Podstawy bankowosc 2009

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Podstawy bankowo

Bogdan Ludwiczak, dr

Wykład

www.wszrze.edu.pl

Program

√

Organizacja i struktura banków i bankowości

√

Instrumenty i polityka banku centralnego

√

Cele i funkcje banków komercyjnych

√

Pożyczki i kredyty bankowe - polityka i procedury

√

Operacje depozytowe i inne usługi bankowe

√

Zarządzanie aktywami i pasywami banków komercyjnych

√

Zarządzanie ryzykiem bankowym

√

Nadzór bankowy

√

Nowa Umowa Kapitałowa

√

Marketing bankowy - strategie marketingowe banków

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Literatura

1. Dobosiewicz, Z., Podstawy bankowo

ci, Wydawnictwo Naukowe

PWN, Warszawa 2001,

2. Iwanicz-Drozdowska M., Jaworski W.L, Zawadza Z., Bankowo

ść

Zagadnienia podstawowe, Poltext, Warszawa 2008,

3. Jaworski W.L., Kosi

ski B., Krzy

kiewicz Z., Banki: rynek, operacje,

politryka, Poltext, Warszawa 1995,

4. Jaworski W.L., red., Współczesny bank, Poltext, Warszawa 1998,

5. Jaworski W.L., Zawadzka Z., red., Bankowo

ść

. Podr

cznik

akademicki, Poltext, Warszawa 2005,

6. Białek G., Podstawy zarz

dzania pieni

dzem w banku

komercyjnym, Twigger, Warszawa 1994.

7. Zawadzka Z., Zarz

dzanie ryzykiem w banku komercyjnym, Poltext,

Warszawa 1996.

www.wszrze.edu.pl

Organizacja i struktura bank

w i bankowo

Ogólna charakterystyka systemu bankowego

√

banki centralne, powstałe na bazie banków emisyjnych,

√

banki operacyjne (komercyjne, handlowe),

√

banki specjalne (wyspecjalizowane),

√

spółdzielczo

ść

kredytowa

Prawo bankowe określa rodzaje banków, ich czynności, rolę i
uprawnienia banku centralnego oraz zadania nadzoru bankowego

Podstawowe rodzaje banków tworzących system bankowy:

√

banki komercyjne,

√

banki spółdzielcze,

√

oddziały instytucji kredytowych.

Grupy banków - podział dla celów nadzorczych (KNF):

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Organizacja i struktura bank

w i bankowo

Polski system bankowy - punkty zwrotne

√

Rok 1982 - ustawa o prawie bankowym, wyodr

bnienie pionu

bankowego z resortu finansów, uniezale

nienie go i

podporz

dkowanie bezpo

rednio RM i Sejmowi, uchwalanie

bud

etu przez Sejm, powołanie Rady Banków, ustanowienie

stosunków pomi

dzy bankami a przedsi

biorstwami na

zasadach umownych,

√

Rok 1988-9 - reforma systemu bankowego; wyodr

bnienie

Powszechnej Kasy Oszcz

dno

ci i tzw. „dziewi

tki” banków

komercyjnych, ustawa Prawo Bankowe,

√

Rok 1997 - nowe prawo bankowe

www.wszrze.edu.pl

Organizacja i struktura bank

w i bankowo

Banki wyodr

bnione z NBP w 1989 r

PBK

WBK

PBG

BDK

BPH

•Bank Gdański w Gdańsku,

•Pomorski Bank Kredytowy w Szczecinie,

•Wielkopolski Bank Kredytowy w Poznaniu,

•Powszechny Bank Kredytowy w Warszawie,

•Powszechny Bank Gospodarczy w Łodzi,

•Bank Zachodni we Wrocławiu,

•Bank Depozytowo-Kredytowy w Lublinie,

•Bank Śląski w Katowicach,

•Bank Przemysłowo-Handlowy w Krakowie

BŚK

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Organizacja i struktura bank

w i bankowo

Zmiany w systemie bankowym po 1989 r

√

wprowadzenie zasady równo

ci podmiotów,

√

wprowadzenie zasady dobrowolno

ci wyboru banku przez

jednostki gospodarcze,

√

swoboda ustalania stawek procentowych i opłat przez banki,

√

zwi

kszenie roli NBP jako banku centralnego pa

stwa i banku

banków (zaprzestanie działalno

ci komercyjnej),

√

wprowadzenie instrumentów ekonomicznych oddziaływania
NBP na system bankowy,

√

powołanie Nadzoru Bankowego (GINB, KNB) - jako organu
kontrolnego, monitoruj

cego działalno

ść

i sytuacj

banków,

√

wprowadzenie norm ostro

ciowych

www.wszrze.edu.pl

Organizacja i struktura bank

w i bankowo

Struktura systemu bankowego

(podział według formy własności)

Banki spółdzielcze

Banki państwowe

Banki w formie
spółek akcyjnych

Narodowy Bank Polski

Struktura

Udział w rynku

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Organizacja i struktura bank

w i bankowo

Podstawowe akty normatywne:

√

Ustawa* z dnia 29 sierpnia 1997 r o Narodowym Banku
Polskim,

√

Ustawa

z dnia 29 sierpnia 1997 r - Prawo bankowe,

√

Ustawa

z dnia 29 sierpnia 1997 r o listach zastawnych i

bankach hipotecznych,

√

Ustawa prawo dewizowe,

√

Ustawa o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym

√

Zarz

dzenia Ministra Finansów,

√

Zarz

dzenia Prezesa NBP,

√

Uchwały Komisji Nadzoru Bankowego

√

Rekomendacje GINB

Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, nr 140, z dnia 21 listopada 1997 r

www.wszrze.edu.pl

Organizacja i struktura bank

w i bankowo

√

zapewnienie wyposa

enia banku w

Podstawowe zasady tworzenia banków:

- fundusze własne, dostosowane do przewidywanych
czynności bankowych (min 5,000,000 EUR),
- pomieszczenia wraz z należytym wyposażeniem,

√

zało

yciele oraz przewidywani członkowie Zarz

du daj

kojmi

prowadzenia działalno

ci w bezpieczny sposób,

√

co najmniej dwóch członków Zarz

du legitymuje si

wykształceniem i do

wiadczeniem zawodowym, niezb

dnym do

kierowania bankiem,

√

przedstawiony przez zało

ycieli trzyletni plan działalno

ci banku

wskazuje,

e b

dzie to działalno

ść

bezpieczna dla gromadzonych

rodków.

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Organizacja i struktura bank

w i bankowo

Poj

cie banku

√

Bank jest osob

prawn

utworzon

zgodnie z przepisami

ustaw, działaj

na podstawie zezwole

uprawniaj

cych do

wykonywania czynno

ci bankowych obci

ąż

cych ryzykiem

rodki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym

www.wszrze.edu.pl

Organizacja i struktura bank

w i bankowo

Poj

cie banku - podstawowe obszary działalno

√

gromadzenie

rodków pieni

ęż

nych,

√

udzielanie kredytów i po

yczek,

√

przeprowadzanie rozlicze

pieni

ęż

nych,

√

emitowanie papierów warto

ciowych i dokonywanie nimi

obrotu

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Organizacja i struktura bank

w i bankowo

Podstawowe czynno

ci bankowe:

•

przyjmowanie wkładów pieni

ęż

nych płatnych na

żą

danie lub

z nadej

ciem oznaczonego terminu oraz prowadzenie

rachunków tych wkładów,

• prowadzenie innych rachunków bankowych,

• udzielanie kredytów,

• udzielanie gwarancji bankowych,

• emitowanie bankowych papierów warto

ciowych,

• prowadzenie bankowych rozlicze

pieni

ęż

nych,

• wykonywanie innych czynno

ci przewidzianych wył

cznie

dla banku w odr

bnych ustawach

www.wszrze.edu.pl

Organizacja i struktura bank

w i bankowo

Inne czynno

ci bankowe:

• udzielanie po

yczek pieni

ęż

nych,

• operacje czekowe i wekslowe,

• wydawanie kart płatniczych oraz wykonywanie operacji

przy ich u

yciu,

• terminowe operacje finansowe,

• nabywanie i zbywanie wierzytelno

ci pieni

ęż

nych,

• przechowywanie przedmiotów i papierów warto

ciowych

oraz udost

pnienie skrytek sejfowych,

• wykonywanie czynno

ci obrotu dewizowego,

• udzielanie por

cze

• wykonywanie czynno

ci zleconych, zwi

zanych z emisj

papierów warto

ciowych

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Instrumenty i polityka banku centralnego

Narodowy Bank Polski- centralny bank pa

stwa

Podstawowym celem banku centralnego jest utrzymanie
stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu
polityki gospodarczej Rz

du, o ile nie ogranicza to

podstawowego celu Narodowego Banku Polskiego

(Do 1998 r działalność NBP miała na celu

szczególności

umacnianie pieniądza polskiego

i polegała

między innymi

na współudziale w

realizacji polityki gospodarczej państwa)

www.wszrze.edu.pl

Instrumenty i polityka banku centralnego

Organy Narodowego Banku Polskiego

•Prezes NBP

•Rada Polityki Pieni

ęż

nej

•Zarz

d NBP

Schemat

Organy

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Instrumenty i polityka banku centralnego

Funkcje Narodowego Banku Polskiego

•

Bank emisyjny

Wył

czne prawo emisji pieni

dza.

•

Bank banków

Funkcja regulacyjna w celu zapewnienia bezpiecze

stwa gromadzonych

rodków.

Organizacja rozlicze

dzybankowych

Kontrola nad przestrzeganiem prawa bankowego
Nadzór nad systemem płatno

ci w Polsce.

•

Centralny bank pa

stwa

Obsługa bankowa bud

etu Pa

stwa.

Prowadzenie rachunków bankowych Rz

du i centralnych instytucji

stwowych, pa

stwowych funduszy celowych, pa

stwowych jednostek

bud

etowych.

Realizacja zlece

płatniczych ww instytucji

www.wszrze.edu.pl

Instrumenty i polityka banku centralnego

Narodowy Bank Polski- zadania

•organizowanie rozlicze

pieni

ęż

nych,

•gospodarka rezerwami dewizowymi,
•działalno

ść

dewizowa (w ramach ustaw),

•bankowa obsługa bud

etu pa

stwa,

•regulowanie płynno

ci banków i ich refinansowanie,

•kształtowanie warunków niezb

dnych dla rozwoju systemu

bankowego,
•opracowywanie sprawozdawczego bilansu płatniczego oraz
bilansów nale

ci i zobowi

zagranicznych pa

stwa,

•wykonywanie innych zada

okre

lonych ustawami.

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Rada Polityki Pieni

ęż

nej

Jan Czekaj
Prof. nauk ekon.

Dariusz Filar
Dr hab. nauk ekon.

Stanisław Nieckarz

Marian Noga
Prof. nauk ekon.

Stanisław Owsiak
Prof. nauk ekon.

Mirosław Pietrewicz
Prof. nauk ekon.

Andrzej Sławiński
Prof. nauk ekon.

Halina Wasilewska-Trenkner
Dr nauk ekon.

Andrzej Wojtyna
Prof. nauk ekon.

Sławomir Skrzypek.

RPP

www.wszrze.edu.pl

Instrumenty i polityka banku centralnego

Rada Polityki Pieni

ęż

nej

•

ustala wysoko

ść

stóp procentowych,

• ustala zasady i stopy rezerwy obowi

zkowej banków,

• ustala zasady operacji otwartego rynku.

Dodatkowo:

•okre

la górne granice zobowi

wynikaj

ce z zaci

gania

przez NBP po

yczek i kredytów w zagranicznych instytucjach

bankowych i finansowych,

•zatwierdza plan finansowy oraz sprawozdanie z działalno

NBP,

•przyjmuje roczne sprawozdanie NBP.

Kieruj

c si

zało

eniami polityki pieni

ęż

nej Rada, w

szczególno

ci:

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Instrumenty i polityka banku centralnego

Polityka pieni

ęż

na NBP

Podstawowym celem polityki pieniężnej jest utrzymanie stabilnego poziomu
cen. Stabilność cen jest niezbędna do zbudowania trwałych fundamentów
długofalowego wzrostu gospodarczego.
Od 1999 r. w realizacji polityki pieniężnej wykorzystuje się strategię
bezpośredniego celu inflacyjnego. W jej ramach Rada Polityki Pieniężnej
określa cel inflacyjny, a następnie dostosowuje poziom podstawowych stóp
procentowych NBP tak, by maksymalizować prawdopodobieństwo osiągnięcia
tego celu. Od początku 2004 r. Narodowy Bank Polski realizuje ciągły cel
inflacyjny na poziomie 2,5% z dopuszczalnym przedziałem wahań +/- 1 punkt
procentowy. NBP utrzymuje poziom stóp procentowych spójny z
realizowanym celem inflacyjnym, wpływając na wysokość nominalnych
krótkoterminowych stóp procentowych rynku pieniężnego.

Instrumenty realizacji polityki pieni

ęż

nej

Operacje otwartego rynku
Rezerwa obowiązkowa
Operacje kredytowo - depozytowe

www.wszrze.edu.pl

Instrumenty i polityka banku centralnego

Operacje otwartego rynku NBP

Operacje NBP na rynku pieniężnym, które realizują cele
polityki pieniężnej:
- kontrola płynności systemu bankowego,
- kształtowanie stóp procentowych,
- łagodzenie wahań stóp procentowych,
- rozwój rynku wtórnego przez zapewnienie jego płynności

Operacje otwartego rynku to transakcje bezwarunkowe lub
warunkowe, których przedmiotem są papiery wartościowe
(bony skarbowe, pieniężne) lub dewizy.
Operacje warunkowe REPO (repurchase), REVERSE REPO

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Instrumenty absorpcji pieniądza z rynku:

- warunkowa sprzedaż bonów (reverse repo) -

NBP sprzedaje bony, z przyrzeczeniem odkupu w
terminach zapadalności,

- bezwarunkowa sprzedaż bonów skarbowych z portfela

NBP o maksymalnym terminie zapadalności do 1 roku,

- sprzedaż bonów pieniężnych NBP.

Instrumenty i polityka banku centralnego

Operacje otwartego rynku NBP

W ramach operacji otwartego rynku NBP wykorzystuje
instrumenty absorpcji pieniądza (zmniejszania płynności)
lub zasilania systemu bankowego w pieniądz
(podwyższania płynności).

Zasilanie systemu w pieniądz:

warunkowy skup bonów (repo),

- skup bonów skarbowych.

www.wszrze.edu.pl

Instrumenty polityki pieni

ęż

nej

Rezerwa obowiązkowa

Bank centralny nakłada na banki obowiązek
utrzymywania rezerwy obowiązkowej. Rezerwa ma
na celu łagodzenie wpływu bieżących zmian
płynności sektora bankowego na stopy procentowe
na rynku międzybankowym. Służy również
ograniczaniu nadpłynności banków.

Rezerwą obowiązkową jest wyrażona w złotych
część środków pieniężnych zgromadzonych na
rachunkach bankowych i uzyskanych ze sprzedaży
papierów wartościowych oraz innych środków
przyjętych przez banki, podlegających zwrotowi, z
wyjątkiem środków przyjętych od innego banku
krajowego, a także pozyskanych z zagranicy na co
najmniej 2 lata. Rezerwa obowiązkowa
utrzymywana jest na rachunkach w NBP.

Wysokość stopy rezerwy obowiązkowej ustala Rada
Polityki Pieniężnej.

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Instrumenty i polityka banku centralnego

www.wszrze.edu.pl

Instrumenty i polityka banku centralnego

System finansowy

Funkcje systemu finansowego:
- płatnicza,
- alokacyjna,
- kontrolna

Rynki w systemie finansowym:
- kapitałowy,
- pieniężny,
- kredytowy,
- instrumentów pochodnych,
- walutowy.

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Instrumenty i polityka banku centralnego

Rynek kapitałowy - cechy charakterystyczne:

- wysoka płynność instrumentu finansowego,
- wysokie bezpieczeństwo instrumentu finansowego,
- wysoki standing finansowy pożyczkobiorcy,
- termin zapadalności powyżej 1 roku,
- rynek detaliczny,
- pierwotny i wtórny,
- instrumenty:

własnościowe - akcje,
wierzycielskie - obligacje

www.wszrze.edu.pl

Instrumenty i polityka banku centralnego

Rynek pieni

ęż

ny - cechy charakterystyczne:

bardzo wysoka płynność instrumentu finansowego,

- bardzo wysokie bezpieczeństwo instrumentu

finansowego,

- bardzo wysoki standing finansowy pożyczkobiorcy,
- termin zapadalności do 1 roku,
- rynek hurtowy,
- pierwotny i wtórny,
- instrumenty o charakterze wierzycielskim:

bony pieniężne, bony skarbowe
krótkoterminowe papiery dłużne przedsiębiorstw,
certyfikaty depozytowe,
lokaty międzybankowe (ON, TN, 1W, 1M, 3M, 6M,
9M, 12M)

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Instrumenty i polityka banku centralnego

Rynek pieni

ęż

ny - indeksy

WIBID (Warsaw Interbank Bid Rate) -

rednia arytmetyczna stóp procentowych, po jakich

najważniejsze banki skłonne są przyjmować lokaty
(kupno depozytu)

rednia arytmetyczna stóp procentowych, po jakich

najważniejsze banki skłonne są udzielać lokat
(sprzedaż depozytu)

WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate) -

www.wszrze.edu.pl

Stopy procentowe NBP

Stopa referencyjna (interwencyjna, repo) to minimalna rentowność 7-
dniowych bonów pieniężnych emitowanych przez NBP. Określa minimalną
rentowność operacji otwartego rynku Stopa referencyjna NBP określa
kierunek prowadzonej polityki pieniężnej.
Stopa lombardowa wyznacza maksymalny koszt pozyskania pieniądza w
NBP. Określa w ten sposób górny pułap wzrostu rynkowych stóp O/N.
Stopa depozytowa to stopa po jakiej banki będą mogły złożyć jednodniowy
depozyt w banku centralnym w przypadku dysponowania wolnymi środkami
Stopa depozytowa ogranicza wahania stóp rynkowych "od dołu". Stopa
depozytowa wyznacza dolny pułap spadku rynkowych stóp O/N.
Stopa redyskontowa (redyskonto weksli) określa cenę, po której bank
centralny skupuje od banków komercyjnych weksle, które wcześniej zostały
przez nie nabyte od swoich klientów.

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Instrumenty i polityka banku centralnego

www.wszrze.edu.pl

Instrumenty i polityka banku centralnego

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Polityka pieni

ęż

na - restrykcyjna lub ekspansywna

Polityka restrykcyjna:
- podwyższanie stopy lombardowej i dyskontowej,
- podwyższanie stopy rezerw obowiązkowych,
- sprzedaż papierów wartościowych w ramach operacji
otwartego rynku.

Polityka ekspansywna:
- obniżanie stopy lombardowej i dyskontowej,
- obniżanie stopy rezerw obowiązkowych,
- skup papierów wartościowych w ramach operacji
otwartego rynku.

Instrumenty i polityka banku centralnego

www.wszrze.edu.pl

Formy finansowania bud

etu przez NBP

Finansowanie bezpośrednie:
- kredyt w rachunku otwartym,
- zakup obligacji krótkoterminowych

Finansowanie pośrednie:
- zakup obligacji skarbowych w ramach operacji otwartego

rynku,

- redyskonto weksli skarbowych,
- udzielanie kredytu pod zastaw państwowych papierów

wartościowych

Instrumenty i polityka banku centralnego

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Cele i funkcje bank

w komercyjnych

Bank jako samodzielna instytucja tworzy
schematy i regulaminy organizacyjne, instrukcje i
plany działania we własnym zakresie, w sposób
autonomiczny.
Banki korzystają z własnych doświadczeń i
doświadczeń innych banków. Źródłem inspiracji
są również zalecenia teoretyków zarządzania.
Tworząc własne rozwiązania w zakresie
zarządzania banki kierują się wytycznymi nadzoru
bankowego (w Polsce wydawanymi w formie tzw.
Rekomendacji)

www.wszrze.edu.pl

Cele i funkcje bank

w komercyjnych

• I połowa XX w. – podejście oparte na teorii
naukowej organizacji pracy F.W Taylora i metodach
psychologicznych (human organization)

• Lata 70’te– reorganizacja i ukierunkowanie na
rodzaj klientów (marketing management)

• Początek lat 80’tych – wprowadzanie i doskonalenie
metod zarządczej oceny efektywności w celu
optymalizacji zysku (controlling bankowy)

• Koncepcje TQM (total quality management)

Ewolucja rozwiązań z zakresu zarządzania

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Cele i funkcje bank

w komercyjnych

• Lata 60’te – 70’te – wysoki stopień „ubankowienia”
w oparciu o sieć dużych jednostek organizacyjnych.

• Lata 80’te -90’te – uruchamianie obok dużych
oddziałów, małych jednostek realizujących
podstawowe operacie obsługi masowej klienta
indywidualnego

• Druga połowa lat 80’tych – szerokie zastosowanie
bankomatów

• Koniec XX w. – rozwój bankowości elektronicznej,
McBanking

Ewolucja rozwiązań organizacyjnych

www.wszrze.edu.pl

C e n t r a l a

Cele i funkcje bank

w komercyjnych

Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy

Rada Banku

Zarz

Oddział A

Oddział E

Oddział D

Oddział C

Oddział B

Oddział Regionalny

Filia

Struktura organizacyjna banku (na przyk

adzie s.a.)

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Cele i funkcje bank

w komercyjnych

Przykładowa struktura organizacyjna banku (1)

DYREKCJA (ZARZ

PION FUNKCJONALNY

PION OPERACYJNY

Kredyty i windykacja

Operacje bankowe

Rynek pieni

ęż

Radcy Prawni

Sprawy personalne

Ksi

gowo

ść

i sprawozdawczo

ść

Inwestycje i administracja

Komitet kredytowy

Informatyka

Analiza i programowanie rozwoju

Zabezpieczenie

www.wszrze.edu.pl

Cele i funkcje bank

w komercyjnych

Przykładowa struktura organizacyjna banku (2)

DYREKCJA (ZARZ

JEDNOSTKI FUNKCJONALNE

JEDNOSTKI OPERACYJE

Kredyty i windykacja

Operacje bankowe

Rynek pieni

ęż

Radcy Prawni

Sprawy personalne

Ksi

gowo

ść

i sprawozdawczo

ść

Inwestycje i administracja

Komitet kredytowy

PION PROGRAMOWANIA
I ROWOJU

Marketing i reklama

Informatyka

Programowanie rozwoju

PION DZIAŁALNO

CI BIE

śĄ

CEJ

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

SPRAWOZDANIE
Z PRZEPŁYWÓW

ŚRODKÓW

PIENIĘśNYCH

BILANS

RACHUNEK

ZYSKÓW I STRAT

WPŁYWY

PIENIĘśNE

W DANYM

OKRESIE

WYDATKI

PIENIĘśNE

W DANYM

OKRESIE

KOSZTY

PRZYCHODY

KAPITAŁY

WYNIK FINANSOWY

MAJĄTEK

(BEZ

ŚRODKÓW

PIENIĘśNYCH)

STAN ŚRODKÓW

PIENIĘśNYCH

Cele i funkcje bank

w komercyjnych

Zasoby, strumienie pieni

ęż

ne i

ródła kreowania zysku

www.wszrze.edu.pl

Cele i funkcje bank

w komercyjnych

Aktywa i pasywa banku (1)

rodki gospodarcze = MAJ

TEK BANKU = AKTYWA

ródła finansowania = KAPITAŁY BANKU = PASYWA

MAJ

TEK OBROTOWY

MAJ

TEK TRWAŁY

KAPITAŁ OBCY

KAPITAŁ WŁASNY

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Cele i funkcje bank

w komercyjnych

Aktywa i pasywa banku (2)

MAJ

TEK OBROTOWY

rodki pieni

ęż

Nale

Papiery warto

ciowe

Gotówka

rodki na rachunku w NBP

Rezerwa obowi

zkowa

Podmioty finansowe

Podmioty niefinansowe

Bud

Dłu

nicy ró

www.wszrze.edu.pl

Cele i funkcje bank

w komercyjnych

Aktywa i pasywa banku (3)

MAJ

TEK TRWAŁY

Finansowe składniki

Rzeczowy maj

tek

Warto

ci niematerialne i prawne

yczki podporz

dkowane

Udziały afiliacyjne

Udziały partycypacyjne

rodki trwałe

Wyposa

enie

Inwestycje rozpocz

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Cele i funkcje bank

w komercyjnych

Aktywa i pasywa banku (4)

KAPITAŁY BANKU

Kapitał obcy - ZOBOWI

ZANIA

Kapitał własny (S.A.)

Podmioty finansowe

Podmioty niefinansowe

Bud

Kapitał akcyjny

Kapitał zapasowy

Kapitał rezerwowy

Nabywcy papierów warto

ciowych

Inni wierzyciele

www.wszrze.edu.pl

Cele i funkcje bank

w komercyjnych

Wyniki działalno

ci banku

Przychody z tytułu odsetek
Koszty odsetek

Wynik z tytułu odsetek
Przychody z tytułu prowizji
Koszty z tytułu prowizji

Wynik z tytułu prowizji
Przychody z akcji, udziałów
Wynik na operacjach finansowych
Wynik z pozycji wymiany

Wynik na działalno

ci bankowej

Pozostałe przychody operacyjne
Koszty działania banku
Amortyzacja
Ró

nica warto

ci rezerw

Wynik na działalno

ci operacyjnej

Zyski nadzwyczajne
Straty nadzwyczajne

Wynik finansowy brutto

Wynik finansowy netto

Obowi

zkowe obci

ąż

enia wyniku finansowego

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

yczki i kredyty bankowe

Zagadnienia podstawowe

Operacje bankowe

Operacje bilansowe

Operacje pozabilansowe

Operacje czynne (aktywne)

Operacje bierne (pasywne

)

www.wszrze.edu.pl

yczki i kredyty bankowe

Zagadnienia podstawowe - umowa

Przez umowę kredytową bank zobowiązuje się oddać do
dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę
ś

rodków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a

kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach
określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu
wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty
prowizji od udzielonego kredytu (Art. 69 pkt.1)

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

yczki i kredyty bankowe

Zagadnienia podstawowe - umowa

Umowa kredytowa winna być zawarta na piśmie i określać
w szczególności (Art. 69 pkt. 2):

1) strony umowy,

2) kwotę i walutę kredytu,

3) cel, na który kredyt został udzielony,

4) zasady i termin spłaty kredytu,

5) wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany,

6) sposób zabezpieczenia spłaty kredytu,

7) zakres uprawnień banku związanych z kontrolą

wykorzystania i spłaty kredytu,

8) terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy

rodków pieniężnych,

9) wysokość prowizji (jeśli umowa ją przewiduje),

10) warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy.

www.wszrze.edu.pl

yczki i kredyty bankowe

Zagadnienia podstawowe

Bank uzale

nia przyznanie kredytu od zdolno

ci kredytowej kredytobiorcy.

czne zaanga

owanie banku w jednego kredytobiorc

(lub jednostki

powi

zane kapitałowo i organizacyjnie) nie mo

e przekroczy

25%

funduszy własnych banku.

W przypadku stosowania zmiennej stopy procentowej nale

- okre

w umowie warunki zmiany stopy,

- powiadomi

o zmianie stopy, w sposób okre

lony w umowie, kredytobiorc

i por

czycieli.

W ogłoszeniach i ofertach dotycz

cych warunków udzielania kredytu na

cele konsumpcyjne banki maj

obowi

zek podawania wysoko

ci rocznej

stopy oprocentowania.

Bank, zawieraj

c transakcje kredytowe z pracownikami, akcjonariuszami

czy członkami swoich organów, nie mo

e ustala

warunków korzystniej-

szych ni

normalnie stosowane dla danego rodzaju transakcji.

Bank, w przypadku kredytów konsumpcyjnych, jest zobowi

zany do

informowania klientów o rzeczywistej stopie procentowej kredytu.

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

yczki i kredyty bankowe

Zagadnienia podstawowe - podział

Kredyty (czas)

krótkoterminowe - do 1 roku

rednioterminowe - okres spłaty od 1 roku do 5 lat

długoterminowe

- okres spłaty powy

ej 5 lat

w rachunku bie

żą

cym (otwartym)

w rachunku kredytowym (po

yczkowym)

obrotowe

inwestycyjne

Kredyty (cel)

www.wszrze.edu.pl

Kredyt w rachunku bie

żą

cym:

- płatniczy (kasowy),
- otwarty (linia kredytowa).

yczki i kredyty bankowe

Wybrane rodzaje transakcji

Kredyt dyskontowy.

Kredyt akceptacyjny i awale.

Leasing (bezpo

redni, po

redni, operacyjny, kapitałowy).

Kredyt lombardowy.

Kredyt hipoteczny.

Kredyty konsumpcyjne (ratalne).

Wykup wierzytelno

ci (handlowych, leasingowych,

układowych, Skarbu Pa

stwa, itp.).

Factoring.

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

yczki i kredyty bankowe

Ocena ryzyka transakcji

Ryzyko transakcji oceniane jest na podstawie dokumentacji
kredytowej, zawieraj

cej informacje dotycz

ce:

1. charakterystyka kredytobiorcy,

rodki (maj

tek) produkcji,

3. klienci firmy - jej pozycja na rynku,

4. kierownictwo firmy,

5. ocena projektu (kredytowanego przedsi

wzi

cia),

6. analiza finansowa.

www.wszrze.edu.pl

yczki i kredyty bankowe

Ocena ryzyka transakcji - analiza finansowa

Na podstawie bilansu i rachunku wyników wyznaczane s

współczynniki, b

ce podstaw

oceny:

- realno

ci zakładanych efektów finansowych w okresie

kredytowania

- bie

żą

cej sytuacji ekonomiczno-finansowej kredytobiorcy,

- efektywno

ci kredytowanego przedsi

wzi

cia,

- realno

ródeł spłaty kredytu,

Analiza wska

nikowa prowadzona jest w oparciu o:

- wska

niki płynno

ci,

- wska

niki wiarygodno

ci kredytowej,

- wska

niki zyskowno

ci,

- wska

niki sprawno

ci zarz

dzania,

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

yczki i kredyty bankowe

Ocena ryzyka transakcji

Metody oceny zdolności płatniczej

Metody ilościowe

Metody jakościowe

Metody mieszane

www.wszrze.edu.pl

yczki i kredyty bankowe

Zabezpieczenie

Podstawow

gwarancj

dla banku powinna by

sytuacja

gospodarcza i finansowa kredytobiorcy, jego zdolno

ść

spłaty kredytu oraz terminowo

ść

regulowania zobowi

Przyczyny wzrostu znaczenia zabezpieczenia:

A) pojawienie si

znacznej grupy kredytobiorców –

nowopowstałych podmiotów gospodarczych,

B) tendencja do pogarszania si

kondycji finansowej wielu

przedsi

biorstw i cz

ste przypadki utraty zdolno

kredytowej nawet, do niedawna, bardzo wiarygodnych
kredytobiorców,

C) niepewno

ść

warunków gospodarowania (wzrost ryzyka).

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

yczki i kredyty bankowe

Zabezpieczenie

Zabezpieczenie materialne - polega na przekazaniu
kredytodawcy ekwiwalentnej lub pewnej sumy
pieniężnej bądź innych wartości majątkowych

Zabezpieczenie prawne - ma na celu uzyskanie przez
kredytodawcę możliwości odzyskania kredytu od osób
trzecich lub stworzenia kredytodawcy pozycji
uprzywilejowanej w stosunku do innych wierzycieli
przy ewentualnym dochodzeniu roszczeń z majątku
kredytobiorcy.

www.wszrze.edu.pl

yczki i kredyty bankowe

Zabezpieczenie

Zabezpieczenia materialne:
- kaucja,
- blokada

rodków pieni

ęż

nych,

- przewłaszczenie rzeczy ruchomych na zabezpieczenie

Zabezpieczenia prawne:
- por

czenie osoby trzeciej według prawa cywilnego lub

wekslowego
- gwarancja bankowa lub innej osoby prawnej,
- przelew wierzytelno

ci (cesja nale

ci od odbiorców),

- zastaw na maj

tku ruchomym,

- hipoteka (zwykła lub kaucyjna),
- ubezpieczenie kredytu w instytucjach ubezpieczeniowych
- przej

cie długu

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

yczki i kredyty bankowe

Zabezpieczenie

Kryteria wyboru zabezpieczenia:
- rodzaj i wysoko

ść

kredytu oraz termin jego spłaty,

- charakter prawny kredytobiorcy,
- sytuacja finansowa kredytobiorcy,
- ogólne i indywidualne ryzyko,
- cel poszczególnych form zabezpieczenia kredytu (z
uwzgl

dnieniem pracochłonno

ci i kosztów),

- skuteczno

ść

zabezpieczenia (realna mo

liwo

ść

zabezpieczenia ewentualnych roszcze

banku).

Cechy dobrego zabezpieczenia:
- łatwe do wyceny,
- warto

ciowe,

- łatwe do obci

ąż

enia i niezbyt kosztowne (koszt

obci

ąż

enia),

- zbywalne,
- nale

żą

ce do kredytobiorcy,

- gwarantuj

ce odzyskanie po

yczonych pieni

dzy,

- mało skomplikowane i zrozumiałe dla stron.

www.wszrze.edu.pl

Operacje depozytowe i inne us

ugi bankowe

Gromadzenie

rodków pieni

ęż

nych

ródłem środków gromadzonych w ramach operacji

biernych banku mogą być:

- wkłady oszczędnościowe ludności;

- pieniądz transakcyjny i lokaty terminowe jednostek

gospodarczych, przechowywane na rachunkach

bankowych;

- środki pieniężne sfery budżetowej, różnych instytucji,

przechowywane na rachunkach bankowych;

- lokaty przyjmowane od innych banków;

- kredyt refinansowy zaciągany w banku centralnym.

Do operacji biernych zaliczymy również emisję akcji i
obligacji własnych.

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Operacje depozytowe i inne us

ugi bankowe

Rachunki bankowe

Banki prowadzą, w szczególności, następujące rodzaje rachunków

bankowych:

- bieżące;

- pomocnicze;

- lokat terminowych;

Bank w ramach prowadzonej obsługi klientów:

- otwiera rachunki bankowe;

- realizuje dyspozycje gotówkowe (wpłaty, wypłaty);
- realizuje dyspozycje bezgotówkowe: uznaniowe (wpływ)

i obciążeniowe (wypłaty bezgotówkowe);

- oszczędnościowe;

- zamyka rachunki bankowe;

www.wszrze.edu.pl

Operacje depozytowe i inne us

ugi bankowe

Rozliczenia pieni

ęż

Rozliczenia pieni

ęż

Rozliczenia bezgotówkowe

Rozliczenia gotówkowe

Formy rozlicze

bezgotówkowych

Czeki:

- gotówkowe (kasowe)

- rozrachunkowe (potwierdzone, gwarantowane)

Polecenie przelewu

Akredytywa

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Zagadnienia podstawowe

... Zarządzanie aktywami i pasywami definiowane jest jako proces planowania,
wdrażania i kontrolowania działań kształtujących wolumen, strukturę, jakość

i płynność aktywów i pasywów banku oraz terminy płatności (zapadalność/

wymagalność) i stopień wrażliwości na zmiany stóp procentowych.
Wymaganym rezultatem skutecznego zarządzania aktywami i pasywami są
stabilne i odpowiednio duże dochody odsetkowe netto osiągane przez bank
dzięki efektywnemu pozyskiwaniu i wykorzystywaniu zasobów finansowych
(tj. dzięki posiadaniu właściwej struktury aktywów i pasywów) przy optymalnym
poziomie ryzyka finansowego...

* Bereza, S., Zarządzanie ryzykiem bankowym, Związek Banków Polskich, Warszawa 1992;

Grabczan, W., Rachunkowość menedżerska w zarządzaniu bankiem, Fundacja Rozwoju
Rachunkowości w Polsce, Warszawa 1996.

Elementy zarz

dzania bankiem

www.wszrze.edu.pl

Analiza wyników - zakres

√

rentowność

√

płynność

√

bezpieczeństwo finansowe banku

√

struktura aktywów, pasywów i rachunku wyników

√

zmiany w majątku oraz kapitałach banku

Ocena sytuacji banku

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Analiza wyników - techniki

√

Sprawozdania porównawcze

√

Sprawozdania o zmianie sytuacji finansowej

√

Analiza rozkładu procentowego

√

Sprawozdania zindeksowane

√

Analiza wskaźnikowa

Ocena sytuacji banku

www.wszrze.edu.pl

Wybrane wska

niki oceny sytuacji banku

Ocena sytuacji banku

Wskaźniki

Rentowności

Wypłacalności

Płynności

Jakości aktywów

- ROA
- ROE

- Współczynnik
wypłacalności

- Płynność bieżąca
- Płynność do 1M
- Płynność do 3M

- Jakość należności
- Jakość papierów
wartościowych

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

warto

ci wska

nika w por

wnaniu z jego warto

graniczn

kszta

towanie si

warto

ci wska

nika w czasie

por

wnanie warto

ci wska

nika z wielko

planowan

na dany okres,

por

wnanie warto

ci w relacji do sektora lub

wyodr

bnionej grupy bank

o tej samej wielko

i profilu

dzia

alno

ci,

okre

lenie przyczyn zmian sytuacji (np. model

DuPonta

)

Podstawowe

obszary analizy wska

nikowej:

Elementy zarz

dzania bankiem

www.wszrze.edu.pl

Metody oceny sytuacji banku

• Metody oparte na analizie sprawozdań finansowych,
• Metody służące pomiarowi efektywności działania z

uwzględnieniem kosztu kapitału własnego (EVA, SVA)–
najważniejsze dla właścicieli banku i osób
zarządzających,

• Metody służące pomiarowi efektywności operacji

mających wpływ na bilans, ze szczególnym
uwzględnieniem operacji aktywnych (RORAC/RAROC)
oraz wyznaczaniu ich cen – głownie wykorzystywane
przez osoby zarządzające,

• Metody służące pomiarowi i racjonalizacji kosztów

działania oraz cen produktów nieodsetkowych (ABC –
rachunek kosztów działań)

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Metody oceny sytuacji banku

oparte na analizie sprawozda

finansowych

Analiza wstępna
Analiza pogłębiona
Dekompozycja ROE

www.wszrze.edu.pl

Metody oceny sytuacji banku

oparte na analizie sprawozda

finansowych

Analiza wstępna

Kształtowanie się wybranych pozycji bilansowych w relacji
podstawy odniesienia

Analiza pozioma (dynamika)

Analiza pionowa (struktura)

nom

Pozycja

Dynamika

inf

1 stopa

Dynamika

nom

real

odniesieni

podstawy

Wart

Pozycji

Wart

Udział

Wart_podstawy_odniesienia to np.:
Aktywa razem, przychody ogółem, koszty ogółem, fundusze własne

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Metody oceny sytuacji banku

oparte na analizie sprawozda

finansowych

Analiza pogłębiona

Analiza wskaźników finansowych gdzie bazą odniesienia
mogą być:
• czas,
• grupa rówieśnicza,
• plan.

Wskaźniki finansowe
• efektywności,
• wypłacalności i płynności,
• jakości aktywów i zobowiązań pozabilansowych,
• giełdowe

www.wszrze.edu.pl

Metody oceny sytuacji banku

oparte na analizie sprawozda

finansowych

Wskaźniki efektywności

Wskaźniki rentowności

aktywa

finansowy

wynik

ROA

wlasny

kapital

finansowy

wynik

ROE

Wskaźnik marży zysku

operacyjne

przychody

finansowy

wynik

Wskaźniki marży odsetkowej

odsetkowe

aktywa

odsetkowy

wynik

Marża

odsetkowe

pasywa

odsetkowe

koszty

odsetkowe

aktywa

odsetkowe

przychody

Spread

−

Wskaźniki obciążenia wyniku odsetkowego

bankowej

dzial

wynik

rezerw

saldo

rezerwami

Obc

bankowej

dzial

wynik

dzialania

koszty

kosztami

Obc

Wskaźniki efektywności zatrudnienia

ych

zatrudnion

liczba

aktywa

ych

zatrudnion

liczba

wynik

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Metody oceny sytuacji banku

oparte na analizie sprawozda

finansowych

Wskaźniki wypłacalności i płynności

Współczynnik wypłacalności

Wskaźniki płynności

aktywa

plynne

aktywa

plynnych

akt

udz

Wsk

nieplynne

aktywa

wlasne

fundusze

fund

nieplynn

akt

pokr

Wsk

niestabil

depozyty

plynne

aktywa

ktotkoterm

plynn

Wsk

aktywa

stabil

depozyty

rdzennych

dep

Wsk

www.wszrze.edu.pl

Metody oceny sytuacji banku

oparte na analizie sprawozda

finansowych

Wskaźniki jakości aktywów

ogolem

naleznosci

zagrozone

naleznosci

Jakosc

ogolem

aktywa

pracujace

aktywa

pracujacyc

akt

Wsk

akcje

zysk

gieldowa

cena

Wskaźniki giełdowe

Cena do zysku (P/E - price earnings ratio)

akcje

ksiegowana

wartosc

gieldowa

cena

Cena do wartości księgowej (P/BV - price book value
ratio)

gieldowa

cena

akcje

dywidenda

Stopa dywidendy (DY – divident yield)

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Metody oceny sytuacji banku

oparte na analizie sprawozda

finansowych

Dekompozycja ROE

Model (piramida) DuPonta

ROA

Kapitaly

Aktywa

ROA

ROE

ROA

ROE

ROE – zwrot z kapitału, ROA – zwrot z aktywów
EM (equity multiplier) – dźwignia, mnożnik kapitału,
AU (assets utilization) – wskaźnik wykorzystania aktywów,
PM (profit margin) – marża zysku.

www.wszrze.edu.pl

Metody oceny sytuacji banku

oparte na analizie sprawozda

finansowych

Rentowność a ryzyko

1.5

10%

15%

Firma

1.5%

15%

Bank

ROA

ROE

≈

≤

≈

cook

≈

≥

Cook

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Nadz

r bankowy

Banki są instytucjami zaufania publicznego, których
działalność podlega kontroli instytucji nadzorczych.

Celem działania instytucji nadzorczych jest zapewnienie:
• bezpieczeństwa środków zgromadzonych w bankach,
• zgodności działalności banków z przepisami

ustawowymi, statutem oraz decyzją o wydaniu
zezwolenia na utworzenia banku.

www.wszrze.edu.pl

Nadz

r bankowy

W Unii Europejskiej występują trzy formy sprawowania
nadzoru nad działalnością banków:
• nadzory solo,
• nadzory mieszane
• nadzory zintegrowane

Zintegrowany

Mieszany

Solo

Razem

Liczba

„nowych”

krajów UE

Liczba

„starych”

krajów UE

Typ nadzoru

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Nadz

r bankowy

Instytucja nadzorująca działalność banków kontroluje:
• tworzenie banku – na uruchomienie samodzielnej

działalności banku potrzebna jest licencja i zgoda
nadzoru,

• funkcjonowanie – działalność banku podlega

ograniczeniom wynikającym z obowiązujących regulacji
ostrożnościowych, chodzi tu ograniczanie ryzyka w
działalności banków,

• sanacja banku – w przypadku kłopotów finansowych;

jeżeli dalsza działalność nie jest możliwa* następuje
likwidacja lub upadłość.

*Jeżeli aktywa banku nie wystarczają na pokrycie jego zobowiązań

www.wszrze.edu.pl

Nadz

r bankowy

Podstawowe normy ostrożnościowe

Utrzymanie płynno

ci banku

Płynno

Nadzorcze normy
płynno

Kompensacja strat
wynikaj

cych z posiadanych

aktywów (w tym kredytów
zagro

onych)

Kredytowe-
niewypłacalno

kontrahenta

Rezerwy (celowe
i ogólne)

Ograniczenie ł

cznej

ekspozycji banku na ryzyko

Kredytowe,
rynkowe,
operacyjne

Współczynnik
wypłacalno

Dywersyfikacja portfela
aktywów i zmniejszenie
uzale

nienia kondycji banku

od kondycji pojedynczych
kredytobiorców

Kredytowe-
niewypłacalno

kontrahenta

Limity
koncentracji
zaanga

owa

Cel

Rodzaje ryzyka

Regulacja

ostro

ciowa

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Nadz

r bankowy

Podstawowe normy ostrożnościowe zostały ustanowione
następującymi przepisami:
• ustawa Prawo bankowe (limity koncentracji, rezerwy ogólne,

fundusze własne, współczynnik wypłacalności – zasady
ogólne,

• uchwały Komisji Nadzoru Finansowego (nadzorcze normy

płynności, współczynnik wypłacalności, fundusze własne,
pomiar ryzyka koncentracji – doprecyzowanie zapisów
ustawowych)

• rozporządzenie ministra finansów (zasady tworzenia rezerw

na ryzyko w działalności banków – dla banków stosujących
PSR

, MSR/MSSF

dla banków, które je stosują)

PSR - Polskie Standardy Rachunkowości.

MSR - Międzynarodowe Standardy Rachunkowości,
MSSF - Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej.

www.wszrze.edu.pl

Finansowanie ryzyka

Kapitał własny

Rezerwy celowe

Straty nieoczekiwane (UL),

spowodowane ponoszonym

ryzykiem

Straty oczekiwane (EL),

spowodowane ponoszonym

ryzykiem kredytowym

Uchwały Komisji Nadzoru Bankowego

Rozporządzenia Ministra Finansów

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Geneza

√

Dynamiczny rozwój rynków finansowych w
latach 90-tych

√

Uproszczone zasady oceny ryzyka
kredytowego w Basel I

√

wiadczenia zwi

zane z ocen

ryzyka

rynkowego

√

Katastrofy finansowe lat 90-tych

Nowa Umowa Kapita

owa

www.wszrze.edu.pl

Przes

anki wprowadzenia NUK

Sektor bankowy

wzrost elastyczno

ci rozwi

w zakresie pomiaru adekwatno

Nadzór bankowy

dodatkowe narz

dzia w zakresie

nadzorowania banków

Społecze

stwo

zwi

kszenie bezpiecze

stwa sektora

bankowego i szerszy dost

p do informacji.

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Obszary zmian:

Edukacyjny

Organizacyjny

Informatyczno - technologiczny

Nowa Umowa Kapita

owa

www.wszrze.edu.pl

Nowa Umowa Kapita

owa

Istota zmian

Nowe podej

cie do pomiaru adekwatno

kapitałowej:

I filar – minimalne wymogi kapitałowe w

kształcie zbli

onym do obecnego

II filar – nadzorcza ocena adekwatno

kapitałowej

III filar – dyscyplina rynkowa

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Nowa Umowa Kapita

owa

Zmiany dotychczasowych regulacji

Zasada trzech filarów

Zró

nicowane metody szacowania

kapitału na pokrycie ryzyka kredytowego

Uwzgl

dnienie ryzyka operacyjnego

Uwzgl

dnienie innych rodzajów ryzyka

(Filar II)

www.wszrze.edu.pl

Wsp

czynnik wyp

acalno

Fundusze własne

Aktywa i

zobowiązania

pozabilansowe

ważone ryzykiem

≥

1988

Współczynnik wypłacalności nazywany jest także współczynnikiem
Cooka – po raz pierwszy został zaproponowany w lipcu 1988 przez
Bazylejski Komitet Nadzoru pod przewodnictwem Roberta Cooka

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Fundusze własne

Aktywa i

zobowiązania

pozabilansowe

ważone ryzykiem

12,5*R.rynkowe

≥

1996

Wsp

czynnik wyp

acalno

Współczynnik wypłacalności nazywany jest także współczynnikiem
Cooka – po raz pierwszy został zaproponowany w lipcu 1988 przez
Bazylejski Komitet Nadzoru pod przewodnictwem Roberta Cooka

www.wszrze.edu.pl

Fundusze własne

Aktywa i

zobowiązania

pozabilansowe

ważone ryzykiem

12,5*R.rynkowe

12,5*R.operacyjne

≥

2007

Wsp

czynnik wyp

acalno

Współczynnik wypłacalności nazywany jest także współczynnikiem
Cooka – po raz pierwszy został zaproponowany w lipcu 1988 przez
Bazylejski Komitet Nadzoru pod przewodnictwem Roberta Cooka

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

„... Zarz

dzanie ryzykiem obejmuje przedsi

wzi

cia

maj

ce na celu planow

i celow

analiz

oraz

sterowanie ryzykami wyst

puj

cymi w

działalno

ci rynkowej, a tak

e kontrole

podejmowanych przedsi

wzi

ęć

...”

Analiza ryzyka bankowego

Ryzyko bankowe

www.wszrze.edu.pl

Ryzyko bankowe

AKTYWA

Kształtowanie:

- struktury

ilo

ciowej,

- stóp

procentowych

PASYWA

Kształtowanie:

- struktury

ilo

ciowej,

- stóp

procentowych

CEL:

1. Maksymalizacja

mar

y finansowej

2. Minimalizacja zagro

enia

ryzykiem:
- płynno

ci,

- stopy procentowej,
- kredytowym,
- walutowym

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Istota ryzyka

Ryzyko bankowe

Ryzyko finansowe

Ryzyko operacyjne

Ryzyko płynności

Ryzyko wyniku

Ryzyko partnera

Ryzyko rynkowe

www.wszrze.edu.pl

Obszary ryzyka

Podstawowe rodzaje ryzyka, na które
nara

one s

banki:

√

Ryzyko kredytowe

√

Ryzyko rynkowe (w tym walutowe)

√

Ryzyko stopy procentowej w portfelu
bankowym

√

Ryzyko płynności

√

Ryzyko operacyjne

√

Inne

Ryzyko wyniku finansowego
Ryzyko kapitałowe

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Ryzyko kredytowe związane jest z możliwością nie
wywiązania się kontrahenta banku z obowiązku zwrotu
udzielonych kontrahentowi przez bank należności. Jest to
ryzyko wpływające w sposób najbardziej istotny na
działalność banku, ponieważ niespłacenie udzielonych
należności wiąże się z poniesieniem przez bank
ewentualnych dużych strat. Wpływ tego ryzyka w sposób
największy wpływa na uzyskiwane wyniki finansowe
banku

Ryzyko bankowe

www.wszrze.edu.pl

Ryzyko rynkowe to ryzyko negatywnego wpływu zmian
w poziomie rynkowych stóp procentowych (portfel
handlowy) oraz kursów walut na wyniki finansowe banku
(o ile bank prowadzi działalność dewizową). Ryzyko
walutowe związane jest z niekorzystnymi zmianami
kursów walut obcych w stosunku do PLN, co może
prowadzić do znacznych strat w przypadku otwartych
pozycji w walutach obcych.

Ryzyko bankowe

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Ryzyko operacyjne związane jest ze stratami przychodów
lub wzrostem kosztów działania na skutek strat pośrednich
oraz kosztów utraconych możliwości (koszt alternatywny)
oraz utraconymi korzyściami. Ryzyko to wynika z
niewłaściwych lub zawodnych procesów wewnętrznych,
ludzi i systemów, lub też ze zdarzeń zewnętrznych.

Ryzyko bankowe

www.wszrze.edu.pl

Ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej wynika
z możliwości znacznego spadku wyniku odsetkowego
Banku przy niekorzystnych zmianach podstawowych stóp
procentowych.

Ryzyko bankowe

Ryzyko koncentracji wynika ze zbyt dużego
zaangażowania wobec danego klienta, branży lub
stosowania w większości jednorodnego typu
zabezpieczenia.

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Ryzyko płynności wynika z możliwości i zagrożenia
utraty zdolności do terminowego wywiązywania się z
bieżących i przyszłych zobowiązań bilansowych i
pozabilansowych w terminie ich wymagalności bez
ponoszenia nie akceptowalnych strat. Ryzyko płynności
jest jednym z najważniejszych ryzyk w działalności banku

Ryzyko bankowe

www.wszrze.edu.pl

Ryzyko wyniku finansowego wynika z niewłaściwej
dywersyfikacji zysku lub niezdolności banku do
utrzymania wystarczającego i stabilnego poziomu
rentowności. Jeżeli bank nie jest w stanie generować
odpowiedniego poziomu zysku, skutkować to może
ograniczeniem skali działalności.

Ryzyko bankowe

Ryzyko kapitałowe odnosi się do niewłaściwej struktury
funduszy własnych dla skali i rodzaju działalności banku
lub problemów banku w pozyskaniu dodatkowego
kapitału, w szczególności, gdy proces ten musi być
przeprowadzony szybko lub w czasie niesprzyjających
warunków rynkowych.

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Marketing bankowy

Działalno

ść

marketingowa banku

1. Zrozumienie potrzeb i preferencji Klientów
2. Opracowanie programu marketingu, obejmującego:

- produkty,
- ceny produktów,
- promocję,
- dystrybucję,

Potrzeby

klienta

Zintegrowany

marketing

Realizacja

zysku

www.wszrze.edu.pl

Marketing bankowy

Specyfika marketingu bankowego

Czynniki decydujące o specyfice marketingu bankowego:
- specyfika rynku finansowego,
- ograniczenia wynikające z prawa bankowego,
- specyfika klienta bankowego,
- specyfika instrumentów marketingowych, w tym:

personelu,
produktu,
ceny produktu,
sieci dystrybucyjnej,
promocji bankowej.

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Marketing bankowy

Potrzeby i oczekiwania klientów

• bezpieczeństwo,
• korzyści,
• wygoda,
• nowoczesność,
• przyjemność,
• solidarność,
• wyłączność

Podstawowe oczekiwania Klientów banku:

www.wszrze.edu.pl

Marketing bankowy

Specyfika produktu bankowego

• niematerialność,
• łatwa kopiowalność,
• względnie długa faza życia,
• możliwość odtwarzania produktu w czasie,
• nierozłaczność (jedność wytwarzania, dystrybucji

i konsumpcji)

Cechy decydujące o specyfice produktu bankowego:

Czynniki decydujące o konkurencyjności:
• innowacyjność,
• wysoka jakość,
• korzystna cena,
• skuteczna reklama

Klient nabywa produkt nie dla niego samego ale dla
korzyści jakie osiąga.

Podstawy bankowości

20-11-2009

www.wszrze.edu.pl

Marketing bankowy

Cykl

ycia produktu bankowego

Sprzedaż

Czas

Faza
rozwoju

Faza
nasycenia

Faza
spadku

www.wszrze.edu.pl

Marketing bankowy

Strategie rozwoju usług bankowych

1. Penetracja rynku

Stare usługi w dotychczasowym segmencie rynku

2. Rozwój rynku

Stare usługi dla nowych segmentów rynku

3. Rozwój produktów

Nowe usługi w dotychczasowym segmencie rynku

4. Zróżnicowanie rynku

Nowe usługi dla nowych segmentów rynku

5. Restrukturyzacja oferty

Likwidacja usługi świadczonej w dotychczasowym
segmencie rynku

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Podstawy bankowości 1, BANKOWOŚĆ, PODSTAWY BANKOWOŚCI
Podstawy bankowości 3, studia, semestr 1, wykłady, podstawy bankowości
podstawy bankowosci
podstawy bankowo¶ci 1, Finanse, Finanse
test bankowosc, BANKOWOŚĆ, PODSTAWY BANKOWOŚCI
podstawy ekonomii 2009
Bankowosc, Podstawy bankowości (11 stron)
Podstawy bankowości 2, BANKOWOŚĆ, PODSTAWY BANKOWOŚCI
podstawy bankowości (1)
podstawy bankowości (113 str)(1), Bankowość i Finanse
Test podstawy genetyki 2009 tech, Biologia - testy liceum
test podstawy finansow 2009, finanse, FINanNSE, fwdfwd
MATERIALY WYKLADOWE Podstawy budownictwa 2009 KONSTRUKCJA I ELEMENTY BUDYNKU
język angielski matura poziom podstawowy maj 2009, Matura j angielski (maj 2009) transkrypcja
test z bankowosci 2009, FiR, Bankowosc

więcej podobnych podstron