ELEKTRYCZNOŚĆ WEWNĄTRZ CIAŁA

1.

Przewodność i przenikalność elektryczna tkanek

Właściwości elektryczne tkanek i całych obiektów biologicznych uwarunkowane są właściwościami
komórek oraz ich części strukturalnych i właściwościami substancji międzykomórkowej. Badając
przewodnictwo komórki trzeba rozpatrzyć poszczególne jej elementy:

a)

cytoplazma – wykazuje cechy złożonego elektrolitu; jej przewodność zależy od koncentracji
poszczególnych rodzajów jonów i ich ruchliwości; największe znaczenie mają jony małe, gdyż

są one najbardziej ruchliwe (

+

K

,

+

Na

,

−

Cl

); przewodność cytoplazmy krwinek czerwonych

wynosi około

1

1

1

10

5

−

−

−

Ω

⋅

m

b)

błona komórkowa – jest izolatorem, decyduje o tym warstwa lipidowa, której przewodność

elektryczna mieści się w granicach

1

1

6

4

10

10

−

−

−

−

Ω

−

m

, a wartość przenikalności elektrycznej

6

5

−

=

r

ε

. Dla większości komórek pojemność błony komórkowej wynosi około

2

1

cm

F

µ

.

c)

pozostałe elementy morfotyczne wykazują cechy półprzewodników; substancje te mają
strukturę quasi-krystaliczną i zachodzące w nich procesy można wyjaśnić jedynie na gruncie
teorii z fizyki ciała stałego (np. teoria pasmowa kryształów).

1. Przy bardzo niskich częstotliwościach dla tkanek żywych możliwa jest tylko przewodność jonowa. Z
powodu dobrych właściwości izolacyjnych komórek ich zawartość nie uczestniczy w tworzeniu
prądów. Dlatego przewodność tkanki jest niska. W tym samym czasie częstotliwość jest jeszcze na
tyle mała, że błony komórkowe zdążają w ciągu jednego okresu naładować się kosztem jonów z
zewnątrz i z wewnątrz komórek. Cały ładunek jest duży i pojemność tkanki jest znacząca, co sprawia,
że przenikalność elektryczna jest duża. Jednak ze wzrostem częstotliwości rezystancja
pojemnościowa błon stopniowo zmniejsza się, błony nie nadążają naładować się całkowicie, płyn
wewnątrz komórek zaczyna uczestniczyć w procesie
tworzenia prądów jonowych i w wyniku tego przewodność tkanki płynnie zwiększa się, a
przenikalność elektryczna zmniejsza się. Przy częstotliwościach od 10

4

do 10

5

Hz skok przewodności

odbywa się kosztem lawinowego włączania środowiska wewnątrz komórek w proces wytwarzania
jonów. Oprócz tego polaryzacja cząsteczek tkanki (generalnie cząsteczek
wody) powoduje powstawanie prądów przemieszczenia (co zwiększa ogólny prąd w tkankach).
2. Przy częstotliwościach 105 – 109 Hz okres drgań staje się krótszy, błony ładują się słabo,
rezystancja pojemnościowa zmniejsza się, zarazem zmniejsza się rezystancja powierzchniowa,
zawartość komórek aktywnie uczestniczy w wytwarzaniu prądów jonowych. Czyli przewodność
rośnie, a przenikalność elektryczna zmniejsza się. Jednocześnie znacznie wzrasta polaryzacja
cząsteczek i związane z nią prądy przemieszczenia.
3. Przy częstotliwościach 10

9

– 10

10

Hz i więcej polaryzacja cząsteczek i prądy przemieszczenia mają

przewagę. Oprócz tego w tym zakresie częstotliwości zdarzają się zjawiska rezonansowe
(częstotliwości charakterystyczne cząsteczek wody oraz białkowych cząsteczek krwi leżą w tym
zakresie). W wyniku tego przewodność szybko rośnie.

W ten sposób ze wzrostem częstotliwości pola elektromagnetycznego oprócz zmian właściwości
tkanek, indukowanie prądów jonowych stopniowo zmienia polaryzację cząsteczek. Na przykład:
straty elektryczne w tkankach przy częstotliwości 1GHz sięgają 50% strat ogólnych, a przy
częstotliwościach 10 GHz oraz 30 GHz – odpowiednio około 90% i 98%.

2. Zachowanie komórek w polu elektrycznym, dyspersja

Przenikalność i przewodność elektryczna komórek żywych wykazują zależność od częstotliwości pola
elektrycznego. Przy niewielkich częstotliwościach, wskutek dużego oporu elektrycznego błony,
następuje izolacja jonów we wnętrzu komórki i zostaje indukowany dipol, a wartość przenikalności
elektrycznej jest bardzo duża. Ze wzrostem częstotliwości efekt ten zanika, aż do sytuacji, gdy opór
pojemnościowy błony zawiera wyłącznie opór błony lipidowej, a wnętrze komórki bierze udział w
przewodzeniu prądu. Zależność częstotliwościowa, zwana dyspersją, przewodności i przenikalności
elektrycznej występuje dla wszystkich rodzajów tkanek. Przebieg zależności częstotliwościowej
przewodności jest w przybliżeniu symetryczny w zakresie tzw.

β

-dyspersji.

Początkowy obszar dyspersji stanowi superpozycję kilku zakresów, które doświadczalnie trudno
oddzielić od polaryzacji elektrodowej. Brak jest dotychczas teorii, która wyjaśniałaby źródła dyspersji
w tym zakresie częstotliwości.
Obszar

α

-dyspersji obejmuje niskie częstotliwości (od kilku Hz do kilku tysięcy Hz). Częstotliwość

relaksacyjna średnia tej dyspersji

0

f

zależy m.in. od wymiarów komórek i od struktury ich warstw

powierzchniowych.

β

-dyspersja obejmuje częstotliwości od kilkudziesięciu kHz do około 30MHz, o częstotliwości

średniej

MHz

f

1

0

≈

. Jej źródłem jest niejednorodna struktura fizyczna tkanek biologicznych

(obecność błon komórkowych). W obszarze powyżej kilkudziesięciu MHz występuje obszar płaski, w
którym przenikalność elektryczna krwi jest mniejsza niż wody.
Dyspersja

γ

stanowi również superpozycję kilku zakresów i występuje w zakresie od kilkuset MHz do

kilku gigaherców. Jest ona związana z właściwościami polarnymi biomolekuł wody związanej. W
zakresie mikrofalowym występuje dyspersja wody wolnej (obszar dyspersji

δ

).

3. Impedancja błony komórkowej

Właściwości elektryczne tkanek i całych obiektów biologicznych uwarunkowane są właściwościami
komórek oraz ich części strukturalnych i właściwościami substancji międzykomórkowej.
Główna zawartość wnętrza komórek, cytoplazma, może być uważana, ze względu na pewne cechy
fizyczne, jako szczególny, wielofazowy układ koloidalny, złożony z różnorodnych cząsteczek. W
procesie przewodzenia prądu elektrycznego cytoplazma wykazuje cechy złożonego elektrolitu lub
nawet zawiesiny, w której jedne składniki stanowią elektrolityczne środowisko dyspersyjne, a inne -
fazę dyspersyjną. Przewodność elektryczna tej substancji zależy od koncentracji poszczególnych
rodzajów jonów i ich ruchliwości. Dla erytrocytów, np. wartość przewodności cytoplazmy wynosi γ =
5 x 10

-1

Ω

-1

m

-1

.

Błona komórkowa jest pod względem przewodnictwa elektrycznego izolatorem. Właściwość

tę nadaje błonie warstwa lipidowa. Jej przewodność znajduje się w granicach 10

-4

- 10

-6

Ω

-1

m

-1

,a

wartość przenikalności elektrycznej przyjmowana jest taka, jaką mają tłuszcze (ε = 5 - 6). Błona
łącznie z substancją wewnątrz- i zewnątrzkomórkową stanowi kondensator elektryczny, który wnosi

składową bierną do impedancji komórki. Wartość pojemności tego kondensatora jest dość duża, co
wynika z małej grubości błony. Dla różnego rodzaju komórek jest ona w przybliżeniu taka sama i
wynosi ok. 1μF/cm

2

.

Oprócz wymienionych już właściwości wiele substancji biologicznych występujących w komórkach
(białka, chloroplasty i inne) wykazuje cechy półprzewodników.
Istnieją trzy drogi, którymi płynie prąd:
1) prąd omija komórkę płynąc przez 3 opory: Rp - Rp - Rp;
2) prąd płynie przez komórkę przez opory Rp - Rb - Rc - Rb - Rp;
3) prąd przepływa przez komórkę przy włączonych kondensatorach, czyli przez Rp - Cb - Rc - Cb - Rp.
Efektywny opór tego rodzaju złożonego obwodu RC nazywamy i m p e d a n c j ą. Impedancja tkanki
składa się z rezystancji R i pojemności C. Okazuje się, że obiekty biologiczne nie wykazują oporności
indukcyjnej. Opór stawiany prądowi stałemu przez taki układ można łatwo obliczyć za pomocą praw
Kirchhoffa. Oba kondensatory stanowią dla prądów stałych przeszkodę nie do przebycia. Prąd stały
może więc płynąć tylko drogami 1 i 2.

4. Potencjał czynnościowy

Istnienie potencjału spoczynkowego jest nieodzownym warunkiem dla powstania czynnościowych
zjawisk bioelektrycznych w neuronie. Punktem wyjścia dla zjawisk czynnościowych jest zmiana stanu
spolaryzowania neuronu. Zmiana ta może iść w kierunku zmniejszenia spoczynkowej różnicy
potencjałów, wtedy nosi nazwą depolaryzacji, lub też polegać może na zwiększeniu stanu
spolaryzowania i nazywana jest hiperpolaryzacją.
Bardzo pouczające jest prześledzenie poszczególnych etapów powstawania potencjału
czynnościowego. Jeżeli na neuron stosuje sią elektryczny bodziec depolaryzacyjny, wtedy na
oscyloskopowym zapisie wewnątrzkomórkowym zaczną się pojawiać zmiany świadczące o
depolaryzacji błony komórki, a więc o zmniejszaniu się potencjału spoczynkowego. Zmiany te,
nazywane elektro-tonicznymi, mają charakter bierny i są odzwierciedleniem specyficznej budowy
błony neuronu, która nosi w sobie cechy kondensatora. W dalszym ciągu na szczycie zmian elektro-
tonicznych zaczyna się pojawiać zmiana potencjału, .nazywana odpowiedzią lokalną, która jest już
czynną odpowiedzią neuronu na bodziec depolaryzacyjny, choć nie posiada właściwości
rozprzestrzeniania się. Gdy opisywane tu zmiany osiągną poziom depolaryzacji krytycznej lub
progowej, dochodzi w neuronie do powstania właściwego potencjału czynnościowego, nazwanego ze
względu na kształt potencjałem iglicowym (ryć. 24). Jest to potencjał pojawiający się zgodnie z
prawem "wszystko albo nic". Oznacza to, że gdy na skutek stymulacji zmiany elektro-toniczne osiągną
w neuronie poziom depolaryzacji krytycznej i powstanie potencjał iglicowy, dalsze pobudzanie nie
zmienia w danych warunkach amplitudy powstałego potencjału. Istotną cechą potencjału
czynnościowego neuronu jest zdolność do rozprzestrzeniania się.

Na ryc. 24 przedstawiono omówione fazy powstawania potencjału czynnościowego oraz jego
strukturę. Za główne mechanizmy spoczynkowej różnicy potencjałów uważa się gradienty stężeń

jonów po obydwu stronach błony neuronu, przepuszczalność błony dla tych jonów oraz pompę Na+ -
K+. Jeżeli przyjmuje się, że potencjał czynnościowy jest zaburzeniem stanu spoczynkowego, musi
dojść do zmian wymienionych wyżej parametrów. Neuron nie może zmienić stężeń jonowych z
szybkością i w rozmiarach, które by w istotny sposób wpłynęły na wielkość potencjału błonowego.
Neuron jest jednak w stanie zmienić właściwości swej błony, a szczególnie przepuszczalność dla
jonów. Tak też jest w istocie.

W myśl teorii zaproponowanej przez A. L. Hodgkina i A. F. Huxleya (1939), potencjał czynnościowy
neuronu powstaje w wyniku nagłego, dużego, przejściowego wzrostu przepuszczalności błony
neuronów dla Na+. Przez bardzo krótki okres przepuszczalność błony neuronu dla Na+ przewyższa
przepuszczalność błony dla innych jonów. Z badań doświadczalnych wynika, że w czasie potencjału
czynnościowego przepuszczalność błony neuronu dla Na+ wzrasta kilkaset razy w porównaniu że
stanem spoczynkowym. Jony Na+, wchodząc zgodnie z gradientem stężeń do komórki zmieniają
potencjał wnętrza neuronu z ujemnego na dodatni (ryc.25). Jest to zjawisko refrakcji.

Wkrótce po rozpoczęciu aktywacji Na+ dochodzi także do wzrostu przepuszczalności błony dla jonów
K+. Proces ten jest nazywany aktywacją potasową. Szybkość narastania wzrostu przepuszczalności dla
jonów K+ jest znacznie mniejsza niż dla jonów Na+. Aktywacja K+ osiąga swoje maksimum w chwili,
gdy przepuszczalność błony dla sodu powraca do wartości wyjściowych (inaktywacja sodowa).
Przepuszczalność błony neuronu dla jonów Na+ jest największa na szczycie potencjału
czynnościowego, po czym ulega szybkiemu zmniejszeniu. W tym obszarze różnica potencjału w
poprzek błony neuronu zbliża się do potencjału równowagi dla Na+ (E

Na

). Z tego powodu w wielu

neuronach szczyt potencjału iglicowego można przewidzieć na podstawie stężeń sodu na zewnątrz
[Na+]z i wewnątrz [Na+]w neuronu w myśl równania Nernsta zastosowanego do sodu

Proces inaktywacji sodowej i aktywacji potasowej jest odpowiedzialny za repolaryzację neuronu.
Repolaryzacja kończy potencjał czynnościowy. Gdy potencjał równowagi dla potasu nie pokrywa się
dokładnie z potencjałem spoczynkowym, wtedy po fazie repolaryzacji przez kilka milisekund
potencjał błonowy będzie różnił się od potencjału spoczynkowego. Te przejściowe zjawiska noszą
nazwę potencjałów następczych; mogą one mieć charakter zarówno depolaryzacyjny, jak i
hiperpolaryzacyjny (ryc. 26). Z przytoczonego opisu genezy iglicowego potencjału czynnościowego
wynika, że dla powstania tego potencjału nieodzowna jest obecność jonów Na+ w środowisku

otaczającym neuron.

5.

Model Hodgkina-Huxley’a

Analizując potencjał czynnościowy aksonu kałamarnicy, Hodgkin i Huxley wyznaczyli przebiegi
czasowe gNa i gK dla różnych potencjałów błonowych. Z przebiegów tych można było wyznaczyć
czasowe zależności potencjału czynnościowego stosując układ równań jaki opisuje proste reakcje
chemiczne.
• Dla jonow potasu przyjęto, że ich zdolność do przenikania przez błonę zależy od stanu lub pozycji
naładowanych cząsteczek w błonie, przy czym „a” jest stanem, w którym błona zezwala jonom
potasu dyfundować na druga stronę, natomiast „b” jest stanem nieprzenikalnym dla jonów K+
• Stała czasowa zmiany ze stanu „a” do stanu „b” to „bn”, natomiast ze stanu „b” do stanu „a” to
„an”. Stałe zależą od potencjału, ale nie zależą od czasu.

• W stanie spoczynkowym „bn” ma dużą wartość natomiast „an” ma mała wartość. Po depolaryzacji
błony, „an” zwiększa się natomiast „bn” maleje.

Przewodnictwo błony dla jonów sodu opisuje się podobnymi zależnościami z uwzględnieniem faktu,
iż po depolaryzacji gNa nie zachowuje stałej maksymalnej wartości (jak gK), ale zmniejsza się do stanu
spoczynkowego w czasie 1 ms. Oznacza to, że układ sodowy charakteryzuje się inaktywacją. Wymaga
to wprowadzenia dodatkowej zmiennej -- h.
Trzy hipotetyczne stany szybkiego kanału sodowego wg H-H:
W stanie spoczynkowym, bramka aktywacyjna jest zamknięta a bramka inaktywacyjna otwarta (m=0,
h=1). Ponad-progowa depolaryzacja powoduje szybkie otwarcie bramki aktywacyjnej i utrzymanie
stanu otwartego bramki inaktywacyjnej (m=1, h=1). Aktywowany kanał spontanicznie przechodzi do
stanu inaktywowanego (m=1, h=0). Repolaryzacja sprowadza układ do stanu spoczynkowego, z
którego może rozpocząć się ponowne generowanie potencjału czynnościowego.

6. Układy zastępcze elementów biologicznych

Ze względu na ogromna liczbę elementów składowych (rozproszonych) skóry układ jest bardzo
skomplikowany. Dlatego aby zbudować układ zastępczy skóry ("model elektryczny") należy dokonać
upraszczających założeń , przy których parametry elektryczne układu są zbliżone do parametrów
elektrycznych skóry. Przyłożenie do skóry podłużnego stałego napięcia elektrycznego powoduje
przepływ prądu elektrycznego, analogicznie jak w układzie przedstawionym na rysunku poniżej.
Układ ten można przyjąć jako elektryczny układ zastępczy skóry.

Układ zastępczy charakteryzują następujące parametry:
a) przewodność stała Gs = R-1 w gałęzi zawierającej opór R2
b) przewodność zmienna Gz w gałęzi zawierającej opór R1 i pojemność C
c) stała czasowa t określona zależnością t = R1C

Niestety mam problem z czymś więcej!!

7

. Pomiar sygnałów bioelektrycznych

Sygnały bioelektryczne spełniają w organizmie zarówno funkcje informacyjne, jak i koordynacyjne.
Dzięki nim ośrodkowy układ nerwowy koordynuje i synchronizuje pracę innych układów, zapewniając
sprawne działanie całego ciała. Właśnie dlatego są one jednym z najczulszych wskaźników stanu
fizjologicznego organizmu. Wydobycie odpowiedniego sygnału elektrycznego z wnętrza ludzkiego
ciała, a następnie jego jednoznaczna interpretacja - to dwa problemy, które trzeba było rozwiązać,
żeby bioprądy mogły stać się podstawą rzetelnej metody diagnostycznej. Choć do celów
diagnostycznych można wykorzystać czynność elektryczną mięśni gładkich narządów wewnętrznych,
takich jak pęcherz moczowy, żołądek, jelita, macica, a także język, gałka oczna czy krtań, to jednak
największe znaczenie praktyczne mają potencjały odbierane z mięśni szkieletowych, serca, mózgu.
Idea wszystkich pomiarów wydaje się prosta - trzeba w odpowiednim miejscu przyłożyć elektrody
pomiarowe, a następnie zmierzyć napięcie między nimi. Rzeczywistość jest jednak bardziej
skomplikowana. Wartość bioprądów jest bardzo mała, trzeba więc sporo wysiłku, żeby ich pomiaru
nie zakłóciły sygnały pochodzące z innych niż aktualnie badana części organizmu.

EKG
Współczesne aparaty umożliwiają stosowanie różnych systemów, i to badający decyduje, który z nich
wybrać. Wartość napięcia w poszczególnych punktach waha się od ułamka do 5 mV, musi więc być
odpowiednio wzmocniona i dopiero potem rejestrowana. Powstająca w ten sposób krzywa
odzwierciedla przebieg potencjałów czynnościowych mięśnia sercowego. Właśnie dlatego istotny
rozwój tej metody diagnostycznej nastąpił pod koniec lat trzydziestych, kiedy to zastosowano
wzmacniacz elektroniczny i pisak termiczny zapewniający trwały zapis sygnału.
Kształt krzywej i odległości między charakterystycznymi punktami (patrz ramka Co to znaczy PQRST?)
oraz wartość amplitudy załamków pozwalają wnioskować o stanie mięśnia sercowego czy sposobie
przewodzenia pobudzeń. EKG ułatwia także interpretację wyników badań serca uzyskanych innymi
metodami: hemodynamiczną, izotopową, USG. Na krzywej EKG jak na dłoni widać różnego rodzaju
arytmie, uwidacznia się przerost przedsionków lub komór, można ocenić wtórne uszkodzenia serca w
wyniku różnych chorób ogólnych, rozpoznać zapalenie mięśnia sercowego, widać też przebyty i
świeży zawał. Nie można natomiast na tej podstawie przewidzieć zbliżającego się zawału. Zdarzają się
one u osób, które mają piękny, wzorcowy zapis.
Bardzo użytecznym wynalazkiem okazał się EKG Holtera, który umożliwia rejestrację pracy serca
przez całą dobę, w różnych życiowych sytuacjach. Jest to ważne dlatego, że stany emocjonalne czy
wysiłek zmieniają aktywność elektryczną serca.
Pacjentowi przykleja się w odpowiednich miejscach elektrody; otrzymuje on aparat wielkości małego
magnetofonu kasetowego, który musi cały czas nosić przy sobie - i to wszystkie związane z badaniem
niedogodności. Po kilkudziesięciu godzinach aparat podłącza się do komputera, który analizuje zapis.
Można dzięki temu przeanalizować bardziej skomplikowane zaburzenia rytmu, a także wykryć

epizody niedotlenienia pojawiające się w chwilach większego wysiłku, które nie dają o sobie znać
bólem w klatce piersiowej. Dokładniejszą analizę wpływu zwiększonego obciążenia organizmu na
wydolność serca uzyskuje się dzięki tzw. wysiłkowemu EKG, ponieważ w testach tego rodzaju wysiłek
może być precyzyjnie dawkowany.

EEG
Badanie EEG rozpoczyna się od umieszczenia na głowie pacjenta 20 elektrod pomiarowych. Podczas
operacji można je umieścić bezpośrednio na powierzchni kory mózgowej lub nawet wprowadzić w
głąb mózgu. Wzmacniając odbierane sygnały około miliona razy, rejestruje się różnice potencjałów
między każdą parą elektrod. Każda konfiguracja elektrod ma swoje znaczenie i przydatność
diagnostyczną. Wynik badania uzyskuje się w postaci fal o różnej częstotliwości wyładowań i różnych
amplitudach, a każdy rodzaj fali świadczy o innej aktywności kory mózgowej.
U dorosłego człowieka przy całkowitym odprężeniu dominują fale alfa o częstotliwości 8-13 Hz i
napięciu 50-150 mikroV, które zanikają na przykład wtedy, gdy otwiera się oczy. Fale beta występują
u ludzi aktywnych, pobudzonych i najwyraźniej są odbierane z okolic czołowo-środkowych.
Charakteryzują się częstotliwością 14-24 Hz i potencjałami 10-16 mikroV. Fale theta o częstotliwości
4-7 Hz i amplitudzie 50-100 mikroV często świadczą o tym, że w mózgu dzieje się coś złego. Wreszcie
fale delta - ich parametry to 0.5-3 Hz i 100-200 mikroV - występują podczas snu. Ich obecność u
dorosłego człowieka w stanie czuwania zawsze świadczy o procesie patologicznym, podobnie jak
występowanie potencjałów szczytowych, charakteryzujących się szybkim narastaniem i spadkiem
napięcia.

EMG
Elektromiografia. Przy lekkim skurczu mięśnia uzyskuje się zapis z pojedynczej jednostki ruchowej,
przy maksymalnej sile skurczu pojawia się tzw. zapis interferencyjny, w którym nie można odróżnić
pojedynczych potencjałów. Mięsień kurczy się, gdy jest drażniony elektrycznie, a podczas skurczu
powstaje w nim prąd - oto konstatacja Galvaniego, która stała się podstawą rozwoju elektrofizjologii,
zajmującej się badaniem narządów i tkanek na podstawie analizy czynności bioelektrycznej.
Podczas badania stosuje się albo elektrody powierzchniowe, które umieszcza się na skórze nad
mięśniem, albo elektrody igłowe, które wkłuwa się w mięsień. Można też - ale to robi się rzadko -
wkłuć się w pojedyncze włókno, czyli komórkę mięśniową. U osób zdrowych, pozostających w
spoczynku, aparatura rejestruje ciszę elektryczną, co oznacza, że nie występują żadne zjawiska
elektryczne. Wystarczy jednak lekki skurcz, żeby odebrać tzw. potencjał jednostki ruchowej.
Ta uczona nazwa oznacza kompleks składający się z neuronów ruchowych w rdzeniu kręgowym, ich
długich wypustek zwanych aksonami oraz włókien mięśniowych, nietrudno więc zgadnąć, iż w
zależności od rodzaju rejestrowanych potencjałów można dociec, jak działają poszczególne elementy
tego układu. W miarę zwiększania siły skurczu pojawia się coraz więcej potencjałów z różnych
jednostek ruchowych. Przy maksymalnym wysiłku powstaje tzw. zapis interferencyjny, w którym nie
można już rozróżnić pojedynczych potencjałów.
Lekarz przeprowadzający badanie najpierw musi wytypować właściwe mięśnie do zdiagnozowania
obserwowanych nieprawidłowości, musi też ustalić, jaka jest maksymalna siła skurczu dla konkretnej
osoby. Dopiero potem rozpoczyna właściwe badanie, w trakcie którego wkłuwa elektrody w różne
punkty mięśnia, a jest ich co najmniej 20-30. Wiele jest też parametrów, na które musi zwracać
uwagę. Obserwuje więc aktywność elektryczną w trakcie spoczynku, sposób narastania liczby
potencjałów w miarę zwiększania się wysiłku, przy jakim wysiłku pojawia się zapis interferencyjny,
wreszcie charakterystykę impulsu - jego kształt, czas trwania, amplitudę, częstotliwość wyładowań.
Może ponadto zbadać szybkość rozchodzenia się impulsów w nerwach, ale żeby to zrobić, trzeba
zarejestrować potencjały pojawiające się w wyniku elektrycznej stymulacji odpowiedniego nerwu.