DGP 2014 12 15 rachunkowosc i audyt

background image

Podstawa prawna

wpis znajdzie się w trzecim dziale Krajowego Rejestru Sądowego.

RACHUNKOWOŚĆ

i AUDYT

Podstawa prawna

RADZI

Firma będzie musiała poinformować o dniu

kończącym jej rok obrotowy

Agnieszka Pokojska
agnieszka.pokojska@infor.pl

Chodzi tu o ustawę z 28 listopada 2014 r.

nowelizującą m.in. kodeks spółek handlo-

wych, która czeka na podpis prezydenta.

Przy tej okazji zostanie również zmieniona

ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym.

To natomiast oznacza, że od 15 stycznia

przyszłego roku w trzecim dziale rejestru

przedsiębiorców pojawią się nowe dane,

m.in. o dniu kończącym rok obrotowy.

Nie będzie też już wystarczająca sama

wzmianka o złożeniu sprawozdania fi-

nansowego. Przy tej okazji trzeba będzie

też podać datę złożenia rocznego raportu

i wskazać rok obrotowy.

Z kolej przedsiębiorcy, którzy nie mają

obowiązku sporządzenia i złożenia spra-

wozdania finansowego, będą musieli wpi-

sywać wzmiankę o tym w trzecim dziale.

Dlatego pojawi się również zmiana

w ustawie o rachunkowości. Zgodnie z no-

wym przepisem (art. 70a) spółki jawne osób

fizycznych i spółki partnerskie, które nie

prowadzą ksiąg rachunkowych, bo nie mu-

szą (nie przekroczyły przychodów o rów-

nowartości 1,2 mln euro), i nie robią tego

dobrowolnie, będą musiały składać do KRS

oświadczenie o braku obowiązku sporzą-

dzania i składania sprawozdań. Kierowni-

cy takich jednostek będą mieli na to sześć

miesięcy od końca roku obrotowego (tj. za

2014 rok do końca czerwca 2015 r.).

Kiedy złożyć

Również podmioty figurujące w rejestrze,

które prowadzą pełne księgi, nie muszą

się spieszyć z wpisaniem do KRS informa-

cji o roku obrotowym. Wniosek w tej spra-

wie będą musiały złożyć wraz z pierwszym

wnioskiem o wpis wzmianki o złożeniu

sprawozdania finansowego. A więc gdy rok

obrotowy pokrywa się z kalendarzowym,

będzie to przy składaniu sprawozdania

za 2014 rok. Roczne raporty składa się do

KRS w ciągu 15 dni od ich zatwierdzenia

(tj. 6 miesięcy od dnia bilansowego). Czyli

gdy rok obrotowy pokrywa się z kalenda-

rzowym, jest na to czas maksymalnie do

15 lipca.

Co ważne, za przekazanie informacji

o roku obrotowym nie trzeba będzie płacić.

Opłata zostanie pobrana tylko od wniosku

o wpis wzmianki o złożeniu sprawozdania

finansowego – 40 zł i za ogłoszenie wpisu

w Monitorze Sądowym i Gospodarczym

– 100 zł. Tak samo będzie, gdy wniosek

o umieszczenie danych o dniu kończącym

rok obrotowy zostanie złożony oddzielnie.

Jeżeli jednak taka informacja w ogóle nie

zostanie wpisana do rejestru w terminie

12 miesięcy od dnia wejścia w życie zmian

(tj. do 15 stycznia 2016 r.), sąd rejestrowy

dokona jej wpisu z urzędu.

Sąd wymierza grzywny

Dane o roku obrotowym są potrzebne, aby

w przyszłości system teleinformatyczny

KRS miał możliwość automatycznego ge-

nerowania informacji, że podmiot wpisany

do rejestru nie wywiązał się z obowiązku

złożenia sprawozdania pomimo upływu

terminu. Dzięki temu sądy rejestrowe będą

mogły skuteczniej egzekwować ten obo-

wiązek.

Już dziś bowiem, jeżeli podmiot nie skła-

da sprawozdań do KRS, sąd może wszcząć

postępowanie przymuszające. Polega ono

na wezwaniu do złożenia dokumentów

przewidzianych przepisami ustaw o ra-

chunkowości i KRS. W razie niewykonania

obowiązków w wyznaczonym (siedmiodnio-

wym) terminie sąd nakłada grzywnę na

obowiązane osoby. W jednym postanowie-

niu sąd może wymierzyć grzywnę nie wyż-

szą niż 1000 zł. Grzywna w tej wysokości

może zostać wymierzona trzykrotnie. Gdy

to nie przyniesie efektu, sąd może pona-

wiać jej nakładanie już bez ograniczenia

kwotowego. W praktyce zdarza się, że są

to kwoty opiewające na kilkadziesiąt ty-

sięcy złotych.

Także do urzędu

Podmioty sporządzające sprawozdania za

2014 rok muszą też pamiętać o ich przeka-

zaniu fi skusowi. Od 1 stycznia 2015 r. zacznie

obowiązywać art. 80b kodeksu karnego skar-

bowego. A to oznacza, że niedopełnienie tego

obowiązku będzie traktowane jak wykrocze-

nie skarbowe zgrożone grzywną. W 2015 roku

co do zasady będzie można nałożyć karę od

175 zł do 35 000 zł. Wysokość grzywny jest

bowiem uzależniona od minimalnego wy-

nagrodzenia ( w 2015 roku – 1750 zł) i może

wynosić od jednej dziesiątej tej kwoty do jej

dwudziestokrotności.

Przy tym należy pamiętać, że termin

składania sprawozdań do urzędu nie jest

jednolity. Osoby fizyczne prowadzące

księgi rachunkowe muszą je dostarczyć

fiskusowi wraz z deklaracją podatkową,

tj. najpóźniej 30 kwietnia (art. 45 ustawy

o PIT). Z kolei podatnik CIT ma obowią-

zek przekazania dokumentów do urzędu

skarbowego w ciągu dziesięciu dni od daty

zatwierdzenia rocznego sprawozdania fi-

nansowego (art. 27 ust. 2 ustawy o CIT).

Podstawa prawna

Ustawa z 28 listopada 2014 r. o zmianie ustawy – Kodeks

spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw – czeka

na podpis prezydenta.

Ustawa z 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądo-

wym (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1203 ze zm.).

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U.

z 2013 r. poz. 330 ze zm.).

Ustawa z 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podat-

ku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku

dochodowym od osób fi zycznych oraz niektórych innych

ustaw (Dz.U. z 2014 r. poz. 1328).

Ustawa z 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy

(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 186 ze zm.).

Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym

od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.).

Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób

fi zycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).

Taki

wpis znajdzie się w trzecim dziale Krajowego Rejestru Sądowego.

Pod groźbą kary wymagać tego będą

przepisy nowelizacji, która wejdzie w życie 15 stycznia 2015 r.

Poniedziałek

15 grudnia 2014

nr 242 (3883)

gazetaprawna.pl

DZIENNIK.PL FORSAL.PL

RACHUNKOWOŚĆ

RACHUNKOWOŚĆ

RACHUNKOWOŚĆ

RACHUNKOWOŚĆ

RACHUNKOWOŚĆ

RACHUNKOWOŚĆ

RACHUNKOWOŚĆ

RACHUNKOWOŚĆ

RACHUNKOWOŚĆ

RACHUNKOWOŚĆ

RACHUNKOWOŚĆ

RACHUNKOWOŚĆ

i AUDYT

AUDYT

AUDYT

AUDYT

AUDYT

D O D A T E K D L A P R E N U M E R A T O R Ó W

Dowiedziałam się, że dla jednostek samorządu tery-
torialnego wprowadzono dodatkowy obowiązek
przekazywania sprawozdań miesięcznych za listopad
za pośrednictwem regionalnej izby obrachunkowej do
Ministerstwa Finansów. O które sprawozdania chodzi?
Jak należy to prawidłowo przeprowadzić? Kiedy upływa
termin?

J

ednostki samorządu

terytorialnego po

raz pierwszy w tym

roku sprawozdania

Rb-27S oraz Rb-28S

za listopad 2014 r.

przekazują za pośred-

nictwem regionalnej

izby obrachunkowej

do Ministerstwa

Finansów. Przypomi-

namy, że Rb-27S to

sprawozdanie z

wykonania planu

dochodów budżeto-

wych samorządowej

jednostki budżetowej/

jednostki samorządu

terytorialnego. Rb-28S

zaś to sprawozdanie

z wykonania planu

wydatków budżeto-

wych samorządowej

jednostki budżetowej/

jednostki samorządu

terytorialnego.

W załączniku nr 44

rozporządzenia mi-

nistra finansów

z 16 stycznia 2014 r.

w sprawie sprawoz-

dawczości budżeto-

wej określono terminy

przekazywania spra-

wozdań oraz od-

biorców sprawozdań

w zakresie budżetów

jednostek samorzą-

du terytorialnego.

Zgodnie z nim spra-

wozdania miesięcz-

ne Rb-27S i Rb-28S

za listopad zarządy

jednostek samorządu

terytorialnego prze-

kazują w terminie

do 22 grudnia 2014 r.

do właściwych regio-

nalnych izb obrachun-

kowych.

Należy pamiętać, że

zgodnie z par. 12 roz-

porządzenia są one

przekazywane przez

zarządy jednostek sa-

morządu terytorial-

nego do właściwych

regionalnych izb obra-

chunkowych w formie

dokumentu elektro-

nicznego i powinny

być opatrzone bez-

piecznym podpi-

sem elektronicznym

w rozumieniu ustawy

z 18 września 2001 r.

o podpisie elektronicz-

nym weryfikowanym

za pomocą ważnego

kwalifikowanego cer-

tyfikatu.

Sprawozdanie mie-

sięczne Rb-27S za li-

stopad sporządzane

jest w szczegółowości:

dział, rozdział, para-

graf, plan (po zmia-

nach) oraz dochody

wykonane.

Natomiast sprawoz-

danie Rb-28S za li-

stopad sporządzane

jest w szczegółowości:

dział, rozdział, para-

graf, plan (po zmia-

nach) oraz wydatki

wykonane. Sprawozda-

nie miesięczne Rb-27S

i Rb-28S za listopad

sporządza się narasta-

jąco za kolejne miesią-

ce roku budżetowego,

czyli powinny zawie-

rać dane od 1 stycznia

2014 r. do 30 listopada

2014 r.

Przypominamy

również, że zgodnie

z par. 24 załączni-

ka nr 39 w przypadku

stwierdzenia niepra-

widłowości w złożo-

nych sprawozdaniach

miesięcznych Rb-27S

i Rb-28S za listopad

korekt tych sprawoz-

dań zarząd jednostki

samorządu teryto-

rialnego nie przeka-

zuje do regionalnej

izby obrachunko-

wej, a tym samym nie

są one przekazywa-

ne do Ministerstwa

Finansów. Popraw-

ne dane uwzględ-

nia się odpowiednio

w sprawozdaniach

sporządzanych za naj-

bliższy okres spra-

wozdawczy.

Podstawa prawna

Rozporządzenie ministra

fi nansów z 16 stycznia 2014 r.

w sprawie sprawozdawczości

budżetowej (Dz.U. z 2014 r. poz. 119).

Ustawa z 18 września 2001 r.

o podpisie elektronicznym (t.j. Dz.U.

z 2013 r. poz. 262).

EKSPERT

RADZI

Jak przekazać sprawozdania Rb-27S i Rb-28S za listopad

KRYSTYNA GĄSIOREK

specjalistka

z zakresu sprawozdawczości

budżetowej

Kalendarium

W związku z rozliczeniem ksiąg za 2014 rok trzeba w 2015 roku wykonać następujące

czynności w terminie do:

26 marca – sporządzić zestawienie obrotów i sald,

31 marca – sporządzić jednostkowe i skonsolidowane sprawozdania fi nansowe,

30 kwietnia – złożyć sprawozdanie fi nansowe wraz z zeznaniem podatkowym do urzę-

du skarbowego w przypadku osób fi zycznych,

30 czerwca – przyjąć roczne sprawozdanie fi nansowe (robi to organ zatwierdzający),

10 lipca (tj. w ciągu 10 dni od zatwierdzenia sprawozdania) – złożyć sprawozdanie

fi nansowe do urzędu skarbowego w przypadku osób prawnych,

15 lipca (tj. w ciągu 15 dni od zatwierdzenia sprawozdania) – złożyć sprawozdanie

fi nansowe w rejestrze sądowym (koszt 140 zł), a w przypadku podmiotów, których spra-

wozdania są poddawane obowiązkowemu badaniu i nie podlegają publikacji w KRS,

do Monitora Sądowego i Gospodarczego (koszt 500 zł).

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

1 / 4

background image

sprawozdania

D2

Dziennik Gazeta Prawna, 15 grudnia 2014 nr 242 (3883)

gazetaprawna.pl

Tomasz Diering
starszy konsultant
w Dziale Rewizji Finansowej BDO,
biuro w Poznaniu

Jednostki gospodarcze działające w otocze-

niu konkurencyjnym muszą stale dostoso-

wywać się do zmiennych warunków ekono-

micznych. Przedsiębiorstwa, które weryfikują

swoją działalność na podstawie wskaźników

rentowności oraz płynności swoich aktywów,

stale dążą do poprawy efektywności funk-

cjonowania. Różne cele powodują, że ocze-

kiwania i wymagania odbiorców informacji

finansowej są coraz większe i zdecydowanie

bardziej szczegółowe. Posiadanie informacji

na temat rachunku przepływów pieniężnych

pozwala na lepsze zorientowanie się w sfe-

rze zarządzania finansami jednostki gospo-

darczej. Sytuacja ta dotyczy przede wszyst-

kim środków pieniężnych wpływających do

jednostki bądź wypływających z niej. Znając

możliwości rachunku przepływów pienięż-

nych, możemy wspomóc system zarządzania

podmiotu gospodarczego przez interpretację

takich parametrów jak płynność finansowa,

wypłacalność lub elastyczność finansowa.

Ważne wielkości ekonomiczne

W porównaniu z płynnością finansową

zysk w krótkim okresie jest tylko bezwar-

tościową wielkością ekonomiczną. Wiele

jednostek gospodarczych w swojej historii,

mimo dodatnich wyników finansowych,

nie mogło poradzić sobie z regulowaniem

bieżących zobowiązań. Wszystko przez

to, że spółki mogą do woli manipulować

swoim wynikiem za pomocą prostych na-

rzędzi rachunkowych. Okazuje się, że zysk

ekonomiczny w krótkim okresie nie musi

występować równolegle z płynnością fi-

nansową.

Płynność finansowa to zdolność przedsię-

biorstwa do przekształcenia aktywów niepie-

niężnych w gotówkę. Inaczej mówiąc, jest to

zdolność przedsiębiorstwa do dokonywania

zakupów wszelkiego rodzaju towarów i usług

wtedy, gdy są one potrzebne do zaspokajania

potrzeb produkcyjnych, jak też zdolność do

regulowania wszelkiego rodzaju zobowiązań

finansowych.

W odróżnieniu od zysku widocznego na po-

ziomie bilansu wzrost lub spadek środków

pieniężnych ma charakter obiektywny, po-

nieważ powstaje tylko jako różnica między

rzeczywistymi wpływami i wydatkami gotów-

kowymi. Jak pokazuje praktyka, niekoniecznie

musi okazać się to prawdą. Trzeba pamiętać,

że może nastąpić zmiana w bilansie środków

pieniężnych, np. wycena nieruchomości, ale

w rzeczywistości przepływ może wcale nie

wystąpić.

Potrzeba sporządzania rachunków prze-

pływów pieniężnych wynika również z nie-

doskonałości podstawowych elementów

sprawozdania finansowego – bilansu oraz

rachunku zysków i strat. Przewaga rachunku

środków pieniężnych nad pozostałymi skład-

nikami sprawozdania wynika między inny-

mi z tego, że jest on mniej podatny na ma-

nipulacje dzięki zastosowaniu określonych

wariantów polityki rachunkowości. Ważnym

celem sporządzania rachunku przepływu

środków pieniężnych jest określenie zdol-

ności jednostki od pozyskiwania gotówki.

Wartość poznawcza rachunku przepływu

środków pieniężnych polega m.in. na wy-

pełnieniu luki w dostarczonym przez bilans

i rachunek wyników wiernym obrazie sytu-

acji finansowej przedsiębiorstwa. To właśnie

rachunek przepływów pieniężnych najlepiej

oddaje sytuację panującą w jednostce w da-

nym okresie. Dzięki podziałowi na trzy rodza-

je działalności można lepiej ocenić jej efekty

pieniężne. Należy jednak pamiętać, że war-

tość poznawcza rachunku przepływów pie-

niężnych jest zależna od wybranej metody

jego prezentacji.

Możliwe metody

Metoda bezpośrednia polega na zaprezento-

waniu poszczególnych grup rzeczywistych

wpływów i wydatków pieniężnych. W przy-

padku tej metody w przepływach z działalno-

ści operacyjnej wykazuje się przede wszyst-

kim:

wpływy ze sprzedaży,

wypływy z tytułu dostaw i usług,

wypływy z tytułu wynagrodzeń,

wypływy z tytułu podatków i opłat.

Z kolei metoda pośrednia polega na wyj-

ściu z zysku netto i wprowadzeniu odpowied-

nich korekt tak, aby wyeliminować wszystkie

elementy, które wpłynęły na wynik finan-

sowy, a nie miały charakteru pieniężnego.

Podstawowe zasady dokonywania korekt są

następujące:

zmniejszenie niepieniężnych aktywów

bieżących jest dodawane do wyniku fi-

nansowego;

zwiększenie niepieniężnych aktywów bie-

żących jest odejmowane od wyniku finan-

sowego;

zmniejszenie zobowiązań jest odejmowane

od wyniku finansowego;

zwiększenie zobowiązań jest dodawane do

wyniku finansowego;

koszty niemające odzwierciedlenia w od-

pływie środków pieniężnych są dodawa-

ne z powrotem do wyniku finansowego

(np. amortyzacja za dany okres);

przychody niemające odzwierciedlenia

w przepływach finansowych są odejmo-

wane od wyniku finansowego.

Obie metody sporządzania rachunku

przepływów pieniężnych mają pewne za-

lety i wady. W

tabeli 1

zaprezentowano naj-

częściej zgłaszane opinie na temat plusów

i minusów stosowanych metod.

Analiza rachunku przepływów pieniężnych

ma największe znaczenie tylko wtedy, gdy

odbiorca ma wiedzę do umiejętnego opero-

wania poszczególnymi elementami informa-

cji o przepływach. Całościowy obraz analizy

rachunku przepływów pieniężnych można

wykazać tylko wtedy, gdy: dane będą anali-

Cash flow może służyć do dokładniejszej oceny sytuacji

finansowej przedsiębiorstwa

Zysk nie jest jedynym warunkiem kontynuowania działalności spółki. Równie ważne są przepływy pieniężne,

które określają jej

wypłacalność i płynność finansową

oraz zdolność do terminowego regulowania zobowiązań

Tabela 1.

Wady i zalety metod

Metoda bezpośrednia

Metoda pośrednia

Zalety

Przedstawienie aktualnych źródeł
wykorzystania środków pieniężnych.
1) Zaprezentowanie różnic między
osiągniętym wynikiem a faktem
posiadania gotówki.
2) Łatwość weryfikowania kwot
pieniężnych w sposób obiektywny.
3) Przejrzystość w prezentowaniu
wpływów i wydatków.
4) Łatwość w konstruowaniu wniosków.
5) Brak wpływu polityki bilansowej
na cash flow.

1) Większa dostępność informacji
dla oceny przyszłych przepływów
pieniężnych.
2) Prezentacja powiązań między częściami
sprawozdania finansowego.
3) Zaprezentowanie różnic między
osiągniętym wynikiem a faktem
posiadania gotówki.
4) Korzystanie z danych zawartych
w sprawozdaniu finansowym.

Wady

1) Powstanie dodatkowych kosztów
związanych z pozyskaniem informacji.
2) Pracochłonność kształtowania cash
flow (tylko wtedy, gdy system nie jest
zautomatyzowany).

1) Ograniczona czytelność.
2) Konieczne korekty.
3) Subiektywizm w kreowaniu polityki
bilansowej.

Tabela 2.

Różne kombinacje rachunku przepływu środków

Warianty

Działalność

operacyjna

inwestycyjna

finansowa

1

+

+

+

2

+

_

_

3

+

+

_

4

+

_

+

5

_

+

+

6

_

_

+

7

_

+

_

8

_

_

_

Wariant 1. Sytuacja występuje bardzo rzadko i zazwyczaj trwa krótko. Wariant charakte-

rystyczny dla jednostki o wysokiej płynności. Spółka pozyskuje znaczące środki z wszystkich

trzech rodzajów działalności. Szczególnie ważne są dodatnie przepływy z działalności opera-

cyjnej. Wpływy inwestycyjne świadczą o wyzbywaniu się przez przedsiębiorstwo np. aktywów

trwałych. Dodatnie wpływy finansowe sugerują, że pozyskiwane są dodatkowe środki własne

lub kapitał obcy. Jednostka gospodarcza skupia się na kumulowaniu środków w celu podjęcia

nowych przedsięwzięć lub przejęcia innego przedsiębiorstwa. Ocenia się, że wariant ten cha-

rakteryzuje przedsiębiorstwa o bardzo wysokiej płynności finansowej, co może być związane

z przygotowaniem nowych inwestycji lub przejęciem innych jednostek. W tym miejscu moż-

na zadać sobie pytanie, czy jednostka w przyszłości da radę spłacić zadłużenie i czy przyszła

działalność operacyjna będzie efektywna.

Wariant 2. W tym przypadku spółka środkami wypracowanymi z działalności operacyj-

nej finansuje całą działalność. Sytuacja ta jest prawidłowa i pozwala na budowanie majątku

przedsiębiorstwa. Trzeba natomiast odnotować, że tempo rozwoju firmy będzie ograniczone

wydatkowaniem części środków pozyskanych z działalności operacyjnej na regulowanie zo-

bowiązań finansowych. Taka struktura cash flow charakteryzuje przede wszystkim przedsię-

biorstwa, które mają ustabilizowane tempo rozwoju. Sytuacja ta może również świadczyć, że

spółce nie zależy na dalszym przyśpieszaniu tempa rozwoju, gdyż mogłoby to prowadzić do

nadprodukcji, pociągającej za sobą pogorszenie parametrów rentowności. Ocenia się również,

że wariant ten charakteryzuje przedsiębiorstwa o wysokiej rentowności, gdyż prowadzone

inwestycje oraz spłata zobowiązań finansowych pokrywane są z zysku wypracowanego przez

działalność operacyjną.

Wariant 3. Spółka generuje środki z działalności operacyjnej, co należy ocenić pozytywnie.

Zjawiskiem negatywnym jest to, że środki pochodzące z działalności operacyjnej prawdopo-

dobnie nie wystarczają do obsługi zadłużenia i spółka musi posiłkować się sprzedażą mająt-

ku. Korzystną sytuacją w krótkim terminie jest sprzedaż majątku i spłata zadłużenia z tych

środków. Występowanie dodatnich przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej i in-

westycyjnej może sugerować, że spółka jest w trakcie restrukturyzacji. Byłaby to sytuacja

pozytywna. Z innej strony utrzymująca się dłuższy czas zależność może dotyczyć sytuacji,

w której wpływy z bieżącej działalności nie wystarczają na spłatę zobowiązań finansowych.

Wariant 4. Atutem są dodatnie przepływy pieniężne z działalności operacyjnej. Ujemne

wartości przepływów inwestycyjnych świadczą o przeprowadzanych inwestycjach w przed-

siębiorstwie. Dodatkowymi środkami finansowymi są wpływy finansowe. Dodatni strumień

przepływów operacyjnych nie wystarcza na pokrycie wszystkich wydatków inwestycyjnych.

Trzeba wspomagać je kapitałem obcym. Przypadek ten jest charakterystyczny dla przedsię-

biorstw rozwijających się. Czas inwestycji jest odpowiedni, gdyż jednostka osiąga dodatnie

przepływy operacyjne, jednocześnie ma zdolność do pozyskiwania dalszych kapitałów.

Wariant 5. Ze wstępnej analizy może wynikać, że spółka ma problemy finansowe. Sytuacja

utrzymującego się zbyt długo okresu ujemnych przepływów operacyjnych i jednocześnie ko-

nieczność sprzedaży części majątku spółki nie sprzyja kontynuowaniu działalności gospodar-

czej. Spółka ma jednak zdolność do finansowania z zewnętrznych źródeł. W optymistycznym

scenariuszu spółka przechodzi obecnie restrukturyzację, a następnie w efekcie przeprowadzo-

nych działań wejdzie w fazę generowania środków z działalności operacyjnej.

Wariant 6. Przedsiębiorstwo musi dopłacać do swojej działalności, czego wynikiem są ujem-

ne wartości przepływów operacyjnych. Ujemne są także przepływy inwestycyjne, co świadczy

o przeprowadzanych inwestycjach. Obie działalności są pokrywane środkami z przepływów

finansowych. Pozyskiwane są dodatkowe kapitały. Sytuacja jest charakterystyczna dla młodych

przedsiębiorstw. Inwestycje zostały podjęte jednak zbyt późno, gdyż trzeba się wspomagać

dodatkowym kapitałem. Elementem decydującym dla dalszego funkcjonowania przedsiębior-

stwa będą inwestycje. Od ich efektywności zależy przyszłe utrzymanie płynności w jednostce.

Wariant 7. Ujemne przepływy z działalności operacyjnej świadczą, że przedsiębiorstwo

potrzebuje wsparcia dodatkowymi środkami. Są one pozyskiwane z działalności inwestycyj-

nej poprzez sprzedaż aktywów trwałych oraz inwestycji krótkoterminowych. Przepływy te są

charakterystyczne dla przedsiębiorstwa borykającego się z trudnościami finansowymi. Z pod-

stawowej działalności osiąga ujemne przepływy, spłaca zobowiązania i pozyskuje dodatkowe

środki z wyprzedaży aktywów. Zarząd powinien zastanowić się nad gruntowną restruktury-

zacją przedsiębiorstwa. Sytuacja jest jednak bardzo trudna, gdyż jednostka osiąga ujemne

wartości przepływów operacyjnych.

Wariant 8. Jest to sytuacja dość nietypowa z punktu widzenia prowadzonej działalności

gospodarczej. Negatywnie oceniamy to, iż przedsiębiorstwo nie potrafi generować dodatniego

salda z działalności operacyjnej oraz w celu poprawy efektów działalności nie posiłkuje się ze-

wnętrznymi źródłami finansowania. Korzystne jest to, iż spółka nie wyzbywa się majątku. Być

może zgromadzone wcześniej zasoby gotówki są znaczące, a zarząd ma plany, które skłaniają

go do dalszego inwestowania w majątek. Jeżeli sytuacja ta utrzyma się dłuższy czas, z pewno-

ścią doprowadzi do utraty płynności i bankructwa spółki. Jednak ze względu na nietypowość

tej sytuacji możliwe są różne scenariusze dalszego rozwoju sytuacji.

sprawozdania

D2

Dziennik Gazeta Prawna, 15 grudnia 2014 nr 242 (3883)

gazetaprawna.pl

Tomasz Diering
starszy konsultant
w Dziale Rewizji Finansowej BDO,
biuro w Poznaniu

Jednostki gospodarcze działające w otocze-

niu konkurencyjnym muszą stale dostoso-

wywać się do zmiennych warunków ekono-

micznych. Przedsiębiorstwa, które weryfikują

swoją działalność na podstawie wskaźników

rentowności oraz płynności swoich aktywów,

stale dążą do poprawy efektywności funk-

cjonowania. Różne cele powodują, że ocze-

kiwania i wymagania odbiorców informacji

finansowej są coraz większe i zdecydowanie

bardziej szczegółowe. Posiadanie informacji

na temat rachunku przepływów pieniężnych

pozwala na lepsze zorientowanie się w sfe-

rze zarządzania finansami jednostki gospo-

darczej. Sytuacja ta dotyczy przede wszyst-

kim środków pieniężnych wpływających do

jednostki bądź wypływających z niej. Znając

możliwości rachunku przepływów pienięż-

nych, możemy wspomóc system zarządzania

podmiotu gospodarczego przez interpretację

takich parametrów jak płynność finansowa,

wypłacalność lub elastyczność finansowa.

Ważne wielkości ekonomiczne

W porównaniu z płynnością finansową

zysk w krótkim okresie jest tylko bezwar-

tościową wielkością ekonomiczną. Wiele

jednostek gospodarczych w swojej historii,

mimo dodatnich wyników finansowych,

nie mogło poradzić sobie z regulowaniem

bieżących zobowiązań. Wszystko przez

to, że spółki mogą do woli manipulować

swoim wynikiem za pomocą prostych na-

rzędzi rachunkowych. Okazuje się, że zysk

ekonomiczny w krótkim okresie nie musi

występować równolegle z płynnością fi-

nansową.

Płynność finansowa to zdolność przedsię-

biorstwa do przekształcenia aktywów niepie-

niężnych w gotówkę. Inaczej mówiąc, jest to

zdolność przedsiębiorstwa do dokonywania

zakupów wszelkiego rodzaju towarów i usług

wtedy, gdy są one potrzebne do zaspokajania

potrzeb produkcyjnych, jak też zdolność do

regulowania wszelkiego rodzaju zobowiązań

finansowych.

W odróżnieniu od zysku widocznego na po-

ziomie bilansu wzrost lub spadek środków

pieniężnych ma charakter obiektywny, po-

nieważ powstaje tylko jako różnica między

rzeczywistymi wpływami i wydatkami gotów-

kowymi. Jak pokazuje praktyka, niekoniecznie

musi okazać się to prawdą. Trzeba pamiętać,

że może nastąpić zmiana w bilansie środków

pieniężnych, np. wycena nieruchomości, ale

w rzeczywistości przepływ może wcale nie

wystąpić.

Potrzeba sporządzania rachunków prze-

pływów pieniężnych wynika również z nie-

doskonałości podstawowych elementów

sprawozdania finansowego – bilansu oraz

rachunku zysków i strat. Przewaga rachunku

środków pieniężnych nad pozostałymi skład-

nikami sprawozdania wynika między inny-

mi z tego, że jest on mniej podatny na ma-

nipulacje dzięki zastosowaniu określonych

wariantów polityki rachunkowości. Ważnym

celem sporządzania rachunku przepływu

środków pieniężnych jest określenie zdol-

ności jednostki od pozyskiwania gotówki.

Wartość poznawcza rachunku przepływu

środków pieniężnych polega m.in. na wy-

pełnieniu luki w dostarczonym przez bilans

i rachunek wyników wiernym obrazie sytu-

acji finansowej przedsiębiorstwa. To właśnie

rachunek przepływów pieniężnych najlepiej

oddaje sytuację panującą w jednostce w da-

nym okresie. Dzięki podziałowi na trzy rodza-

je działalności można lepiej ocenić jej efekty

pieniężne. Należy jednak pamiętać, że war-

tość poznawcza rachunku przepływów pie-

niężnych jest zależna od wybranej metody

jego prezentacji.

Możliwe metody

Metoda bezpośrednia polega na zaprezento-

waniu poszczególnych grup rzeczywistych

wpływów i wydatków pieniężnych. W przy-

padku tej metody w przepływach z działalno-

ści operacyjnej wykazuje się przede wszyst-

kim:

wpływy ze sprzedaży,

wypływy z tytułu dostaw i usług,

wypływy z tytułu wynagrodzeń,

wypływy z tytułu podatków i opłat.

Z kolei metoda pośrednia polega na wyj-

ściu z zysku netto i wprowadzeniu odpowied-

nich korekt tak, aby wyeliminować wszystkie

elementy, które wpłynęły na wynik finan-

sowy, a nie miały charakteru pieniężnego.

Podstawowe zasady dokonywania korekt są

następujące:

zmniejszenie niepieniężnych aktywów

bieżących jest dodawane do wyniku fi-

nansowego;

zwiększenie niepieniężnych aktywów bie-

żących jest odejmowane od wyniku finan-

sowego;

zmniejszenie zobowiązań jest odejmowane

od wyniku finansowego;

zwiększenie zobowiązań jest dodawane do

wyniku finansowego;

koszty niemające odzwierciedlenia w od-

pływie środków pieniężnych są dodawa-

ne z powrotem do wyniku finansowego

(np. amortyzacja za dany okres);

przychody niemające odzwierciedlenia

w przepływach finansowych są odejmo-

wane od wyniku finansowego.

Obie metody sporządzania rachunku

przepływów pieniężnych mają pewne za-

lety i wady. W

tabeli 1

zaprezentowano naj-

częściej zgłaszane opinie na temat plusów

i minusów stosowanych metod.

Analiza rachunku przepływów pieniężnych

ma największe znaczenie tylko wtedy, gdy

odbiorca ma wiedzę do umiejętnego opero-

wania poszczególnymi elementami informa-

cji o przepływach. Całościowy obraz analizy

rachunku przepływów pieniężnych można

wykazać tylko wtedy, gdy: dane będą anali-

Cash flow może służyć do dokładniejszej oceny sytuacji

finansowej przedsiębiorstwa

Zysk nie jest jedynym warunkiem kontynuowania działalności spółki. Równie ważne są przepływy pieniężne,

które określają jej

wypłacalność i płynność finansową

oraz zdolność do terminowego regulowania zobowiązań

Tabela 1.

Wady i zalety metod

Metoda bezpośrednia

Metoda pośrednia

Zalety

Przedstawienie aktualnych źródeł
wykorzystania środków pieniężnych.
1) Zaprezentowanie różnic między
osiągniętym wynikiem a faktem
posiadania gotówki.
2) Łatwość weryfikowania kwot
pieniężnych w sposób obiektywny.
3) Przejrzystość w prezentowaniu
wpływów i wydatków.
4) Łatwość w konstruowaniu wniosków.
5) Brak wpływu polityki bilansowej
na cash flow.

1) Większa dostępność informacji
dla oceny przyszłych przepływów
pieniężnych.
2) Prezentacja powiązań między częściami
sprawozdania finansowego.
3) Zaprezentowanie różnic między
osiągniętym wynikiem a faktem
posiadania gotówki.
4) Korzystanie z danych zawartych
w sprawozdaniu finansowym.

Wady

1) Powstanie dodatkowych kosztów
związanych z pozyskaniem informacji.
2) Pracochłonność kształtowania cash
flow (tylko wtedy, gdy system nie jest
zautomatyzowany).

1) Ograniczona czytelność.
2) Konieczne korekty.
3) Subiektywizm w kreowaniu polityki
bilansowej.

Tabela 2.

Różne kombinacje rachunku przepływu środków

Warianty

Działalność

operacyjna

inwestycyjna

finansowa

1

+

+

+

2

+

_

_

3

+

+

_

4

+

_

+

5

_

+

+

6

_

_

+

7

_

+

_

8

_

_

_

Wariant 1. Sytuacja występuje bardzo rzadko i zazwyczaj trwa krótko. Wariant charakte-

rystyczny dla jednostki o wysokiej płynności. Spółka pozyskuje znaczące środki z wszystkich

trzech rodzajów działalności. Szczególnie ważne są dodatnie przepływy z działalności opera-

cyjnej. Wpływy inwestycyjne świadczą o wyzbywaniu się przez przedsiębiorstwo np. aktywów

trwałych. Dodatnie wpływy finansowe sugerują, że pozyskiwane są dodatkowe środki własne

lub kapitał obcy. Jednostka gospodarcza skupia się na kumulowaniu środków w celu podjęcia

nowych przedsięwzięć lub przejęcia innego przedsiębiorstwa. Ocenia się, że wariant ten cha-

rakteryzuje przedsiębiorstwa o bardzo wysokiej płynności finansowej, co może być związane

z przygotowaniem nowych inwestycji lub przejęciem innych jednostek. W tym miejscu moż-

na zadać sobie pytanie, czy jednostka w przyszłości da radę spłacić zadłużenie i czy przyszła

działalność operacyjna będzie efektywna.

Wariant 2. W tym przypadku spółka środkami wypracowanymi z działalności operacyj-

nej finansuje całą działalność. Sytuacja ta jest prawidłowa i pozwala na budowanie majątku

przedsiębiorstwa. Trzeba natomiast odnotować, że tempo rozwoju firmy będzie ograniczone

wydatkowaniem części środków pozyskanych z działalności operacyjnej na regulowanie zo-

bowiązań finansowych. Taka struktura cash flow charakteryzuje przede wszystkim przedsię-

biorstwa, które mają ustabilizowane tempo rozwoju. Sytuacja ta może również świadczyć, że

spółce nie zależy na dalszym przyśpieszaniu tempa rozwoju, gdyż mogłoby to prowadzić do

nadprodukcji, pociągającej za sobą pogorszenie parametrów rentowności. Ocenia się również,

że wariant ten charakteryzuje przedsiębiorstwa o wysokiej rentowności, gdyż prowadzone

inwestycje oraz spłata zobowiązań finansowych pokrywane są z zysku wypracowanego przez

działalność operacyjną.

Wariant 3. Spółka generuje środki z działalności operacyjnej, co należy ocenić pozytywnie.

Zjawiskiem negatywnym jest to, że środki pochodzące z działalności operacyjnej prawdopo-

dobnie nie wystarczają do obsługi zadłużenia i spółka musi posiłkować się sprzedażą mająt-

ku. Korzystną sytuacją w krótkim terminie jest sprzedaż majątku i spłata zadłużenia z tych

środków. Występowanie dodatnich przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej i in-

westycyjnej może sugerować, że spółka jest w trakcie restrukturyzacji. Byłaby to sytuacja

pozytywna. Z innej strony utrzymująca się dłuższy czas zależność może dotyczyć sytuacji,

w której wpływy z bieżącej działalności nie wystarczają na spłatę zobowiązań finansowych.

Wariant 4. Atutem są dodatnie przepływy pieniężne z działalności operacyjnej. Ujemne

wartości przepływów inwestycyjnych świadczą o przeprowadzanych inwestycjach w przed-

siębiorstwie. Dodatkowymi środkami finansowymi są wpływy finansowe. Dodatni strumień

przepływów operacyjnych nie wystarcza na pokrycie wszystkich wydatków inwestycyjnych.

Trzeba wspomagać je kapitałem obcym. Przypadek ten jest charakterystyczny dla przedsię-

biorstw rozwijających się. Czas inwestycji jest odpowiedni, gdyż jednostka osiąga dodatnie

przepływy operacyjne, jednocześnie ma zdolność do pozyskiwania dalszych kapitałów.

Wariant 5. Ze wstępnej analizy może wynikać, że spółka ma problemy finansowe. Sytuacja

utrzymującego się zbyt długo okresu ujemnych przepływów operacyjnych i jednocześnie ko-

nieczność sprzedaży części majątku spółki nie sprzyja kontynuowaniu działalności gospodar-

czej. Spółka ma jednak zdolność do finansowania z zewnętrznych źródeł. W optymistycznym

scenariuszu spółka przechodzi obecnie restrukturyzację, a następnie w efekcie przeprowadzo-

nych działań wejdzie w fazę generowania środków z działalności operacyjnej.

Wariant 6. Przedsiębiorstwo musi dopłacać do swojej działalności, czego wynikiem są ujem-

ne wartości przepływów operacyjnych. Ujemne są także przepływy inwestycyjne, co świadczy

o przeprowadzanych inwestycjach. Obie działalności są pokrywane środkami z przepływów

finansowych. Pozyskiwane są dodatkowe kapitały. Sytuacja jest charakterystyczna dla młodych

przedsiębiorstw. Inwestycje zostały podjęte jednak zbyt późno, gdyż trzeba się wspomagać

dodatkowym kapitałem. Elementem decydującym dla dalszego funkcjonowania przedsiębior-

stwa będą inwestycje. Od ich efektywności zależy przyszłe utrzymanie płynności w jednostce.

Wariant 7. Ujemne przepływy z działalności operacyjnej świadczą, że przedsiębiorstwo

potrzebuje wsparcia dodatkowymi środkami. Są one pozyskiwane z działalności inwestycyj-

nej poprzez sprzedaż aktywów trwałych oraz inwestycji krótkoterminowych. Przepływy te są

charakterystyczne dla przedsiębiorstwa borykającego się z trudnościami finansowymi. Z pod-

stawowej działalności osiąga ujemne przepływy, spłaca zobowiązania i pozyskuje dodatkowe

środki z wyprzedaży aktywów. Zarząd powinien zastanowić się nad gruntowną restruktury-

zacją przedsiębiorstwa. Sytuacja jest jednak bardzo trudna, gdyż jednostka osiąga ujemne

wartości przepływów operacyjnych.

Wariant 8. Jest to sytuacja dość nietypowa z punktu widzenia prowadzonej działalności

gospodarczej. Negatywnie oceniamy to, iż przedsiębiorstwo nie potrafi generować dodatniego

salda z działalności operacyjnej oraz w celu poprawy efektów działalności nie posiłkuje się ze-

wnętrznymi źródłami finansowania. Korzystne jest to, iż spółka nie wyzbywa się majątku. Być

może zgromadzone wcześniej zasoby gotówki są znaczące, a zarząd ma plany, które skłaniają

go do dalszego inwestowania w majątek. Jeżeli sytuacja ta utrzyma się dłuższy czas, z pewno-

ścią doprowadzi do utraty płynności i bankructwa spółki. Jednak ze względu na nietypowość

tej sytuacji możliwe są różne scenariusze dalszego rozwoju sytuacji.

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

2 / 4

background image

ewidencja

D3

Dziennik Gazeta Prawna, 15 grudnia 2014 nr 242 (3883)

gazetaprawna.pl

zowane równocześnie z pozostałymi infor-

macjami finansowymi, możliwa jest obser-

wacja kształtowania się określonych trendów

oraz wnioski są oparte na rzetelnych, moż-

liwych do porównania i zinterpretowania

informacjach.

Analiza wyniku finansowego netto jed-

nostki gospodarczej ma pewne ograniczenia.

Wśród najważniejszych należy wymienić za-

sadę memoriału oraz indywidualnie dobrane

metody wyceny aktywów i pasywów składa-

jące się na politykę rachunkowości jednostki.

Pełną ocenę przedsiębiorstwa zapewnia po-

równanie wyniku finansowego z rachunkiem

przepływu środków pieniężnych.

Rachunek przepływu środków pieniężnych

umożliwia ustalenie proporcji wypływów i wy-

datków w poszczególnych segmentach spra-

wozdania: działalności operacyjnej, inwesty-

cyjnej oraz finansowej. Przepływy pieniężne

w każdym z tych obszarów przenikają się wza-

jemnie. Ostatecznym celem działalności finan-

sowej i inwestycyjnej jest takie ukształtowanie

aktywów, aby uzyskać nadwyżkowe przepływy

operacyjne. Osiem możliwych kombinacji ra-

chunku przepływu środków pieniężnych za-

prezentowano w

tabeli 2

.

Nie można wyciągnąć wniosków na temat

kondycji finansowej jednostki po wstępnej

analizie wyników rachunku przepływów pie-

niężnych bez wnikliwej oceny poszczególnych

kategorii wpływów i wydatków oraz przy-

czyn ich zmian w poszczególnych segmen-

tach. W sytuacji gdy przyczyny zmian stanu

środków pieniężnych są typowe, otrzymane

wyniki będą odzwierciedlały rzeczywistość,

jednak tak uproszczona analiza nie zda eg-

zaminu, gdy w jednostce wystąpią mniej ty-

powe zdarzenia.

[przykład]

Relacja z wynikiem finansowym

Kolejną możliwą do dokonania analizą jest

ocena przepływów pieniężnych netto z po-

szczególnych segmentów działalności. Po-

lega ono na zestawieniu dwóch wielkości:

wyniku finansowego netto oraz przepływów

pieniężnych neto.

Tabela 3

zawiera możliwe

kombinacje tej sytuacji.

Przedsiębiorstwo może osiągać dodatni

wynik finansowy netto i jednocześnie wy-

pracowywać nadwyżkę z przepływów ope-

racyjnych lub też zgłaszać na nie zapotrze-

bowanie (wariant 1 i 2). Odwrotna sytuacja

może wynikać przy stracie netto – przepływy

z działalności operacyjnej mogą być dodatnie

i ujemne (wariant 3 i 4). Najkorzystniejszą

sytuacją jest wariant 1, gdy jednostka osiąga

zysk netto oraz generuje dodatnie przepływy

operacyjne. Najgorsza jest sytuacja w warian-

cie 4, gdy przedsiębiorstwo generuje stratę

kasową i memoriałową. Często dokonuje się

rozważań nad tym, który wariant (1 czy 2)

jest korzystniejszy dla jednostki gospodar-

czej. Nie ulega wątpliwości, że lepiej jest mieć

stratę na papierze, ale gotówkę w kieszeni – i

to w dodatku generowaną przez działalność

podstawową (operacyjną) – niż operować pa-

pierowym zyskiem, mając niedobory gotów-

ki już na poziomie działalności operacyjnej.

Kluczowa ocena sytuacji

Podsumowując, rachunek przepływów

pieniężnych jest kolejnym narzędziem,

które może służyć do dokładniejszej oce-

ny sytuacji finansowej przedsiębiorstwa.

Cash flow powinien utwierdzić odbior-

ców sprawozdania finansowego w prze-

konaniu, że miarą przetrwania jednostki

gospodarczej nie jest wygospodarowany

przez nią zysk.

W praktyce okazuje się, że zysk przed-

stawiony w sprawozdaniu finansowym to

tzw. zysk papierowy, który nie jest jedynym

warunkiem kontynuowania sprawnej dzia-

łalności gospodarczej przez spółkę. Rów-

nie ważne są przepływy pieniężne, które

określają wypłacalność spółki, jej płynność

finansową oraz zdolność do terminowego

regulowania zobowiązań.

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości

(t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 330 ze zm.).

Tabela 3.

Relacja między wynikiem finansowym netto

a przepływami pieniężnymi netto z działalności operacyjnej

Wyszczególnienie

Warianty

1

2

3

4

Wynik finansowy netto

+

+

Przepływy z działalności
operacyjnej

+

+

PRZYKŁAD

Przedsiębiorstwo produkcyjne

Przedsiębiorstwo produkcyjne w latach 2011–2012 znajdowało się w wariancie numer 4. Jest to
bardzo pożądany wariant i utrzymywanie go w dłuższym terminie pozytywnie wpływa na wizeru-
nek przedsiębiorstwa. Spółka ma dodatnie przepływy operacyjne, które inwestuje, wspomagając się
inwestycjami z pożyczek (dodatnia wartość z działalności finansowej). W latach 2009–2010 spółka
znajdowała się w wariancie 2 (spłacała zobowiązania). Spółka mogła w tym okresie pochwalić się
bardzo dobrą rentownością (zyski netto), a odbiorcy zewnętrzni jej sprawozdania finansowego
uważali ją za jednostkę stabilną i dojrzałą. W analizowanych okresach spółka potrafiła również
magazynować część zysków (suma wszystkich działalności była dodatnia). Zysk był zawsze
dodatni, zarówno na papierze (zyski netto), jak i w kasie.

Analiza rachunku przepływów pieniężnych

Rok

Działalność

operacyjna

Działalność

inwestycyjna

Działalność

finansowa

Suma

2012

+

_

+

+

2011

+

_

+

+

2010

+

_

_

+

2009

+

_

_

+

Spółka nie podlegała obligatoryjnemu ba-

daniu przez biegłego rewidenta i korzystała

z uproszczeń dotyczących ewidencji umów

leasingowych polegających na traktowaniu

tych umów zgodnie z prawem podatkowym.

Sprawozdanie finansowe za rok obrotowy

2014 jest pierwszym sprawozdaniem bada-

nym przez audytora. Kierownik jednostki

podjął decyzję, iż umowy będą przekształ-

cane z leasingu operacyjnego na finansowy.

Jak teraz należy postąpić?

Karolina Pawlak
specjalistka z zakresu rachunkowości

Kryteria klasyfikowania umów leasingowych

jako operacyjnych bądź finansowych są różne

w ustawach podatkowych i w prawie bilan-

sowym. W rezultacie często ta sama umowa

leasingowa jest odmiennie klasyfikowana

przez ustawy podatkowe i prawo bilansowe.

Rozbieżność prawa bilansowego i podatko-

wego w tym aspekcie komplikuje ewidencję

rachunkową i podatkową podmiotów gospo-

darczych. Ustawodawca wprowadził jednak

pewne udogodnienie dla jednostek niepod-

legających obligatoryjnemu badaniu przez

biegłego rewidenta. Artykuł 3 ust. 6 ustawy

o rachunkowości mówi, iż w przypadku gdy

roczne sprawozdanie finansowe korzysta-

jącego nie podlega obowiązkowi badania

i ogłaszania w myśl art. 64 ust.1, to może on

dokonywać kwalifikacji umów leasingowych

według zasad określonych w przepisach po-

datkowych.

Spółki, które nie podlegają obowiązkowi

badania, aby ułatwić sobie sposób ewidencji

umów leasingowych, bardzo często korzysta-

ją z tego udogodnienia. Dla potrzeb podat-

kowych traktują wszystkie umowy leasin-

gu operacyjnego jako operacyjne bilansowo,

nawet gdy z punktu widzenia art. 3 ust. 4 i 5

ustawy o rachunkowości powinny być trak-

towane jako leasing finansowy. Traktowanie

wszystkich opisanych wyżej umów jako umo-

wy leasingu operacyjnego przez większość

wyżej opisanych jednostek jest prawidłowe

z punktu widzenia ustawy o rachunkowości.

Spółki muszą jednak pamiętać o nadrzęd-

nej zasadzie określonej w art. 4 ust. 4 ustawy

o rachunkowości, która mówi, że jednostka

w ramach przyjętych zasad (polityki) rachun-

kowości może stosować uproszczenia tylko

wtedy, gdy nie wywierają one istotnego wpły-

wu na obraz sytuacji majątkowej i finanso-

wej jednostki oraz na jej wynik finansowy.

Oznacza to, że jednostki powinny oce-

nić we własnym zakresie, czy traktowanie

umów leasingu, które księgowo mieszczą

się w definicji leasingu finansowego, jako

leasingu operacyjnego, ma znaczący wpływ

na sumę bilansową jednostki bądź na jej wy-

nik finansowy. W praktyce powinny one po-

równać wartość wszystkich przedmiotów

takich umów do sumy bilansowej, a także

ocenić, w jakim stopniu zmieni się struktura

i wielkość kosztów w przypadku potraktowa-

nia leasingu operacyjnego jako finansowego.

Jeżeli zmiana struktury aktywów i kosztów

jest znacząca, a umowy leasingu spełniają

wytyczne zawarte w art. 3 ust. 4 i 5 ustawy

o rachunkowości, to jednostka jest zobligo-

wana do wprowadzenia leasingu do ksiąg

rachunkowych.

W momencie gdy sprawozdanie jednostki

zostaje poddane obligatoryjnemu badaniu

przez audytora, podmiot ten traci prawo do

stosowania uproszczeń. Zgodnie ze wskazów-

kami zawartymi w Krajowym Standardzie

Rachunkowości nr 7 utrata uproszczeń jest

zmianą polityki rachunkowości, którą należy

wprowadzić w sposób retrospektywny, oczy-

wiście i w tym wypadku podmioty powinny

przeanalizować wpływ zmiany polityki ra-

chunkowości w związku z utratą prawa do

stosowania uproszczenia. Jeśli ocenią ten

wpływ jako znaczący, bezwzględnie należy

dokonać przekształcenia sposobu ujmowania

umowy – z leasingu operacyjnego na leasing

finansowy. W konsekwencji przedmiot le-

asingu będzie ujmowany jako środek trwały

podlegający amortyzacji. Ujmowane będzie

także zobowiązanie finansowe.

Retrospektywne wprowadzenie zmian

oznacza, że spółka musi wprowadzić środki

trwałe oraz zobowiązanie finansowe do ewi-

dencji w taki sposób, jakby były one wprowa-

dzone w latach poprzednich. Różnica wyni-

kająca z innej wartości amortyzacji i usług

obcych w latach poprzedzających rok obro-

towy powinna być odnoszona na wynik z lat

poprzednich.

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości

(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).

Utrata prawa do uproszczeń wpływa na ujęcie

umowy leasingu operacyjnego

WAŻNE

Jednostki, których sprawozdania

finansowe nie są poddawane obligatoryjnie

badaniu przez biegłego rewidenta, mogą

stosować wiele uproszczeń związanych

z ujmowaniem m.in. umów leasingowych

PRZYKŁAD

Pierwsze badanie

Spółka ABC, która nie podlegała obligatoryjnemu badaniu przez biegłego rewidenta, korzystała
z uproszczeń dotyczących ewidencji umów leasingowych polegających na traktowaniu tych umów
zgodnie z prawem podatkowym. Sprawozdanie finansowe za rok obrotowy 2014 jest pierwszym
sprawozdaniem badanym przez audytora. Kierownik jednostki podjął decyzję, że umowy będą prze-
kształcane z leasingu operacyjnego na finansowy.
Jedna z umów leasingowych została podpisana w lipcu 2012 r. i dotyczyła środka trwałego o wartości
początkowej 94 426,23 zł. Do umowy leasingu został załączony harmonogram opłat leasingowych, który
dzieli raty leasingowe na części kapitałowe i odsetkowe.

Zobowiązania

Umorzenie

Środki trwałe

z tytułu leasingu

środków trwałych

1) 94 426,23

2b) 22 396,95

94 426,23 (1

26 754,10 (2a

3a) 17 629,39

18 885,25 (3c

Usługi obce

Koszty finansowe

Amortyzacja

17 629,39 (3a

3b) 5 712,77

3c) 18 885,25

5 712,77 (3b

Rozliczenie wyniku

finansowego za lata ubiegłe

2a) 26 754,10 22 396,95 (2b

Objaśnienia do schematu:
1. Ewidencja środka trwałego (wartość początkowa) w kwocie 94 426,23 zł: strona Wn konta Środki
trwałe, strona Ma konta Zobowiązania z tytułu leasingu;
2a. Rozliczenie amortyzacji za lata ubiegłe – roczna stawka amortyzacji 20 proc., naliczono za 17
miesięcy, tj. od sierpnia 2012 r. do grudnia 2013 r. – 26 754,10 zł: strona Wn konta Umorzenie środków
trwałych, strona Ma konta Rozliczenie wyniku finansowego za lata ubiegłe;
2b. Wyksięgowanie spłat kapitału – suma spłat części kapitałowej rat leasingowych od początku
trwania umowy do grudnia 2013 r. – 22 396,95 zł: strona Wn konta Zobowiązania z tytułu leasingu,
strona Ma konta Rozliczenie wyniku finansowego za lata ubiegłe;
3a. Wyksięgowanie z usług obcych części kapitałowej suma części kapitałowej rat leasingowych za rok
2014 w kwocie 17 629,39 zł: strona Wn konta Zobowiązania z tytułu leasingu, strona Ma konta Usługi obce;
3b. Wyksięgowanie z usług obcych części odsetkowej – suma części odsetkowej rat leasingowych za rok
2014 – 5712,77 zł: strona Wn konta Koszty finansowe, strona Ma konta Usługi obce;
3c. Naliczenie amortyzacji za 2014 rok w kwocie 18 885,27 zł: strona Wn konta Amortyzacja, strona Ma
konta Umorzenie środków trwałych.

ewidencja

D3

Dziennik Gazeta Prawna, 15 grudnia 2014 nr 242 (3883)

gazetaprawna.pl

zowane równocześnie z pozostałymi infor-

macjami finansowymi, możliwa jest obser-

wacja kształtowania się określonych trendów

oraz wnioski są oparte na rzetelnych, moż-

liwych do porównania i zinterpretowania

informacjach.

Analiza wyniku finansowego netto jed-

nostki gospodarczej ma pewne ograniczenia.

Wśród najważniejszych należy wymienić za-

sadę memoriału oraz indywidualnie dobrane

metody wyceny aktywów i pasywów składa-

jące się na politykę rachunkowości jednostki.

Pełną ocenę przedsiębiorstwa zapewnia po-

równanie wyniku finansowego z rachunkiem

przepływu środków pieniężnych.

Rachunek przepływu środków pieniężnych

umożliwia ustalenie proporcji wypływów i wy-

datków w poszczególnych segmentach spra-

wozdania: działalności operacyjnej, inwesty-

cyjnej oraz finansowej. Przepływy pieniężne

w każdym z tych obszarów przenikają się wza-

jemnie. Ostatecznym celem działalności finan-

sowej i inwestycyjnej jest takie ukształtowanie

aktywów, aby uzyskać nadwyżkowe przepływy

operacyjne. Osiem możliwych kombinacji ra-

chunku przepływu środków pieniężnych za-

prezentowano w

tabeli 2

.

Nie można wyciągnąć wniosków na temat

kondycji finansowej jednostki po wstępnej

analizie wyników rachunku przepływów pie-

niężnych bez wnikliwej oceny poszczególnych

kategorii wpływów i wydatków oraz przy-

czyn ich zmian w poszczególnych segmen-

tach. W sytuacji gdy przyczyny zmian stanu

środków pieniężnych są typowe, otrzymane

wyniki będą odzwierciedlały rzeczywistość,

jednak tak uproszczona analiza nie zda eg-

zaminu, gdy w jednostce wystąpią mniej ty-

powe zdarzenia.

[przykład]

Relacja z wynikiem finansowym

Kolejną możliwą do dokonania analizą jest

ocena przepływów pieniężnych netto z po-

szczególnych segmentów działalności. Po-

lega ono na zestawieniu dwóch wielkości:

wyniku finansowego netto oraz przepływów

pieniężnych neto.

Tabela 3

zawiera możliwe

kombinacje tej sytuacji.

Przedsiębiorstwo może osiągać dodatni

wynik finansowy netto i jednocześnie wy-

pracowywać nadwyżkę z przepływów ope-

racyjnych lub też zgłaszać na nie zapotrze-

bowanie (wariant 1 i 2). Odwrotna sytuacja

może wynikać przy stracie netto – przepływy

z działalności operacyjnej mogą być dodatnie

i ujemne (wariant 3 i 4). Najkorzystniejszą

sytuacją jest wariant 1, gdy jednostka osiąga

zysk netto oraz generuje dodatnie przepływy

operacyjne. Najgorsza jest sytuacja w warian-

cie 4, gdy przedsiębiorstwo generuje stratę

kasową i memoriałową. Często dokonuje się

rozważań nad tym, który wariant (1 czy 2)

jest korzystniejszy dla jednostki gospodar-

czej. Nie ulega wątpliwości, że lepiej jest mieć

stratę na papierze, ale gotówkę w kieszeni – i

to w dodatku generowaną przez działalność

podstawową (operacyjną) – niż operować pa-

pierowym zyskiem, mając niedobory gotów-

ki już na poziomie działalności operacyjnej.

Kluczowa ocena sytuacji

Podsumowując, rachunek przepływów

pieniężnych jest kolejnym narzędziem,

które może służyć do dokładniejszej oce-

ny sytuacji finansowej przedsiębiorstwa.

Cash flow powinien utwierdzić odbior-

ców sprawozdania finansowego w prze-

konaniu, że miarą przetrwania jednostki

gospodarczej nie jest wygospodarowany

przez nią zysk.

W praktyce okazuje się, że zysk przed-

stawiony w sprawozdaniu finansowym to

tzw. zysk papierowy, który nie jest jedynym

warunkiem kontynuowania sprawnej dzia-

łalności gospodarczej przez spółkę. Rów-

nie ważne są przepływy pieniężne, które

określają wypłacalność spółki, jej płynność

finansową oraz zdolność do terminowego

regulowania zobowiązań.

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości

(t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 330 ze zm.).

Tabela 3.

Relacja między wynikiem finansowym netto

a przepływami pieniężnymi netto z działalności operacyjnej

Wyszczególnienie

Warianty

1

2

3

4

Wynik finansowy netto

+

+

Przepływy z działalności
operacyjnej

+

+

PRZYKŁAD

Przedsiębiorstwo produkcyjne

Przedsiębiorstwo produkcyjne w latach 2011–2012 znajdowało się w wariancie numer 4. Jest to
bardzo pożądany wariant i utrzymywanie go w dłuższym terminie pozytywnie wpływa na wizeru-
nek przedsiębiorstwa. Spółka ma dodatnie przepływy operacyjne, które inwestuje, wspomagając się
inwestycjami z pożyczek (dodatnia wartość z działalności finansowej). W latach 2009–2010 spółka
znajdowała się w wariancie 2 (spłacała zobowiązania). Spółka mogła w tym okresie pochwalić się
bardzo dobrą rentownością (zyski netto), a odbiorcy zewnętrzni jej sprawozdania finansowego
uważali ją za jednostkę stabilną i dojrzałą. W analizowanych okresach spółka potrafiła również
magazynować część zysków (suma wszystkich działalności była dodatnia). Zysk był zawsze
dodatni, zarówno na papierze (zyski netto), jak i w kasie.

Analiza rachunku przepływów pieniężnych

Rok

Działalność

operacyjna

Działalność

inwestycyjna

Działalność

finansowa

Suma

2012

+

_

+

+

2011

+

_

+

+

2010

+

_

_

+

2009

+

_

_

+

Spółka nie podlegała obligatoryjnemu ba-

daniu przez biegłego rewidenta i korzystała

z uproszczeń dotyczących ewidencji umów

leasingowych polegających na traktowaniu

tych umów zgodnie z prawem podatkowym.

Sprawozdanie finansowe za rok obrotowy

2014 jest pierwszym sprawozdaniem bada-

nym przez audytora. Kierownik jednostki

podjął decyzję, iż umowy będą przekształ-

cane z leasingu operacyjnego na finansowy.

Jak teraz należy postąpić?

Karolina Pawlak
specjalistka z zakresu rachunkowości

Kryteria klasyfikowania umów leasingowych

jako operacyjnych bądź finansowych są różne

w ustawach podatkowych i w prawie bilan-

sowym. W rezultacie często ta sama umowa

leasingowa jest odmiennie klasyfikowana

przez ustawy podatkowe i prawo bilansowe.

Rozbieżność prawa bilansowego i podatko-

wego w tym aspekcie komplikuje ewidencję

rachunkową i podatkową podmiotów gospo-

darczych. Ustawodawca wprowadził jednak

pewne udogodnienie dla jednostek niepod-

legających obligatoryjnemu badaniu przez

biegłego rewidenta. Artykuł 3 ust. 6 ustawy

o rachunkowości mówi, iż w przypadku gdy

roczne sprawozdanie finansowe korzysta-

jącego nie podlega obowiązkowi badania

i ogłaszania w myśl art. 64 ust.1, to może on

dokonywać kwalifikacji umów leasingowych

według zasad określonych w przepisach po-

datkowych.

Spółki, które nie podlegają obowiązkowi

badania, aby ułatwić sobie sposób ewidencji

umów leasingowych, bardzo często korzysta-

ją z tego udogodnienia. Dla potrzeb podat-

kowych traktują wszystkie umowy leasin-

gu operacyjnego jako operacyjne bilansowo,

nawet gdy z punktu widzenia art. 3 ust. 4 i 5

ustawy o rachunkowości powinny być trak-

towane jako leasing finansowy. Traktowanie

wszystkich opisanych wyżej umów jako umo-

wy leasingu operacyjnego przez większość

wyżej opisanych jednostek jest prawidłowe

z punktu widzenia ustawy o rachunkowości.

Spółki muszą jednak pamiętać o nadrzęd-

nej zasadzie określonej w art. 4 ust. 4 ustawy

o rachunkowości, która mówi, że jednostka

w ramach przyjętych zasad (polityki) rachun-

kowości może stosować uproszczenia tylko

wtedy, gdy nie wywierają one istotnego wpły-

wu na obraz sytuacji majątkowej i finanso-

wej jednostki oraz na jej wynik finansowy.

Oznacza to, że jednostki powinny oce-

nić we własnym zakresie, czy traktowanie

umów leasingu, które księgowo mieszczą

się w definicji leasingu finansowego, jako

leasingu operacyjnego, ma znaczący wpływ

na sumę bilansową jednostki bądź na jej wy-

nik finansowy. W praktyce powinny one po-

równać wartość wszystkich przedmiotów

takich umów do sumy bilansowej, a także

ocenić, w jakim stopniu zmieni się struktura

i wielkość kosztów w przypadku potraktowa-

nia leasingu operacyjnego jako finansowego.

Jeżeli zmiana struktury aktywów i kosztów

jest znacząca, a umowy leasingu spełniają

wytyczne zawarte w art. 3 ust. 4 i 5 ustawy

o rachunkowości, to jednostka jest zobligo-

wana do wprowadzenia leasingu do ksiąg

rachunkowych.

W momencie gdy sprawozdanie jednostki

zostaje poddane obligatoryjnemu badaniu

przez audytora, podmiot ten traci prawo do

stosowania uproszczeń. Zgodnie ze wskazów-

kami zawartymi w Krajowym Standardzie

Rachunkowości nr 7 utrata uproszczeń jest

zmianą polityki rachunkowości, którą należy

wprowadzić w sposób retrospektywny, oczy-

wiście i w tym wypadku podmioty powinny

przeanalizować wpływ zmiany polityki ra-

chunkowości w związku z utratą prawa do

stosowania uproszczenia. Jeśli ocenią ten

wpływ jako znaczący, bezwzględnie należy

dokonać przekształcenia sposobu ujmowania

umowy – z leasingu operacyjnego na leasing

finansowy. W konsekwencji przedmiot le-

asingu będzie ujmowany jako środek trwały

podlegający amortyzacji. Ujmowane będzie

także zobowiązanie finansowe.

Retrospektywne wprowadzenie zmian

oznacza, że spółka musi wprowadzić środki

trwałe oraz zobowiązanie finansowe do ewi-

dencji w taki sposób, jakby były one wprowa-

dzone w latach poprzednich. Różnica wyni-

kająca z innej wartości amortyzacji i usług

obcych w latach poprzedzających rok obro-

towy powinna być odnoszona na wynik z lat

poprzednich.

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości

(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).

Utrata prawa do uproszczeń wpływa na ujęcie

umowy leasingu operacyjnego

WAŻNE

Jednostki, których sprawozdania

finansowe nie są poddawane obligatoryjnie

badaniu przez biegłego rewidenta, mogą

stosować wiele uproszczeń związanych

z ujmowaniem m.in. umów leasingowych

PRZYKŁAD

Pierwsze badanie

Spółka ABC, która nie podlegała obligatoryjnemu badaniu przez biegłego rewidenta, korzystała
z uproszczeń dotyczących ewidencji umów leasingowych polegających na traktowaniu tych umów
zgodnie z prawem podatkowym. Sprawozdanie finansowe za rok obrotowy 2014 jest pierwszym
sprawozdaniem badanym przez audytora. Kierownik jednostki podjął decyzję, że umowy będą prze-
kształcane z leasingu operacyjnego na finansowy.
Jedna z umów leasingowych została podpisana w lipcu 2012 r. i dotyczyła środka trwałego o wartości
początkowej 94 426,23 zł. Do umowy leasingu został załączony harmonogram opłat leasingowych, który
dzieli raty leasingowe na części kapitałowe i odsetkowe.

Zobowiązania

Umorzenie

Środki trwałe

z tytułu leasingu

środków trwałych

1) 94 426,23

2b) 22 396,95

94 426,23 (1

26 754,10 (2a

3a) 17 629,39

18 885,25 (3c

Usługi obce

Koszty finansowe

Amortyzacja

17 629,39 (3a

3b) 5 712,77

3c) 18 885,25

5 712,77 (3b

Rozliczenie wyniku

finansowego za lata ubiegłe

2a) 26 754,10 22 396,95 (2b

Objaśnienia do schematu:
1. Ewidencja środka trwałego (wartość początkowa) w kwocie 94 426,23 zł: strona Wn konta Środki
trwałe, strona Ma konta Zobowiązania z tytułu leasingu;
2a. Rozliczenie amortyzacji za lata ubiegłe – roczna stawka amortyzacji 20 proc., naliczono za 17
miesięcy, tj. od sierpnia 2012 r. do grudnia 2013 r. – 26 754,10 zł: strona Wn konta Umorzenie środków
trwałych, strona Ma konta Rozliczenie wyniku finansowego za lata ubiegłe;
2b. Wyksięgowanie spłat kapitału – suma spłat części kapitałowej rat leasingowych od początku
trwania umowy do grudnia 2013 r. – 22 396,95 zł: strona Wn konta Zobowiązania z tytułu leasingu,
strona Ma konta Rozliczenie wyniku finansowego za lata ubiegłe;
3a. Wyksięgowanie z usług obcych części kapitałowej suma części kapitałowej rat leasingowych za rok
2014 w kwocie 17 629,39 zł: strona Wn konta Zobowiązania z tytułu leasingu, strona Ma konta Usługi obce;
3b. Wyksięgowanie z usług obcych części odsetkowej – suma części odsetkowej rat leasingowych za rok
2014 – 5712,77 zł: strona Wn konta Koszty finansowe, strona Ma konta Usługi obce;
3c. Naliczenie amortyzacji za 2014 rok w kwocie 18 885,27 zł: strona Wn konta Amortyzacja, strona Ma
konta Umorzenie środków trwałych.

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

3 / 4

background image

Na koNtach

D4

Dziennik Gazeta Prawna, 15 grudnia 2014 nr 242 (3883)

gazetaprawna.pl

Halina Zabrocka
specjalistka
z zakresu rachunkowości

Składki ZUS właściciela firmy mogą być zalicza-

ne bezpośrednio do kosztów uzyskania przycho-

dów w trakcie roku podatkowego lub odliczane

od dochodu. Takiego wyboru nie ma w przypad-

ku składek na Fundusz Pracy, które zawsze są

zaliczane do kosztów uzyskania przychodów.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne podle-

ga natomiast odliczeniu od podatku, ale tylko

w wysokości 7,75 proc. podstawy jej wymiaru.

Ewidencja w księgach

Przedsiębiorca może księgować naliczone

składki na ubezpieczenia społeczne w ciężar

kosztów operacyjnych w miesiącu, którego

składki te dotyczą, i ujmować w koresponden-

cji z kontem „Rozrachunki publicznopraw-

ne”. W takiej sytuacji nie mamy do czynienia

z trwałym wycofaniem środków z firmy. Na-

tomiast jeśli składki na ubezpieczenia społecz-

ne oraz ubezpieczenie zdrowotne właściciela

(osoby fizycznej) regulowane są ze środków

pieniężnych jednostki, to naliczenie tych skła-

dek może być dokonywane w korespondencji

z kontem „Pozostałe rozrachunki” (w analityce:

Rozrachunki z właścicielem). O wyborze spo-

sobu księgowania składek – za pośrednictwem

konta „Pozostałe rozrachunki” czy na koncie

kosztów działalności operacyjnej − decyduje

jednostka. Sposób ujęcia w księgach rachun-

kowych operacji dotyczących składek ZUS wła-

ściciela powinien zostać opisany w przyjętych

zasadach (polityce) rachunkowości.

Do konta 24 „Pozostałe rozrachunki” należy

prowadzić analitykę ułatwiającą ustalenie sald

na tym koncie – z podziałem na należności i zo-

bowiązania przejściowe (wynikające z bieżących

obrotów gotówkowych) oraz trwałe, dotyczące

np. zapłaconych za właściciela składek.

Ewidencja księgowa składek ZUS ujmo-

wanych na koncie „Pozostałe rozrachunki”

będzie wyglądać następująco:

1) naliczenie składek społecznych i skład-

ki zdrowotnej: strona Wn konta „Pozosta-

łe rozrachunki” (w analityce: rozrachunki

z właścicielem) oraz Ma konta „Rozrachunki

publicznoprawne” (w analityce: rozrachun-

ki z ZUS);

2) zapłata składek z rachunku bieżącego:

strona Wn konta „Rozrachunki publiczno-

prawne” (w analityce: rozrachunki z ZUS)

oraz Ma konta „Rachunek bieżący”.

Składki te traktowane są jako trwałe wy-

cofanie środków z firmy i na koniec roku

zmniejszają kapitał właściciela. Księgowanie

będzie następujące: strona Wn konta „Kapi-

tał podstawowy”, strona Ma konta „Pozostałe

rozrachunki”.

Zarachowanie w trakcie roku składki na

ubezpieczenia społeczne w ciężar kosztów

działalności operacyjnej nie powoduje trwa-

łego wycofania środków z firmy. Księgowanie

naliczenia i zapłaty składek będzie przebie-

gać zapisami:

1) naliczenie składek ZUS: strona Wn konta

40 „Koszty według rodzajów” (w analityce:

Pozostałe koszty); strona Ma konta 22 „Roz-

rachunki publicznoprawne” (w analityce:

Rozrachunki z ZUS);

2) zapłata składek ZUS z rachunku bieżące-

go: strona Wn konta 22 „Rozrachunki publicz-

noprawne” (w analityce: Rozrachunki z ZUS)

oraz Ma konta 13-0 „Rachunek bieżący”.

Zapłata zaległych

Podatnicy mają często problem ze składkami

ZUS, które płacone są nieterminowo. Wtedy,

przykładowo, podatnik jedną płatnością re-

guluje składki ZUS za wcześniejsze miesiące

lub nawet lata podatkowe. Przepisy stanowią

tutaj wprost, że odliczeniu podlegają tylko

składki „zapłacone w roku podatkowym”.

Składki, które nie zostały zapłacone, nie pod-

legają odliczeniu w danym roku podatko-

wym. Tym samym zaległe składki opłacone

np. w 2014 roku, a dotyczące lat wcześniej-

szych, mogą zostać odliczone w zeznaniu

za 2014 rok. Podobnie nie można rozliczać

składek podwójnie, np. najpierw zaliczyć ich

do kosztów podatkowych, a potem ponownie

wykazywać ich w deklaracji rocznej i odliczać

od dochodu rocznego.

Różnica w zdrowotnej

A co należy zrobić z częścią składki zdrowotnej

stanowiącą nadwyżkę ponad 7,75 proc. jej wy-

miaru? Niestety nadwyżka ta także nie może

stanowić kosztów uzyskania przychodów, co

oznacza, że podatnik pokrywa ją z własnej kie-

szeni. Wynika to z ustawy o PIT, zgodnie z którą

nie uważa się za koszty uzyskania przychodów

składek na ubezpieczenie zdrowotne, opłaca-

nych w roku podatkowym przez podatnika zgod-

nie z przepisami o świadczeniach opieki zdro-

wotnej finansowanych ze środków publicznych.

Jest ona finansowana przez podatnika z jego

dochodu netto, a zatem różnica ta nie zmniejsza

dochodu podlegającego opodatkowaniu podat-

kiem dochodowym od osób fizycznych.

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U.

z 2013 r. poz. 330 ze zm.).

Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od

osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 ze zm.).

Sposób ujęcia składek ZUS właściciela powinien zostać

opisany w polityce rachunkowości

PrZykłaD

Rozrachunki z ZUS

Przedsiębiorca opłaca za siebie składki społeczne (w tym dobrowolną składkę na ubezpieczenie
chorobowe) oraz składkę zdrowotną z konta firmowego. Składki te ujmowane są w ciężar kosztów
działalności operacyjnej poza składką zdrowotną. W listopadzie zostały uregulowane składki za
październik 2014 r. w wysokości: składki społeczne 716,99 zł, składki na Fundusz Pracy 55,07 zł oraz
składka zdrowotna, tj. 270,40 zł.

koszty

rozrachunki publicznoprawne

według rodzaju

(w analityce: rozrachunki z ZUS)

1a) 716,99

2) 1042,76

716,99 (1a

1b) 55,07

55,07 (1b

270,40 (1c

Pozostałe rozrachunki

rachunek bankowy

(w analityce: rozrachunki z właścicielem)

1042,76 (2

1c) 270,40

Objaśnienia do schematu:
1. PK – naliczenie składek ZUS właściciela kwota :
a) składki na ubezpieczenie społeczne kwota 716,99 zł; strona Wn konto 40 „Koszty według rodzaju”
oraz strona Ma konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce: Rozrachunki z ZUS”);
b) składki na Fundusz Pracy kwota 55,07 zł: strona Wn konto 40 „Koszty według rodzaju” oraz strona
Ma konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce: Rozrachunki z ZUS”);
c) składka zdrowotna kwota 270,40 zł: strona Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce:
„Rozrachunki z właścicielem”) oraz strona Ma konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce:
– Rozrachunki z ZUS”);
2. WB – zapłata składek ZUS kwota 1042,76 zł: strona Wn konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne”
(w analityce: „Rozrachunki z ZUS”) oraz strona Ma konto „Rachunek bankowy”.

3

Tylko w prenumeracie otrzymasz co poniedziałek
poradnicze i fachowe dodatki:

Podatki i

Księgowość, Rachunkowość i Audyt!

PODATKOWY PONIEDZIAŁEK

3

3

3

Dodatkowo zyskasz:

co tydzień dodatki niedostępne w kioskach:

Firma i Prawo

Samorząd i Administracja

Kadry i Płace

Ubezpieczenia i Świadczenia

Prawnik

pakiet narzędzi on-line

:

wskaźniki i stawki, akty prawne,
aktywne formularze i druki, kalkulatory

fachowe książki dla specjalistów:

– dostępne w prenumeracie
Dziennika Gazety Prawnej w wersji Premium

Wejdź na stronę: www.gazetaprawna.pl/oferta2015

Zadzwoń: 22 761 31 27, 801 626 666

20

0

0

WAŻNE DLA

KSIĘGOWYCH!

Z A M Ó W P R E N U M E R AT Ę

2015

PRENUMERATA

DZIENNIKA GAZETY PRAWNEJ

AUTOPROMOcJA

PrenUmerata:

Cena prenumeraty DZIENNIKA GAZETA PRAWNA: Wersja Standard – miesięczna (grudzień 2014 r.): 102,90 zł. Wersja Premium – miesięczna (grudzień 2014 r.): 119,70 zł.
Wszystkie ceny brutto (zawierają 8 % VAT). Więcej informacji na stronie www.gazetaprawna.pl/prenumerata

Można je

księgować w ciężar kosztów operacyjnych

w miesiącu, którego składki te dotyczą. Jednak gdy reguluje

się je ze środków jednostki, to trzeba stosować konto „Pozostałe rozrachunki”

Na koNtach

D4

Dziennik Gazeta Prawna, 15 grudnia 2014 nr 242 (3883)

gazetaprawna.pl

Halina Zabrocka
specjalistka
z zakresu rachunkowości

Składki ZUS właściciela firmy mogą być zalicza-

ne bezpośrednio do kosztów uzyskania przycho-

dów w trakcie roku podatkowego lub odliczane

od dochodu. Takiego wyboru nie ma w przypad-

ku składek na Fundusz Pracy, które zawsze są

zaliczane do kosztów uzyskania przychodów.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne podle-

ga natomiast odliczeniu od podatku, ale tylko

w wysokości 7,75 proc. podstawy jej wymiaru.

Ewidencja w księgach

Przedsiębiorca może księgować naliczone

składki na ubezpieczenia społeczne w ciężar

kosztów operacyjnych w miesiącu, którego

składki te dotyczą, i ujmować w koresponden-

cji z kontem „Rozrachunki publicznopraw-

ne”. W takiej sytuacji nie mamy do czynienia

z trwałym wycofaniem środków z firmy. Na-

tomiast jeśli składki na ubezpieczenia społecz-

ne oraz ubezpieczenie zdrowotne właściciela

(osoby fizycznej) regulowane są ze środków

pieniężnych jednostki, to naliczenie tych skła-

dek może być dokonywane w korespondencji

z kontem „Pozostałe rozrachunki” (w analityce:

Rozrachunki z właścicielem). O wyborze spo-

sobu księgowania składek – za pośrednictwem

konta „Pozostałe rozrachunki” czy na koncie

kosztów działalności operacyjnej − decyduje

jednostka. Sposób ujęcia w księgach rachun-

kowych operacji dotyczących składek ZUS wła-

ściciela powinien zostać opisany w przyjętych

zasadach (polityce) rachunkowości.

Do konta 24 „Pozostałe rozrachunki” należy

prowadzić analitykę ułatwiającą ustalenie sald

na tym koncie – z podziałem na należności i zo-

bowiązania przejściowe (wynikające z bieżących

obrotów gotówkowych) oraz trwałe, dotyczące

np. zapłaconych za właściciela składek.

Ewidencja księgowa składek ZUS ujmo-

wanych na koncie „Pozostałe rozrachunki”

będzie wyglądać następująco:

1) naliczenie składek społecznych i skład-

ki zdrowotnej: strona Wn konta „Pozosta-

łe rozrachunki” (w analityce: rozrachunki

z właścicielem) oraz Ma konta „Rozrachunki

publicznoprawne” (w analityce: rozrachun-

ki z ZUS);

2) zapłata składek z rachunku bieżącego:

strona Wn konta „Rozrachunki publiczno-

prawne” (w analityce: rozrachunki z ZUS)

oraz Ma konta „Rachunek bieżący”.

Składki te traktowane są jako trwałe wy-

cofanie środków z firmy i na koniec roku

zmniejszają kapitał właściciela. Księgowanie

będzie następujące: strona Wn konta „Kapi-

tał podstawowy”, strona Ma konta „Pozostałe

rozrachunki”.

Zarachowanie w trakcie roku składki na

ubezpieczenia społeczne w ciężar kosztów

działalności operacyjnej nie powoduje trwa-

łego wycofania środków z firmy. Księgowanie

naliczenia i zapłaty składek będzie przebie-

gać zapisami:

1) naliczenie składek ZUS: strona Wn konta

40 „Koszty według rodzajów” (w analityce:

Pozostałe koszty); strona Ma konta 22 „Roz-

rachunki publicznoprawne” (w analityce:

Rozrachunki z ZUS);

2) zapłata składek ZUS z rachunku bieżące-

go: strona Wn konta 22 „Rozrachunki publicz-

noprawne” (w analityce: Rozrachunki z ZUS)

oraz Ma konta 13-0 „Rachunek bieżący”.

Zapłata zaległych

Podatnicy mają często problem ze składkami

ZUS, które płacone są nieterminowo. Wtedy,

przykładowo, podatnik jedną płatnością re-

guluje składki ZUS za wcześniejsze miesiące

lub nawet lata podatkowe. Przepisy stanowią

tutaj wprost, że odliczeniu podlegają tylko

składki „zapłacone w roku podatkowym”.

Składki, które nie zostały zapłacone, nie pod-

legają odliczeniu w danym roku podatko-

wym. Tym samym zaległe składki opłacone

np. w 2014 roku, a dotyczące lat wcześniej-

szych, mogą zostać odliczone w zeznaniu

za 2014 rok. Podobnie nie można rozliczać

składek podwójnie, np. najpierw zaliczyć ich

do kosztów podatkowych, a potem ponownie

wykazywać ich w deklaracji rocznej i odliczać

od dochodu rocznego.

Różnica w zdrowotnej

A co należy zrobić z częścią składki zdrowotnej

stanowiącą nadwyżkę ponad 7,75 proc. jej wy-

miaru? Niestety nadwyżka ta także nie może

stanowić kosztów uzyskania przychodów, co

oznacza, że podatnik pokrywa ją z własnej kie-

szeni. Wynika to z ustawy o PIT, zgodnie z którą

nie uważa się za koszty uzyskania przychodów

składek na ubezpieczenie zdrowotne, opłaca-

nych w roku podatkowym przez podatnika zgod-

nie z przepisami o świadczeniach opieki zdro-

wotnej finansowanych ze środków publicznych.

Jest ona finansowana przez podatnika z jego

dochodu netto, a zatem różnica ta nie zmniejsza

dochodu podlegającego opodatkowaniu podat-

kiem dochodowym od osób fizycznych.

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U.

z 2013 r. poz. 330 ze zm.).

Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od

osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 ze zm.).

Sposób ujęcia składek ZUS właściciela powinien zostać

opisany w polityce rachunkowości

PrZykłaD

Rozrachunki z ZUS

Przedsiębiorca opłaca za siebie składki społeczne (w tym dobrowolną składkę na ubezpieczenie
chorobowe) oraz składkę zdrowotną z konta firmowego. Składki te ujmowane są w ciężar kosztów
działalności operacyjnej poza składką zdrowotną. W listopadzie zostały uregulowane składki za
październik 2014 r. w wysokości: składki społeczne 716,99 zł, składki na Fundusz Pracy 55,07 zł oraz
składka zdrowotna, tj. 270,40 zł.

koszty

rozrachunki publicznoprawne

według rodzaju

(w analityce: rozrachunki z ZUS)

1a) 716,99

2) 1042,76

716,99 (1a

1b) 55,07

55,07 (1b

270,40 (1c

Pozostałe rozrachunki

rachunek bankowy

(w analityce: rozrachunki z właścicielem)

1042,76 (2

1c) 270,40

Objaśnienia do schematu:
1. PK – naliczenie składek ZUS właściciela kwota :
a) składki na ubezpieczenie społeczne kwota 716,99 zł; strona Wn konto 40 „Koszty według rodzaju”
oraz strona Ma konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce: Rozrachunki z ZUS”);
b) składki na Fundusz Pracy kwota 55,07 zł: strona Wn konto 40 „Koszty według rodzaju” oraz strona
Ma konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce: Rozrachunki z ZUS”);
c) składka zdrowotna kwota 270,40 zł: strona Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce:
„Rozrachunki z właścicielem”) oraz strona Ma konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce:
– Rozrachunki z ZUS”);
2. WB – zapłata składek ZUS kwota 1042,76 zł: strona Wn konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne”
(w analityce: „Rozrachunki z ZUS”) oraz strona Ma konto „Rachunek bankowy”.

3

Tylko w prenumeracie otrzymasz co poniedziałek
poradnicze i fachowe dodatki:

Podatki i

Księgowość, Rachunkowość i Audyt!

PODATK

PODA

PODA

OWY PONIEDZIAŁEK

3

3

3

3

Dodatkowo zyskasz:

co tydzień dodatki niedostępne w kioskach:

Firma i Prawo

Samorząd i Administracja

Kadry i Płace

Ubezpieczenia i Świadczenia

Prawnik

pakiet narzędzi on-line

:

wskaźniki i stawki, akty prawne,
aktywne formularze i druki, kalkulatory

fachowe książki dla specjalistów:

– dostępne w prenumeracie
Dziennika Gazety Prawnej w wersji Premium

Wejdź na stronę: www.gazetaprawna.pl/oferta2015

Zadzwoń: 22 761 31 27, 801 626 666

20

0

0

0

0

0

WAŻNE

W

W

DLA

KSIĘGOWYCH!

Z A M Ó W P R E N U M E R AT Ę

Z A M Ó

A M Ó

A M Ó W P R E N U M E R A

P R E N U M E R A

P R E N U M E R A

P R E N U M E R A

P R E N U M E R A

P R E N U M E R A

P R E N U M E R A

P R E N U M E R A

P R E N U M E R AT Ę

T Ę

T Ę

2015

PRENUMERATA

DZIENNIKA GAZETY PRAWNEJ

PRA

PRA

AUTOPROMOcJA

JA

PrenUmerata:

Cena prenumeraty DZIENNIKA GAZETA PRAWNA: Wersja Standard – miesięczna (grudzień 2014 r.): 102,90 zł. Wersja Premium – miesięczna (grudzień 2014 r.): 119,70 zł.
Wszystkie ceny brutto (zawierają 8 % VAT). Więcej informacji na stronie www.gazetaprawna.pl/prenumerata

Można je

księgować w ciężar kosztów operacyjnych

w miesiącu, którego składki te dotyczą. Jednak gdy reguluje

się je ze środków jednostki, to trzeba stosować konto „Pozostałe rozrachunki”

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

4 / 4


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
DGP 2014 12 22 rachunkowosc i audyt
DGP 2014 12 29 rachunkowosc i a Nieznany
DGP 2014 02 24 rachunkowosc i audyt
DGP 2014 03 17 rachunkowosc i audyt
DGP 2014 04 28 rachunkowosc i audyt
DGP 2014 06 30 rachunkowosc i audyt
DGP 2014 03 31 rachunkowosc i audyt
DGP 2014 09 01 rachunkowosc i audyt
DGP 2014 07 28 rachunkowosc i audyt
DGP 2014 10 13 rachunkowosc i audyt
DGP 2014 07 14 rachunkowosc i audyt
DGP 2014 01 13 rachunkowosc i audyt
DGP 2014 06 09 rachunkowosc i audyt
DGP 2014 07 07 rachunkowosc i audyt
DGP 2014 09 08 rachunkowosc i audyt
DGP 2014 01 20 rachunkowosc i audyt

więcej podobnych podstron