliwia
a)

rozwałkowanie ciasta.

podział ciasta.

miażdżenie surowców.

zaokrąglanie ciasta.

20.

Do mielenia cukru, goździków, cynamonu itp. używa się
a)

wilka.

ubijarki.

wałkowarki.

młynka.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Użytkowanie maszyn i urządzeń do wytwarzania i obróbki półproduktów
cukierniczych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZADANIE TYPU PRÓBA PRACY

Test praktyczny typu próba pracy, jednostopniowy do jednostki
modułowej „Użytkowanie maszyn i urządzeń do wytwarzania i obróbki
półproduktów cukierniczych”

Zadanie praktyczne

Ubij masę pianową, korzystając z ubijarki cukierniczej. Zastosuj metodę tradycyjną - bez

podgrzewania.

Ubijając masę zastosuj następujące wskazówki:

−

na wstępie należy poddać ubijaniu całą porcję białek z I porcją cukru,

−

pod koniec czasu ubijania należy dodać II porcję cukru.

W celu uzyskania lepszej stabilności piany można dodać szczyptę soli.

Surowce w odpowiednich porcjach są przygotowane, nie wymagają odważania.

Plan testu

czynności

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Zaplanować kolejność wykonywanych czynności

Zaplanować niezbędne surowce zgodnie
z warunkami zadania

Zaplanowanie maszyn i sprzętu zgodnie
z warunkami zadania

Zorganizować stanowisko pracy

Sprawdzić stan techniczny urządzenia zgodnie
z dokumentacją techniczną

Dobrać środki ochrony indywidualnej zgodnie
z zasadami bhp

Opuścić wspornik przy ubijarce do umocowania
kociołka zgodnie z instrukcją obsługi

Zamocować kociołek zgodnie z instrukcją obsługi

Zamocować element roboczy zgodnie z instrukcją
obsługi

Umieścić surowce w kociołku zgodnie z instrukcją
obsługi

Podnieść kociołek do pozycji roboczej zgodnie
z instrukcją obsługi

Opuścić osłonę zabezpieczającą zgodnie
z instrukcją obsługi

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Uruchomić element roboczy zgodnie z instrukcją
obsługi

Regulować prędkość elementu roboczego zgodnie
z instrukcją obsługi

Dozować surowce zgodnie z instrukcją obsługi

Wyłączyć ruch elementu roboczego zgodnie
z instrukcją obsługi

Podnieść osłony zabezpieczające zgodnie
z instrukcją obsługi

Opuścić kociołek zgodnie z instrukcją obsługi

Zdemontować element roboczy zgodnie
z instrukcją obsługi

Zdjąć kociołek (opróżnić kociołek) zgodnie
z instrukcją obsługi

Utrzymać ład i porządek

Zaprezentować i ocenić wykonane zadanie

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłowo wykonaną czynność uczeń otrzymuje 1 punkt. Za źle wykonaną

czynność lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

Za uzyskanie: 15 punktów – dopuszczający

17 punktów – dostateczny
19 punktów – dobry
21 punktów – bardzo dobry

Instrukcja dla nauczyciela

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia testu praktycznego z wyprzedzeniem co
najmniej jednotygodniowym.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadania oraz z zasadami oceniania.

Omów z uczniami sposób wykonania ćwiczeń.

Zapewnij uczniowi stanowisko do samodzielnej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Karta obserwacji ucznia

Obszar

wymagań

Sprawdzana czynność

Kryterium wykonania

Punktacja

(0 lub 1)

1. Zaplanowanie kolejności
wykonywanych czynności

Zapisał według kolejności
następujące czynności:
opuszczenie wspornika,
zamocowanie kociołka,
zamocowanie elementu
roboczego,
umieszczenie surowców
w kociołku,
podniesienie kociołka do pozycji
roboczej,
opuszczenie osłony
zabezpieczającej,
uruchomienie elementu
roboczego,
regulowanie prędkości elementu
roboczego,
dozowanie surowców,
wyłączenie ruch elementu
roboczego,
podniesienie osłony
zabezpieczającej,
opuszczenie kociołka,
zdemontowanie elementu
roboczego,
zdjęcie kociołka (opróżnienie
kociołka).

2. Zaplanowanie
niezbędnych surowców

Zapisał: białka jaj, cukier,
ewentualnie sól.

Planowanie

3. Zaplanowanie maszyn
i sprzętu.

Zapisał: ubijarka cukiernicza,
rózga gęsta, kociołek,
ewentualnie wózek pod kociołek.

4. Organizowanie stanowiska
pracy

Zgromadził potrzebny sprzęt
i surowce do wykonania zadania.

5. Sprawdzenie stanu
technicznego maszyny
i sprzętu

Sprawdził sprawność ubijarki
cukierniczej, rózgi, kociołka.

Organizowanie
stanowiska
pracy

6. Dobranie środków
ochrony indywidualnej

Do wykonywania zadania ubrał
się w fartuch ochronny, czepek
zasłaniający włosy oraz buty
ochronne antypoślizgowe

Wykonanie
zadania

7. Opuszczenie wspornika
przy ubijarce do umocowania
kociołka

Opuścił wspornik kociołka
w dolne położenie (ręcznie za
pomocą dźwigni lub
automatycznie za pomocą
przycisku).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Zamocowanie kociołka

Założył i zamocował kociołek na
wsporniku

9. Zamocowanie elementu
roboczego

Włożył element roboczy – rózgę
do kociołka i umocował na
wrzecionie

10. Umieszczenie surowców
w kociołku

Wlał białka i wsypał I porcję
cukru

11. Podniesienie kociołka do
pozycji roboczej

Podniósł kociołek do górnej
pozycji (ręcznie za pomocą
dźwigni lub automatycznie za
pomocą przycisku).

12. Opuszczenie osłony
zabezpieczającej

Opuścił osłonę

13. Uruchomienie elementu
roboczego

Włączył rózgę (za pomocą
przycisku) zaczynając od
najmniejszej prędkości
obrotowej.

14. Regulowanie prędkości
elementu roboczego

Reguluje prędkość obrotową (za
pomocą pokrętła) mieszadła
zwiększając ją, podczas pracy
ubijarki.

15. Dozowanie surowców

Dosypał stopniowo II porcję
cukru, nie podnosząc osłony.

16. Wyłączenie z ruchu
elementu roboczego

Wyłączył rózgę (za pomocą
przycisku) wcześniej
zmniejszając obroty mieszadła.

17. Podniesienie osłony
zabezpieczającej

Podniósł osłonę

18. Opuszczenie kociołka

Opuścił kociołek do dolnej
pozycji (ręcznie za pomocą
dźwigni lub automatycznie za
pomocą przycisku).

19. Zdemontowanie
elementu roboczego

Odblokował rózgę, oczyścił,
wyjął z kociołka i odłożył do
mycia.

20. Zdjęcie kociołka

Odblokował i zdjął kociołek
z gotową masą (wyjął masą
z kociołka).

21. Utrzymanie ładu
i porządku

Umył rózgę, kociołek, oczyścił
ubijarkę. Uporządkował
stanowisko pracy.

Prezentowanie
i ocena zadania

22. Prezentowanie i ocena
wykonanego zadania

Ocenił wykonywane czynności
obsługi ubijarki i wskazał
ewentualne nieprawidłowości

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Materiały dla ucznia:

−

Zadanie praktyczne do wykonania,

−

Instrukcja obsługi ubijarki cukierniczej,

−

Plan działania.

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj uważnie instrukcję.

Przeanalizuj treść zadania typu próba pracy.

W trakcie wykonywania zadań będziesz obserwowany przez nauczyciela.

Na wykonanie zadania masz 20 minut.

Pracuj samodzielnie.

Zapisz w przygotowanym miejscu w Planie działania następujące informacje:

−

kolejność wykonywanych czynności,

−

wykaz niezbędnych surowców,

−

wykaz niezbędnych maszyn i sprzętu.

Zorganizuj stanowisko pracy.

Sprawdź stan techniczny urządzenia.

Dobierz środki ochrony indywidualnej.

10.

Wykonaj czynności zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony
przeciwpożarowej.

11.

Po zakończeniu zadania uporządkuj stanowisko pracy.

12.

Zaprezentuj sposób i oceń jakość wykonanego zadania.

Zadanie praktyczne dla ucznia

Ubij masę pianową, korzystając z ubijarki cukierniczej. Zastosuj metodę tradycyjną – bez

podgrzewania.

Ubijając masę zastosuj następujące wskazówki:

−

na wstępie należy poddać ubijaniu całą porcję białek z I porcją cukru,

−

pod koniec czasu ubijania należy dodać II porcję cukru.

W celu uzyskania lepszej stabilności piany można dodać szczyptę soli.

Surowce w odpowiednich porcjach są przygotowane, nie wymagają odważania.

W czasie wykonywania czynności będziesz obserwowany i oceniany.

Będą oceniane następujące czynności:

−

przygotowanie stanowiska pracy zgodnie z zasadami bhp i ergonomii,

−

sprawdzenie sprawności urządzenia,

−

wykonanie zadania zgodnie z zasadami bhp,

−

utrzymanie ładu i porządku na stanowisku pracy,

−

zaprezentowanie i ocena wykonanego zadania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Plan działania

Kolejność wykonywanych czynności:

……………………………………………………………………………………………..

Wykaz niezbędnych surowców:

……………………………………………………………………………………………..

Wykaz maszyn i sprzętu:

……………………………………………………………………………………………..

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

Ambroziak Z.: Produkcja piekarsko-ciastkarska. Cz. 1. WSiP, Warszawa 1998

Ambroziak Z.: Produkcja piekarsko-ciastkarska. Cz. 2. WSiP, Warszawa 1998

Ddłużewski M., Dłużewska A.: Technologia żywności. Cz. 2. WSiP, Warszawa 2001

Giergielewicz S.: Wyposażenie techniczne w przemyśle ciastkarskim. WSiP, Warszawa
1998

Grzesińska W.: Wyposażenie techniczne zakładów. Kucharz małej gastronomii. WSiP,
Warszawa 2005

Jabłecka J., Zaworska A.: Podstawy przetwórstwa żywności. Cz.1. eMPi

, Poznań 2005

Lewicki P.: Inżynieria procesowa i aparatura przemysłu spożywczego. Tom 1, WN–T,
Warszawa 1990

Reński A.: Aparatura i urządzenia techniczne w piekarstwie. WSiP, Warszawa 1987

Schünemann T.: Technologia produkcji wyrobów piekarsko-cukierniczych. Wydawnictwo
Fachowe Gilde Sp. z o. o. Warszawa

10.

Zajączkowska A.: Podstawy przetwórstwa spożywczego. Format-AB, Warszawa 1998

Literatura metodyczna

Niemierko B.: Ocenianie szkolne bez tajemnic. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne,
Warszawa 2002

Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. ITE, Radom 1995