Pracownik kancelaryjny

(411003)

Pracownicy biurowi

2

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich

Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru
krajowych

standardów

kompetencji

zawodowych

wymaganych

przez

pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1

Krajowy standard kompetencji zawodowych
Pracownik kancelaryjny (411003)

© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013

Kopiowanie i rozpowszechnianie mo

ż

e by

ć

dokonane za podaniem

ź

ródła

ISBN 978-83-7951-000-9 (cało

ść

)

ISBN 978-83-7951-123-5 (123)

Nakład 1000 egz.

Publikacja bezpłatna

Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. [phone], fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.crzl.gov.pl

Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Pa

ń

stwowego Instytutu Badawczego

26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.itee.radom.pl

3

Spis tre

ś

ci

1. Dane identyfikacyjne zawodu ...................................................

4

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfika-

cjach.................................................................................

4

1.2. Notka metodologiczna i autorzy.......................................

4

2. Opis zawodu................................................................................

6

2.1. Synteza zawodu ..............................................................

6

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wyst

ę

-

powania zawodu .............................................................

6

2.3.

Ś

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz

ę

dzia

pracy, zagro

ż

enia, organizacja pracy) ............................

6

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym prze-

ciwwskazania do wykonywania zawodu .........................

7

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

ę

dne do podj

ę

cia

pracy w zawodzie.............................................................

7

2.6. Mo

ż

liwo

ś

ci rozwoju zawodowego, potwierdzenia/wali-

dacji kompetencji .............................................................

7

2.7. Zadania zawodowe ..........................................................

8

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych ....................................

8

2.9. Relacje mi

ę

dzy kompetencjami zawodowymi a pozio-

mem kwalifikacji w ERK/PRK ..........................................

8

3. Opis kompetencji zawodowych ................................................ 10

3.1. Wykonywanie i dokumentowanie czynno

ś

ci kancelaryj-

nych Kz1 ......................................................................... 10

3.2. Obsługiwanie interesantów Kz2 ...................................... 11
3.3. Kompetencje społeczne KzS ........................................... 12

4. Profil kompetencji kluczowych ................................................ 13

5. Słownik ....................................................................................... 14

4

1. Dane identyfikacyjne zawodu

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu

w klasyfikacjach

Według Klasyfikacji zawodów i specjalno

ś

ci na potrzeby rynku pracy

(KZiS 2010):

411003 Pracownik kancelaryjny

Grupa wielka 4 – Pracownicy biurowi (w Mi

ę

dzynarodowej Klasyfika-

cji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 – poziom 4).

Grupa elementarna 4110 – Pracownicy obsługi biurowej (w Mi

ę

-

dzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada
grupie 4110 General office clerks).

Według Polskiej Klasyfikacji Działalno

ś

ci (PKD 2007):

Sekcja N. Działalno

ść

w zakresie usług administrowania i działal-

no

ść

wspieraj

ą

ca, Dział 82. Działalno

ść

zwi

ą

zana z administracyj-

n

ą

obsług

ą

biura i pozostała działalno

ść

wspomagaj

ą

ca prowa-

dzenie działalno

ś

ci gospodarczej, Grupa 82.1. Działalno

ść

zwi

ą

za-

na z administracyjn

ą

obsług

ą

biura, wł

ą

czaj

ą

c działalno

ść

wspo-

magaj

ą

c

ą

.

1.2. Notka metodologiczna i autorzy

Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie:
analizy

ź

ródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, mi

ę

dzynarodowe)

oraz głównie wyników bada

ń

analitycznych na 8 stanowiskach pracy

w 9 przedsi

ę

biorstwach (du

ż

e – 2,

ś

rednie – 6, małe − 1, w tym admini-

stracyjne – 9), przeprowadzonych w marcu 2013 r.

Zespół Ekspercki:

•

Sylwia Nowakowska – ekspert niezale

ż

ny, Polskie Towarzystwo

Ekonomiczne Oddział w Olsztynie,

•

Maria Góralczyk – ekspert niezale

ż

ny, były pracownik Urz

ę

du

Wojewódzkiego i Rejonowego w Elbl

ą

gu,

•

Alicja Maszkowska – ekspert niezale

ż

ny, były pracownik Towa-

rzystwa Ubezpieczeniowo-Reasekuracyjnego POLISA S.A. we
Wrocławiu,

•

Gra

ż

yna Ewa Brzozowska – ekspert niezale

ż

ny, współpracownik

Krajowego O

ś

rodka Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicz-

nej w Warszawie.

5

Ewaluatorzy:

•

Hanna Krajewska – Polska Akademia Nauk, Archiwum w War-

szawie,

•

Elwira Betka – Wy

ż

sza Szkoła Humanistyczno-Teologiczna

w Nysie.

Recenzenci:

•

Marta Adamska – Archiwum Pa

ń

stwowe w Olsztynie,

•

Izabela Gass – Grudzi

ą

dzka Szkoła Wy

ż

sza w Grudzi

ą

dzu.

Komisja Bran

ż

owa (zatwierdzaj

ą

ca):

•

Bo

ż

ena Wrzeszcz-Zwada (przewodnicz

ą

ca) – przedstawiciel

pracodawców, Urz

ą

d Marszałkowski Województwa Warmi

ń

sko-

-Mazurskiego w Olsztynie,

•

Maciej Jasi

ń

ski – przedstawiciel pracodawców, Urz

ą

d m. st. War-

szawy,

•

Bogdan Grzybowski – Ogólnopolskie Porozumienie Zwi

ą

zków

Zawodowych w Warszawie,

•

Marcin Gabriel – Zwi

ą

zek Pracodawców Warszawy i Mazowsza

w Warszawie.

Data zatwierdzenia:

•

15.10.2013 r.

6

2. Opis zawodu

2.1. Synteza zawodu

Pracownik kancelaryjny przyjmuje, rozdziela i ekspediuje korespon-

dencj

ę

oraz obsługuje interesantów.

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,

obszary wyst

ę

powania zawodu

Pracownik kancelaryjny jest zawodem o charakterze biurowym. Ce-

lem pracy pracownika kancelaryjnego jest przyjmowanie, rozdzielanie
i wysyłanie korespondencji oraz przesyłek, a tak

ż

e udzielanie informacji

interesantom. Odpowiedzialny jest za prowadzenie rejestru korespon-
dencji przychodz

ą

cej i wychodz

ą

cej, rejestru pism wewn

ę

trznych oraz

monitorowanie prawidłowego obiegu dokumentów. Czynno

ś

ci kancela-

ryjne wykonywane s

ą

w systemie elektronicznym lub tradycyjnym. Pra-

cownik kancelaryjny sprawdza prawidłowo

ść

przychodz

ą

cej korespon-

dencji pod wzgl

ę

dem adresu, zawarto

ś

ci oraz uszkodze

ń

, Wykonuje

wst

ę

pn

ą

selekcj

ę

poczty elektronicznej, umieszcza na niej identyfikator

oraz przekazuje do merytorycznych komórek organizacyjnych. Do jego
zada

ń

nale

ż

y równie

ż

przekazywanie korespondencji wewn

ą

trz instytu-

cji zgodnie z dekretacj

ą

. Pracownik kancelaryjny kontroluje komplet-

no

ść

korespondencji wysyłanej, sprawdza, czy pismo jest podpisane

i zawiera konieczne zał

ą

czniki oraz czy ma znak i dat

ę

. Odciska nie-

zb

ę

dne piecz

ę

cie i adresuje. Udziela informacji interesantom, a w razie

potrzeby kieruje ich do wła

ś

ciwych komórek organizacyjnych.

2.3.

Ś

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny

i narz

ę

dzia pracy, zagro

ż

enia, organizacja pracy)

Miejscem pracy pracownika kancelaryjnego jest kancelaria ogólna,

sekretariat urz

ę

du, instytucji lub przedsi

ę

biorstwa. S

ą

to pomieszczenia

biurowe, a organizacja przestrzenna stanowiska pracy ma charakter
pomieszcze

ń

indywidualnych lub wydzielonych. Pracownik kancelaryjny

pracuje w pozycji siedz

ą

cej, na stanowisku wyposa

ż

onym w komputer.

Podczas pracy obsługuje równie

ż

drukark

ę

, skaner, faks, kserokopiark

ę

,

niszczark

ę

. Zagro

ż

enie dla zdrowia w zawodzie pracownika kancelaryj-

nego stanowi wielogodzinna praca w jednej, zazwyczaj siedz

ą

cej pozycji,

hałas emitowany przez urz

ą

dzenia biurowe, nadmierne obci

ąż

enie wzro-

ku. Z tego wzgl

ę

du wyposa

ż

enie oraz organizacja stanowiska pracy

powinny zapewnia

ć

warunki zgodne z zasadami i przepisami BHP, ergo-

nomii, ochrony ppo

ż

. i ochrony

ś

rodowiska. Praca przebiega w systemie

jednozmianowym, charakteryzuj

ą

j

ą

stałe i powtarzaj

ą

ce si

ę

czynno

ś

ci.

7

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,

w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu

Wykonywanie zawodu pracownika kancelaryjnego wymaga umiej

ę

t-

no

ś

ci koncentracji i podzielno

ś

ci uwagi, szybkiego uczenia si

ę

, udziela-

nia zwi

ę

złych, rzeczowych informacji oraz poprawnego wysławiania si

ę

w mowie i pi

ś

mie. Pracownik kancelaryjny powinien cechowa

ć

si

ę

do-

kładno

ś

ci

ą

, sumienno

ś

ci

ą

, systematyczno

ś

ci

ą

, staranno

ś

ci

ą

i odpowie-

dzialno

ś

ci

ą

w wykonywaniu powierzonych obowi

ą

zków oraz dbało

ś

ci

ą

o ład i porz

ą

dek. Bardzo wa

ż

ne jest opanowanie, łatwo

ść

nawi

ą

zywa-

nia kontaktów interpersonalnych oraz

ż

yczliwo

ść

wobec interesantów.

Ze wzgl

ę

du na prac

ę

komputera przeciwwskazaniem do wykonywania

zawodu mog

ą

by

ć

schorzenia kr

ę

gosłupa oraz wady wzroku niepodle-

gaj

ą

ce korekcie. W tym zawodzie mog

ą

by

ć

zatrudniane osoby niedo-

słysz

ą

ce, z aparatem słuchowym.

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

ę

dne do podj

ę

cia

pracy w zawodzie

Osoba podejmuj

ą

ca prac

ę

w zawodzie pracownika kancelaryjnego

powinna mie

ć

wykształcenie

ś

rednie ogólne, mo

ż

liwe jest przyuczenie

w miejscu pracy i zdobywanie do

ś

wiadczenia w trakcie pracy. Niezb

ę

d-

na jest umiej

ę

tno

ść

obsługiwania urz

ą

dze

ń

biurowych. Zatrudnienie

znajduj

ą

tak

ż

e absolwenci kursów kancelaryjnych. Pracownik kancela-

ryjny powinien bra

ć

udział w szkoleniach organizowanych w przedsi

ę

-

biorstwie, przez stowarzyszenia i organizacje bran

ż

owe.

2.6. Mo

ż

liwo

ś

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/

/walidacji kompetencji

Pracownik kancelaryjny powinien uczestniczy

ć

w formach doskona-

lenia zawodowego zwi

ą

zanych z wykonywan

ą

prac

ą

i obsług

ą

progra-

mów komputerowych usprawniaj

ą

cych prac

ę

kancelaryjn

ą

. Wa

ż

ne jest

równie

ż

samokształcenie w celu podnoszenia kompetencji zawodo-

wych. Pracodawcy ch

ę

tnie zatrudniaj

ą

na stanowisku pracownika kan-

celaryjnego osoby z wykształceniem

ś

rednim zawodowym – technik

administracji, technik ekonomista. W miar

ę

zdobywania do

ś

wiadczenia

zawodowego pracownik kancelaryjny mo

ż

e awansowa

ć

na inne stano-

wiska biurowe, zgodnie z hierarchi

ą

słu

ż

bow

ą

w przedsi

ę

biorstwie. Po

uzupełnieniu wykształcenia, zgodnie z wymaganiami pracodawcy (np.
studia wy

ż

sze pierwszego lub drugiego stopnia o kierunku administra-

cja) mo

ż

e zajmowa

ć

stanowiska koordynatora, kierownika biura, dyrek-

tora działu lub wydziału.

8

2.7. Zadania zawodowe

Z1. Przyjmowanie korespondencji oraz przesyłek (niezb

ę

dne kompe-

tencje: Kz1, Kz2, KzS).

Z2. Prowadzenie ewidencji korespondencji wpływaj

ą

cej i wysyłanej

(niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z3. Rozdzielanie i dor

ę

czanie korespondencji do wła

ś

ciwych komó-

rek organizacyjnych (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z4. Udzielanie informacji interesantom (niezb

ę

dne kompetencje:

Kz2, KzS).

Z5. Kierowanie interesantów do wła

ś

ciwych komórek organizacyj-

nych (niezb

ę

dne kompetencje: Kz2, KzS).

Z6. Prowadzenie bazy elektronicznego systemu obiegu dokumentów

(niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z7. Porz

ą

dkowanie akt zgodnie z wymogami instrukcji kancelaryjnej

(niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z8. Organizowanie prawidłowego obiegu dokumentów (niezb

ę

dne

kompetencje: Kz1, KzS).

Z9. Wysyłanie korespondencji oraz przesyłek (niezb

ę

dne kompeten-

cje: Kz1, KzS).

Z10. Organizowanie stanowiska pracy zgodnie z zasadami BHP,

ochrony ppo

ż

., ochrony

ś

rodowiska i wymaganiami ergonomii

(niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych

Kz1 – Wykonywanie i dokumentowanie czynno

ś

ci kancelaryjnych (po-

trzebne do wykonywania zada

ń

: Z1, Z2, Z3, Z6, Z7, Z8, Z9, Z10).

Kz2 – Obsługiwanie interesantów (potrzebne do wykonywania zada

ń

:

Z1, Z4, Z5, Z10).

KzS – Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zada

ń

:

Z1÷Z10).

2.9. Relacje mi

ę

dzy kompetencjami zawodowymi

a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK

Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zada

ń

w zawo-

dzie sugeruje si

ę

wykorzysta

ć

do opisu do kwalifikacji na poziomie 4

wła

ś

ciwym dla wykształcenia

ś

redniego w Europejskiej i Polskiej Ramie

Kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miejscem usytuowania zawo-
du w Klasyfikacji zawodów i specjalno

ś

ci (grupa wielka 4 i jej odpo-

wiednik w ISCED 2011).

9

Osoba wykonuj

ą

ca zawód pracownika kancelaryjnego:

1) w zakresie wiedzy: zna poszerzony zbiór podstawowych faktów,

umiarkowanie zło

ż

onych poj

ęć

i teorii oraz zale

ż

no

ś

ci w zawodzie

pracownika kancelaryjnego oraz w szerszym zakresie fakty i umiar-
kowanie zło

ż

one poj

ę

cia, teorie i zale

ż

no

ś

ci w pracy biurowej;

2) w zakresie umiej

ę

tno

ś

ci: ma umiej

ę

tno

ś

ci wymagane do realizacji

niezbyt zło

ż

onych zada

ń

poprzez wybieranie metod, narz

ę

dzi, mate-

riałów i informacji; potrafi wykonywa

ć

niezbyt zło

ż

one zadania

w cz

ęś

ci bez instrukcji; odbiera i tworzy wypowiedzi dotycz

ą

ce sze-

rokiego zakresu zagadnie

ń

kancelaryjnych, a tak

ż

e odbiera i formu-

łuje proste wypowiedzi w j

ę

zyku obcym.

10

3. Opis kompetencji zawodowych

Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefinio-

wanych w badaniach na stanowiskach pracy.

Wykonanie zada

ń

zawodowych Z1, Z2, Z3, Z6, Z7, Z8, Z9, Z10 wy-

maga posiadania kompetencji zawodowej Kz1.

3.1. Wykonywanie i dokumentowanie czynno

ś

ci

kancelaryjnych Kz1

Wiedza – zna i rozumie posze-
rzony zbiór podstawowych faktów,
umiarkowanie zło

ż

onych poj

ęć

i teorii oraz zale

ż

no

ś

ci zwi

ą

zanych

z wykonywaniem i dokumentowa-
niem czynno

ś

ci kancelaryjnych,

w szczególno

ś

ci zna:

−

zasady i przepisy BHP, ochro-
ny ppo

ż

., ochrony

ś

rodowiska

i ergonomii w zakresie wykony-
wania i dokumentowania czyn-
no

ś

ci kancelaryjnych;

−

instrukcj

ę

kancelaryjn

ą

;

−

jednolity rzeczowy wykaz akt;

−

zasady obsługi programów u

ż

yt-

kowych stosowanych w pra-
cach kancelaryjnych;

−

procedury dotycz

ą

ce pism taj-

nych i poufnych;

−

instrukcje obsługi i przezna-
czenie urz

ą

dze

ń

biurowych;

−

struktury organizacyjne insty-
tucji;

−

zasady obiegu dokumentów
procedury;

−

sposoby i metody dekretacji
dokumentów.

Umiej

ę

tno

ś

ci – wykonuje niezbyt

zło

ż

one czynno

ś

ci kancelaryjne

oraz dokumentuje ich wykonanie
w cz

ęś

ci bez instrukcji, w cz

ę

-

ś

ciowo

zmiennych

warunkach,

w szczególno

ś

ci potrafi:

−

stosowa

ć

zasady i przepisy

BHP, ochrony ppo

ż

., ochrony

ś

rodowiska, ergonomii w za-

kresie wykonywania i doku-
mentowania czynno

ś

ci kance-

laryjnych;

−

stosowa

ć

przepisy instrukcji

kancelaryjnej;

−

kwalifikowa

ć

dokumenty zgod-

nie z jednolitym rzeczowym
wykazem akt;

−

dokonywa

ć

dekretacji w sys-

temie elektronicznym i trady-
cyjnym;

−

wykonywa

ć

wst

ę

pn

ą

selekcj

ę

przesyłek przekazanych poczt

ą

elektroniczn

ą

;

−

segregowa

ć

korespondencj

ę

przychodz

ą

c

ą

i przekazywa

ć

odpowiednim komórkom mery-
torycznym;

−

obsługiwa

ć

programy u

ż

ytkowe

stosowane w pracach kancela-
ryjnych;

11

−

oznacza

ć

korespondencj

ę

wpły-

waj

ą

c

ą

;

−

ewidencjonowa

ć

koresponden-

cj

ę

przychodz

ą

c

ą

i wychodz

ą

-

c

ą

;

−

wykonywa

ć

odwzorowania cy-

frowe dokumentów wpływaj

ą

-

cych w formie papierowej;

−

weryfikowa

ć

korespondencj

ę

bł

ę

dnie zaadresowan

ą

i nie-

kompletn

ą

;

−

przygotowywa

ć

koresponden-

cj

ę

do wysyłki;

−

obsługiwa

ć

urz

ą

dzenia biurowe

(skaner, faks, kserokopiark

ę

,

niszczark

ę

).

Wykonanie zada

ń

zawodowych Z1, Z4, Z5, Z10 wymaga posiadania

kompetencji zawodowej Kz2.

3.2. Obsługiwanie interesantów Kz2

Wiedza – zna i rozumie posze-
rzony zbiór podstawowych faktów,
umiarkowanie zło

ż

onych poj

ęć

i teorii zale

ż

no

ś

ci zwi

ą

zanych

z obsług

ą

interesantów, w szcze-

gólno

ś

ci zna:

−

zasady i przepisy BHP, ochro-
ny ppo

ż

., ochrony

ś

rodowiska

i ergonomii w zakresie obsłu-
giwania interesantów;

−

procedury obsługi interesan-
tów;

−

struktur

ę

organizacyjn

ą

przed-

si

ę

biorstwa;

−

zakres realizowanych zada

ń

przez poszczególne komórki
organizacyjne lub stanowiska
pracy.

Umiej

ę

tno

ś

ci – wykonuje niezbyt

zło

ż

one zadania dotycz

ą

ce obsłu-

gi interesantów w cz

ęś

ci bez in-

strukcji, w cz

ęś

ciowo zmiennych

warunkach, w szczególno

ś

ci po-

trafi:

−

stosowa

ć

zasady i przepisy

BHP, ochrony ppo

ż

., ochrony

ś

rodowiska,

ergonomii

w zakresie obsługiwania inte-
resantów;

−

przyjmowa

ć

pisma od intere-

santów i wydawa

ć

potwierdze-

nia otrzymania korespondencji
interesantowi;

−

kontrolowa

ć

przepływ kore-

spondencji w procesie zała-
twiania spraw;

12

−

wskazywa

ć

wła

ś

ciw

ą

komórk

ę

organizacyjn

ą

lub stanowisko

pracy do załatwienia sprawy in-
teresanta;

−

udziela

ć

informacji o zakresie

spraw

realizowanych

przez

dan

ą

instytucj

ę

.

Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zada

ń

zawodowych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS.

3.3. Kompetencje społeczne KzS:

−

dostosowuje zachowanie do zmiennych okoliczno

ś

ci pracy w kance-

larii,

−

ponosi odpowiedzialno

ść

za realizacj

ę

zada

ń

w zakresie wykony-

wania i dokumentowania czynno

ś

ci kancelaryjnych i obsługiwania

klientów,

−

pracuje autonomicznie i współdziała w zorganizowanych warunkach
pracy w kancelarii,

−

ocenia swoje działania i działania zespołowe w których uczestniczy
w zakresie prac kancelaryjnych i przyjmuje odpowiedzialno

ść

za ich

skutki.

13

4. Profil kompetencji kluczowych

Ocen

ę

wa

ż

no

ś

ci kompetencji kluczowych dla zawodu pracownika

kancelaryjnego przedstawia rys. 1.

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu

stosowanego w Mi

ę

dzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Doro-

słych − projekt PIAAC (OECD).

1

2

3

4

5

Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu

Umiejętności matematyczne

Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania

Sprawność motoryczna

Planowanie i organizowanie pracy

Wywieranie wpływu/przywództwo

Komunikacja ustna

Współpraca w zespole

Rozwiązywanie problemów

Serie1

Zbędne

Mało ważne

Ważne

Istotne

Bardzo ważne

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 411003 Pracownik

kancelaryjny

14

5. Słownik

Zawód

−

zbiór zada

ń

(zespół czynno

ś

ci) wyodr

ę

bnionych w wyniku społecz-

nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami
przez poszczególne osoby i wymagaj

ą

cych odpowiednich kwalifikacji

i kompetencji (wiedzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompetencji społecznych)

zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu
stanowi

ź

ródło dochodów.

Specjalno

ść

−

jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera cz

ęść

czynno

ś

ci o podobnym charakterze (zwi

ą

zanych z wykonywan

ą

funkcj

ą

lub przedmiotem pracy) wymagaj

ą

cych pogł

ę

bionej lub do-

datkowej wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci zdobytych w wyniku dodatkowego

szkolenia lub praktyki.

Zadanie
zawodowe

−

logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyra

ź

nie okre-

ś

lonym pocz

ą

tku i ko

ń

cu, wyodr

ę

bniony ze wzgl

ę

du na rodzaj lub

sposób wykonywania czynno

ś

ci zawodowych powi

ą

zanych jednym

celem, ko

ń

cz

ą

cy si

ę

produktem, usług

ą

lub decyzj

ą

.

Kompetencje
zawodowe

−

wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykona

ć

, odpowied-

nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane s

ą

trzema zbiorami: wie-

dzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompetencji społecznych.

Wiedza

−

zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie

uczenia si

ę

, odnosz

ą

cych si

ę

do dziedziny uczenia si

ę

lub działalno-

ś

ci zawodowej.

Umiej

ę

tno

ś

ci

−

zdolno

ść

wykonywania zada

ń

i rozwi

ą

zywania problemów wła

ś

ci-

wych dla dziedziny uczenia si

ę

lub działalno

ś

ci zawodowej.

Kompetencje
społeczne

−

zdolno

ść

autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w

ż

yciu

zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju,
z uwzgl

ę

dnieniem kontekstu etycznego.

Kompetencje
kluczowe

−

wiedza, umiej

ę

tno

ś

ci i postawy odpowiednie do sytuacji, niezb

ę

dne

do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem,
integracji społecznej i zatrudnienia.

Standard
kompetencji
zawodowych

−

norma opisuj

ą

ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania

zada

ń

zawodowych wchodz

ą

cych w skład zawodu, akceptowana

przez przedstawicieli organizacji zawodowych i bran

ż

owych, praco-

dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.

Kwalifikacja

−

zestaw efektów uczenia si

ę

(zasób wiedzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompe-

tencji społecznych), których osi

ą

gni

ę

cie zostało formalnie potwier-

dzone przez uprawnion

ą

instytucj

ę

.

Europejska
Rama
Kwalifikacji

−

przyj

ę

ta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji,

umo

ż

liwiaj

ą

cy porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w ró

ż

nych

krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyró

ż

niono 8 poziomów

kwalifikacji opisywanych za pomoc

ą

efektów uczenia si

ę

; stanowi

ą

one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.

Polska Rama
Kwalifikacji

−

opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowane-

go rejestru kwalifikacji w Polsce.

Krajowy
System
Kwalifikacji

−

ogół rozwi

ą

za

ń

słu

żą

cych ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji

(potwierdzaniu efektów uczenia si

ę

) oraz zapewnianiu ich jako

ś

ci.