S W I AT N A U K I

@

W S I P. C O M . P L

Listy

CUDZE CHWALICIE...

Z du˝ym zainteresowaniem
przeczyta∏em artyku∏ do-
tyczàcy procesu podej-
mowania decyzji [„Dy-
lematy wyboru”; Âwiat
Nauki, maj 2004]. Ze
swojej strony móg∏bym

dodaç jeszcze, ˝e od wielu lat procesem
podejmowania decyzji zajmujà si´ tak˝e
polscy matematycy – g∏ównie w ramach
badaƒ nad teorià gier. Nikt nie kwestio-
nuje wk∏adu Hugona Steinhausa w t´
dziedzin´. Natomiast obecnie na Uniwer-
sytecie Warszawskim prowadzone jest se-
minarium gier ewolucyjnych. Niedawno
odkry∏em tak˝e, ˝e polscy matematycy z
Opola i Bia∏egostoku pracujà nad kwan-
towà teorià gier. Dotyczy ona takich kon-
fliktów mi´dzy ludêmi (bo teoria gier obej-
muje te˝ konflikty), w których sama
obserwacja zmienia decyzje graczy.

Równie˝ polski Internet obfituje w

publikacje dotyczàce podejmowania de-
cyzji. Szczególnie warta polecenia wszyst-
kim, nie tylko matematykom, jest strona
Jana Kotlarza na serwerze Wydzia∏u Ma-
tematyki UW (http://rainbow.mimuw.
edu.pl/~jk214618). Mo˝emy si´ z niej do-
wiedzieç, ˝e w tak ró˝nych sytuacjach „z
˝ycia wzi´tych”, jak wybory parlamen-

tarne, tworzenie audycji radiowych, ne-
gocjacje z pracodawcà, wybór mi´dzy
autobusem a taksówkà itp., mo˝emy sko-
rzystaç z tych samych modeli... mate-
matycznych. Ponadto na UW powstaje
Ko∏o Naukowe Teorii Gier pod opiekà
dr Agnieszki Wiszniewskiej-Matyszkiel.
MyÊl´, ˝e warto o tym wspomnieç, szcze-
gólnie ˝e jesteÊmy Êwiadkami powrotu
polskiej nauki do tej dziedziny.

PRZEMYS¸AW RATAJAK

Gdaƒsk

WODA CZY LAWA?

Na Marsie zaobserwo-
wano Êlady erozji, któ-
re uwa˝a si´ za dowód
na to, ˝e w przesz∏oÊci na
powierzchni tej planety
znajdowa∏y si´ zbior-
niki wody i aktywne cie-

ki wodne [„Duch eksploracji”; Âwiat
Nauki, kwiecieƒ 2004]. W zwiàzku z tym
mam dwa pytania.

Czy zaobserwowane formy erozyjne

nie mog∏y powstaç w inny sposób, na
przyk∏ad wskutek deflacji (zwiewania
zwietrzeliny) i/lub korazji (niszczenia po-
wierzchni przez bombardowanie pia-
skiem)? A je˝eli nie – to czy rzeczywi-
Êcie musia∏a to byç woda, czy te˝ istnieje

jeszcze jakaÊ inna substancja, która w
warunkach marsjaƒskich zachowywa-
∏aby si´ jak ciecz (czy nie mog∏a to byç
np. lawa wulkaniczna)?

JANUSZ Z B¢DZINA

(z poczty elektronicznej)

ODPOWIEDè REDAKCJI:
WÊród ró˝norodnych form erozyjnych za-
obserwowanych na Marsie znajdujà si´
niewàtpliwe formy pochodzenia eolicz-
nego. Jednak niektóre formy rzeêby terenu
na pewno nie zosta∏y wytworzone w ten
sposób. D∏ugie, kr´te i stosunkowo wà-
skie kaniony (w kilku przypadkach uk∏a-
dajàce si´ w skomplikowane dorzecza)
oraz krótkie wàwozy zakoƒczone sto˝ka-
mi nap∏ywowymi sà uwa˝ane za Êlady
przep∏ywu jakiejÊ cieczy. Prócz wody nie
istnieje ˝aden zwiàzek, który móg∏by wy-
st´powaç na Marsie w iloÊci wymaganej
do ich wytworzenia. Nawet gdyby taki
zwiàzek istnia∏, jego poszukiwanie nie
mia∏oby sensu. Dzi´ki badaniom prze-
prowadzonym za pomocà sond Odyssey i
Mars Express oraz ∏azików Spirit i Op-
portunity wiemy ju˝ z ca∏à pewnoÊcià, ˝e
na Marsie znajdujà si´ du˝e iloÊci wody,
która w przesz∏oÊci, gdy Mars mia∏ ∏a-
godniejszy klimat i g´stszà atmosfer´, mo-
g∏a istnieç w stanie ciek∏ym.

R

edakcja zastr

zega sobie prawo do skracania i redagowania listów

.

Dziennikarstwo naukowoprzyrodnicze

Wydzia∏ Zarzàdzania i Komunikacji Spo∏ecznej

oraz Wydzia∏ Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej

og∏aszajà rekrutacj´ na 3-semestralne studia podyplomowe w zakresie dziennikarstwa

dla absolwentów kierunków przyrodniczych i Êcis∏ych,

pragnàcych popularyzowaç i promowaç nauk´ w mediach.

Studia sà okazjà do zdobycia nowego zawodu: wiedzy i praktycznych umiej´tnoÊci pozwalajàcych na kompetentne,

a jednoczeÊnie przyst´pne przedstawienie sensu i celów badaƒ naukowych,

ich roli w rozwoju spo∏eczeƒstwa i w ˝yciu codziennym.

W programie studiów m.in.:

Studia trwajà 3 semestry. Zaj´cia odbywajà si´ podczas sobotnio-niedzielnych sesji co 2 tygodnie. Studia sà p∏atne.

Szczegó∏owe informacje:

Instytut Dziennikarstwa i Komunikacji Spo∏ecznej

Rynek G∏ówny 29, 31-010 Kraków; tel.: [phone], faks: (012)-429-17-14.

e-mail: [e-mail]

http://dziennikarstwo-n-p.studies.uj.edu.pl/

Zapisy do 27 IX 2004

• podstawy teorii komunikowania i wiedzy o mediach,
• wspó∏czesny rynek mediów w Polsce i na Êwiecie,
• podstawy dziennikarstwa prasowego, radiowego, telewizyjnego
• Internet i nowe media,
• public relations, badania medioznawcze,
• prawo autorskie, ochrona baz danych i danych osobowych,
• edukacja medialna,

• kierunki rozwoju nauk przyrodniczych i Êcis∏ych,
• wspó∏czesne problemy nauk przyrodniczych i Êcis∏ych,
• konsekwencje kulturowe, spo∏eczne, gospodarcze i ekologiczne

rozwoju nauk z ich skutkami pozytywnymi, jak te˝ i zagro˝eniami,

• warsztaty z zaproszonymi dziennikarzami naukowoprzyrodniczymi

g∏ównych mediów polskich,

• warsztaty i spotkania z osobistoÊciami Êwiata nauki.