Bohaterowie literaccy różnych epok poszukiwamnie szczescia

background image

1

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Ucz się z

Ucz się z

Ucz się z

Ucz się z

Ucz się z

Bohaterowie literaccy różnych epok
w poszukiwaniu szczęścia.
Rozważ na wybranych przykładach.

Bibliografia przedmiotu

• Władysław Tatarkiewicz,

O szczęściu

Słownik języka polskiego pod red.

Stanisława Skorupki i innych

• Jostein Gaarder, Świat Zofii

• Henri Peyre, Co to jest roman-

tyzm?

• Tomasz Miłkowski i Janusz Te-

mer, Leksykon lektur szkolnych

• Janusz Termer, Leksykon po-

etów dla szkół i miłośników po-
ezji

• Barbara Drabarek i inni, Szkol-

ny słownik motywów literackich

• Julia Didier, Słownik filozofii

• Stefan Garczyński, O radości

• Andrzej Z. Makowiecki, Słownik

postaci literackich

Szukamy szczęścia, my, Kaina plemię,
Szukamy prawdy – to syzyfia praca!
Prawda jak słońce spieszy ogrzać ziemię,
Lecz ziemia z nami od niej się odwraca.

(Andrzej Niemojewski, Elegia)

PREZENTACJA

PREZENTACJA

PREZENTACJA

PREZENTACJA

PREZENTACJA

Strategie wstępu

Strategie wstępu

Strategie wstępu

Strategie wstępu

Strategie wstępu

Szczęście jako wartość, cel bohaterów literackich – los, fortuna, dola, zwłaszcza po-

myślny los, pomyślność, powodzenie; zrządzenie losu sprawiające, że komuś się szczęści,
powodzi
(Słownik języka polskiego).

Szczęśliwi i nieszczęśliwi bohaterowie literaccy – szczęśliwa jest Justyna Orzelska

(spotkała człowieka, z którym mogła realizować swoje plany) z powieści Elizy Orzesz-
kowej Nad Niemnem. Nieszczęśliwy jest tytułowy bohater utworu Honoriusza Balza-
ka Ojciec Goriot. Wartości, którymi się kierował, okazały się złudne. Źle wyrażał swą
miłość do córek, niewłaściwie je wychował i w chwilach najtrudniejszych nie mógł
liczyć na dzieci. Przegrał swoje życie.

Dążenie do szczęścia – działanie zgodne z ludzką naturą (Władysław Tatarkiewicz

O szczęściu).

Strategie rozwinięcia

Strategie rozwinięcia

Strategie rozwinięcia

Strategie rozwinięcia

Strategie rozwinięcia

Co uznawano za szczęście w różnych epokach? – wybrane przykłady

Co uznawano za szczęście w różnych epokach? – wybrane przykłady

Co uznawano za szczęście w różnych epokach? – wybrane przykłady

Co uznawano za szczęście w różnych epokach? – wybrane przykłady

Co uznawano za szczęście w różnych epokach? – wybrane przykłady

Starożytność – sprawne ciała, rozwój fizyczny i duchowy, pogodę ducha – Homer Ilia-

da, Marek Aureliusz Rozmyślania.

Średniowiecze – oddanie się Bogu, służbę królowi; modlitwę, cierpienie, kontempla-

cję, walkę (za wiarę) – Pieśń o Rolandzie.

Oświecenie – naukę, filozofowanie – Wolter Kandyd.
Romantyzm – miłość, cierpienie, podróże, walkę (w obronie niepodległości kraju,

suwerenności narodu) i poświęcenie się dla narodu, tworzenie dzieł sztuki – Juliusz
Słowacki Kordian.

Pozytywizm – naukę, pracę dla innych – Eliza Orzeszkowa Nad Niemnem.
Modernizm – obcowanie ze sztuką, ucieczkę w świat używek, odrzucenie norm moral-

nych, erotyzm – Kazimierz Przerwa-Tetmajer Lubię, kiedy kobieta…, Evviva l’arte.

Dwudziestolecie międzywojenne – życie w świecie kultury, eskapady do teatru, kaba-

retu, marzenia o lepszej przyszłości i powroty do szczęśliwego dzieciństwa – poezja
skamandrytów. Fascynacja techniką – Julian Przyboś Gmachy, Dachy.

background image

2

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Ucz się z

Ucz się z

Ucz się z

Ucz się z

Ucz się z

Bibliografia podmiotu

Biblia

• Jan Parandowski,

Jan Parandowski,

Jan Parandowski,

Jan Parandowski,

Jan Parandowski,

Mitologia

• Homer,

Homer,

Homer,

Homer,

Homer,

Iliada

• Marek Aureliusz,

Marek Aureliusz,

Marek Aureliusz,

Marek Aureliusz,

Marek Aureliusz,

Rozmyślania

• Jan Kochanowski,

Jan Kochanowski,

Jan Kochanowski,

Jan Kochanowski,

Jan Kochanowski,

Pieśń świętojańska o sobótce

• Molier,

Molier,

Molier,

Molier,

Molier,

Skąpiec

• Wolter,

Wolter,

Wolter,

Wolter,

Wolter,

Kandyd

• George Byron,

George Byron,

George Byron,

George Byron,

George Byron,

Giaur

• Honoriusz Balzak,

Honoriusz Balzak,

Honoriusz Balzak,

Honoriusz Balzak,

Honoriusz Balzak,

Ojciec Goriot

• Adam Mickiewicz,

Adam Mickiewicz,

Adam Mickiewicz,

Adam Mickiewicz,

Adam Mickiewicz,

Dziady cz. III, Pan Tadeusz

• Juliusz Słowacki,

Juliusz Słowacki,

Juliusz Słowacki,

Juliusz Słowacki,

Juliusz Słowacki,

Kordian

• George Sand,

George Sand,

George Sand,

George Sand,

George Sand,

Dzieje mojego życia

• Józef Ignacy Kraszewski,

Józef Ignacy Kraszewski,

Józef Ignacy Kraszewski,

Józef Ignacy Kraszewski,

Józef Ignacy Kraszewski,

Kwiat paproci

• Eliza Orzeszkowa,

Eliza Orzeszkowa,

Eliza Orzeszkowa,

Eliza Orzeszkowa,

Eliza Orzeszkowa,

Nad Niemnem

• Henryk Sienkiewicz,

Henryk Sienkiewicz,

Henryk Sienkiewicz,

Henryk Sienkiewicz,

Henryk Sienkiewicz,

Quo vadis, Trylogia

• Bolesław Prus,

Bolesław Prus,

Bolesław Prus,

Bolesław Prus,

Bolesław Prus,

Lalka

• Stefan Żeromski,

Stefan Żeromski,

Stefan Żeromski,

Stefan Żeromski,

Stefan Żeromski,

Ludzie bezdomni

• Kazimierz Przerwa-Tetmajer,

Kazimierz Przerwa-Tetmajer,

Kazimierz Przerwa-Tetmajer,

Kazimierz Przerwa-Tetmajer,

Kazimierz Przerwa-Tetmajer,

Evviva l’arte, Lubię, kiedy ko-
bieta…

• Julian Przyboś,

Julian Przyboś,

Julian Przyboś,

Julian Przyboś,

Julian Przyboś,

Gmachy, Dachy

• Bolesław Leśmian,

Bolesław Leśmian,

Bolesław Leśmian,

Bolesław Leśmian,

Bolesław Leśmian,

Szczęście

• Leopold Staff,

Leopold Staff,

Leopold Staff,

Leopold Staff,

Leopold Staff,

Odys

• Krzysztof Kamil Baczyński,

Krzysztof Kamil Baczyński,

Krzysztof Kamil Baczyński,

Krzysztof Kamil Baczyński,

Krzysztof Kamil Baczyński,

Rodzicom, Niebo złote ci otwo-
rzę, Z głową na karabinie, Biała
magia

• Albert Camus,

Albert Camus,

Albert Camus,

Albert Camus,

Albert Camus,

Dżuma

• Jan Twardowski,

Jan Twardowski,

Jan Twardowski,

Jan Twardowski,

Jan Twardowski,

Mrówko, ważko, biedronko

• Konstanty Ildefons Gałczyński,

Konstanty Ildefons Gałczyński,

Konstanty Ildefons Gałczyński,

Konstanty Ildefons Gałczyński,

Konstanty Ildefons Gałczyński,

Prośba o wyspy szczęśliwe,
Podróż do Arabii Szczęśliwej

Jak szukano szczęścia i w jaki sposób je osiągano?

Jak szukano szczęścia i w jaki sposób je osiągano?

Jak szukano szczęścia i w jaki sposób je osiągano?

Jak szukano szczęścia i w jaki sposób je osiągano?

Jak szukano szczęścia i w jaki sposób je osiągano?

Petroniusz (bohater Quo vadis Henryka Sienkiewicza) – esteta, sybaryta, był szczęśliwy.
Roland (Pieśń o Rolandzie) – znajdował szczęście w wyprawie wojennej, walce za

wiarę, modlitwie.

Kandyd (Kandyd Woltera) – szukał szczęścia, zdobywając wykształcenie, podróżując,

przeżywając liczne przygody, ale odnalazł je w „uprawianiu ogródka”.

Konrad (bohater III części Dziadów Adama Mickiewicza) – miłość, podróże i kon-

takty z ludźmi, tworzenie poezji, poświęcenie się dla ojczyzny i realizacja powziętego
ambitnego celu, walka z samym sobą i z wrogiem ojczyzny, analiza stanów własnej
duszy, przewodzenie innym miały dać mu szczęście – nie był jednak szczęśliwy.

Ochocki (bohater Lalki Bolesława Prusa) – nauka, eksperymenty, podróże pozwalały

mu się realizować.

Judym (bohater Ludzi bezdomnych S. Żeromskiego) – doświadczył miłości, poświęcał

się dla innych, pracował, podróżował, obcował ze sztuką i przyrodą, analizował stany
własnej duszy – ale nie był szczęśliwy.

Podmiot liryczny wierszy Krzysztofa Kamila Baczyńskiego – alter ego poety (Niebo

złote ci otworzę, Rodzicom, Z głową na karabinie) – spełnienie w miłości, obcowaniu
z pięknem przyrody, szczęściu rodzinnym (rodzice, żona), jednak do szczęścia zabra-
kło wolnej ojczyzny i spokojnego życia w czasie pokoju.

Strategie zakończenia

Strategie zakończenia

Strategie zakończenia

Strategie zakończenia

Strategie zakończenia

Różne koncepcje szczęścia zależne od epoki i indywidualności bohaterów literac-

kich, a także od wartości uznawanych przez pisarza za istotne dla człowieka:

stan spokoju (Marek Aureliusz Rozmyślania)

bogactwo – jednak nie wystarcza (Jan Parandowski Mitologia – mit o królu Mida-
sie, Molier Skąpiec)

intelekt (Bolesław Prus Lalka)

altruizm (Eliza Orzeszkowa Nad Niemnem)

obcowanie z przyrodą (Adam Mickiewicz Pan Tadeusz)

miłość, erotyzm (Kazimierz Przerwa-Tetmajer Lubię, kiedy kobieta…)

bogactwo przeżyć (Juliusz Słowacki Kordian)

ucieczka do arkadii dzieciństwa (Adam Mickiewicz Pan Tadeusz)

praca (Bolesław Prus Lalka)

Droga do szczęścia to dążenie do osiągnięcia wyznaczonego celu, aktywność inte-

lektualna, dokonywanie wyborów, podejmowanie wyzwań, jakie stawia czas histo-
ryczny, przyjmowanie zobowiązań osobistych i społecznych, angażowanie się w poży-
teczną pracę (Eliza Orzeszkowa Nad Niemnem).

Jedni bohaterowie osiągają zadowolenie, docierają do celu, spełniają swe marzenia

i realizują plany, innym to się nie udaje. Wszyscy oni jednak dochodzą do wniosku, że
warto szukać, dążyć do postawionego celu, i taki stan już sam w sobie jest progiem do
szczęścia. Prawda o bohaterach: ludzie powtarzają los Odyseusza.

Każdy z nas jest Odysem,
Co wraca do swej Itaki.

(Leopold Staff Odys)

Istotne, aby być człowiekiem, tzn. szukać, działać, spełniać się, myśleć o innych (dr Rieux
– bohater Dżumy Camusa w ten sposób formułuje swoje credo życiowe: „Obchodzi mnie
tylko, żeby być człowiekiem”).

Człowiek rzadko lub nigdy nie osiąga stanu szczęścia sam, zwykle potrzebny jest mu

do pełni szczęścia ktoś lub coś, co kocha – np. George Sand w książce Dzieje mojego
życia
zwierza się, że rodzina (zaliczała do niej swoje dzieci, ale i Chopina) oraz sztu-
ka, a zwłaszcza literatura to to, co czyni ją szczęśliwą. Bardzo też ceniła wiejskie
zacisze i przyrodę.

background image

3

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Prezentacje maturalne

Ucz się z

Ucz się z

Ucz się z

Ucz się z

Ucz się z

Sposoby uatrakcyjnienia wypowiedzi

• Mapa myślowa w formie koniczynki, zawierająca sen-

tencje dotyczące szczęścia, np.

szczęścia w domu nie znalazł,
bo go nie było w ojczyźnie

• Piosenka o szczęściu – np.

Bo szczęścia nie szukaj daleko
Za siódmą gdzieś górą i rzeką

• Recytacja fragmentów wierszy o szczęściu:

Konstanty Ildefons Gałczyński,

Prośba o wyspy szczęśliwe,
Podróż do Arabii Szczęśliwej,

Jan Kochanowski, Pieśń świętojańska o Sobótce

(Wsi spokojna, wsi wesoła),

Bolesław Leśmian, Szczęście,

Krzysztof Kamil Baczyński, Biała magia.

• Plastyczne i literackie wizerunki szczęśliwych bohaterów (ob-

razy i fragmenty tekstu nagrane na taśmie magnetofonowej)

• Panna Izabela Łęcka i… Apollo (bohaterka Lalki Prusa).
• Tadeusz z Zosią

Szukają Tadeusza, który stał na stronie
I coś pilnego szeptał swojej przyszłej żonie

Adam Mickiewicz Pan Tadeusz Księga XII

• Rubens z żoną (P. Rubens Autoportret z Izabellą).
• Chopin z fortepianem – fotografia pomnika Frydery-

ka Chopina (wg projektu Wacława Szymanowskie-
go). Pomnik ten znajduje się w Łazienkach.

• Święta Rodzina (Rembrandt Święta Rodzina).
• Mickiewicz z… marzeniami

(Walery Wańkowicz Mickiewicz na Judahu skale).

• Tańcząca baletnica (Edgar Degas Zielona tancerka

Tancerka na scenie).

• Dziewczyna z… nitką babiego lata (Józef Chełmoń-

ski Babie lato).

O co może zapytać komisja?

O co może zapytać komisja?

O co może zapytać komisja?

O co może zapytać komisja?

O co może zapytać komisja?

Kto jest Twoim ulubionym bohaterem literackim szu-
kającym szczęścia? Uzasadnij swój wybór.

Proponowana odpowiedź

Bohaterem, który prezentuje osiągalną chyba dla każde-
go koncepcję szczęścia, jest podmiot liryczny wierszy księ-
dza Jana od Biedronek, czyli Jana Twardowskiego. Umie
on dostrzec piękno i radość w każdym, nawet najdrob-
niejszym, elemencie świata, w każdej sytuacji, która nie
musi być od razu wielkim wydarzeniem. A jednocześnie
poeta wciąż się dziwi, szuka, zastanawia, uczy świata, pięk-
na, Boga, człowieka. Taka postawa skromności, aktyw-
ności w działaniach, ufności w dobro i miłość to właśnie
koncepcja szczęścia Jana Twardowskiego.
Warto przytoczyć fragment wiersza tego poety:

człapię po świecie jak ciężki słoń
tak duży że nic nie rozumiem
myślę jak uklęknąć
i nie zadrzeć nosa do góry
a życie nasze jednakowo
niespokojne i malutkie

(Jan Twardowski Mrówko ważko biedronko)

Zaprezentuj Twoją koncepcję szczęścia.

Proponowana odpowiedź

Wyobrażenia szczęścia mogą być różne. Jednak wspólną ich
cechą jest to, że trudno jest być szczęśliwym samemu. Wspomina
o tym Józef Ignacy Kraszewski w baśni Kwiat paproci. Bohater
tego utworu wyrzeka się takiego szczęścia, którego nie może
dzielić z innymi. Julian Tuwim wyraził to w następujący sposób:

Dwa szczęścia są na świecie.
Jedno małe – być szczęśliwym,
drugie – uszczęśliwiać innych.

O takiej koncepcji szczęścia przeczytać można w Epilo-
gu
Pana Tadeusza Adama Mickiewicza:

Jedyne szczęście, kto w szarej godzinie z kilku przyja-
ciół usiadł przy kominie,
(…)
I dumał, myślił o swojej krainie
(…)
I przyjaciele wtenczas pomogli rozmowie,
I do piosnki rzucali mnie słowo za słowem,
Jak bajeczne żurawie nad dzikim ostrowem,
Nad zaklętym pałacem przelatując wiosną
I słysząc zaklętego chłopca skargę głośną,
Każdy ptak chłopcu jedno pióro zrucił
On zrobił skrzydła i do swoich wrócił…

Szczęśliwą więc można nazwać chwilę wspólnego pobytu
z przyjaciółmi, zwłaszcza jeśli można wspólnie coś stwo-
rzyć, ulepszyć, czyniąc to w serdecznej, miłej atmosferze.

Jaki utwór literacki poleciłbyś człowiekowi nieszczę-
śliwemu, który zwierzyłby Ci się ze swoich trudności
lub wręcz niemożności osiągnięcia szczęścia?

Proponowana odpowiedź

Nieszczęśliwym, zawiedzionym, daremnie oczekującym
szczęścia można polecić wiersz Leopolda Staffa – Odys.
Niech się nie zniechęcają i szukają szczęścia dalej.
Może ono być zaskakująco różne od naszych wyobra-
żeń, może przyjść nagle…

O to chodzi jedynie,
By naprzód wciąż iść śmiało,
Bo zawsze się dochodzi
Gdzie indziej, niż się chciało.

(Leopold Staff Odys)


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Bohaterowie literaccy różnych epok w poszukiwaniu szczęścia
Bohaterowie literaccy różnych epok poszukiwamnie szczescia
Państwo jako najwyższa wartość narodowa w widzeniu bohaterów literackich różnych epok, prezentacje
Państwo jako najwyższa wartość narodowa w widzeniu bohaterów literackich różnych epok, SZKOŁA, język
samotni bohaterowie w literaturze różnych epok
Państwo jako najwyższa wartość narodowa w widzeniu bohaterów literackich różnych epok, prezentacje
jezyk polski, Motyw szczęścia w literaturze różnych epok
14079-motywy religijne w literaturze różnych epok, Szkoła liceum !!!, J. Polski
Zbrodnia jako motyw literacki różny stosunek do niej bohaterów literackich wybranych epok
Opracowania różnych tematów, Wzorce moralne człowieka w literaturze różnych epok , Wzorce moralne cz
Motyw dziecka w literaturze różnych epok
Zabawa w literaturze różnych epok
Bohater literacki XX wieku w poszukiwaniu istotnych wartości i sensu życia, matura, matura ustna, ma
Kreacja postaci kobiecych w literaturze różnych epok pre zent, Prezentacje
Młodzież jej zadania i postawy w literaturze różnych epok, SZKOŁA, język polski, ogólno tematyczne
Tragedie jednostek i ich ponadczasowy wymiar na wybranych przykładach literackich z różnych epok
Motyw tragedii, Tragedie jednostek i ich ponadczasowy wymiar na wybranych przykładach literackich z
Człowiek, MŁODZIEŻ i jej zadania, postawy, "MŁODZIEŻ, JEJ ZADANIA I POSTAWY W LITERATURZE RÓŻNY
14079-motywy religijne w literaturze różnych epok, Szkoła liceum !!!, J. Polski

więcej podobnych podstron